Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 18, 1 Mei 1908 — HE LEO ALOHA I NA LIMAHANA, NA MEKANIKA AME NA POE E AE. [ARTICLE]

HE LEO ALOHA I NA LIMAHANA, NA MEKANIKA AME NA POE E AE.

( E na Keonlmana, Aloha:—He mau malama pokole wale no koe a hiki aku kakou i ka la hakoko no ko kakou mau pono. I keia mau la e nee nei, he mea hiki no ke oleloia ae me ke akaka, eia ke uhai aholo nei na popilikia maluna o na Limahana, na Mekanika ame na poe e ae no, rfolaiīa, o Ka ninau kupono e ninau ia, pehea la kakou e kaawale ae ai mai keia mau uhai a holo ana a na popllikia? He mau tausani 'makahiki i hala ae nel, ua hoopuka āe o Mahomeda he kaula kaulana i kana mau olelo e i ana penei: "Aole no ke Akua e kokua ana I ke kanaka e kokua ole ana iaia iho/' Oia mau olelo kaulana, ke lawe ae nei au a hoopili aku i ko kakou noho ana o keia \va; a e olelo ae hoi au penei: Aole no ke Akua e kokua ana la kakou ke ole kakou e kokua ia kakou iho. Mamull o ka ike ana i ke kulana o ka aina i keia wa, ua hiki no ia kakou ke ike iho, o ke kulana o ke Kalaiaina imi waiwai mai na hana hooulu o ka aina, a hiki aku I na hana Kalepa waiwai, ua hala ka mana o ia mau mea mai ia. kākou ae, a aia ka mana o ia mau mea, ame na pomaikai ano nui iloko o na mana o na poe Onamiliona kakaikahi, ame na lapana, No ka mea, mai na lepo momona mai o Hawaii nei i hoouiuia ae ai ke ko, a hoounaia aku i xfa makeke, a o na dala I loaa mai, ua komo ae kekahi hapa iloko o na Hma o na Ona Mahiko, a o kekahi hapa ua komo ae iloko o na lima o na lapana a ua holo loa aku hoi ia mau dala i ka Emepera o lapana. Nolaila, ma ke ano nul, o ke ola ana o ka hapanui o na Hawall Amerika ame na Mekanika, ke kau nul aku nei no ia malalo o na pono ma ka Oihana Kalaiaina, a o ka mana o ka olhana kalaiaina, oia wale iho la no kahi mana I koe iloko o na lima o ka lehulehu; aka, mamuli o na kuhihewa o ka lawelawe ana a ka lehulehu la mana, o ka mea I ikeia i na makahikl ewalu 1 hala ae nei, me he mea la, ua lilo hou ae no na pomaikal o ka oihana kalaiaina iloko o kekahi auna kakaikahi; nolaila, o ka manao nul 0 keia kalaimanao ana, e palpal aku ana a e kuhlkuhl aku ana ia kakou 1 na ala a kakou e hana ai, I mea e hoi mai ai na pono ame na pomaikai o ka oihana kalaiaina iloko o na mana 0 ka lehulehu, Mamuli o ke kulana kalaialna, ame na kanawai, ua mahele ia ke* kulana aupuni i elua mahele, o ke Aupuni Teritore ame ke Aupuni Kalana a kulanakauhale paha: O ka mana Aupuni Teritore, ua akaka loa, aia ia imana ilokō o na lima o ka poe kakaikahi, oia hoi, ke Kiaaina ame kona mau Luna Aupunl, a ma ke ano nui ke nana ae nel lakou ma ke ano nul 1 na pomaikai o na poe waiwai o ka aina; nolaila, o kahi mana I koe oia hoi na mana o ke Aupuni Kaiana a Kulanakauhale, aia ia mawaena o na paio ana ma ke koho baloka e hiki mal ana mawaena o na poe e paa nei i ka mana o ke Aupuni Ter'itore ame ko lakou poal, ame ka lehuleMli. Ina no e koho aku ana ka lehulehu I na Moho e kokua ana I ka poe kakaikahi, o k'a Hlo loa no la o na mana apau I na poe kakaikahi. Nolaila, oia' ka'u i olelo mua ae-nei e kokua ana ke Akua ia kakou < ke kokua kakou ia kakou iho. Mamuli o na Kanawai o ka alna, ua kauohaia na kanaka apah e uku a6 1 na auhau, a o ke kumu oia flku ana i na auhau, oJa no i hlki I ke Aupuni ke hooko I ka makemake o ke Kumukpawai o ka aina., I ka manaWa mu4 loa i kukalaia ae ai ke kuokoa o Amerika Huipuia, ua kukaia ae lakou ia manawa 1 na kumu nui Ekolu o ko lakou makemake ana e kuokoa, oia no keia: 1 malama ia ke Ola, ka Walwai ame ka noho Kuokoa ana. Aoie he' mea kanalua ia'u ke olelo ae, o na mahele ana o na auhau mawaena o ke Aupuni meritore ame ke Aupuni Kalana, aohe i hanaia ma ke kaulike e like me na pomaikai e loaa nei i ka Tehulehu' mal na Aupuni like ole mal elua, ke Aupuni Teritore ame Jce Aupuni Kalana. Ke malama nel ke Aupuni Kalana i ke Ola ame ka Waiwai o ka lehulehu, mamuli o ka uku ana 1 na 1110 o ka oihana makai, na poe hana alanui, na uwila, na lilo o ka Oihana Lawe OpSla, ame ka oihana Kinalahi, oial nae ke Aupuni Teritore e maiama ana i ke kuokoa wale no, mamuli o ka uku ana I na lilo o na Aha Hookolokoio, ame na oihana Aupum e ae. Nolaila, ma ke ano nui, ua nul loa ka ka lehulehu e uku nei 1 ke aupuni Teritore no na pomaikai e loaa nei i ka lehulehu, mai ia Aupuni mai; a aohe no I ikeia pela ma na Mokuaina ame na Teritore e ae o Amerika na mahele alunu ana e like me ia 1 ikei4j ma Hawaii nei. | Ma ke ano nui, fo ka hapakolu wale no o na auhau* Ha mea e haawiia I na Mokuaina na Terltore, a o ka Elua hapakolu i na Kalana. I ka nana ana no hoi I na lawelawe jhana Aupuni ana I keia wa ke Ike nel no kakou, fhai ke Aupuni Kalana mai e loaa nui nei na hana i ka lehulehu, oial nae, o ka hapanui o na īoaa Aupum mamuli o na Kanawai ke lilo nei i ke Aupunl Teritore. Nolaila, aohe mea kanalua, ina e manao ana ka lehulehu e |oaa i ke Aupuni o ka lehulehu ka hapanul o na loaa Aupuni, he mea pono no e k*>hf> ae lak«Vi ,'i na hoa o ka olelo 1 poe e hele ana me kela mau manao, e maheleia na loaa Aupunl mawaena o ke Aupuni Tferitore ame I na Kalana e like me na pomaikai a la mau Aupuni e haawi nei I ka lehulehu. No ka mea, he mea maopopo loa no, aia no a nui ae na loaa Iloko o l ka waihona o na Aupuni Kalana, a-, laila, loaa nui ae na hana 1 ka lehulehu: "a aole no hol e hiki ana l nai Luna Aupuni o ke Kalana ke haawl nui ae I ka hana I ka lehulehu, ina aohe nul o ke dala iloko o ka waihona. I ka Ahaolelo I hala ae nei, ua Ikeia me ke akaka loa na kau Kanawai kapakahi ana penel paha: O ke kanawai Laikini Halekual I oia no keia, He 125 ka ukulaikini no kahl mea halekuai lillll Ina no he $100 wale no kahi kumuwai'wai— a 0 ka laikini o na halikual nui ina no he miliona ka waiwai, he $25 wale no, oia hoi ma ke ano nu! r aohe I kaulikeia ka uku o ka laiklni e tyke me ka nui o ka W9.lwal, a ua ulu mal

hol ia mau ano harfa, mamuli o ka lilo ana o lea mana o ka Ahaolelo iloko o na mana o ka poe ulakolako. Aole no i ikeia ma Teritore a Mokuaina ma ka aina makua, ka lawe ia ana o kekahi hapa o na loaa iaikini a haawiia aku no na Teritore a Mokuaina paha; a pela no hoi, aole no i ikeia ka laweia ana ae o na uku koina ame na uku hoopa'i o na Aha Apana no na Teritore a Mokuaina, oiai nae, ke Aupuni Kalana e uku ana 1 na lilo makai ame na uku hoike; aka, ma Hawaii nei, oia iho ia ka mea e hanaia nei. , A he kauiike ole keia, mamuli o kela mau kumu Kalaiaina aKea, e uku ae ka lehulehu i ke Aupuni no na pomaikai e ioaa ana ia iakou mamuli o na malama ana a ke Aupuni. I mea e loaa ai 1 na Llmahana ame na Mekanika na noho ana oluolu, lw mea pono e loaa ia lakou na hana; a i mea e loaa nui mai ai na hana ia lakou, he mea pono e hoaoia e loaa na mahele dala kaulike ana mawaena o ke Aiipuni Teritore ame ke Aupuni Kaiana; a ma ia hana ana, e laweia mai ana mai na poe hana mai ma na uwapo kekahi hapaoui o lakou, no na hana o ke Aupuni, alaila. e like me ke emi ana aku o na poe Hi&l hana ma na uwapo, pela no e mahuahua aku ai ka loaa ana o na hana ia lakou ma na uwapo. O ka mana p hooko ai i keia mau mea, aia no iloko o na lima o ka lehulehu, ma o ko \akou mau baloka la. Nolaila, e na kupa ame na klni o ka aina, e ala ae, e noonoo Iho, a ē hooholo iho, e palo ae no ko oukou mau pono, mamuli o ka hooko ana 1 na mea 1 hoikeia maluna ae. A lokahi oukou lanakila. A ku-ee oukou haule wale. Owau no me ka haahaa, W. C. ACHI. Honolulu, Aperila 27, 1908.