Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 3, 17 January 1908 — UA HULI HOI MAI O KIAAINA W. F. FREAR Haawiia na Kipu Aloha ana he Umi-Kumamahiku i ka Luna Aupuni Kiekie o ke Teritore. [ARTICLE]
UA HULI HOI MAI O KIAAINA W. F. FREAR
Haawiia na Kipu Aloha ana he UmiKumamahiku i ka Luna Aupuni Kiekie o ke Teritore.
K ilke me na mea \ upuia aku ai ko Kiaaina Fr-JAr nuii hoi ana mal maiuna o ka Mokn'ii RJanchurla ma ka Poakahi nei, ua liuliu e ko ke Teritori nei pualikoa xlo ka hookipa ana jnai i ka malihinl kiekie a ke Teritori an\e Tta haawi ana aku i na kl pu al..ha ana no ka hui hou ana me ka mea e nolio ana ma ke kianoa o ka hnokele aupuni o ke sTerltori Hawaii nei. Ua piha e k:a uwapo i na kamaalna ame na luna aupuni o ke Teritori, ka j»ualikoa no hol ame ka Bana Hawaii, e kakali ana o ka hoea.mai o ka mokuahi 1 ka uwapo. I ka Manchuria i hookomo mai ai noioko nei o ke awa, a mamua hoi o ka pill ana mal i ka uwapo, ua haawiin aku la na pu aloha he umi-kuma-inahlku mai ka aina aku nei, i panaiia mai hoi e ke kani loihi ana mai o ke oeoe o l<a mokuahi nana e hii mai ana i na mnlihinl kaahele. O Kuhina Aoki kekaht ma keia mokuahi hookahi a ke Kianina i huli hol mai al, a mamull o ko laua ikeia ana ■e ko ka alna nel poe he mau luna punl kiekle no na aupuni a elua, ua manaola i hookaW no kaa nana e lawe mai ia laua no ka hokeie, eia nne. i ka iho ana mal o ke Kiaaina noialo o ka uwapo, ua kau aku la no <>i:i mahina o kona kaa ponoi, mahope iho hoi o ka haawi aloha ana mai ka mialikoa aku e ku iaina ana mawaho o ka hale ukana. Ua ukali pu mal ka makuakane hanauna o ke Kiaalna me ia ma keia huakai mai nei ana, a o laua ame V »na ohana ponol ko luna o ko lakou kaa. a 'o Kuhina Aoki hoi ame kana w.ihine koluna o ko laua kaa. l'a huli hoi pololel aku ke Kiaaina no kona home, oiai hoi ke Kuhlna
Aoki i hoohanohanoia aku al e ka Bana Hawaii no ka Hokeie lana, hookaawaleia no laua e noho ai oiai lauā ma keia kulanakauhale. Ma ka hora ekahi o ka auwina la i kipa ae ai ke Kiaaina no kona keena a hui pu me na luna aupuni o nai keena like ole, a ma ka hora elua ae i heie aku ai oia no ka hoike ana i kekahi mau mea ano nui e piii ana i kana huakai aku nei i Amerika imua 0 ka Ahahui o ka Poe Kaiepa. Wahi ana, aole paha he ninau koikoi e ae e nune la ma Amerika holookoa, koe waie iho ho ka ninau e pili ana 1 ke koho Peresidena, a o keia no hoi ka makahiki, paakiki loa o ka hiki, ke ikeia aku na hiohiona maopopo ioa o ka hopena e hoea mai ana ma keia kau koho, mamuli o ka nui o na moho e' alualu nei e loaa keia kulana ano nui. tJa ilio o Hawaii nei 1 mea e ninau mauia mai ai e na kanaka ma Amerika, mamull o ka lohe aku i ka poe i kipa mai i ka Paredaiso o ka Pakipika i na mea nani o Hawaii nei, a eia pu mai nei ma kela moku hookahi 1 holo pu mai nei me ia no Hawaii nei, kekahi poe i manao mua oie e hele mai ana lakou a kaa mai ma keia aoao o 'Kapaiakiko. I kona halawai pu ana me na kanaka o ka Ahaolelo Lahul, ua hoike ae oia i lea lilo ana o ia poe i poe e imi ana a e hooikaika ana e loaa na mea a Hawaii nei i makemake ai, o keia iho la ka hua i loaa mai mamuli o na dala a ka Ahaolelo kuioko i hooholo ai, no ke kono ana aku i kekahi poe o ka Ahaolelo Lahul e kip'a.mal e makaikai 1 ke Teritori nei i ka makahiki aku nei i hala. Ma ka hoike mai no hoi a kekahi
poe iaia, e holo mai ana iakou no Hawaii nei no ka hoohala ana i ko lakou | mau la hope, mahope iho o ka pau | ana o ka lakou mau hana maloko o ka Ahaolelo. O kekahi o na ninau nui e nokeia la i ke kamaiiio ma Ameiika, oia no ka ninau e pili ana i na limahana, aka ma ka manao nae o ke Kiaaina aole e hooki kokela ana ke komo %na mai o na limahana Kepani, a hiki 1 ka maopopo ana, o kahi e hiki ai ke hookonio nuiia mal na limahana iloko nei o ka aina, oiai eia na hana miklala ke hoouluia mai nel iloko o ka aina i keia manawa, e iaa ka oihana kanu halakahiki, ka oihana raba ame kekahi mau oihana e ae, i makemake nuiia ai na limahana e komo mai iloko nei o ke Teritori. No na m£a nae e pili ana i keia ninau, ua waihoia aku na a'o ana i ka Elele e hookuu aku na Lunamakaai- j nana Alephum' e waiho aku ka biia. iloko o ka Hale o na L»unamakaainana, j a na Senatoa Clarke hoi iioko o ka Aha Senate. I O kekahi o na han* nui a ke Kiaaina! iaia ma Wakinekona, oia no ka hooikaika ana e hoololiia ae ke kanawai kumu, e pili ana I ka hoolimalima o na aina aupuni mai ka elima makahiki a i ka iwakalua makahiki. Aole e manaoia wahi ana, o ka hooloihl ana aku i ka manawa hoolimalima he mea waie no ia e hoopomalkaiia aku ai na mahiko mamuli o ka loihl o ka manawa, aka ma ia ano iho la e hlki ai ke loaa ka hoomaemaeia i kekahi mau aina aupuni a ka poe hoolimalima mai e ae ole nei e hoolimalima mamuli o, ka pokole o ka manawa. O ka manao nui o ke Kiaaina ma keia hooikaika arta e loaa mni koia mau makahiki loihi, i hlki ai no hoi ke hooliloia aku ua mau aina la no ka hooknonoono ana i ka wa e mae- • mae ae al. ! No na mea e plli ana 1 ko awa o Puuioa, ua lokahi na kanaka o ka, Ahaolelo e hooholomua aku i ke kukulu ana i ka papu, mamuli paha hoi kekahi o na nune e pill ana i ke kaua mawaena o lapana ame Amerika, a ua nokeia mai ke Kiaaina i ka ninau, e pili ana i na Kepani maanei, a o kana i pane ia lakou, aole ioa he wahi piiikia iki o koonei mau Kepani, a o ka hana ; maikai aku no i kela lahui ka mea c ; uiu oie mai ai ona manao ku-ee. j He ku-e na Demokarata i ka hoo-! huiia ana o Hawail nei me Amerika, J aka nae ma na mea e piii ana i ke j kupale ana aku i ka enemi I ka wa o ke kaua, ua lokahi like lakou apaul e hoomaka kokeia ke kukuiu ana i ka ,papu ira ke awa o Puuloa. % o kekahi mea a ke Kiaaina i hooia mal ai ,oia no kona manaolo no ka loaa mal o ka haawina no ke kula' mahiai ame na hana akamai o Teritori, aoie waie no keia makahlki, e hoea mai ana, aka no keia maka- j hlki no kekahi e nee aku nei. | Mahope iho o ka pau ana o ka ha'inlelo a ke Kiaalna e plli ana i na: mea 1 hoikeia ae nel, ua ku mai la o | P. A. Sehaefer a haawl mal la ! ka > māhalo o ka Ahahui o ka Poe Kalepa no na mea a lakou 1 loh? ai mai ke. Kiaaina aku. * J |