Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 43, 25 ʻOkakopa 1907 — HE HIONA NO KA AE IA E LAPAAU Waihoia aku ka Olelo Hooholo no Walaka Imua o Pinkham. [ARTICLE]

HE HIONA NO KA AE IA E LAPAAU

Waihoia aku ka Olelo Hooholo no Walaka Imua o Pinkham.

Ma ka auwina la o ka Poakahi nei i kaheaia ae ai ka halawai a ka Papa waiho aku ai na alakai o na aoao kalaiaina i ka Olelo Hooholo i hooholo lokahi ai ma ka haiawai makaainana i malamaia ai ma ka po Poano i hala ma ka Paka o Aala. O ka poe i hiki aku ma kela halawai imua o ka Peresidena Pinkham o ka Papa Ola, ame ke Kakauoleio a ke Kiaaina, oia no ka Elele Kaianianaole, Senatoa Lane ame Kiliniwoki, na Lunakiai Fern ame Harvey H. J. Mossman, C. K. Notley, J. M. Poe« po'e ame William White.

Na Senatoa Lane i waiho aku i ka olelo hooholo imua o ka peresidena me kona hoakaka pu ana aku i na mea apau e pHI ana i ua olelo hooholo la, a ua pane mai no hoi ka peresidena no kekahi mau mea a laua i kamailio ai me Walaka maluna o keia ku* muhana hookahi.

Ua ku aku o Senatoa Kiliniwoki a hoike aku, aole keia he ninau i pili ia Walaka, aka o ka ninau pili i ka ma'l lepera he mea ia i pili loa i ka Lahul tHlawa,i, a mamuli o ka makee i ka pono o keia lahui pela oia a o lakou apau i hiki kino aka iniua o lea Papa no ke kuka pu dna p-j na a e pili ana i ka pono o ka lehuiehu.

•(Ua heie mai nei makou imua ou, ma ke ano he poe alakai no ko makou lahui, a e hooko ana hoi i ka makemake o ka lahui maluna o keia ninau o ka ma'i iepera. Ma kekahi aoao hol eia o Walaka ke ku mai nel me ka hoola ana mai ua hiki loa iaia ke hoola I ka ma'i lepera.

"Ua hiki io paha iaia ke hoola aole paha, aole au i ike ia mea aka ka manaoio nel na6 ka hapanul o na kanaka Hawaii ua hiki loa ke hoolala keia ma'i e Walaka a i ole loaa mal paha ke ano maikai, I oi ae hoi mamua o ka mea hikl i kekahi o na kauka e ae. "Ua lawe ae makou na alakal na aoao kalaiaina i na Keehina kupono e hana ai, a ua hoomakaukauia ka olelo hooholo e like me ia i waihoia aku la imua ou. Ua kaheaia he halawai makaainana nui, a ua hoike mai ka lehulehu i na manao apono no keia keehina a makou i lawe ao al. . • - 1 •!-.*. * "Ua hele mai nei makou e noi aku i ka oluolu o ka Papa Ola aole hoi ma ke ano e kailiku ae i kona mana, aka ua hiki ole nae ia makou ke ku nana wale aku i ke olowalu mai o na leo o ka lehulehu e pono e hanaia aku kekahi hana no ka pono o keia lahul i hoehaehaia e keia ma'l.

"Ua hele mai nei no hoi makou ma ke ano haahaa a noi aku i kou oluolu e ka peresidena e hooikaika aku oe e aeia mai o Walaka e lapaau i ka ma'i lepera, ina paha ua hikl a hiki ole iaia ke hooia, a ma ko makou ano he poe kanaka Hawaii ke manaoio nel makou e pono no e haawiia i manawa nona e hoao at J kana, laau."' Ma ka aoao hol o ka peresidena 6 ka Pana Oia, ua hoike mai la ola i ka nui o kona aloha i ka lahui Hawail mamuli o ka loaa ana i keia ma'i hoopillkia, ā wahi ana aole paha i oi ae ka hookahe ana o ka poe i akoakoa aku ma keia halawal i ko lakou mau waimaka e like la me ia.

Ua hoike pu māi ola 1 ka hllinai o na kanaka iaia, oiai flia Uekahi la mahope koke iho o ka haiawai hope ana a ka Papa ua hel© aku la kek£hl wahine i kokoke loa e a hoike aku la ua hoohuoi oia ua ioaa ia paha oia I ka ma'i iepera, aka ua kauoha aku la kā, peresidena e hoi oia no kona home ala a hanau ke keiki, alaiia heie aku e kamailio hou me ia no keia hoohuoi. laia ma Molokai, ua hiamoe oia me ke kl oie i kona mau puka, no ka mea ua ike no oia, aole e hoopliikia wale mai ana na kanaka iaia. ' Ua haawi aku na poe apau i hoea aku imua o ka peresidena o ka Papa Ola, me ka hoola aku i ko ka papa hana ana I na mea apau I hiki ia iakou ke hana, a koe wale no ka ni-| nau e pili ana la Walaka. I

Ua hoike hou aku o John Lane i ka peresldena i na e hooko oleia ana ka makemake o na kanaka Hawaii ma« luna o keia ninau, alalla* e hiki mai ana i ka manawa a ka poe koho balota e koho pololei al i na kanaka Hawali waie no, olai e hoalala mal ana ka nlnau piii i ka ill.

Mamua o ka hookuu ana o ka halawai ma keia la, ua haawi aku ia ke komite I ka hoomalkai I ka Peresl< dena o ka Papa Ola. Manope iho na» o ka hookuu ana o ka halawai ua hlkl ke hoomaopopola, e hoao ana ka Peresidena e hooikaika aku i na hoa o ka Papa Ola e aeia ke noi a ka poe ma'l lepera o Kaiaupapa no ka lapaau ana aku o Walaka ia lakou.

Ma ka Poaono i hala ka la 19 o Okatoba i malama ae ai o Samuel Kanio ame kana lede I palna hoomanao no ka plha ana o na makahlki he elwa 0 ka laua iei aloha Kalikookalani. He nui ka ohana i hikl ae a ua ai a lawa 1 na mea 1 hoomakaukauia.