Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 19, 8 May 1908 — HE LUAHINE KAHIKO E OLA MAI NEI [ARTICLE]
HE LUAHINE KAHIKO E OLA MAI NEI
Me he mea la o ka luahine Hawail kahiko loa e ola mal nei me ke ola kino maikal, oia no o Manei e noho mai nei mauka ae nei o !Ca)il.t. Ua hiki aku kae nui o kona mau makahikl ma kahl o ka 108, eia nw he oia mau no ka maikai o kona noonoo. Oia nei ka makuahunowai o J. W. Wiley, kekahl' o na kanaka kamana i kamaaina i ko Honolulu nei poe, ka mea hoi nana i malama i keia luahine iloko o na makahiki he kanakolu. I Ua hiki loa iaia ke kamaliio mai i na mea e pili ana i ke au e noho moi ana o Kamehameha I, me ke kamailio ana no na kaua i hooukaia iloko o ia au kahiko. Aok oia i poina i ka hoomanao dna \ ke au e hele ana na kanaka o keia mau mokupuni me ke olohelohe, me ka hoikeike pu ana hoi i ke ano o ke ki'anuia ana o na 'lii ia au. Wahi ana, iluna o na lele e waihoia ai ko lafcou mau kino make, me ke kanu oleia iloko o ka lepo. Ua puka mai keia luahine e llke me kana olelo, mai kekahi mai o na 'lii o Hawaii, a ma la inokupuni kona hanauia ana iloko o ka makahiki 1800. Uoko o keia mau makahiki mahuahua i, loaa iaia, he ikaika kupono no kona wahi ola kino, .eia nae, ua kupou kana hele ana. Ke ai mau nei no ola i i\a ai apau e haawiia aku ana laia, me he wahine opio la. He hana haule ole ke puhipaka iaia, aka ua haalele nae lloko o na makahikf he umi i hala ae nei. Ua Hiki laia ke ike 1 ka poe apau e kipa aku ana< io na la. O kana poe holhoi loa e ike, oia no ka poe i "kamaaina mua iaia, a. no ka hele ana aku o ka poe malihlni no ka makaikai wale ana no, aole ona hoihoi lki. Eia ola ma ka Helu 1040, ma ke Alanui Kalihi e noho nei, a e loaa no oia ma kauhale mal ka hora ekolu aku a hikl i ka hora ehiku o ke ahiahi o na la Sabati.