Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 31, 31 Iulai 1908 — KE PAILA NEI NA IPUHAO KALAIAINA. [ARTICLE]

KE PAILA NEI NA IPUHAO KALAIAINA.

I ka hoomaopopo ana aku i na kanaka i keia manawa, aole lakoū i noho malie wale, aka eia ka hapanui o lakou ke hoomakaukau, a ke liuliu e mai nei no no ka hoouka kaua' e hoea mai ana ma keia kau koho baloka iloko ae nei o ka mahina o Novemaba e hoea mai ana. Ma kekahi mau mahele koho o Hawaii Hikina, aole wale na Repuhalika i wae ae, a i koho i na lunanui o na Kalapu maloko o ia mau mahele, aka o na Demokarata kekahi i wae ae i ko lakou mau Innanui, a o na Home Rula kekahi i lawe ae a kakoo i na kanaka e noho nei ma kekahi mau oihana iloko o ke Kalana i mau moho na lakou no keia kau kolio haloka. .... Ma keia ano iho la e maopopo loa ai, eia ke paila mai nei ka ipuhao kalaiaina iloko o keia mau la, ke hookala mai nei na mea kaua no ka hoouka ana i ke kau£wpili i ka pono kiwila o ke kanaka, a no ka aina hanau, a hala ae keia koho lunanui, e hoea hou mai ana ka wa*. ana i na elele na lakou e wae ae i na moho no na kulana like ole e kau aka ai ma ke kahua mokomoko. pahu baloka, a ma keia wahi i makemake ia ai na mea apau i kuleana i ke koho baloka e makee, a e pulama i kela pono e hanaia mai ana nona, a no kona aina hanau. Iloko o ia manawa e hoaoia mai ai na hana e hiki ai ke kohoia kekahi auna, i hiki ai ke loaa mai ka waeia ana o kekahi poe e hoopue mai ana me na manao ake oihana, ake hanohano, me ka nana wale ann no i ko lakou mau pono iho, a no ka poe i loaa ka noonoo kaulike a akahele i komo aku iloko o ka heluna i loaa ka hano'hano o ka lilo ana i mau elele, maluna iho o lakou ke koikoi o ka wae ana ae i na moho kupono, e hiki ai ke nana ia mai ka pono kaulike o na makaainana ame ka aina. L?a lawa na Kalana likie ole e noho mai nei me na kanaka )sa lakou e lawelawe mai nei i na hana o ka lehulehu, a o na makaainana leoho baloka no ma ia mau Kalan)a na hoike maopopo no ko lakou knpono a kupono ole e hoomauia aku ma ia mau kulana. Ua lawa no hoi na Mokupuni lehulehu me na kanaka kupono no ka hoouna ana iioko o ka Hale Kaukanawai o ke Teritore, nolaila ua ili iho ke koikoi maluna o kela ame keia aoao ka wae aim i poe kupono na lakou e hoopiha i keia mau makalua, no ka pono o ka lehulehu, aole hoi no kekahi pohai wale no. He pono i keia pepa ke hoike hou aku i ka manao a Kiaaina Frear i hoakaka ai imua o kekahi halawai i malamaia ma Aala Paka ma ka po o ka la 26 o lune, i lilo ai i manao alakai no na makaainana koho haloka. oia hoi: "O ke kupaa ana ma ka aoao, ikawa e halawai mai ai, me ka a kekahi mea no kona aina, he kipi ia, a e manaoia aku no he kipi. Me he mea la, he manao ku-*e keia ika naAa aku, aka aole nae pela. Aia kekahi poe e ha'iolelo aku ana no ke tikiki koho pololei, me ka nana ole owai ana la ka poe e kauia maluna o ke tikiki; aka ina o ke koho pololei wale no ka kekahi aoao e kauoha ai, e haule pa-hu ana ia aoao." Ma ka manao hoakaka o ke Kiaaina. a pela no hoi me ka nianaoio o keia pepa, e loaa na kanaka kupono i ike muaia ko lakou mau ano, no ka holo ana no na hana o ka lehulehu a oiai e nana ana kela ame keia makaainana koho baloka no kona pono iho, ame ka pono o kona aina, e koho auaunei oia i ka mea i kapa ole ia he 'ilio melemele. Me ka minamina keia pepa e hoike nti i ka hana a kekahi poe i hana ae ai maluna o kekahi o na luna aupuni i hoike maoli ae i kona imi ana i na mea i makemakeia ai nana e hooko aku ma kana oihana no ka pono a no ka pomaikai o ka aina. oia nae hoi, aole no he wa e moe ai na maka o ka poe apau i hoolilo iaia i enemi no lakou.