Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 21, 22 May 1908 — O KA OI KEIA O KA WA MAIKAI O NA ALANUI. [ARTICLE]

O KA OI KEIA O KA WA MAIKAI O NA ALANUI.

I ka Lunahoo»onopono o ke Kilohana: E ae mai i wahi rumi. Ma ka hoomaopopo maoli iho a na kupa o Honoiulu ua ike maoli ia no ka oiaio 0 na hoakaka maluna, he mau olelo pololei loa e hiki ole ai ke hoola iho 1 ka oiaio. He mau makahiki lehulehu i hala ae nei o na aianui ma na mahele o Kakaako, Kukuluaeo, Kewalo ame Kalia, malaila i Ike nui ia ai na wahi ino pohopoho loa o na aianui, he mau kiowai opilopilo e lana an& ma ka hapanui o kela mau ala-! nui ma Kewalo, he punana no ke po- j ioka ame na makika, a e* waiaau mau ana na kamaaina o 'ia mau apana ino a hoomopopo ole ia aku oia mau wahi a pela no ma kekahi mau wahi e ae o ke kulanakauhale; he mau hoohalahala pololei maoli no i ka nana aku, aka, i keia la, ma kela mau wahi ino loa i ikeia i na la i hala, he mau alanui laumania ka mea i ikeia me he kuia heihei lio la no He ui maoli na alanui, a ua hanaia* hoi ma ke ano kanakamakua maoii aole ma ke ano kapulupulu e lilo koke ae! ai no ka nani i hanaia i mea hoo- j poino kokeia i ka manawa pokole. Uai hoomaka ia mai keia hoomaopopoia ana o ka Hlo ana o na alanui i hana j makaala ioa ia mai ka manawa mai I ku ae ai o ke Aupuni Kalana, akahl no a hoi iho na loaa o kela ame keia kalana iloko ponoi o kona mau waihona a hooliloia no kona mau pilikia ponoi iho. He ano maikai maoii no ia i like ole loa aku me ka wa e ku ana o ke Aupuni Teritore wale no. Ia wa ua kauliilii na wahi loaa apau i o a i o a ku no na hemaheiha o na mokupuni like ole; a o ka hoohanaia ana o na alanui ia wa, aohe e lluliu a pau e ae la no kahi dala iloko o ka waihona a hoopanee aku la a hiki mai 1 ke kau Ahaolelo loaa kahi haawina dala, alaila hoomaka hou aku la e hana. Aole pela e ikeia nei i keia la; e hana mau ia ana na alanui apunl ka makahiki. Ina no kakou malalo o ke Aupuni Teritore i keia la aia no na Alanui o kakou ke pihaia ia e na poloka ame na makika, aka aole peia i keia la. O keia ka u'i ame ka nani, a o ka hopena maikai hoi i_ loaa ia kakou mamuli o ka hooikaika ana e ku i Aupuni Kalana no kakou, i holo pono iho ai no na loaa apau iloko o kela ame keia Kalana iho a hana ia na hemahema apau me ke kipalaie ole aku i o a la nei. Aohe no i lawa loa na hemahema o ke Kalana i keia la me kona mau wahi ioaa, liiiii e oiliill liilii mai nei ma o a maanei, ina e iawe hou ia mai ana kekahi mau loaa hou o ke Teritore a hoohul iho me na loaa Kalana i keia la, alaila iawa kupono iki kona mau hemahema. A ina hoi e noonoo ana na wahaolelo o keia kau ae i keia pilikia nui o na Kalana a imi aku i ke alahele e lilo mai ai kekahi mau puu dala e lilo mai ai kekahi mau puu dala hou mailoko mai o na loaa e haawiia nei i ke Teritore palaualelo alaila, o ka pau ana ia o ko ke Kalana mau pilikia. Hookahi waie no mea hoohalahala a ka meakakau, o ka pipi mau oleia o na alanui i ka wai e pili lho ai ka iepo puehu, no ka mea, ke manao nei ka meakakau no ka lepo puehu kekahi kumu ma'l o na kanaka i keia la; loaa i ke kunu, ka ma'i ho, ka numonia ame ke ake pau, oiai e hana mau ana na kanaka i kela lepo kai a komo iioko o ke akemama a puupaa paha. ' J. KANAE.