Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 33, 14 August 1908 — MAI PUNI WALE I KA PAHELEIA MAI. [ARTICLE]

MAI PUNI WALE I KA PAHELEIA MAI.

Aole paha he manawa i ikeia ai ka hoohoaloha ana mai o kekahi i kekahi, ame ka pahele ana mai i ka manao o kekahi e like la me ka manawa e hookokoke mai ai o na hakoko kalaiaina. Iloko o keia mau la, o na kamailio kalaiaina wale iho la no ka mea e lohe nuiia aleu ana i ke kamailioia mai e na kanaka ma na alanui, ma na kauhale a ma na wahi no apau e hui aku ai kekahi puulu me kekahi. Eia kekahi poe, ke komo hele maoli mai nei maloko o kekahi mau apana no ka ninaninau ana i ka manao o na kanaka e noho ana maloko o ia mau apana, no ka lakou mau moho i makemake ai no na kulana o ke Kalana, ka Ahaolelo a pela pu hoi ka Elele i ka Ahaolelo Lahui ma Wakinekona. He poe liilii wale no keia, aia no ko lakou mau haku ke hoopu mai la ma na wahi pouliuli, a o ka loaa aku o na hoike no ko lakou ohohia, ka hauoli nui iloko o lakou e hoopu mai la, eiai nae hoi iloko o keia manawa hookahi, ke hoomanao mai la lakou j keia mau kauwa e hana la no ko lakou kono. Ke alualu nei kekahi o keia poe' na lakou e imi nei i ko lakou ikaika ame ko lakou ohohiaia no ka hanohano ame ke ake oihana, kahi a lakou i manao ai he wahi ia na lakou e a'i hookano ai i na dala a ka lehulehu, aka ua kau aku nae ke koikoi maluna o ka lehulehu o ka poe koho haloka ka hoohana ana i kela pono pliipaa i haawiia aku ia lakou. O ka ahaolelo kuloko, he wahi nui loa ia'e konoia aleu ai kela ame keia mea koho haloka e i ke kanaka kupono loa no ia wahi, oiai, o kahi ia e hanaia mai'ai na kanawai, e hoomalu ana i ka lehulehu, e imi ana i na mea no ka lehulehu e pono al, a e pomaikai ai. O ke kupono o ke kanaka no keia wahi, he mea paakiki no ia i ka ike ana aku a ka lehulehu, ke ole e ike mua ia kana mau mea i hana ai, a o keia kekahi rula e pono ai i ka poe koho ke nana i ke kanaka, mamuli 0 ke kaupaona muia ana iaia ma o kana mau hana i lawelawe ai mamua ae o kona komo ana aku noloko o ka ahaolelo. O kekahi o na rula e hiki ai ke alakaiia ka noonoo o ka poe koho ma ka wae ana i na kanaka no keia kulana oia no ko lakou ano kuokoa ma ko lakou mau manao, ame ka lakou man hana. Ko lakou ikeia ana aku ma ke ano hoopilimeaai ole oiai e lawelawe ana i ka lakou mau hana ponoi iho. O keia no ka ano hookahi e kaupaona aku ai i na kanaka e makemakeia ana i mau moho no ke Kalana, a ke ole e nanaia keia mau rula alakai, alaila e loaa no auanei na luna aupuni e hiki ole ai ke kau nuiia aku ka pono o na hana o ka lehulehu maloko o ka lakou lawelawe aha, aole paha no ke kupono ole maoli, aka aole e lawelaweia ana ka hana ma ke ano kaulike. . O ka loaa ana o na moho kupono a maikai no ka hoopiha ana aku 1 na oihana aupuni i kaa aku ka mana o ke koho ana ia lakou iloko o ka lima o ka lehulehu, aia no ia maluna o na elele iloko o ka Alia Elele e noho mai ana, a. i mea e loaa ai na elele kupono, he mea pono i na mea apau e hoea ae maloko o na mahele koho pakahi no ka lawe ana i ka lakou mau moho elele i makemake ai no ka hele ana aku a wae i' na kanaka kupono', aka ina i hoohenaahemaia keia anuu mua loa o ka hiki ana ke loaa mai ke kaulike, alaila aole e kaa aku na ahewa ana maluna o kekahi poe, aka maluna iho no ia o ka poe koho haloka e noho ana ma kela ame keia mahele koho i hoohemahema i keia pono nui. O ke ahiahi o ka la 20 o Augate nei ka manawa a na Demokarata e wae ae ai i ka lakou mau mpho no ka aha Elele e noho mai ana ma ka la 14 o ka mahine aku o Sepatemaba a pela no hoi ka aoao Re-

ptibalika e wae ae i: i ka lakon mau nioho elele ma ke aliiahi o ka la 28 o Augate nei no keia hana hookahi no. a oiai hc n?au aoao keia i komoia aku e na kanaka koikoi ame ka lehulehu 110 hoi o ka poe koho baloka maloko o keia Teri:ore, noiaila mai hoopalaleha i ka hele ana ae ma keia inau la. i loaa ai he poe elele kupono na iakou e wae rnai i na mono no ka Ahaoleio me ke akahele. a pela no hoi : ka wa e hiki mai ai i ka aha eieie Kaiana. E hoolohe i keia mau a'o ana. i ole e kuhikuhi no mea ka he\va a no mea ka hewa. a i ole ia no kuu hele ole ana aku ma na halawai i wae ia ai na moho, a pela wale aku. Mai hoohemahema i keia pono nai, o mihi auanei i ka mihi ola ole, ua hala ka puulena aia i Hilo.

Ke paa?ciki mai nei no kekahi poe kanaka Hawai: e koho ia Charley Xotley i Eiele ma ka aoao Home Rula i ka Ahaolelo Lahui ms Wakinekona, ea, ua like pu no ia me ke kiola ana i'kela mau baloka o lakou iloko ck2 puu of>ala. Ma ke kau aku nei i hala i waiho ae si na aeao kalaiain3 ekolu e ku nei iloko o ka aina i ka lakou mau moho no keia kulana, he mau haneri wale no ko Mr. Xotley mau haloka, a i keia kau aku auanei paha, e hoemi loaia mai ana a hiki i ka hapalua o na baloka i loaa laia i kela kau aku nei. E hoomanao eka poe koho baloka i keia, a e haawi i ka haloka i ka mea e ikeia ai kona waiwai.

Hoike mai ana ia kanaka o Maui. ina ka ua loaa ole he kanaka kupono ma Oahu nei, e like me kana i kakau ae ai maloko o ke Aloha Aina alaila ua lawa ka o Maui i ke kanaka Hawaiī no ke kulana Elele i Wakinekona. Ina pela pehea ana Ia ka hoi o Mr. McCandless e holo aku ana no Maui i keia ahiahi/ a e manaoia nei e wae ia ae t i Elele e na Demokarata ? Ea, mahae lua anei paha ka manao o ko Maui poe i keia Elele haole, a hoi iho no ka manao i ka Hawaii oiaio, Jonah Kuhio Kalanianaole, —pehea keia!