Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 51, 20 December 1907 — KO L. W. P. KANEALII MANAO. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

KO L. W. P. KANEALII MANAO.

(Hoomaula mai kela pule mai) I mal hoi oe e Kamoa, he Ekalesia X-o oukou i hoopaa ma ka aelike me 3tsu Kristo. A pehea iho la ka hoi 1 pohihihi ai ko ke Akua Aupunl ia oe? Eia no ka oe lloko o na au awaawa o ka hewa ame na mea paa o ka make mau ioa. Hu no i kula kou make e ka aia. 0 hoi i Walkiki a hamohamo iho i ka heu o ke opu ahuawa. A hele ae oe a ma ka puka o Helumoa, eli iho i lea lepo, a loaa ia oe ka lepo palolo, *, honi iho i ke Ulikalika, a ai iho oe alalla. e ike no oe i ke kulana o ke Aupuni o ke Akua.

Ulu ae la a mahuahua aku la ka olelo a ke Akua Mana loa. a ua paapu ka "honua nel i kela la i (k a nanl ° ke A " Ikua Mana Loa. aioha no o Kamoa, hele aku no mua.

2. Ka hele ana o lesu i kahi paahao iloko o na ia 3 ame na po 3. E ikeia no keia ma ke pookii lKiopuhalu a ua Kamoa nei, penei: I.—Ka Paredaiso, a Aberahama e noho ana ma ka Lani. 2—Ka Paredaiso o ka poe i make i ke Kaiakahlnalii. 3.—Ka Paredaiso o ka make. Ua like maua ma ka mahele mua o ka Paredaiso o ke Akua ma ka Lanl kahi hoi o Aberahama ma e noho nei, a iloko o ia Paredaiso i vafho ia ai ka uhane o kela po-wa. a ua olelo ae la o Kamoa, ua puka aku ia a hele ka uhane kanaka o lesu a komo aku la iloko o ka Paredaiso o ka make, kahi o na uhane "o ka poe 1 make i na la o Noa, a ma*keia wahi ke ku nei wau a hoole loa 1 kela maaao koho waie o Kamoa. Ela na kumu oiaio: Aole loa he Jiuaolelo a leau i'pane mai mailuna mal o ke Ke'a, e olelo mai ana imua o na ludaio; Ina e make wau, e hele ana au 1 kahi paahao o na uhane i inake i na ia o Noa.

Ela kana mau hopunaolelo ku i ke aloha olalo, penelt I—E ka wahine, e nana i kau Keiki, e ka'u haumana, e nana i kou makuahine, loa. 19:26, 27. 2. —Ua makewai au. Ua hookoia ka Palapaia Hemolele, loa. 19:28. 3—E Xa Makua, e knla mai i ko lakou nei Uewa. Luka 23:34. 4-E kuu Akua, e kuu Akua, mai haalele mai oe ia'u, Mar. 15:34. 5—E ka Makua, iloko o kou mau ilma, ke waiho aku nei au 1 kou Uhane. Ina he mea hiki ke lawe fa aku keia kiaha, o kou makemake *e hanala, Luk. 23:46. 6—Pau aku la, liookuu o lesu i kona Uhane, a hoi aku Ia maloko o ka Paredaiso ma ka Lanl.

E ike mai oukou e na haipule Kristiano oiaio apau ioa, o keia mau hopunaoieio aloha ka lesu i ha'ioielo mai ai mailuna mai o ke Ke'a. O ke Ke'a paa, Ke'a laa, oia mau ka nani. aole loa he huaoleio maiioko mai o ka waha o leBU, aia a make wau, alaila, e hele aku ana wau i kahi paahao i na la 3 ame na po 3 e a'o aku ai i na uhane o ka poe I make i ke Kaiakahi•naiil, eia nae o Kamoa ke olelo nei, ua hele o lesu ilaila. "Aole ke Akua no ka poe make, no ka poe ola ke Akua." Mat. 22:32. O ka poe i make 1 na la o Noa, paa mau lakou iloko o ka luaahi o ka make mau. O ka uhane kanaka 0 lesu, maloko o ka Paredalso ma ka Lani oia i noho ai i na la 3 ame na po 3. a piha kela manawa, hoi hou 1 kona kino palaho ole e moe ana ma ka luapao, a alahou mai. Ua paa loa io ke 'Akua manao, o ka poe pono e iomo lakou iloko o ka Paredaiso 'm'a ka Lani; o ka poe llana hewa hoi, e flio lakou ilalo o ke ahi mau loa, kahi i hoomakaukau ia no ke Diapolo ame kona poe anela, Mat. 25:41, a e hoolei aku ia lakou iloko o ka lua ahi. ilaila ka uwe ana ame ka uwi ana o na niho, Mat. 13:41,. 50. 4 Ua hoole loa aku wau ia Kamoa, aoie e komo ka make iloko o ka huaolelo ka Paredaiso, aole hoi ka mea Haumia ame na ino he nui wdle. Nolaila, na oukou ia e kaana iho i neia inau manao Uke ole o maua, oiaio, nee aku imua. \ Ela hoi mahope iho o ke alahou aria mal o lesu Kristo mai ka make mal, aole loa ana olelo imua o na Luna«lelo 11 ua hele aku nei au i kahi paa- I iao, e a'o i na uhane 1 make i na la o N'oa iloko o na la 3 ame na po 3 a huli hoi mai nei wau, aole. aole loa no. E kali oukou ma lerusalema 1 na la he 10, alaila e ninini mai au i kal Uhane Hemolele maluna iho o oukou dt tia hooko ia ma ka La Penekekoka, uiaioi Amene, Oihana 2:1-14. • Eia hoi ke ku mai nei o Kamoa a iaena iho o ka Ekalesia o na La Hope Nel, ua. hana aelike ka nie lesu Kristo. I A maliea la a i ka manawa hea la 11 Tilkf mar ai o lesu e hana aellke me lakou (Ka Ekalesia o na La Hope Nei); a heaha ua aelike la? He 70 wale no a oi ae nei ke ku a.na o kela Ekalesia o losepa Kamika, | iie poo nana i hookumu 1 Mauna Poliaku ae nei no kahi i hoomakaia al, he Mare Lehulehu ke Kahua, o ia Ekalesia. <0> ke kumu ka paha la i pohihlhi ai Xo k« Akua Aupuni ia oe. Hapala ke fcea na> ka ele ka ai. A hu ka pala, e like no me ke ano o kou Ekalesia, a pela no hol kou kulana e noho nei, aole ao hoi e llke me oe, ko kekahi poe ma<kat e aku o ua Ekaleaia la o na £« Mahope nei. He hilahila ole max>li no keia kanaka apokaka o ka mafca keleawe nul wale, oiaio.

Ela mai ka Papa Ninau i haawlia nau e Kamoa e imi, a e huli hol i na Haina oialo, me ka pololei, a ua pane ia mai nei e ua Kamoa nei, penel: 1. Heaha la ke ano o ka bapetizo ana me ka Uhane Hemolele, ame ke ,ahi, a heaha hoi na lolna ame na lioike o ia mea? Haina, Hookahl no ano o ka bapetizo \Jhane Hemolele ana, o ke kau ana o na lima o ke Kahuna Melekisedeka A puu ko lae, ume i ka upe, loloa ka iaae o ko waha e Kamoa, aole loa i Joaa, aole no hoi i Pololei, aole i lihi aina iki mai. Hu i kula ko make £a e Kamoa, wl ko niho. 2. Heah'a ia ka hookuina iwaena O ie ola ame ka make ma ke alo o ka yo-wa i mihl a manaoio ia lesu Kri»(o? Haina.O oe pu kekahi me a'u iloko o ke apo o ka make i keia la; koie ko Shu, puu ko maka, aole loa i loaa, aole 310 hot i Pololei. 3. O ka wai anei ka mea mana, e "hoolaia ai ka Uhane o ke a f ole, o ka mana p«iha o ka Uhāne Hemolele? Haina, Aia a loaa like laua. keia mau mahele, maluna o ke kanaka, alaila, hoola Tiou ia ka uhane ame ke kino mai ka paīaho a 1 ka palaho ole. Nele loa 1 ka ike, paa na maka i ka hualu, moowinl ka ike ana, aole loa 1 loaa, aole no hof t pololei. 4. Heaha la ke ano o na hana mana a lesu KriBtoT Haina, He nui wale na ano hana mana a lesu 1 hana ai, i kona mau la Jl& kou mau maka, puu ka leo, pelu

ko alelo, hepa ka oielo ana, aoie loa i loaa, aole no hoi i pololei. 5. Pehea la ke ano o na hana mana i pili aku i ke ola mau loa, mamuli anei o na hana ana, a maluna anei o ka olelo ana? Haina, Mamuli o na hana me k«i ma naoio, pela e loaa ai ke oia mau loa, wili kt> kani a-i, haha poele ka papai 0 Honolulu. I mai hoi oe, he ike, he akamal, eia ka hoi he lomaioma ai halale ka hoi oe. Noho malie mai hoonioni i ka wai ua lana malie, aole loa i loaa, aoie no hoi i pololei. 6. Ua haawi ia mai ia'u ka mana apau ma ka Lani ame ka honua nei, 1 ka manawa hea la i loaa ai? Haina, I ka la o lesu i bapetizoia ai e loane Bapetite i ka wai; ma ia la i loaa al iaia ka Uhane Hemoleie, hakihaki na iwi ou e Kamoa la. Oki loa keia haina au, aole i lihilihi launa mai. Ia nei la ikeia ko akamai Palapala Hemolele au e akena ai, e pahapaha ai, e U*i ai. Wela ka hao i na ninau o wahikapuniu. E imi oe a puu na maka, a kolekole ko lae, a pau ko aho, a ulu ko ke'a a poohina hoi oe, a uhi mai kapa eleele maiuna ou.

Aole loa i loaa ,aole no hoi i pololei hookoloia i ka nui manu, i ulu hou na hulu o Kamoa i ka puapua.

Aole no ko'u manaoino ia oe e Kamoa keia mau kumu o ko'u hoole ana, aka hoi, no ka poiolei ole no o kau mau haina. A mamuli o kau mau haina i ole mai la, pela no hoi au e pane ole aku ai i kau ninau o ka bapetizo ia ana o kela po-wa me ka L T hane Hemolele ame ke Ahi, mai aa hou oe e paio mai, e noho malie, e hana hoi i ka mea maikai, ke kala aku nei au ia oe e Kamoa me ka n<anao malkai a oiuolu hoi, a maanei hoopau loa nei au i keia paio ana o kaua. Ke ku nei au a pale aku no ka pono kaulike o na haipule Kristiano oialo apau loa. Aole nae au e ku-e aku ana i kou manaoio ame kou manao maikai. A na ke Akua no e alakai a e kokua mai ia kaua. Huhu ka ino o ke kai, Ooloku na ale moana A popoi mal lakou Maluna o ka moku ola k Luli ka moku 1 o ia nei Paa i ka Luna, e ola mau ai lesu Kristo ke Kapena Ka mana Oi kelakela Nana i Papa Hamau Hoolohe na wal, a malie Aia la he aina la'i He aina nani kamahao Kuu na pe'a, pae iuka Hauoli kakou a maha no. Oiaio, Aloha nui. Ka Hopena. L. W. P. KANEALĪI. Kalihi-waena, Honolulu, Dec. 9, 1907. E WAIHO I KA HAILIILI ME NA OLELO INO APAU. Mr. Lunahooponopono, Aloha nui:— E oluolu mai ia'u no kela mau olelo e kau ae la malun'a a e haawi mai i rumi nona. Oiai, ma ka pepa o Nov. 8, 1907 nei, Helu 45 o ka kakou ahailono ua ike au a ua heluhelu i na kolamu elua i hoopiha ia i na mahele manao elua he manao maikai kekahi a he manao ino a hailiili kekahi, nona ke poo manao, penei: Kani ka Moa o ke ao keia, Hoole ka waha ae nae ka Uhane, a pela aku:

E Soloipona Hanohano ka noeau o keia mau la, ke noi aku nei au ia oe mai ae hou aku I na manao e like me kela, piha hewa ka pepa i na olelo waiwai ole. Ina he mau wehewehe Baibala me na manao maikai a naauao mahalo nui he kukuiia e hoomalamalama ana 1 ke kanaka a i na kanaka apau he hauoli hoi kau e like me na nane ame ko lakou mau haina he naauao hoi ia mau mea.

Ā o na olelo ino a hailiili aohe o makou makemake ia mau mea aole makou I kahea aku I ke Kuokoa e au mai i ka loa no ia mau olelo, o na kalai manao naauao ame na nuhou o ka aina hanau ka makou ia i makemake ai. Aole i ae mai ka Haku I na hoopaapaa me na ninau hoakamai, aole no i kauoha ola i na kanaka e olelo ino kekahi i kekahi, a e hual ae i ke kee 0 kekahi aole loa pela. Wahi ana (ka Haku) na ka mea hala ole. Ka lua, mai nana 1 ka pula iki iloko o ka maka o kou hoa, aia no he kaola iloko o kou maka, Ke kolu, aohe hookahi kanaka pono maluna o keia honua. Ea papapau kakou la he aa ko ka hale, a pehea ka pono? e mihi a e hooikaika e kikoo imua, mai huli hou 1 ka mea 1 kiola iho la, kanu kele aku ia mau kukaehao, alualu aku i ka lel alii a Paulo I alualu al a e lilo ka Paulo mau hana hope i alakai.

E hoomanao no hoi o na olelo ino apau aole ia no ka" malamalama, he aupunl okoa no kona ame kona alii, a o ke Aupuni o ka malamalama he mau mea maeae a nani kona e like me kona oia ka Haku nona oluna me lalo a nona ke kuleana e ahewa mal, a o ka ke kanaka e aloha, e lokahi, e oluolu, e akahai, e pule ana kekahi no kekahi, e malama hoi i ke klno a pela aku. Aole au i rtiaopopo 1 ka mea nana keia hoolaha olelo ino no ka lohi o ka makou pepa, ka pule hope keia o Nov. nei o ka makou helu hope iho la keia, a aia oukou ke hele la imua o ke kumu no nae hoi paha o ka loa no hoi o ke alahele, āu mai o ke kai loa a pii mai o na Mauna, Nolaila, e oluolu e hookomo iho i keia mau manao i ike mai ai o'u Haku o ka Aina hanau alalla waiho ae i na manao kino. j Ka lua o ko'u manao. —E kakele ia hoi na wehewehe me na kalalj>leio maluna o ke kumuhana i makemake ia, me na kuhikuhi a hoike oiaio aole hoi o ka lele I oa 1 o me na manao huhu aole e loaa i ka lehulehu ka maopopo ina pela ka hftna aka ina moakaka ka wehewehe ana me na hooiaio kupono he olloli hoi kau. Ua lawa au no keia wa me ke aloha ia Hawaii apau, mai ka La hiki 1 Kumukahi aka Welona a ka la i Lehua. ELLEN K. MAKAIAU. losepa Sku!l Valley, Utah, Nov. 27, 1907.