Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 20, 15 May 1908 — HEHEE NA POKA UWILA O FINELANA [ARTICLE]

HEHEE NA POKA UWILA O FINELANA

E ke Kilohana e, Aloha oe:—Ke hauoll nei au i ka hauoil i hlkl ole ke anala kona nul, ka loa. ka laula amfe ka manoanoa. a no ka mea ua ae ia kekahi o kou mau keena no ka'u wa'hi opeope e kau aku.hoi me ka uku dle maluna o kou oneki a hoea aku ma na mokupuni o kakou nei, a e ike ia mai ana ka nani, ka hinuhinu, ka Hlelile, ka hulali anapanapa o ka popo uwila mai na pae puu inai o Fineiana. « Ola iho keia malalo nei e ike mai ai ka lehulehu i ke au ikl hme ke au nui. Ma na po kaulana mahina o Hoaka i hala iho la oiai e nanea ana au i ka olu kohai o kuu home i ka pa hui kolonahe a ka Makani Kaili Aloha, aiā, hoi ike aku ia au i kekahi miea kupaianaha loa i ka lewa maluna o ka mahina e maamaama liiiii ana. He punohu uwahi e like me ka ua koko ula i ka moana, a i' ko'u kauiono pono ana aku aia hoi he mea e ko'u puiwa ame ka hikilele a kuiana aku la au ihope. Me ko'u nana' hoomau no' i ua mea la a o ua mea kupaianaha la a'u e ike nel ioli ae la ia i klno wahine me kona aahu keokeo. O kona nanaina he nohea a he u'i oe ke nana aku i ano iike aku me ka mahina ka mea nona hoi keia hooheno ana: Auhea wale oe ka wahine u'i„ Ka mea i iike aku me ka mahina. A aia hoi maiuna ae o kona poo e kau ana he umi-kumamalua hoku iiieliie a maikai e aa mau ana ko lakou mau maka a e kau ialani like ana no lakou mai ka Hiklna a ke Komohana a oiai e huli ana ko'u alo i ke kukulu Hema a o ko iakou alo hoi i ke kukuiu Akau. \

Me ko'u nana hoomau ana no i ke ano o ua poe hoku Ja a ike maopopo aku la au i ka like ole o ko lakou ano no ka mea, ua oi ae ka nanl o kekahi hoku i ko kekahl hoku.

A i ko'u hoomaopopo ana i ke ano 0 ua poe hoku la ike aku la au mai ka hoku ekahi ma ke kihi Hikina a hiki i ka hoku elima ma ke Komohana aku, ua like lakou ma kekahi n\ea a ua ku-e no hoi lakou i na hoku ehiku a mai ka hoku eono a hiki i ka umikumamalua o na hoku ua like no lakou ma kekahi mefe. A ua maopopo loa no ia'u ke ano o na hoku he umikumamalua me ka ike a ko'u mau maka ponoi. A o ka mea kupaianaha ioa ame ke pahaohao o na pahaohao 1 ka ike ana aku i ka like ole o keia mau hoku me na hoku a ke Akua i hana ai a kau ma ka lani oiai e alohilohi mau ana lakou a e imoimo ana hoi ko mau maka 1 ka po a e pioioi ana hoi 1 ke ao. A o keia mau hoku hoi a'u e ike l)ei e aa mau ana no hoi ko lakou mau maka i na manawa apau. A nalo aku la ka wahine me ka aahu keokeo me na hoku he umi-kumamalua nialuna o kona poo. O ko'u wa no ia i huii hoi aku ai ma ko'u keena huii buke o na mea pohihihi, hopu aku la i ka noho paipai a noho iho la, lalau aku la au i ka buke kanaha-kumamakoiu Helu umikumamalima, aoao ewalu a kaulono pono ae la imua o ko'u ālo maluna o ke pakaukau. Ike iho la au 1 ka Popo uwila mai na pae puu o Finelana mai a Gaberiela ka Anela o Mekiko, ua iike loa me ka'u mau mea apau i ike ai mamua iho, Eia iho malalo nei ko lakou ano ame ko lakou wehewehe' ana. Hoku 1. He kiai oia no kela ame keia ipuka hale. Haina, Alapii, he mea kino no oia i hanaia ma ka ipuka o na kauhale o kakou a ina aoie oia malaila e poino ana na kauhale apuni keia ao holookoa.

Hoku 2. He holoholona i punahele loa a I milimill nuiia e *a poe lnu awa. Haina, Elepani o Jcai. O ke kino o ka Elepani ua like kona ili me ka poe inu awa ka aahu I keia kapa aala he mahuna e hoopunahele la a milimill nui ia e ka poe hiu awa a o kona niho no hoi he nana ia i mau ipupaka. ua kohukohu no i ka poe inu awa hookomo iho oe i ka paka o Kallua i ua ipupaka la hookau iho -oe i ka lepo peie maluna iho, auwe hehene, upa*pa iho ka waha auwe hehenfe, i ka ipupaka nui niho Elepanl auwe hehene, oia mea punahele no ia a milimili nui ia

e ka poe inu awa. Hoku 3. TJa maopopo ia'u he enemi oia no ke ahi aka, he hoaloha pili hemo ole no kaukana. Haina, Ipuhao keleawe, he mea e hoomo'a ai i ka kakou mau mea ai ame na mea e ae i kupono iaia apuni ke ao nei. Hoku 4. He keikl punahele na ka makua noho koauka a he keiki hoowahawahaia hoi e ka makuahine noho koakai. Haina, Oo mahiai, he mea hoowahawahaia ka oo ma na aekai a he punaheie a miiimili hoi na ka poe mahiai o na ano iike oie. Hoku 6. Oia no ka lua waiwai o Oomohera i noho ona ]a e ke kanaka amara ku'i hao, koi aiana. Haiita, Upamakani. He mea e hooik&ika an& 1 ka wela o ka. hao a lilo 1 me& palupalu a kupono hoi i ka makemak» o ka mea amara ku'l hao. Hoku 6. Ua like me ke ano o ka lio ke nana aku oe mahope aka e ao nae 09 o kuhihewa i ke alakai a kou mau maka i kou lunaikehala i ke ano o ua holoholona la. Haina, Hoki, he miula keia he holoholona no ia i ano like aku me ka lio ke nana aku mahope aka ina oe e hela a mamua o ke poo e ike pono no oe he Hoki ma ka loloa kuku o kona mau pepelao. Hoku 7. Ua hoomaopopo iho ia au he hoaloha maikal oia no ke Kahuhipa aka nae, he enemi no ka hipa. Haina, Kao, oiai he mau hōloholona keia i noho hoaloha me ke Kahuhipa aka he huhu nae na hipa i, na kao aole hele like a noho like.

Hoku 8. He hoopakelo no kekahl kai'- iuapaa o Homa i hookuu lanak\ia ia. Haina, Llona ka mea nana i hoopakele ia Adronicas ke kauwa kuapaa, i ano like aku me Daniela iloko o ka lua o na Liona a hookuu ianakila loa ia. Hoku 9. He mea I loaa malalo o na wawaeo ka wahine. Haina (Mahina pela i hoikela ai ma Hoikeana 12:1, pcnei ka heluheiu ana: Ua ike ia aku kekāhi mea kupaianaha loa ma ka lani he wahine 1 hoaahula i ka la a o na hoku he umikumamalua oia kona lei āiii a aia hoi ka mahina malalo o kona mau wawae. Hoku 10. He papu kaua ikalka loa ma ke awa o Honolulu nei. Haina Nuku o Mamaia, ola ka papu lkaika e kaua aku nei me na moltu manuwa i hoomaopopo ole ia ko lakou nui, nona' iho keia wahl hooheno hoowali kino: Aohe i piliwiia kahl wai o Aiekoki. Hookohu ka ua tuka noho mai la i .Nuuanu. Anuanu makehewa au ke kaii ana ilaila, ( Awaho a o Mamala pulu au i ka huna kai. Kai heahea i ka iii o ka alo ana i ke anu. Hoku 11. He mea klno maoli no ia nana e holoi nei i kou hou mai ia oe ae i kahi wa. Haina, peahi, he mea i hana lima ia e na lahui naauao o ka honua nei. Hoku 12. He mea kino no ia e Uke me ka ula weo o ke ahl a he allali keokeo no hoi i kahi wa.

A ma kona e kau ana na kii o na pope mua loa he umi-kuma-malua oka Valikana. Haina, Wati oia no na wati gula ame ke dala a kakou e hookohukohu nei, a ma ka umauma 0 ka wati e kau ana na hua palapala ma ka huahelu o Roma ma ka papa kuhikuhi o ka wati a kakou e olelo nei he hora e hoomaka ana mai ka hora ekahi a hikl i ka umi-kumamalua o lakOu no na pope mua lōa o ke ao nel. like ole mawaena o na hoku mju& a o kahi o lakou i Uke ai he mau leo pakahi ko lakou. D ,na hoku hope hoi e Hiku aole no o lakōu like aka no lakou na leo palua aimalaila no lakou i like ai. A o keia ka hopena 1 o ka punohu uwahi ula e like me ka uakoko i ka moana? a'u 'i ike aku ai me na hoku he uml-kumamalua. Ninau. Owai na inoa ponoi o keia ma(j hoku? Haina, a e i o u h k 1 m n p>w. A owai na inoa o na mea kino i pili pīi aku me lakou e-like me na hoakaka ana maluna? Haina, 1 Aiapii; 2. Eiepani: 3. Ipuhao; 4, Oo; 5. Upa Makani; 6, Hoki; 7, Kao; 8, Liona: 9, Mahina; 10, Nuku; 11, Peahi; 12, Wati. Me ka manaolana e wehe koke ia ana no ke sila o ka mea i uwepa ia. Me na keiki oniu hua metaia o ka papa pa'i.ko'u welina pau ole. Ke huli hoi nei au ua ahiahi ke pa mai nei ka makanl kaili aloha o kuu home. J. W. K. MAKANIKEOE. Magoon Block, Honolulu. Ua ulaaia mai la ka uwea o na popo uwila a pau pono e oe e Makanikeoe a e pomaikai auanei ka lehulehu ma o ka Ike ana aku 1 na mea pohfhlhi, au 1 ulaa mai la.—L. H.