Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 15, 10 April 1908 — HAALELE O MISS BEARD IA KONA A EIA OIA I HONOLULU NEI. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HAALELE O MISS BEARD IA KONA A EIA OIA I HONOLULU NEI.

E pono e hoomanaoia. ma kekahi mau ! pule i kaahope aku ua ike ia ke oehu. ehu ma Kona e pili ana i ka malamaia ana o na keiki makuaole ma ka Home 0 na Keiki Makuaole malalo o ka malama ana a Miss A. F. Beard, ke kahu a i keia la ua ike o Mlss Aliee Beard l kona kupono ole, ke noho loihl hou a<u malaila a iwaena hoi 0 kela poai a nolaila, ua lawe mai oia he kanakolu 0 kela poe keiki makuaole me ia a eia 1 Hoholulu nei; a o ka mooielo oia lawe ana mai e ikeia no malalo iho nei: Ma ke ku ana mai a ka Mauna Loa ma ke kakahiaka Poaiima nei, i pae pono mai ai o Miss Allee Beard me kana mau hanaiahuhu he kanakolu mai Kona mai mahope iho o ko lakou pulu ana i ke kai ame ka luai ana maluna o ka moku mamuli o ka ino 0 ka moana. I ka pae ana mai ua lawe kokela lakou iloko 0 kela hale walho wale e ku nei ma ke kihi ma Ewa o na Alanul Beritania ame Rikeke, kela hale o Kauka Makalu mamua, a i ka lohe ana aku o na lima kokua, ua hiki koke ae la lakou malaila e haawi 1 na kokua ā e hoomaemae hoi i kela h&le i kupono no ka poe e hoonohoia aku ana ilaila. Ua lawe kokeia mai na mea a'i na lakou mal ka halealna Palm mal, a o ka lakou mau mea ai no ka aina awakea ua hoolako pu ia mal ia haleaina hookahi mai no. Ua hoolakoia na moe llilii no lakou mai ka halekuai moe mai o ka Hui Kuai Lako Hale o Coyne, a o na huluhuiu mai ka hale koa mai. Ua hoolako kokeia na kawele na kopa ame na lako e, ae 1 kupono al n j na keikl iiilii makuaole a e hoomoe koke aleu ai ia lakou, no ka mea, ia lakou maiuna o ka moku aole i loaa iki he moe oluolu ana mamuli o ka ino ame ka ma'i; a i ka pau pono ana o na lako 1 ka hoomakaukauia, ua kupono maoli kela hale o Kauka Makalu i home no na keiki makuaole. I Nolaila, o ka poe i makemake e ha- j awi i home no;na kelki« makuao'e ua hele ae lakou e kll i mau keikl na lakou a hoihoi aku i ko lakou mau hale e malama ai. Ua ūlu hiklwawe loa ae kela manao ia Miss Aliee Beard e lawe mai i keia 1 poe keiki mai ka Home mai o na Keikl | Maieuaole ma Kona mamuli o kona ike ana a«he maikai o ka manao o kona mau hoaloha ma Kona nona, a no- 1 laila, ua lawe mai oia ia lakou ia nei, nie ka manao e loaa ana 1 wahl kupono no lakou e ai e ka poe I ike 1 ka malama maikai ana ia lakou lē like me kana: He poe keiki lakou no lakou na makahiki like ole mai ka umikumamalua a hiki 1 ka umlkumamaiwa, a ua a'oia hoi i na hana like ole e lilo ai lakou i poe"keiki kupono a kanaka makua m» keia hope aku. Aohe ona makemake e waiho i keia poe keiki i Kona a e kaa aku lakou malalo o ka hoomalu ana, a na kanaka ana i Ike ole aku ai i ko lakou ku'pono e malama i& lakou. j A mamuli 0 ta manao ikaika iloko ona ua haalele aku la oia i kela mau j hale ame na aina ana i hooikaika ai no. ka pono o keia hana nui. ana i hooikaika ai no na makahiki he umi i kaahope aku, a au mai la i ke kai me kana mau hanaiahuhu 110 Honolulu nei. Ma ka Poakolu o ka pule i hala 1 hooholo loa ai o Miss Beard i kona manao e haalele ia Kona, a ma ka hora eiwa oia ahiahi ua hoomakaukau koke iho- la oia i na keiki no ka holo mai i Honolulu nei maluna 0 Mauna Loa. A i mea e loaa ai ka moku ia lakou 1* kekahi la ae, a oiai ua pau loa kela poe keiki i ka hiamoe ua hoalaia aku lakou a hoomaka koke iho la no ika opeope ana i ko iakou mau wahi lole no ka hele ana i k« awa. Ua pau holookoa k i po Poakolu ia lakou no ka hoomakaukau ana, i na wahi opeope. Ma ka Poalima aku mamua ua hiki aku o R. H. Trent ilaila, no ka mea, oia kekahi o im lala o' ka papa alakal o keia home. Ua komo pu ola ma ka hoomakaukau ana i na keiki, a o kahl kelki uuku loa Iwaena o lakou ola kana i lawe maluna o»kona kaalio no ke a,wa; he eono mile ka loa mai ka Home aku na Makuaole a hiki i ke awa, a o na keiki nunui hiki ke lawe i ko lakou mau ukana ua paa ae la no ma ko lakou mau lima, a ua hele wawae aku lakou ma ke alahele kokoke mal he \awawa nae elua mile ka loa a hiki j i ke awa. A i na paha he poe pa'ikii kekaiii malaila i kela manāwa, ina la ua ike la ko lakou kai huakal iloko o ka lanatana ame ka pipii iluna o ke ahua a-a' me he kao 'la 1 kela po. ,Ma ka huli hol ana Aiai a ka Mauna Loa fte nUi ka ino o ka moana. Pii ma! na ale kawahawaha a uhi mai la iluna o ka oneki me'ka pulu loa o keia poe keiki oiai lakou e lapee ana iluna •> ka oneki ma ke ano he poe ohua oneki lakou. a b ka hapanul o lakou ua pulu loia na wahi aahu i ke kai. He huihul no hoi ka makani me ke koekoe e hikl pono ole i keia poe opio ke moe malkai lluna o ka moku. Ua' nui ka poe i kil ae I kekahl poe kelki mamua o ko lakou hiki ana i ka hale 0 Kauka Makalu ma ke alanui Beritanla a mamua o fca poeleele ana ua koe iho he umikUmamalua wale no poe keiki a no lakou Wale no na lako hale ame ka al i hoomakaukauia ai. He elua mau kelkl, 1 ke ku ana mai no 0 ka Mauna Loa i ; ka uapo, ua hlki mua ae maīaila ka makuakane, he mau keiki laua na Godfrey-Ferreira, a ua hoihoiia laua e ka makuakane i kōna hāle. He mau keiki keia i noi mua la aku no ia Mis» Beard ē h'Ookūu mai

ma ka leka, a mamuH o keia pilikia i ulu ae, i ka Home o na Keiki Makuaole, ua hooko kokeia kona makemake. Ua kaa kela mau keiki malalo 0 ka malama ana a Miss Aliee Beard mamuli o ke okimare o na makua a ua kaawale laua, a mahope o ka hala ana aku o ka makuakane me na keiki ; ua hiki mai ka makuahine e kii i kela mau keiki a ua lilo e aku la nae j iaia la. He elua o keia poe keiki. ua hoi pololei laua me ko laua makuahine hanauna, 0 Mrs. Reist, no ka mea, oia ka muli aku 0 ko laua makuahine ponoi. He elua mau keiki e hoouna loa ia aku ana i Seattle; aia ilalla ko laua I ka wa i hoihoiia ai laua 1 ka Home he wahinekanemake ko laua makuahine; a i keia la ua mare ola, nolaila, ua hoouna mai nel oia i ke dala no ka ukumoku 0 kana mau keiki e hookauia aku ai, a e hoounaia aku ana laua i ka wa kupono mua loa e loaa ana. Ua lawe o D. S. Crane ke kahunapule 0 ka hoomana Metodita, he elua mau keiki nana e malama a hiki i ka loaa ana o ka home e malam&la ai laua. He , elua a he ekolu atia paha o lakou e hoihoiia aku ana i ka Home Susannah Wesley, a hiki I ka loaa ana he wahi kupono no lakou e malamaia ai. He elua a ekolu ana e laweia ke maopopo loa ri)al nae ko l&kou home e noho aku ai. ,He eha mau keiki liilii i kauohaia mai e ko lakou makuahine e hoounaia aku, aohe nae i hoouna mai 1 ke dala no ko lakou ukumoku, aka nae, me ke kanalua ole e imi ia aku ana ke alahele e hiki ai lakou ke hoounaia aku i ko lakou makuahlne aia ma Okalana. He wahinekanemake ola mamua a i keia manawa ua mare hou oia i ke kane a ua lilki iaia ke malama ia lakou. He lehulehu loa na keiki nunui kupono ke hāna no lakou iho, oiai ua a'oia lakou ma na hana llke ole • e lilo ai lakou i pe limahana kupono loa no na home, a i na e laweia ana lakou e hooh&naia, a ma ka hana no hoi e ukuia ai ko lakou mau uku kula. i uku panai no ka lakou hana e hana aku ai, alalla, ua manaoia e lawe aku ana kekahi poe ia lakou a e haawi ana i mau home no lakou e malama kupono loa ia ai. Wahi a Mtss Beard i olelo ai, "Ina \vau e ae aku ana i ka manao o ka poe e ku-e mai nei ia'u alaila e hoopau ana ka lakou i ka manao ana e hoopii ia'u a e noho kuikahi lakou a he manao nae la i ku-e i ko'u lunaikehala," wahl ana. "Ua hoike aku au īa lokou aole au e paio ana me lakou iloko o na aha hookolokolo, a mahope o ko'u noonoo akahele ana i kela mea no kekahl ua hooholo au he oi loa aku ka inaikai no'u e lawe mai i na keiki 1 nei, a e haawi akjj i na keiki iloko o ka lima o na ohana e makpmake mai&ana ia lakou, kahi e hikl ai lakou ke malama'ia mai me ka , maikai mamua o ka waiho ana aku ia j lakou iloko 0 na llma 0 na kanaka e a na lakou e hoomalu mai i keia poe keiki makuaole. "O Mr. M. F. Scott kekahi i komo pu ma ka aoao e ku-e mai ia'u a e hoonoho id Mr. Overend ma ko'u wahi i kahu nb k'eia poe keiki. He Karistiano au a ua a'o aku au i 'keia poe keiki ma na hana Karistian> e lilo al kela poe keikl i poe hoopono ma keia hope aku." Ua ninauia aku oia ina paha e laweia aku ana kela hana.imua o k% aha a loaa mai kona aponoia e noho aku no oia ma kona kulana kahu no ke kula me ka hoole mai o ka aha i ka hoopau ana iaia. A 0 kana pane ma ia ninau, * "Aohe maopopo ia'u ka manao o ka aha; e hoopaa mai ana paha ia'u, a 1 ole, e hoopauia mai ana paha wau, no ka mea, aohe maopopo ia'u ke ano ame ka manao o ka aha. "Mai ka manawa i laulaha ioa ae nei keia mōkuahana imua o ke akea, ua nui' ka poe i hele mal e nienlele i na keiki no ke ano o ko lakou malamaia ana ame ka lawa kupono a kupono ole paha o ka lakou mau mea ai. a he poe lakou i ike mua ole ia i ka hele mal i ka Home mamua aku; he manao imihala wale no kela. I ka wa e loaa ai na keiki ia lakou ma ke alanui e ninaninauia ana e lakou. I kekahi la ua hele wau ma kekahi wahi, a kll mai 0 Mr. Overend i kekahi o na keiki 1 e hele e. ho-a i na bipi mailoko aku 0 ka malako ana, a o keia poe bipi eole na makou, na kekahi poe aku." Ua ninau hou ia aku oia ina, paha e lawe la ana kela hana imua o ka aha. a apono mai ka aha i ka hoopii, a hookohu mai i kahu no na keiki 00 ole, aole anei e kli mai ana kela kahu hou 1 na keiki a hoihoi hou aku ia lakou i Kona? "Aohe wau i noonoo iki no kela mea, malia paha o hana mai oia pela, aka nae i ko'u noonoo ana aole lakou e hana mai ana I kekahi hana ola ano. "Aohe hoopii maopopo imua o ka Aha i keia la, lie mea hoomaka'uka'u wale mai no kela ia'u ma ke ano pulapu. "Eia kekahi; o kekahi o keia poe keiki he mana kanawal ko'u maluna o lakou; aole au i aa e lilo i kahu no la/kou koe ka poe kupono a'u i ike ai he kupono ia'u e hana pela i mea e palekana ai ke keiki." Ua ninau pu ia aku oia i al ana e malama ai i na keiki iloko o ka Home. a o ka pane ma kona aoao, he hūi ka waiu, ka ka maia, he-i ame ka huamoa. Ua a'oiā na keiki i ka mahiai, a u'a loaa mai mamuli o ka lakoū mihi' ana na mea ai he nui. Ua hoolako pu la ka Home me na bipl walū he umikūmamakahi a ria lakou no e hana me ke kokua ana a kekahl poe Kepani ma iiā kau like ole. Ua nul

ka lakou mea ai e lawa pono al lakou. Aohe wahi maikai e ae no ka malama ana i ke ola kino e like me Kona, a no ia kumu ua maikai maoli ko lakou ola kino ame ka loaa ole o kekahi ma'i malaila. O Kauka Wall ke kauka o ka Home a mahope o kona nana ana i ka niho o na keiki ua hiki iaia ke ike i ka loihi o.'-ka manawa o ka noho ana o ke kelki malaila. 'E iike me ka lolhi o ka noho ana o ke keiki ma ka Home pela ke aial ame ka piakiki o ka niho,' wahi ana. "Ua kakau mai o Mr. Scott la'u i kekahi leka e olelo ana aole wau e lawe mai i na keiki mai ke kula mai a kana wahine e a'o ana, oiai o ka uku o kan& wahine aia no ia ma ka heluna o na haumana iloko o kana kula. "Aia wau a ike i ka pono o ka malamaia ana o keia poe keiki maanei, aiaila hoi hou au i Kona no ka nana ana 1 na bipi, na mea kanu ame na mea « ae ma Kona. "Aohe waiwai o ke kuai ana aku i na mea kanu, no ka mea, aohe makeke malaila, a o ka manao ana e lawe mai i Honolulu nei he mau mea hoopoho wale no ia. O na bipi kekahi he mea pono e malama pono ia lakou a hiki i ka wa kupono e hooliloia aku ' ai lakou. "Ma keia Mauna Loa ae e holo ma! ana na kuhiukula o ka Home i Honolu?u nei, a e uku aku ana wau 1 ko iakou ukumoku e hoi loa aku ai i Kaleponi. He poe kumu lakou i liaawi manawalea mai 1 ka lakou mau kokua no ka malama ana i na keikl. Na'ii no i uku i ko lakou mau ukumoku 0 ka holo ana mai ianei a he pono no la'u ke uku aku i ko lakou mau uku« moku e hoi<aku ai. "Ua hoolilo nui au i ko'u manawa ame 'ko'u dala no keia hana nui mamuii o ko'u makemake nui ia hana, a he hana kupono loa no hoi ia e hanaia no na keiki, Aka nae, aohe o'u makemake e noho pu me ika poe ku-e mai la'u. He pona ia'u ke hele aku ma kekahi wahi okoa. "A no ka pono o kela Home, he wal« wai ia no ka Hui o ka Home o na Keiki Makuaole a ua hiki no i ka hui ke hooholo i ka lakou mea pono e han* ai no ia waiwai. Aohe au 1 maopopo 1 ka mea e hanaia aku ana a hikl i ka noho ana o ka lakou halawal." He ehiku poe "keiki Kepani 1 hoonoho ia aku'i Kona me ka poe 1 kii mua mai ia lakou, mamua o ka haalele ana aku o Miss Beard. B haalele loa la aku ana kela Home o na Keiki Makuaole ma Kona.