Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 50, 13 December 1907 — Ka Makaikiu Talamana Ka Papohaku Kahiko Naueole o ke Komohana. A I OLE Ka Mea Nana ka Ilio Hanu Mea Hou Kaulana Bone [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Ka Makaikiu Talamana

Ka Papohaku Kahiko Naueole o ke Komohana. A I OLE Ka Mea Nana ka Ilio Hanu Mea Hou Kaulana Bone

MOKUNA XXXV. I KA HOAO ANA E AII KA LAAU MAKE. "Aole io paha ko'u haawi hou aku i manawa nou e noonoo ai, .i'ile anei i lawa keia noke mau aku a'u i ka ninau ia oe, no kou hoo,]o koke ana 1 kou manao? Ua ike no au i ke kumu o kou hou- ], ,j<>lii wale sina no, mamuli o ko makemake e loaa he manawa ktla kanaka au e kau nui aku nei e hele mai e hoopakele ia oe, aka i ike aku nae au ia oe i ka mea pololei, mamua o ka hoea ana mai o la i kc kakahiaka, e make ana ua kanaka la." Minoaka iho la o Kate i ka lohe ana aku i keia mau olelo a Fran>o>. no ka mea ua maopopo loa iho la iaia nei, he mau olelo hoopuniv.ini walei no ka keia kaniaka e noke aku nei i ke kamailio i wahi e , .koia ai o kona makemake, a no ka mea ua hoike,mua aku hoi oia, m make ua hoaloha la o Kate, a ke olelo l hou aku nei nae, a ke kakai :aka o kekahi la ae e make ai. O keia ka mea nana i hookomo mai i V 1 manaolana hou iloko ona, a ike iho la oia aole loa keia kanaka c .... ana e hoopilikia wale mai iaia, a oia kana o ka pane ana aku: "He mea pono e loaa ia'u he manawa. e noonoo ai," i hoomau aku rn no o Kate i ka hoomano ana i kana noi, "He mea makehewa wale no no'u ka ae ana aku i kau noi, a no a mea ina no oe e hoole mai ana, e lawe mai ana no au ia oe i wahine ;.are na'u ina no me ka hana nui e hiki ai ia'u ke hooko aku ia ma- » nao paa iloko o'u." "Ke aa hou mai nei no oe e hoopuka i kena mau olelo imua o u 0 like HK- kau i hoao mai ai e hana i kekahi mau manawa i hala ae nei, aole anei i lawa ko'u olelo ana aku ia oe i kou lilo ana i mea hoowahawaha loaia e a'u ma o kou pepehi ana i kuu niakuakane a make loa? Unuhi ae la o Francisco i kana uwaki pakeke a paa ae la iloko o k ma lima me ka nana pono ana iho i kahi a na manamana e kau ana, a |>ane aku la: "Ke haawi aku nei au i ekolu wale no ou mau minutii < liaawi mai ai i kau pane. Ina oe e hoole mai ana, alalila e lawe koke no au i kou ola me ka ole." Ke paa la'o Kate i ka'laau make īloko o ka poho o kona lima, ua makaukau loa hoi e hookomo aku iloko o kona waha i ka manawa a keia kanaka e hoao aku ai e pepehi iaia, a ke nana pono loa mai la oia ; na hana a keia kknaka i makemake ai e kau aku maluna ona. "Aole loa au e lilo aku i wahine mare nau e kena kanaka/* i hooli > mai ai o Isate. Na na Lani auanei e hoopakele mai i ka mea hewa "ie mailoko mai o ka lima o ka mea pakaha. Ua lawa au i ka hoopakele ana ia ? u iho mai ia oe mai e kena kanaka au i hoowahawaha !->a ai." • . 44 E hooholo koke oe i kou manao ano, oiai he elua wale no minute 1 koe," 1 pane hou aku ai o Francisco me hoolohe ole aku 1 kela niau olelo a Kate i kamailio mua mai ai iaia. t I ka hala ana ae o na minute«ekolu ana o ka hoike ana aku ia Katē ua hookomo ilio la oia i ka uwaki iloko o kona pakeke, a huli pono aku la imua o Kate me ka pane ana aku: "Lilo ole oe i wahine mare na'u ma ke ano maikai, aka e lilo mai ana nae oe i wahine na'u ma ka lima ikaika," i kamailio āku ai ua kaiaka la me ka piha uluku, a ina no kekahi he mea e hoea mai ana ia n.anawa aole no ia he mea e kuha'u mai ai ua kanaka la mai kona hookikina ana aku ia Kate no ka hookpia o kona makemake. Ua hookokoke aku la o imua o Kate me ka manao e V,. tpu aku iaia, a o ko Kate manawa koke no ia i hoao ae ai e hookomo ae 1 ka laau make iloko o kona waha, aka nae ua ike aku la o i rancisco i keia manao ana o Kate,e hookomo ae i kekahi mea iloko ■ ka waha a oia no hoi kona mana\va i hopu aku ai i na lima o Kate, , paa mai la i ka laau make iloko o kona lima, me ka hoopuka ana ku i keia niau olelo: "Aha! ke manao nei ka oe e pakele niai a'u aku ea, ina aole kuu - akaala loa ana mai Aei i kau mau mea i manao ai e hana # ina ua la- , kiia io 110 oe Kialpna o'u, aka i keia manawa aole loa e hiki ia oe i- hoohoka mai i ke kaeaea o ka aina hanai holoholona." L"a paii loa ae la ka manaolana no ko Kate pakele ana mai ke ka■i.ka aku ana i hoowahawaha loa ai, a ua kani iho la kana u me ka he pu aku no hoi o ua kanaka la i keia haawina o ke kupilikii i kau ,u niAluna o ka mea ana e makemake aku nei e lilo mai i wahine nana. () ua kanaka la kekahi i loaa o na manao pono ole ma o keia hoao :.a o Kate e ai i ka laau make, a oia nae kana o ka ana aku: •'No keaha la oe i hoao ai e ai i kela laau make?" "E hiki mai ana i ka la au e auamo ai i kau mau hana karaima : .uiwai ekaeka e kena kanaka. Ke koi aku nei au e haawi koke mai •«. i keia laau make," i noke mai ai o Kate-i ka hoomano i ke noi ana ka laau. ■ . "Aole loa e loaa hou aku ana keia laau īa oe, no ka mea aole au makemake e ike aku i kou make ana mamua o ko lilo ana mai i waline na'u." , "Aole loa av\ e lilo aku ana i wahine nau e like me kau e kuhihewa nei, no ka mea aole i pau ko'u mau manaolana no ka liiki ana ia u ke '.anakila maluna ou," a ke holoholo la ua o Kate me ka li-o o kona mau • aka maopopo ole hoi o mau mea e hana aku ai. "Aofe i pau ka'u mau hoao ana no ko'u hopena e kena kanaka • ana i pepehi i kuu E hookaawale koke oe mai kuu alo r.." o keia na olelo a Kate iloko o kona uluahewa, a ua lilo hoi i ea 110 ua kanaka la e wiwo ai a hiki ole iaia ke hoao aku i kona mau anao maluna o kela kaikamahine opio. MOKUNA XXXVI. KA HIKI ANA MAI O KA HOOPAKELE. noke la ua kanaka nei i ka nana i keia mau hana holo-ke a . a i ke akakuu iki ana mai o na manao uluku o ua kaikamahine ■ kona manawa 110 ia i uwa ae ai me ka leo nui, a lele koke aku i o Francisco a paa iho la ia Kate, me ke kula'i ana aku īaia a noluna o ka papahele. . , .. l*a hiki ia oe ke kahea i na kokua au 1 makemake ai, aka 1 hoike • ■ ae au īa oe, aole loa he mea e ae mai e komo iloko o keia wahi . hoopakele ana ae ia oe," wahi a Francisco i pane iho ai la Kate. ā ua kaikamahine la e moe malie ana me ke kaumaha. , : 'e mau kekona helu wale nō mahope iho o kela leo kahea o Kate %' kokiva ua hemo mai la ke pani o ka puka o keia rumi a laua e ana. a komo ana no ka Makaikiu iloko o ka rumi me kona kino no-eia a kohu Ilikini. * l'a huli ino mai la o Francisco a ike maila 1 ke ku aku o ka 111nie kona manao kuhihewa maoli no he Ilikini keia a ninau mai la. Heaha mai nei kau oloko nei?" aka nae aole he pane aku o ka : aikiu. ua hele pololei aku la oia ma kahi a Francisco e paa ana la • a oia no ka manawa o ua kanaka la i unuhi ae ai i kana pu pana- • 110 ke ki ana mai i ka Makaikiu, aka. ua loaa e aku la nae kona - i ke pa'i a ka Makaikiu, a lele ana ka pu panapana i kahi e. Ua loaa aku la ka lua o ka puupuu a ua Makaikiu la ia Francisco, a Vna aku la oia iluna o ka papahele, a hana mau iho la ua Makaikiu 2; kc ku'i ia Francisco a hiki i kona hoomaopopo ole ana i na mea e

hanaia aku ana maluna ona. Eia no o Kate ke ike mai nei i keia mea e hanaia aku nei maluna I o ke kanaka ana i hoolilo ai i enemi nona, me ka puai leo ole mai iaia mai, a i ka pau ana o ka hana a ka Makaikiu, ua huli mai la oia a pane mai la ia Kate i ka i ana mai: "Eia no nae paha me oe kela lole Ilikini au i komo ai i kela manawa a olua i mahuka ai mai keia walii aku?" Ma ka olelo haole keia kamailio ana aku a ka Makaikiu. a ua hoomaopopo koke mai la no hoi o Kate, aole keia he Ilikini, aka o kona hoopakele no ia, nolaila aole ana kanalua ana iho i koe, a ha'oha'o la hoi no keia kanaka, a ua kokoke loa oia e haawi mai i na hoomaikai ana i kona hoopakele, aka, ua papa e aku la nae ka Makaikiu iaia. "Eiā 110 me a'u ua lole Ilikini la kahi i waiho ai?" wahi a ka pane a Kate. "Ina pela e hele koke aku oe e komo i keia manawa, no ka mea aole he houlolohi hou ana iho, o ka wa wale no keia no ko kaua lanakila oiai ua malaelae ke alahele no kaua." Mamua nae o ko Kate hele ana aku e komo i ua lole la, ua pane mai la oia i ka Makaikiu i ka ninau ana mai: "Aole anei e liiki ia oe ke hele aku e hoopakele i kekahi mea aloha e noho mai la iloko o na manao pilihua ?" "Aole he manawa no kaua e kamailio ai no ia mea e Kate, oiai ina e ulolohi iki iho ana kaua he mau minute hou aku, e hoea mai ana na kanaka lehulehu a o ko kaua paa no ia i ka hopuia, nolaila e hele e komo i ko lole me ka awiwi, a hele ae kaua mai keia wahi aku," i kaopha aku ai ka Makaikiu me ka leo mana. Aole no hoi i loihi aku ia komo ana a I\ate i ua lole Ilikini Ia ona, ua oili hou mai la oia a loaa mai la 110 hoi ka Makaikiu ma kana wahi no o ka haalele ana īho, a hoomaka mai la laua e puka nowaho o ka rumi. Ia liemo ana mai a laua me ka hele nilii ana ma ka holo e puka loa aktt ai nowaho o ka lanai o ka hale, ua ike aku la o Kate i ka moe mai o kekahi kanaka, a ua hoike aku la no lioi ka Makaikiu, he kanaka ia i aahuiia i ka lole kahunapule i mea nana e mare aku īa laua me ke ,kanaka Mekiko, ina i ae maikai mai o Kate i ke noi a Francisco. Ua hoike pu aku la no hoi ka Makaikiu, aole he hopohopo ana no ia kanaka, oiai, iaia mua ke kalo paa i hanaiia aku ai, a mahope ka loaa ana aku ia Francisco, a ua maopopo iho la no ke ano o keia mau olelo apau ia Kate a aole ona niele hou mai. He hookahi nae mea-a ua kaikamahine la i mihi iho ai, oia no kona laki 1 ka hoea e ana mai o kona kokua, mamua o ka hookoia ana 0 ka papahana a keia kanaka lokoino, oiai, ua makaukau kela kanaka ma na ano apau e hooko mai i ka mea e hiki ole ai iaia ke hoole aku, a eia hoi'ke kahunapule, nana laua e mare mai. 0 ko laua nei puka loa aku <no hoi ia nowaho o ka lanai, ua oili mai la he elua mau Ilikini maoli me ka lele ana mai maluna o keia Uikini hoomeamea, a aole he hooponopono ana iho o keia manawa, nolaila ua unuhileoke ae la ka Makaikiu i kana pu paijapana, a he na ka mea 1 loheia aku. pau palua ana ūa mau Ilikini la i ka make. He mau hiohiona malihini keia a Kate e ike nei, a kau mai la ka weli iaia, no keia mau hana, aka hoi no kona ike ana i kekahi mau hana o keia ano iloko o kekahi mau pule aku 1 hala, nolaila ua hoomajiawanui wale iho la no oia i ka maka'u, a o ka hookolo wale aku no mahope o ka meheu o ka Makaikiu, kana hana pono. Ua ku nana o Kate i ka ike ana i na kino make ma keia wahi a laiua e hele aku nei, aka ua lalau okoa mai la ka Makaikiu i na lima o ua o Kate a liiki ole i ua, kaikamahine la ke hookololohe iho a hiki wale no i ko laua kaawale loa ana aku mai ka hale aku. Ia laua i hiki aku ai ma kahi kaawale mai ka hale aku, ua i aku la ka Makaikiu ia Kate e hapai oia iaia, aka ua paakiki mai la no ua kaikamahine la, ua hiki no iaia ke holo me ka mama, a o ko laua nei holo aku la no ia, a hiki i kalii o Ineka e noho mai ana me ke kali ana no ko laua nei hoea aku. E kuku mai ana kekahi mau lio ekolu i lako i na noho, a ike koke aku la no hoi o I\ate la Ineka, a holo aku la me ka puliki ana ma ka a-i o kona hoaloha. He wahi manawa uuku ia no e ike ai, a o ka hoeu aku la no ia o ka Makaikiu i kona mau hoa no ko lakou hele ana ma ka lakou huakai ma ia po. "Ua hoea mai kakou i kahi o ka palekana, aka aole nae a kakou hoololoiahili wale ana iho, no ka mea ke manaoio loa nei au, e lioouna kokeia mai ana kekahi poe kanaka no ka huli ana mai ia kakou," wahi a ka Makaikiu i pane aku ai i kona mau hoa. Ua hoomaopopo ka Makaikiu no keia hookoloia mai o lakou mamuli o kona lohe aku i na leo uluao'a iloko o ua aina hanai holoholona la, a i ka makaukau ana o na kaikamahine maluna o ko laua mau lio, a pela pu no hoi ua Makaikiu Ia maluna o kona, o ka wa no ia i kamailio hoomakeaka aku ai o ua Makaikiu la i ka pane ana aku. "E na kaikamahine aihue i ka lio o Francisco, e holo pololei kakou nolurva o na puu e waiho mai la," a o ko lakou nei holo aku la no ia me ka mama, oiai he mau lio ikaika wale no keia mau ho o lakou, a Ineka hoi i wae ai mai na lio maikai loa mai o kona haku. , E hoihope iki ae kakou ma kela manawa a ka Makaikiu 1 hele ai no ka hoopakele ana ia Kate, e like me ka kakou i ike mua ae nei, aka mamua aku nae o ia manawa, ua hoohalaia ka nui o ko laua manawa mq Ineka ma k>a! wae alna i mau lio, ame ke kii ana i mau nolio 110 lakou, a ua lōhi loa maoli no oia no ka hele ana aku e hoopakele mai ia Kate. 1 ka loaa ana o ko lakou mau lio, a me kona ike ana, ua kaawale loa o Ineka i kalii e loaa ole aku ai i kekahi poe, a e ikeia aku ai paha, ua hoi hou mai la oia no ka hale, a pii aku la ma ke alapii e hoea aku ai i ka rumi o Kate. 0 kona oili loa aku no hoi ia no kahi o ka puka o ka rumi ana e hele aku nei.no ke komo ana aku iloko, ua ike aku la oia i ka noho mai o ke kanaka i aahu i ka lole kahunapule a Francisco i hoonoho ai no ke kali ana a loaa mai ka hoailona mai iaia mai no ke komo ana aku e mare ia laua, a o kalii nae o ka laki o ka Makaikiu, ua hiamoeia ua j kaniaka la. nolaila aole he nui o ka hana i hanaia aku nona, a o ka pau no ia o ike ana i ka la ka mea pumehana. A o ke koena aku no hoi o kana mau hana. ua ike mua ae nei no kakou e like me kana i hoopakele mai ai ia Kate. MOKUNA XXXVII. KA UKALIIA ANA O NA PIO. Aia hoi ke hanaia la na hana apau maloko o kela hale halawai no ka imi pono an% aku i.keia kanaka nana e hoopuhili nei i rfa kanaka o Francisco, a ma ia hana ana nae i maopopo loa ae ai he elua o lakou mau kaniaka i nalowale, oia no hoi kela mau kanaka elua i kiia ai e ka Makaikiu a make, a loaa ai kona lole e komo ai iloko o ka aina x hanai holoholona. Ua loaa koke iho la no hoi ka ike i ka Lukanela o Francisco aia kekahi kanaka malihini, ana.i hoomaopopo ai i ke komo i ka lole o kekahi kanāka ana i manao kuhihewa ai o kekahi no o ko lakou puulu, a aole hoi he kanalua ana no kela mau kanaka elua i ha'oha'oia ai, no ko Jaua hiki ole mai, no ka mea ua manao loa no lakou apau, ua make laua i ka pepehiia. 1 ka manawa i hookuuia ae ai o ka halawai, ua eleu koke aku la ua lukanela nei no ka hoike ana aku i kona haku i ka mea i loaa iaia ma keia huli ana i na kanaka maloko o kela halawai i kaheaia ai, a iaia nae i kaalo pono ae ai mawaho o ka rumi ana i hoopaa ai ia Ineka, ua lohe aku Ia oia i kekahi nakeke mailoko mai o ka rumi, me' kona lohe pu ana aku no hoi i ke na mai me he kanaka make la, a hoomao)popo loa iho la oia o kela ke ano o na Uikini i ko lakou manawa e make ai. * Ua eleu aku la oia a loaa ka ipukukui helepo, a hoi mai la no ua keena la no ka hele ana aku e nana i ke ano o ka mea ana i lohe ai, ua loaa aku la iaia he elua mau Ilikini e noke ana i ka uwe kumakena maluna o ke -kino make o kekahi o ko lakou lahui, oia hoi kela Ilikini 1 hoonohoia ai no ke ku kiai ana ia Ineka. Aole i pau.