Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 30, 26 Iulai 1907 — NA MEA NUI LOA O KE AO NEI. [ARTICLE]

NA MEA NUI LOA O KE AO NEI.

O ka waoakua nui hookahi o ke ao nei, o ia no ka waoakua o Sahara maleko o Aferika. Ua hiki aku ka loihi o keia waoakua ika 3000 niile ka lc*a a aia hoi nia kahi o 9000 mile ke akea. He like ole ka manawa e haule ai o ka ua ma keia waoakua, mai ka elima makahiki, umi ame ka iwakalua makahiki. Ke hiki mai i ka wa wela. he keu a ka wela ino, a ke hiki mai hoi i ka wa hooilo, he maikai kona ea a oluolu. • O ka Piremida kiekie lo»a o ke ao nei, oia no ka piramida: o na Cheops a ka puulu Gizch. ' Ua hiki aku ka n'ui o kona mau mea e paa ai i ka 8i,ocx),ooo kubita kapuai, a nonā hoi ke kiekie o 450 kapuai, a o ka nui o ke kaumaha o na pohaku apau i hanaia ai o keia pirimeda, aja no ia ma kahi o k 6,000,000 tona. O ka bele nui hookahi 0 ke ao nei, oia no ka bele o Moscow, nona ke o 86 kapuai ma kona waha, a nona hoi ke kiekie o 21 ka puai a he 23 kapuai ka manoanoa. Ua hiki aku ke kaumaha 0 keia bele ma kahi o 217 tona, a aole loa i hookaniia keia bele a hiki mai i keia la. O na haleipukukui kiekie o ke ao nei, o ia no na haleipukukui ma ke awa o u loka, nona ke kiekie o 151 kapuai a ma Genoa, nona ke kiekie o 218 ame ka haleipukukui o Lae Hatteras, nona hoi ke kiekie 0 189 kapuai. , , '_• , . ' O na kumulaau nunui loa o ke ao nei, o ia no na kumulaau redwood o Kaleponi. He hookahi o kēia ano kumulaau e ulu nei ma ke Kalana o Tulare, i hiki aku kona ahawaena i ka 108 kapuai ma kahi pili 1 ka lepo, a he 76 kapuai ke anawaena ma kahi he 12 kapuai mai ka lepo a'e. . • O ka halekeaka nui hookahi ma ke ao holookoa, o ia no ka halekeaka ma Parisa. O ka nui o ka aina i lilo no kona kahua, he ekolu eka, a ua hiki aku kona lilo 0 ka hanaia ana ma kahi o ka 100,000,000 kala Palani. O ka papohaku ma Kina, ka papohaku nui hookahi ma ke ao holookoa . Ua paa keia pa iloko o ka makahiki 204 mamua aku o ka hanau ana o Kristo. , Ua hiki aku ka loa o keia papohaku i hanaia ai ma kahi o ka 1,500 mile, he 20 kapuai kona kiekie, he 25 kapuai kona manoanoa ma kona hookumuia ana olalo, a he 15 kapuai ke akea oluna. O ka lua lanahu oi loa o ka hohonu ilalo o ka honua, o ia no ka lua lanaliu o Lambert ma I3elegiuma, ua hiki aku ka nui o na kapuai o kona hohonu iloko o ka honua i ka 3,490. Oke alanuihao loihi hookahi i eliia maloko'o ka honua, oīano ke alahao o Saint Gattard, mawaena o na alanui Lucerne ame Milan. Ua hiki aku ke akea o keia alahao i eliia ai ma kahi o ka 26 1-a, a he 9 anie hookahi hapaha mile kona loa.