Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 7, 14 Pepeluali 1908 — KA HOIKE A KE KOMITE HUIIA. [ARTICLE]

KA HOIKE A KE KOMITE HUIIA.

I na Makaainana o ke Kalana o Oahu,' Me ka mahalo; j Ke waiho aku nei me ka haahaa ko ■ oukou Komite o Umi Lala i kohoia! ai ma ka Halawal Makaainana he mau mahina i hala ae' nei no ke noi ana aku ma ka aoao o ka lahui Hawaii, i ka Papa Ola, e aeia mai o Mr. J. Lor Wallāeh, e lawelawe i kana kulana lapaau ma ke Kahua Hoomalu ma Kalihi, Honolulu nei, maluna hoi o umi-kumamalua poe ma'i lepera e waeia ana a e ohiia ana hoi mai ke Kahua Ma'i Lepera mai ma ke Kalana o Kalawao, Mokupuni o Molokai, i keia hoike e hoomaopopo ana ma ke ano nui i na hana i hanaia e ke Komite a hoea i ka ae ana o ka Papa Ola i ke noi a ka Lahui, ame ka hikl ole ana i ke Kom 4 ite ke apo aku a pau pono mai keia ae i loaa mai ka Papa Ola mai, mamuli o ka like ole ana ame ke kuikahi ole ana o ka manao o Mr. J. Lor Waiiaeh, ke kanaka i makemake nui ia ai, nana e hooko aku i ka iini o ka Lahui mai Hawaii a Kauai, no ka hoolaia ana o ka ma'i lepera, e like me kana koi ikaika a piha hoolana manao. Ua lawelawe ko oukou Komite a ua ho<£ko aku i na hana i hooukaia mai maluna o lakou ma na ano apau e loaa mai al ka ae ana a .ka Papa Ola no ko Mr. J. Lor Wallaeh lawelawe ana i kana oihana hoola ma'i lepera. Ua hele mau na hoa o ko oukou Komite imua o na halawai apau a ka Papa Ola i noho al e noonoo i keia kumuhana, ua launa palapala pu no hoi me ka Peresidena o ka Papa Ola, a ua kuka pinepine no hoi me Mr. J. Lor Wallaeh ma kekahi raau mea ano nui loa a ke Komite i, makemake ai e loaa mai he mau hoakaka ana nō ke ano o ka hana a ke Komite e lawe- I lawe aku ai imua o ka Papa Ola. I E hoomaopopoia nae ma kela wahi, J o ke kahua nui 1 ku ai na lawelawe : a ke Komite me ka Papa Ola, aia no ia maluna o ka Palapala Noi a na i poe ma'i lepera ma Kalawao ame Ka- ' laupapa, Molokai, no lakou ka huina i 1 hiki aku i ka 527. Ua ku ko oukOtf Komite ma 'keia hana, ma ke ano he wahaolelo no Mr. J. Lor Wallaeh, ame ka Lahui mawaho ae o ko Kalawao ame ko Kalaupapa poe, ma kekahi aoao, a o ka Papa Ola hoi ma ka aoao o ke Aupuni ame na poe ma'l ma ke Kalana o Kalawao ame Kalaupapa. i Ma ka halawai olhana ana a ka Papa Ola, ma ka la 20 o Novemaba, 1907, i hoomaopopo mua ai ko oukou Komite: }i ka ae ana o ka Papa Ola i ke noi i a na poe he 527 mai ke Kahua Lepera mai ma Molokai, ame ke apono pu ana o ka Papa i na kumu alakai Aelike I hoounaia mai e ke Komite o Ehiku Lala mai Kalaupapa mai ma o ka Elele Kalanianaole la, kekahi hoa o • keia Komite; aka, aole nae 1 holke pili oihana ia mai .ko oukou Komite e ka Peresidena o ka Papa Ola, no keia mau mea, a hoea i ka la 22 o ia mahina; a oia ka wa i loaa mai ai i ke Komite, ka hoike oihana a ka Peresidena o ka Papa Ola, e hoomaopopo mai ana i ko ka Papa apono ana i ke noi a na poe noi he 527 mai ke Kahua Lepera mai ma Molokai; a hoouna pu ia mai la hoi na kumu alakai e ku ai he Aelike maopopo mawaena o J. Lor Wallaeh, ka mea noi, e loaa iaia he wa pono e hikl ai iaia ke hooiaio imua o ka Lahui Hawali ame ke ao'hoiookoa apau, he ola ka ma'i i kapaia ma Hawaii nei, he Lepera, malalo o kana lawelawe lapaau ana, ame ka Peresidena o ka Papa Ola, ma ka aoao o ke Komite o Ehiku ma Molokai; a o ua kope la ke hoikeia aku nei e like me ia malalo iho nei, a oia kahl hapa o ka Holke a ko oukou Kdmite; a 1 hoailonaia "Hoike A." (HOIKE A.) KELA AELIKE A NA KOMIĪE EHIKU O KALAUPAPA. Hoomakaukaula e Kuhio, a Kakoola e na Komite Ehiku. O makou, ke Komite o Ehiku, ma ka aoao o na poe noi he 527 o ke Kahua Lepera o Molokai, ke apono nei I keia mau olelo ame na kumu aelike e lawelawe aku ai o J. Lor Wallaeh i kana hoao lapaau ana, no ka hoola ana i na poe he umi-kumamalua i loohia 1 ka ma'i lepera, ma ke Kahua Hoomalu hoi ma Kalihl, Honolulu, ej lawelaweia ai ia hana. j 1. E hoomakaia no ka hoao lapaau! ana ma ka wa e A paa pono al na hale ame na makaukau kupono, ma ke Ka-' hua Hoomalu ma Kalihi, e like me ia' e hoolahaia nei i keia wa. I 2. E hookaawale loa ia keia mau, hale mamull o kekahi pa kupono, me, hookahi wale no wahi e komo ai, i pa-' leia me elua pani puka; o na ki o ke! pani puka mawaho loa ma ka paa' wale ana no ia a kekahl agena o ka| Papa Ola, a o na ki o ka puka pa' maloko aku ia J. Lor Wallaeh wale j no ia. O na lawelawe hana ana apau ma ka Puka mawaho loa, e lawelaweia no 1

ia Tr»a na hora a ka Papa Ola e hoakaka ai. 3. Ma ka paa ana o na hale i oleloia e wae ke Komite o Ehiku me na Kauka ame ka Luna Nui o ke Kahua Lepera i umi-kumamalua poe e noho nel ma ke Kahua Lepera i keia a i, loohia hoi i ka ma'i lepera, a o lakou I hoi, mamuli o ka lakou ae maoli ana j mamuli o ke kakau, e laweia aku noj 1 na hale i oleloia ae nei a maloko o ka Pa e hoopuni ana, ma ke Kahua Hoomalu ma Kalihi, Honolulu, no ka lapaauia ana e J. Lor Wallaeh I olelbla. 4. E kakainoa pakahl kela ame keia o nei poe ma'i he umi-kumamalua 1 kekahi aelike, i hooiaioia e kekahi Notari o ka Lehulehu, t e loaa ka mana hookahi wale no ia J..Lor Wallaeh 1 oleloia, maloko o na hale i oleloia ame ka Pa, no ko lakou lapaaula ana, malamaia ana, ka ai ame na aahu ame ko lakou mau kokua, aole hoi e hoikeia aku kekahi hoohalahala f ka Papa Ola a i ole ia, i kekahi mea e ae paha, aka, ia J. Lor Wallaeh wale no. He mea keia e hookuu ana i ka Papa Ola mai keia ame keia koikoi mai 0 kela ame keia ano e pili ana i kela ame keia mea, oiai ia e noho ana maloko o ua mau hale nei a Pa hoi. 5. E ae kela ame keia pakahi o lakou, e noho malalo o ka lapaau ana ame ka hoomalu ana a ua J. Lor Wallaeh nei, no ka aole e emi malalo o umi-kumaalua malama, aia wale no a hoike mai ua J. Lor Wallaeh nei imua o ka Papa Ola, ua hoolaia e ia ua mea la i loohia I ka ma'i lepera, a ma ia ano, e nana pili oihana la ai oia, e like me ka mea i hoakakaia mahope ae hei, a lna ma ia nana*&na, e ikeia ana, ua ola loa maoli ua mea ma'i la, alaila, e hookuuia oia, Ina nae hoi, ma kekahl manawa 1loko o na malama he uml-kumamalua 1 oleloia, ua makemake ole kekahi mea a mau mea paha o ua poe ma'i nei, i ka lapaau ana ame ka hoomalu ana a ua J. Lor Wallaeh nei, a makemake ( hoi e lawela aku mailoko aku o ia la- ! paauia ana a hoomaluia ana, e hoikel mai no lakou pela i ka Papa Ola ma ka palapala a ma o ka palapala afj- j devita la e hoohikiia ana imua o ke-! kahi Notari kupono o ka Lehulehu, ka mea hoi e hoounaia aku ana e hooko aku i ko lakou makemake. I ka loaa ana mai o ia afldevita amt> ke noi, e hookuuia no ka mea e makemake ana pela, a e hoihoi hou ia aku oia 1 ke Kahua Lepera ma Molokai. 6. E hoonohoia i papa nana o elima' kauka, a he poe kauka laikiniia hol lakou, a makaukau hoi i ka lawelawe ana i ka ohe hoonul ike, a na ia papa e nana i keia ame keia ma'i mamua ae o ko lakou komo ana aku iloko o ua mau hale nei a Pa hol, a e hoopaa ana lakou ma ke kakau i na mea i ikeia e laleou, me ka waiho ana ia mau mea me ka Papa Ola, a o na kope hoi me ke Komite o Ehiku ma ke Kahua Lepera ame ke Komite Umi ma Honolulu nei, a ia J. Lor Wallaeh no > noi. Mamuli hoi o kekahi hoike kupono i ua Papa Kauka Nana nei, no ka ma- I kemake ana o kekahi ma'i e haaleie iho, a i ole ia, ua ola hoi, e nanaia! no ia mea e lakou a e waihoia ka lakou mau hoike e like me ia i hoikela ae la maluna. O na ano ame na manawa o ka nana &na, e hoomaopopoia no e ua Papa Kauka nei. Kahi e nanaia ai maloko no ia o ke Keena Hoohuihui Laau ma ke Kahua Hoomalu i hoikeia ai ma ke kil o ua mau hale la. O na Ki o ka puka mawaho, ma ka paa ana no ia a ka Papa Ola, a o na Ki o na puka maloko, i ka Lunahoomaiu no ia o ka Papa Kauka Nana. 7. E wae ka Papa Ola elua hoa o loko o ka Papa Kauka Nana 1 elua na ke Komite Umi, a na keia poe eha, e wae aku i ka lima, 8. Aole aeia kekahi mea e komo, a e noho paha maloko o keia Pa, a 1 ole, launa pu hoi me kekahi mea e noho ana malaila, ke ole e loaa ke kauoha i kakauinoaia e J. Lor Waliaeh i oleloia, a i kakaukuaia e ka Peresidena o ka Papa Ola. 9. O na poe lawelawe. oia no, hookahi kuke, a, aole hoi e emi malalo o elua kiai, a i ole, mau kahu ma'i e wae ponoi ia ana a e kaa afia hoi malalo o ka hoomalu kaokoa ana a J. Lor Wallaeh, a kaa hoi malalo o kana mau kauoha wale no. 10. Na Wallaeh i oleloia, e haawi I kauoha papalua ma ke kakau, no na mea ai ame na lako apau i makemake ia, a nana e kaana a e nana 1 ke ano 0 ka hanai ana 1 na ma'i a peia hoi me na kulana ola kino o na ma'i. O ua mau kauoha ia, e kakauinoaia no ia e ka Peresidena o ka Papa Oia. 11. Na Wallaeh i oleloia e wae i na poe hoolako mea ai, mai a lakou e kuaiia mai ai, e haawi aku ua poe kuai meaai nei i na meaai apau ma na opeope a puolo hoi i silaia 1 kakau ia ma ka inoa o Wallaeh i oleloia, a 1 ole ia. ma ka inoa paha o kekahi paahana ana e hoike mai ai, a ma na hora hoi e hoopaala ana. 12. Ma ka walhoia ana mai o na bila kikoo kupono e ukuia aku no ua Wallaeh nei ho na lilo o kekahi laau lapaau, a mau lako paha 1 hoohanaia ma ka lapaauia ana o ua poe ma'i la. 13. Ma na ano apau ,aole loa kekahi mea, I pili I ka Papa Ola, e aeia maloko o ka Pa, a i ole, ma ka launa pu maoli ana, a ma kekahi ano e ae paha, me kekahi paahana, a 1 ole, mea ma'i maloko olaiia. 14. E kauohaia no ua Wallaeh nel, e waiho mai I kela ame keia la i hoike ma ke kakau, imua o ka Papa no kekahi kumu ,a i ole, he hoohalāhala paha ma kona aoao a e hoopaa oia maluna iho o ia mea I na mea apau 1 pili i ka Papa Ola no ia la i puka al ka hoike. | 15. E ill ke koikoi apau maluna o ua Wallaeh nei, ame ka malama ana i na poe apau ame na hana apau ma- , loko o ua Pa nei. I 16. Oiai, he ma'i koikoi keia, * he : koikoi no hoi ka hoao lapaau ana ame | ka malama ana, ua manao maoli ia o J. Lor Wallaeh e haawi i kona mana- | wa holookoa apau no keia poe ma'i, •. | e noho hoi maloko o ka Pa, maloko hoi o na keena I hookaawaleia a I hoomakaukaula nona ame na kokua.

17. E kakauia kela mau kumu aellke, ma ke ano ku i ke kanawai a e Aponoia a e kakauinoa, malalo o ka hoohikl ana ame ke sila o kekahl No-' tart, e ua J. Lor Wallaeh nei ame ka Papa Ola ma o kona Peresidena la. 18. E malamaia 1 hoike pakahi me na bila papaluft no na hoolllo o keia hoao lapaau ana, a e walhoia aku hol Imua o ka Ahaolelo, Kau o 1909. Kakauinoaia ma Kalaupapa, Molotoi, i keia la .. o Novemaba, A. D. WM, NOTLEY, A. J. KAUHAIHAO, JNO. S. WILL4IINaTON f J. K. KELIIKULI, GEOROE KANIKAU, B. PALIKAPU, JNO. T. UNEA. (Aole i pau.)