Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 39, 25 Kepakemapa 1908 — Page 6
This text was transcribed by: | Nikki Yoshikawa |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
6. NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T.H. POALIMA, SEPATEMABA 25, 1908.
KA HUI HOOLEWA A M.E. SILVA.
Mr. Lunahooponopono, Alona oe: __E olnolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o ka kaua ipukukui pio ole i ka makani Kauwaula I ke poo manao e kau ae la maluna, a nana hoi ia e lalapa hele aku ma na paia o ko kaua mau kaiaulu aloha nei, I ike mai ai hoi na kini makamaka a lehulehu o kaua mai ka puka ana a ka la i Kumukahi a hiki loa akui ke kowelowelo ana a ka la i ka wai huna a ka paoo i ka moku Kaili La.
Ma ka la 4 o keia mahina, ma ke alanui Kinau ma Kulaokahua i haaleie mai ai ko’u kupunawahine i aloha nui ia, Kalua Iosepa i keia ola mauleule ana, a hoi aku la ma kahi mau o na mea ola hanu apau ma ka nonua nei.
E hoomaikaiia Kona Inoa ma na Lani Kiekie Ioa, Nana no i haawi mai, a Nana no i lawe aku.
O Kalua Iosepa, he lala oia no ka Hui Hoolewa a Silva mai ka makahiki 1904 mai a hiki wale i kona haalele ana mai la, ua piha hoi iaia he 4 makahiki o kona noho lala ana no keia Hui Hoolewa, me kona uku pololei i na uku kamau o na makahiki apau ana i noho lala ai, pela pu hoi me na uku manawalea o na poe i make mamua, a o ka hope loa o kona uku ana oia no kona la i make ai, oia hoi, he elua mea make.
Eia ka mea apiki i ka hoea ana mai o M.E. Silva e ike i kona kino make, ua hole iho la oia aole e ae e haawi I hookah keneta no kona lilo hoolewa, no ka luahine loa, ua oi aku mamua o 63 makahiki, a he rula ka ia no ka Hui, aole e uku ka Hui i na lala i oi aku na makahiki i ke 60.
He kanaka o Silva i kamaaina i keia luahine, ua ike i ka wa i make ai o ko’u aohe pono kena luahine i ka Hui Hoolewa he kahiko loa, e pono no e hoihoi aku kana mau dala, eia nae i ka wa e hele aku ai e uku i ka uku kumau ame ka uku manawalea he hookomo wale no ka hana i ka eke o ka lolewawae, he mau hana ku anei keia i ka maikai ame ka pololei@ na oukou ia e ka Iehulehu e ike mai.
Olello mai o M.E. Silva, na kona mau akena ka i hana hemahema ma ko Iakou hookomo ana i kekahi poe i oi aku ko lakou mau makahiki mamua o ka mea i kaupalenaia.
Ma ko makou aoao anei ia hemahema? Aole, ma kou aoao no ia hemahema. A ina oe i ike ua oi aku na makahiki mamua o ka mea i kaupalenaia, heaha kou mea lawe i ke dala, a i ole olelo mai ua oi loan a makahiki, aole hiki. He mau hana pololei anei keia a ku i kea no Kristiano?
Me ko olelo pu mai i kuu kaikuahine, e hoololi I ka buke a kuu kupunawanine Kalua Iosepa ma kekahi inoa okoa (transfer) I ka’u wahine I mea e mau ai ka ukuia ana o kela buke. Heaha kou manao am eke ano o ia hana au?
Nolaila, e na hoaloha amen a makamaka, ke ike mai la oukou i kea no o ka hana ia ana o kekah lala o keia Hui Hoolweva a SIlva aole o ka makou kino Iepo wale ka I hanaia e like iho la me keia.
O na kauaka anei o keia ano ka kakou e kakoo ai I mau Lunakiai no ke Kalana o Oahu nei?
Ina ua hiki iaia (Silva) ke hoopoino a hoopilikia wale i kekahi mau ohana kakaikahi, aole anei he hana maalahi wale no a oluolu iaia (Silva) ka poholalo ana a hoopilikia wale i ka lehulehu holookoa?
E na makamaka ame na hoaloha, a i makemake oukou e hookomo i ka oukou mau mea aloha i ka Hui Hoolewa, mai hookomo oukou i keia Hui a Silva, o papapau auanei kakou he aa ko ka hale.
E aho kakou e komo iho i na Hui Hookuonoono o Na Oiwi Hawaii, Kamehameha, Kauikeaouli a pela pu hoi me ka na wahine Hui o ia mau inoa hookahi.
J.U. IOSEPA
HE HOALOHAOHA
Mr. Lunahooponopono, Aloha oe: -- E eluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o ke Kuokoa i keia mau wahi kanaenae, aloha no kuu mama, Mrs. Malienui Pualani, i ike mai ai na kini, ka ohana ame ka lehulehu e noho mai la mai ka la hiki ma Haehae a ka weloua a ka la i ka mole o Lehua.
Ma ka hora 7 kakahiaka Sabati o ka Ia 6 o Sepatemaba i hala i kii mai ai ka Anela o ka make a lawe aku la i ka hanu hope Ioa o kuu mama aloha, Mrs. Malienui Pualani ma kela aoao o ka muliwai eleele o ka make, ka home hope Ioa o na mea ola uhane apau, a waiho i ho la ia makou ka ohana, ka lehulehu e auamo i ka ukana nui kaumaha, a ke aloha luuluu, a paumako.
Ua hanau ia o Mrs. Malienui Pualani ma Moakea, Molokai. He hoahanau oia no ka Ekalesia makua, he haumana Kula Sabati iloko o ka Ekalesia o Halawa i noho Kahu ia e Rev. J. K@a@@@ahi.
Nolaila e Hooholoia, ke waiho nei au a o makou, ka ohana i ko makou mau kaumaha i ka makua, mana loa ma o kana keiki la @ Iesu Kristo. Pomaikai ka poe i make ke make iloko o ka Haku. Aole oia e hoi hou mai ana aka o makon ke hele aku ana i ona la, me la walohia.
O maua iho no me ka luuluu,
MRS. KALIKO PUNA,
E.H. KAAI.
HE HOALOHALOHA.
Ka Nupepa Kuokoa, Aloha oe: --- Ma kou mau kolamu i ike iho ai makou i ka meahou kaumaha, ka haalele ana mai la i keia ola ana o kekahi o na makuahine o k pono, Mrs. Mary K. Timoteo a kaawale ae la ka pili ana me ke kane.
Nou e ka makua i hoonele ia iho la i ke kokooloua ko makou aloha ame ka ohana no apau. E ae mai i ka makou mau leo hoomalielie malia o lilo ia i mea hooluolu aku i kou mau kaumaha.
Ma ka lokomaikai o ka Mea Mana loa ua kii mai la no oia i Kana o ka Uhane a koe ino la no ko ka honua mau koena he lepo. Nani kona aloha; a ma ia lokomaikai hookahi no ua hoopokole ia mai la ka manawa o ka awelike mawaena o olua. Na ka make o kekahi e hookaawale. Ke i kona nani.
Ma ia lokomaikai no, ua komo iho ia oe iloko o kekahi o na hoao paakiki aka e lana ka manao no ka mea “A pau ae na la o ka hoaoia e loaa auanei ka lei o ke ola.” Hoomanawanui.
E hooholoia, O makou o na hoahanau, na haumana Kula Sabati ame na lala o ka Ahahui C.E. o ka Ekalesia Hoolepope o Kanaana Hou, Kalaupapa, Kalana o Kalawao, ma o ko makou komite la ke komo pu nei makou me oe e ke kane wahinemake ame ka ohana apau iloko o ke kanikau pu ana no ka mea aloha i hala aku.
E hooholo hou ia, Ma ka makou mau leo pule e komo pu ana ka uwalo ana i ka makua lani e hoomama ia mai ko oukou mau luuluu o ka noho pili-a-iku ana.
E hooholoia, E hoouna i hookahi kope o keia Olelo Hooholo i ke kane, hookahi i ka Nupepa Kuokoa, hookahi i ka buke Ka Hoaloa a o ka Palapala Kumu i ka Ekalesia.
O makou no kau mau keiki o ka aina o ka Ehaeha.
J.K. KELIIKULI,
S.K. KAUNAMANO,
L.M. PAINANUI,
Komite.
Kalaupapa, Molokai, Sepatemaba 17, 1908.
OS. NOHOKOKE UA HALA.
Ma ke ahiahi o ka po Poaono, Sept. 5, 1908, hora 9:30 p.m., i hiki mai ai ka Anela o ka Haku a kaili ae la i ke aho hope loa o ko makou hoa pokii Sam Kalua Nohokole, ma kona home noho me kona makuahine ma Kalihikai, me ke aloha nui. A ma ka auwina la Sabati ae Sept 6, 1908 i malamaia ai kona anaina haipule, a hoomoeia ma ka ilina o Puea.
Ua hanauia oia ma ka la 1 o Sept., 1892 ma ke kulanakauhale o Honolulu, mai ka puhaka mai o Kahalau ame Nohokoke, a nolaila, ua piha iaia ka 16 makahiki a oi o ke ola ana iloko o keia ao.
Ua haalele iho oia i kona luaui makuahine e paiauma aku nona me ke aloha nui. Ua hoonaauaoia oia ma ke Kula o St. Francis o keia kulanakauhale. Ua komo mai oia a lilo i lala no ka Ahahui Hookikaika Kristiano o na pokii o ka Apana o Kalihi-kai, me ia kulana oia a moe aku la iloko o kon Haku aloha, me ka maemae ame ke ola mau loa ia ao aku, a ia ao aku.
O kona kulana, he haahaa, he noho malie a he hoopono. Mailuna mai o kona wahi moe nawaliwali, ua hoomau mai oia i kana mau haawina kokua no kon Ahahui Aloha, i kona wa ma’i iini mau oia e hele i ka pule o kona Ahaui, o keia na hiona o ke ola o ka Uhane o ko makou hoapaahana pokii i hala e aku me Iesu e noho ai.
Nolaila, E hooholoia: O makou o na lala o ka A.H.K.P. o Kalhihi-kai, ma keia; ke komo aku nei makou e auamo pu i kou mau luuluu e ko makou makuahine aloha, i hoonelia i ke kamalei, a na ke Akua ka Haku e hoomaha mai ia oe, a ia kakou apau.
JOSEPH H. AMOS,
ANNA E. KALAMA,
MARY LOE KAELELE.
KE ANAINA HAIPULE O MRS.
MARY K. TIMOTEO.
Ma ka auwina la Sabati, Sepatemaba 13, hora 2:30 p.m. i malamaia ai ke anaina haipule o ke kinowailua o Mrs. Mary Keahola Timoteo e na Rev. W. N. Lono ame Rev Gulika, me ke kokua pu ana a Mr. J.K. Nakookoo ma ka aoao o na Ahahui Kauikeaouli ame Kalama Helu 1.
Ua piha ku’i oloko o ka halepule i na Ahahui Kauikeaouli, Kalama Helu 1 ame ka Ahahui Kaamamanu, a @mawaho ae o lakou na hoaloha o ka mea i make iloko o na hana pono, na lala o ka Ahahui C.E. o Kaumakapili ame Kawaiahao, na hoahanau o na Ekalesia mai Kalihi a Kawaiahao ame na poe makaikai he nui. He anaina piha maoli ia me ke anoano eehia a iloko o ka wa a na kaunapule e ha’iolelo mai ana, ua ikeia aku na waimaka nunui e hiolo mai ana ma na papalina mai na maka like ole mai o na kane ame na wahine. Ua malamaia na hana me ka eehia, a hookuuia me ka maluhia, me ke ano pamalo.
I ka hiki pono ana ae i ka hora 1 p.m. ua komo mai la ka pahu kupapau iloko o ka halepule e hapaiia ana e na hapai pahu ewalu i hoomakaukauia no ia hana. Ua hoonaniia oluna o ka awai a ma kahi kokoke i ka pahu kupapau e waiho ana malalo iho o ka awai, me na makana pua like ole i oeno a i kihene noeauia.
I ke kokoke ana ae i ka hora 2 p.m. ua hoomaka mai la ke komo ana a ka Ahahui Kaahumanu a ma ka hora 2:30 p.m. ua komo mai la na Ahahui Kauikeaouli ame Kalama Helu 1.
Ua paa hollkoa ka aoao akau o ka awai mai mua a hala ihope i ka Ahahui Kaahumanu, ka Ahahui wahine nui hookahi iloko o ke kulanakauhale, a ma ka aoao hema mai mua a hala ihope na Ahahui Kalama Helu 1 ame Kauikeaouli. O kekahi hapa o ka Ahahui Kalama, he umi-kumamaiwa ko lakou nui @@una o ka awai, a iwaena o ia huina ke Kama’liiwahine Mrs. K. Kalanianole. Ma ka aoao hema makai o ka awai na hoahanau o ka Ekalesia o Kalihi, a ma ka aoao akau mauka, na hoahanau o Kawaiahao ame ka poe makaikai, a iluna o ka awai himeni ka papa himeni o Kawaiahao ame ko Kaumakapili i huiia.
Ua hoomakaia na hana haipule ma ka hora 2:15 p.m. Na J.K. Nakookoo i hoike mai i kekahi mau manao hoalohaloha no ka mea i make, a mahope o ia hoike na haawi mai la ota i ka hoailona no ke anaina e ku iluna no ka imeni ana, a mahope iho o ka pau ana ua haawi mai la ka Makua Lono i na kalokalo ana i ka Maku Lani.
Ma ka aoao o ka Ahahui na J.K. Nakookoo i lawelawe na hana maa mau i na Ahahui, oia ka hoopaanau pauku, ka pule mumule ana ame kekahi mau hana i maa ia lakou, a ua maa paha lakou i ke kaheaia e ku a e noho ma ke kike ana me ka hamare.
Na Rev. Gulika i heluhelu mai i kekahi mau olelo naauao mailoko mai o ka Baibala a he kupono maioli no ia mau pauku i heluheluia mai no na hana o ka la. Na ka papa himeni o Kawaiahao i haawi mai i kekahi himeni paanaau loa “E pili i ou la wau.”
Na Rev. Lono i haawi mai i kekahi mau olelo hoalohaloha kuliu loa e hiki ole ai i ka waimaka o ke anaina ke paa; ua helu papai mai kona ano, kana hana, kona noho hoaloha ana a pela wale aku, a i ka pau ana o kana ha’iolelo, ua mele ka papa ihmeni o Kaumakapili i kekahi himeni i pili pono loa no na hana o ka la. Na J.K. Nakookoo i haawi mai he mau manao paipai pokole.
I ka pau ana o na hana, na ka’i aku ka huakai no ka pa ilina o k luakini o Kaumakapili, a o keia kekahi o na hoolewa nui i ikeia ma ke kaona nei. KAWAIHAO.
I HOME NO NA MA’I LEPERA ILIKEOKEO.
Ma ka mahina i hala ua lawe ia mai kekahi kumuhapa imua o ka Papa Ola a ua apono loaia, a he kumuhana ia a ka Luna Nui MeVeigh o ka Panalaau i noonoo nui ai. Aia ma ka Panalaau i keia la he iwakalua-kumamamakolu poe ilikeokeo i loohia i ka ma’i lepera, a o ka haawina ai i hookaawaleia na ka poe ma’i a i hoomanaia e ke kaanawai pela he pa’iai hookahi ka ka ma’i hookahi no ka hebedoma hookahi.
He ai kupono loa kela na na kanaka ma’i Hawaii, ka poe i maa i ka ai ia ano ai, aka uo na haole ka poe i maa ole i ka ai ana ia ano ai ua pilikia maoli, aka, ua hiki ole ia lakou ke alo ae, oiai ua ‘hoakaka ke kanawai oia wale no ka mea hiki ke hoolakoia aku no lakou, a o ka hana hiki wale no, oia ka hoemi ana maii ko lakou mahele ai ma ke pa’iai, a e hoomahuahuaia ae ma na ai kupono e ae no lakou. Aka nae, o ka waiwaiio wale no e hoemiia mai ana he kanaono-ku-mamalima wale no keneta, a ina e hoolawaia ana ma na mea ai, e ae e laa ke kope, ke kopaa, ka palaoao, uala ame kekahi mau mea ai e ae e lawa ole ana, no ka mea, ua oi loa aku ko lakou kumukuai mamua o ko lakou haawina ai ma ke paiai.
Ma kekahi manawa i hala ae nei, ua hoahuia kekahi waihona dala kokua mai na poe ma’i ili keokeo, a mailoko ae o kela waihona ua hanaiia kekahi poe eiwa ko lakou nui me kela dala ma ka haawi ana he elima dala no ka mahina.
A Mamuli o keia pilikia i keia no kela poe ma’i ua loaa ka manao ia McVeigh e kukuluia i Home kaawale no keia poe ma’i ilikeokeo, a no na ili ulaula ua lawa iho la no hoi lakou, i hiki ai ke hoolakoia lakou me na mea ai kupono e oluolu maikai ai ko lakou noho ana ma ka paku’i houia mai o kekabi mau hoolilio hou e like me ia e hanaia mai nei i keia la.
Ua hoolala muaia no @eia hana mamua. O na liko no ka hale i manaoia he $12,000 a o keia ke kumuhana i apono loa ai ka Papa Ola ina e hiki ana e hookoia, a o ka Jas. F. Morgan, kekahi lala o ka Papa, i hoopaa ae ai iaia iho e haawi ana ia i kana hooikaik ana i mea e loaa ai ka huina dala kupono i manaoia.
KA EHA OKA OPU ONA KAMALII.
Aole e nele ka loaa o na kamalii i keia ano ma’i, a pela me ka hi i ka wa e hoomaka mai ai e ulu ka niho, o ka oi loa aku nae ma kahi wela, a ma ia ano e pono ole ai ka hoohemahema ana aku ia lakou. O ka laau maikai loa no ka hooluolu ana aku i na ma’i o keia ano, oia no ka Laau Hooikaika, Korela ame Hoopaa Hi a Chamberlain. Aole he maikai o ka ike ana aku i ka hele awai o ka hi o na kamalii, a malaila kahi i waiwai ai ka haawi ana aku i ka laau i na kamalii. Eia ke kuaiia nei e ka poe kuai laau apau,, a e Benson, Smith & Co., Ltd., na akena no Hawaii.
KA AHAAINA HOOMANAO O KA HUI LALA EWA O KA HUI OIWI HAWAII.
Ma ka Poakahi la 7 o keia mahina @.H. 1908, ua malama ae ka Hui Lala Ewa Helu 1 o ka Hui Oiwi Hawaii he paina hoomanao no ka piha ana o Elima makahiki o ke ku ana o ia Hui; a o ka mea i oi loa aku o ka nani, he la nui ia no na Limahana a hookahi hoi ka hauoli pu ana.
Ua malamaia keia paina hoomanao maloko o ka hale hulahula e ku nei ma Polea, Ewa, ka hale hoi o ka Hui Heihei moku. Ua hoonani ia ua hale la, me ka uholaia ana o na papaaina he eiwa i hooluluuia me na mea ai ono o kela me keia ano.
Ma ka hora 8 a.m. i akoakoa ae ai na lala ame na Lunanui o ka Hui Nui o ka Hui Kokua a Hookuonoono o na Oiwi Hawii o na kane ame na wahine me ko lakou aahu piha nona ka huina aneane piha ka ekolu haneri, a ma ka hora 9:30 a.m. i haalele iho ai ke kaaahi Kuikawa no Polea, e hooni ana i ke alahao i ka hele a ka Hui Oiwi.
Ma ka hora 11:30 a.m. i malama ia ai ka papaaina nui hewahewa i luluu i na mea ai no lakou ka huina he eiwa, a ua hoopiha puia ua mau papaaina la i na lala apau o ka Hui Oiwi mai ka Hui Nui a hiki aku i ka Huil Lala o Waianae Helu 2 me he moa uakea la i ka malie. Ua ai a kena i na kuhinia i hoomakaukauia a ua lawa.
Mahope iho o ka piha ana o ka lua o ka inaina ua hoolauna mai la ka Lunakanawai Sam Hookano me kekahi ha’iolelo kuliu i ke ano o ke kukuluia ana o ka Hui, a hiki i ka manawa i koe iho ai he eono lala i oni paa iho ai lakou a hoonee aku la i ka hui imua mahope iho o ka honaku ia ana iho e ka Peresidena mua a koe iho la kahi waihona omilumilu, aka, mai ka eono lala mai a hiki iho la i ka piha ana o ka Elima makahiki i keia la ua piha iho la he 20 a oi lala, a nona hoi ka waihona e waiho nei iloko o k Banako Hawaii o Bihopa ma a ma ka lima o k Puuku o keia Hui he $100.00 a oi no na pilikia kuloko o na lala e ulu ae ana, a mawaho ae o keia he wahi apana aina aole nae he wahi e malu ai ame ka manaolana mailoko mai o na kokua i loaa mai ia makou i keia la, mai na lala mai o ka Hui nui ame na kaikuahine, a me ko Waianae mai, mahope iho o ka lawe ia ana ae o na hoolilo, e loaa ana ia makou he mau kapuai papa, a o ka pau no ia o ko makou noho hoopili wale ana aku malalo o hai.
Ke hoomanao oe i na mea i hanaia maluna o keia Hui i ka wa i hala, he ku maoli no i ka ehaeha ame ke aloha, a na ia aloha i hoopaa iho i ke kuipine hope loa e nee aku imua ma ka manao lokahi no ka pahu o ka lanakila, a ke hooia aku nei au, ua hookoia mai ia manao, no ka mea, ke ike nei kakou i keia mau mea i hoomakaukauia; a haawi mai la oia i na hoomaikai ana i ka Peresidena kane me wahine ame ko Waianae, no ka kokua manawalea @ loaa aku ia lakou nona ka huiina o $100 a oi.
Mahope iho o ka pau ana’ o kana mau olelo paipai i ko Ewa poe i kupono no ke komo pu ana aku ma keia hana maikai, ua hoolauna mai la oia i ka Peresidena o ka Hui nui Sam. C. Dwight ame na pa ipa’i lima i ka ha’iolelo a ka Lunakanawai Sam Hookano, ka Lunahooia hoi o ka Hui Lala Ewa Helu 1, a iloko o ia mau ohohia ana, i whe mai ai ka Peresidena Hui i kana mau olelo paipain a hoolana manao i na lala o k Hui nui ame na lala o na Hui Lala a e kalele loa ana hoi i kona mau manao maluna o ka Hi Lala o Ewa no ka hoomau ana i keia hana maikai a piha ka elima makahiki i keia la, a ke manaolana nei no au e piha hou aku ana no ia lakou he elima makahiki, a e halawai hou ana no kakou maloko o keia hale, a i ka apu ana o kana mau olelo paipai ua haawi ia ae la he ekolu leo huro no ka hanohano o ka Hui Lala o Ewa.
A oiai e nee ana no ka manawa imua ua hoolaunaia mai la ka Puuku o ka Hui Nui Frank R. Harvey a nana hoi i kuekaa mai i ka nui ame ka uuku a ku ana ke a iwaho, a he mau pohaku mai hoi kau a kana mai, e olokaa nei iloko o ka waihona o ka Hui Nui, ua uku ia na lilo apau a eia ma ka Banako e waiho mokaki nei na a-la paa o Kaueleau, a e paipai pu mai ana no hoi i na Oiwi Hawaii apau e komo iloko o ka Hui, ka Hui hookahi wale no nana e o nei ka iinoa o na kanaka Hawaii, a i ka pau ana o kana me ke ohohia ia, ua hoolauna ia mai la ka Peresidena o n wahine Mrs. Hattie K. Dwight.
Wahi ana, he mea i li’a mua ole ia e a’u e ku aku ana au imua o keia anaina nui o ko’u mau hoahanau ame o’u mau kaikunane, aka ke noi aku nei au ia oukou e kala mai ia’u ma keia mea; a ke hauoli nei nae au i ka loaa ana i ka Hui o Ewa keia manawa maikai o ka piha ana o elima makahiki, na ka Haku no kokua mai ia oukou a ia kakou pu no hoi apau. Ke haawi nei au i ko’u hoomaikai i ka Hui o Ewa, no ko lakou ikaika i ka hoolako ana i keia mau mea a kakou a pau i hoonuu iho nei a kena, a ke manaolana nei au na ke Akua no e kokua mai ia kakou apau. Nui ka hauoli.
I ka pau ana o kana, ua hoolaunaia mai ka, Peresidena o Waianae Helu 2, a nana no hoi he mau olelo a’o, a paipai pu i na hoahanau me ke noi ana mai e hoonee aku na hana imua, a he nui aku no kana mau olelo paipai me ka hauoli nui.
Mahope iho o ka pau ana o kana, ua ku hou mai o Lunakanawai Hookano me kekahi mau oleloo hope e hoomaikai mai aua i ke anaina, a hookuu ia na hana me ka maluhia.
Malaila ae ke Senatoa John C. Lane, L.L. McCandless, ame kekahi poe e ae, a ma ka hora 4 p.,. pouoi i huli hoi mai ai na lala o ka Hui Oiwi o na kane me na wahine i ka la’i o ke taona hele kela a uluwehiwehi.
Me ka mahaio,
KIU MEAHOU.
Honolulu, Sepatemaba 7, 1908.
E HOOLILO IA OAHU I MALTA ELUA.
WAKINEKONA, Sept. 2 – Ke hooikiaika nei ka Oihana Kaua ma na ano apau e hoopau pono i ka hana ana i na papu ma Puuloa a ma Honolulu a e hoolilo ia Oahu i Malta Elua, oia hoi,, o ka manao o ia e lilo ia i wahi hiki ole ke lawepio ia koe wale no ma ke ano poipu.
Ua kapa mau ia ke Awalau o Puuloa “Ke ki o ka Pakipika.” E hoolilo aku ana ke Aupuni Amerika a oi aku mamua. o $3,000,000 no ka hana ana i na papu, a ua maopopo kona ae ana e hooko aku ia hana, a he hana hoi ia a ke Aupuni e hana ai a oi loa aku i ka mea i hanaia no Kapalakiko—he huina dala i oi aku mamua o ka miliona ka ka Ahaolelo Nui i hookaawale ai ma ke kau i hala, no ka hoolako ana i ka oihana @aua malaila, e pakui aku ana i ka $400,000 no ka eli ana i ke awa o Puuloa, mamua o ka hoolilo ana ak ia wahi kahua hoolulu aumokukaua nui no ke ao nei. O na keena like ole o ka oihana kaua ke hooikaika mai nei ma ke kaha ana i na kii ame ha koho no ka hoonee mua ana aku i na hana o ka papu o Punloa i kumu e hiki ai ke waiho aku i ka lakou mau hoike imua o ke kakauolelo o ka Oihana Kaua Wright ma ka la 15 o keia mahina.
E Hoomalu ana i ke Kapakai Pakipika.
I ka wa e paa pono ai na hana o na papu, ua manao ka oihana kaua e malu hia holookoa ana na kapakai o ka Pakipika mai na lele kauaia mai e na mana nui o na aina e, a o na lawelawe kalepa ana ma ka Moana Pakipika e holopono ana me ka hoopilikia oleia mai.
O kekahi hapa o na mea i hoolalaia oia no ka hookahua ana aku i kekahi wahi kupono no na puali helewawae ame pukaa maluna o kela mokupuni,, me kekahi pualikoa nui o 15,000 koa e manaoia ua lawa loa ia no ka malama ana i ka maluia ame ke pale ana aku i na enemi ma na awapae o elua a ekolu paha i hoolako oleia me na papu.
He hana maalahi loa ka hoomalu ana aka ina e lawe pioia ana ia e ka enemi, he hana paakiki loa ka hiki ke lawe hou mai i kela kahua, a o ka enemi e noho mana ana is manawa, ua hiki loa iaia ke pulumi i ka oihana kalepa mai ka Pakipika aku me ka hooweliweli pu mai i na kapakai ma ka aoao Pakipika o Amerika Huipuia. He umi mile ka mamao o ke awa o Puuloa mai Honolulu aku a nolaila o ka hana pono e hoomalu pu ia laua.
I keia manawa aole laua i lako me ka ikaika e kupale ai no laua iho mai na lele kaua ana mai a ka enemi, aka nae, iloko o kekahi manawa aole e loihi loa, e paa ana he elua mau kahua pu kuniahi; hookahi e hanaia ana ma ka pahale o ka Moiwahine Emma ma Kapakao, Puuloa, a hookahi ma Waikiki, kokoke i Honolulu, a e kauia aku ana maluna o ia mau kahua pakahi he umi-kumamaono pu hoolele poka pa-hu 12 iniha, elua pu kuniahi 14 iniha a he eha pu kuniahi 12 iniha a mawaho ae o ia he heluna nui o na pu 6 ame 3 iniha. I keia manawa he ewalu pu kuniahi hoolele poka i hookomoia ma kekahi o na kahua, 2 pu kuniahi 12 iniha ame elua pu kuniahi 14 iniha, a no keia hana i hookaawale ai ka Ahaolelo Nui he $400,000 no na holopapa hao e kau ai na pu, $264,000 no na pu ame na kaa, $48,000 no na ipu kukui hoomalamalama nunui. $132,000 no na maina, a he $181,000 no ka hale hoahu maina. He maalahi loa ka hoomoe ana i ka maina ma Honolulu ame ke awa o Puuloa, a he pono ke hanaia ia hana me ka hololea loa.
Ma Waikiki ua hoolalaia e kukula kokeia i kahua no na pu kuniahi, eha mahele non na lilo i kohoia aneane he $500,000. Ua lilo mai ia Amerika aneane umi-kumamakahi eka hou i pakuiia mai. O kekahi kahua pu kuniahi oia kela wahi ma Puuloa i ikeia ke Queen Ema Poing (Kapakao) a e like no me ka heluna o na pu ma Waikiki pela no ma Puuloa. Aia iwaenakonu o Oahu ua lilo mai i ke Aupuni he 14,000 eka, a he wahi kupono loa ia no ka hoolilo ana i kahua hoolulu nona ka mamao he umi-kumamaiwa mile mai Honolulu ae, a eiwa mile mail Puuloa aku. He wahi kahua kupono loa kela no na pualikoa e hoolulu ai ame kekahi mau mea kupono e ae e makemakeia ana e hana e noiia aku ana imua o ka Ahaolelo Nai ke noho hou mai i iwakalua-kumamaha mau pualikoa hou.
Ma kela kahua hoolulu ma Puuloa e kukuluia aku ai i mau halehana nunui, mau hale hoahu lanahu, mau alahuki moku ame na hale kupono e ae no ka hoolako ana i na hemahema o’na mokukaua. A oiai o Amerika e hoomalu ana ia mau wahi aole loa e hiki i kekahi mana nui o Europa ke hooweliweli mai i na kapakai o ka Pakipika me ka “No ka manaw@ @ @ aku mamua o 50 makahi@i ko’u malama mau ana i ka AYER’S CHERRY PECTORAL malako o ko’u home. Ua ha’i pinepine mai kuu makuakane ia’u nana i hoola i kuu ola i ko’u wa oplo.”
Ua lilo ka AYER’S CHERRY PECTORAL i huaolelo no kauhale maloko o na kaukani home. Ua hoohana mai a i keia manawa hoi e ka lakou mau keiki. No ke anu ame ke kunu, ka naenae, ka eha o ka puu, ka @a @aripa, ka paa o ka male o ka
Ayer’s Cherry Pectoral
ka laau alakai a puni ke ao nei. Aole loa he mea make iloko olaila. Mai ae aku e lawe mai i kekahi mea okoa aku.
Ua hookomoia iloko o na omole nunui a liilii.
Hoomakaukauia e Kauka J.C. Ayer & Co., Lowell, Mass., U.S.A.
Hui Alahao ame Aina o Oahu MANAWA HOLO
MAI HONOLULU AKU
No Waianae, Waialua, Kahuku a@@ na wahi hoolulu ma ke alahae -- *9.15 a.m. @3:20 p.m. No Pearl City, Ewa Mili ame na wah@ hoolulu ma ke alahao – 7:30 a.m. @9:15 a.m., @11:05 a.m., @@:15 p.m., @3:20 p.m., @5:15 p.m., @9:30 p.m., @11 p.m.
MAI WAHO MAI.
Ku i Honolulu mai Kahuku, Waia@a ame Waianae mai--@8:35 a.m., @@@@ p.m. Ku i Honolulu mai Ewa Mili ame Pearl City mai--@7:45 a.m., @8:36 a.m., 10:38 a.m., @1:40 p.m., @4:31 p.m. @5:31 p.m., @7:30 p.m. @ Koe ke Sabati. @Keia ame keia la. @Sabati wale no. G.P. DENISON, Lunahoohana, F.C. SMITH, G.P. & T.A.
He Mau Apana Aina no ke Kuai.
E loaa no i ka poe e makemake ana i mau aina maikai no lakou, he mau apana aina emi loa a makepono o ke kumukaui, e waiho nei ma ke Alan@@ Waina ame Muliwai. O kela wale ne ka wa pono mai @ohi! He makepono loa ke kuai ana, he $200 ame $250 waie no ko ka apana hookahi. E hele mai e ike ia.
PAULO KALAUKA.
(P.E.R. Strauch.)
Alanui Moi Helu 74, Waity Bldg.
Kakela me Kuke
(Kaupalenaia)
Poe Kalepa ma ke Komisina – A HE--- POE LAWELAWE KPOAA. Poe Agena no na Mahiko Lehulehu.
Kauka Mitamura.
Kona keena Alanui Nuuanau ame Waina, Helu 1412. Kelepona Helu 540.
Na hora hana: 9 a.m. a 12 m.; 7 a 8 p.m. Sabati ma ka hooholo ana.
Wahi noho alanui Waina, Helu 50. Kelepona Helu 1613. Pahu Leka 842.
hoouna ole mai i ke koena aku o na mana nui e ae o Europa e ulupa i kela paa.
Ua hoakaka ae na alihikaua kiekie i ko lakou manao he mea pono loa e hou maluia na Mokupuni Hawaii mailoko mai o na lelekaua ana, a ua paa ka manao o ka Ahaolelo Nui e hoolako aku i na lako kaua a pau no ia wahi, a e hookoia aku ana pela.
KALAHIKIOLA WAA.
Kaulana ka holo o ka Kalahikiola, Ma ka likikai a o Waikiki. Ilaila makou ike iho ai, I ka piha ku’i neki o ka ae one. Kau aku i na ale a o Waikiki, Kohu papa opiopi i ka iwihilo. E kahiko ana i ka ehukai, Me ka opua i ka hano haweo. Eaha ia ana ke Kaiaulu, E noe ae nei ma ka ilikai. Ekolu oukou kau i ka hano. Kaulana i ka waha o ka lehuiehu. O Kalahikiola ae keia, Ua kohu mahimahi no Kamae. E haawi ke aloha no Halemaum@u, No ka puuwai piha me ke aloha. I aloha ia no Waikiki, I ke kani mau o ka leo o ke kai. Ilaila maou ike i ho ai, Ke kiina akamai a ke Kapena. Hea mai a o Lii me ka nahenahe. Imua kakou a lanakila. Mahalo ia leo me ke aloha. Na ka mana Kahi Kolu kokua mai. Haina ia mai ana ka puana. O Kalahikiola kau i ka hano. Hea aku makou o mai oe, Ekolu makou me ka hanoli. MAKAIKAI.
O ka mea e hoino ana i ka lehulehu ua hoino no ia iaia iho.—Howard.