Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 29, 19 Iulai 1907 — HE MANAO AKEA IMUA O NA HAWAII OIAIO [ARTICLE]

HE MANAO AKEA IMUA O NA HAWAII OIAIO

Mamuli o ka uluahewa loa o na Hui e kukuiuia nei maloko o ke kulanakauhale o Honoluiu a ke hoomahui pu mai nei na mokupunl e ae m a ia hana maikai, nolalla i ulu mai ai ka manao iioko o ko oukou meakakau nei e hoakaka pokole aku i ko'u manao am« ka'u i manao ai he mea pono paha ia «- hoike akeaia i ikeia mai ai ka maikai o ia manao e liio Ai 1 oleloa'o, a 1 ole, e ikeia mai ai paha ka lalau, a imi ae na Hui 1 ka inea ol ae o ka maikai e alakai pololei ia ai a loaa like i na Hui apuni ka Paeaina ka pomaikal holomua ame ke kuonoono. O na lala apau i komo iloko o na hul like ole, ua loaa mua loa ia iakou ka manaolana, a oia ke kumu o ko iakou komo ana, e ohi ana lakou 1 na po* maikai. A 1 ko lakou komo ana iloko o ka Hui a mau Hui paha, ua hoolana ia no ko lakou maimo no kekahl manawa pokole wale no; aka, i ka hapa hope aku o ka manawa, ua kuemi ka hoiomua o na hana o ka Hul, kapekepeke mai la ka lawelaweia ana o na hana, kuemi hope mai la na hana hooholomua, ulu nui ae la na manao hoohuoi iioko o na lala o ka hui a hoomaka koke no ka nahaha ana a a kaulillii, nui ka walaau ana ma o a maanei e hapala ana i ka inoa mae* mae o ka hui, oiai nae, mamuli o ka hana hemahema a ke kanaka hookahi, ua hoopaumaeie pu ia ka hapanui o ka poe maemae. O keia ke kamaaina ama ka maa o ko oukou meakakau ma na hui apau ana i komo ai. O ka Hui, he poe ia e ohi pu ana i na pomaikai apau ke holopono; a he poe ia e auamo pu ana i na poho apau ke holopono ole ka lawelaweia ana. O ka iini ame ka makemake nui iioko o na lala apau o kela ame keia ano hui, oia no ko lakou ohi i na pomaikai i ka'wa pono. E nana i na-Hui Panaiola. Ina he lala oe no ia Hui e haawiia mai ana kou manawa e uku ai oe i ka Hui, ame

kau huina dala e uku mau ai oe i ka hui, ma ka hapaha paha a nia ka mukahiki paha. Nolaila, ina e uku polo. lei ana oe apau na koi a ka Hui ia oo e llke me kau i hoopaa al ma ka ae» llke, aiaila 1 ka pau ana o ka mana« wa e ohl ana oe I na pomaikai. A ina oe e make e ana mamua o ka pau ana 0 ka manawa o ka aelike, aiaila, e uku ana ka hul 1 kou mau hoollina i k& huin a a lakou i hoopaa mal al ma ka aelike. Nolaiia, e hoomaopopola, Ina e ola loihl ana oe, alalla e al ana oe 1 na pomalkal. A Ina oe e make e ana o kou mau hooillna ke ai ana ia mau pomalkal. Peia no na Hul e ku nel I kela la 1« waena o na Hawall. Ua hoakakala ma na Kanawal o ka Hul e loaa no na po« maikal 1 na laia 1 ko lakou wa e ola ana ola hoi ke ma'l lakou. A Ina lakou e mske, alalla, e kokua no ka Hui 1 na lala malkai apau l ko lakou mau mea plii hoolewa; a o ke koena aku e holo no iluna o na hoolllna. He hana aloha keia ke hooko polo« lei ia, aka, ina e hooko oie ia, aia malaila kahi uuku wale no e nahaha at ka Hui. Ela hou, ua Uke no ka mea e makomake ana e komo i kekahi hul a mau hui paha. me ke kanaka mahiai. I ka wa e kanu aj ke kanaka mahiai i ka hull kalo a lau uala paha. ala no llok» ona ka manaolana hauoli e ohl mat ana oia I na pomaikai, ke ulu pon»v a hlkl I ke oo ana. A I ke oo ana o kela mau mea kanu, hauoll ka manao o ka mahlal. o ka mea. e kaahope ana ka wl a e noho alll Iho ana ka maona, ka lako ame ke kuonoono. Aka, Ina e hooku'l mal ana oia me na ulla o ka manawa, ola hol, maloo mai kana kaupapalol no ka wal ole. nele mai ka ua ke kumu e loaa mal ai ka wai, a I ole eleao mal paha ko kalo, a 1 ole, he mau ae paha

e hookuemi hope ia ai ka holopono o ka hana; aole anei he mau mea hookahaha nui ia i ka manao ikaika hana iloko o ke kanaka mahiai, a ulu koke ae la no ka manao kuihe iloko ona e haalele ia kahua a e imi hou aku 1 wahi mahi hou? E ioaa koke ana ia manao. Peia no ka mea e makemake ana e komo iloko o ka Hui. I kona komo ana iloko a hala he mau makahlki, loaa koke no iaia na manao hookahaha, maloo mai la ka ulu ana o na hana holomua o ka Hui, loaa ka Hui ! ka eleao, a hoomaka koke no ke kaniuhu o ka lala a mau lala paha e like me ke kaniuhu iloko o ke kanaka mahiai; a e ulu koke ana no iloko ona ka manao haaieie i ka hui, e iika no me ka haalele o ke kanaka mahial i ke kahua mahiai no ka wai ole. Ua like na hoomaka ana" o na manaolana 0 keia mau kanaka, a ua loaa like no ia laua na hopena kaniuhu. Kc kamailio nel kou meakakau no na Hui e holomua ole ana. E like ana ka hopena o ka Hui ame ka haawina e loaa ana ! na lala me na olelo hoohalike nc ke kanaka mahiai. Aka, oial au he mea e makemake ana e Hlo 1 lala no kekahi o na Hui o ko'u make- | make e lilo na hui i mau ao ua, aole 1 ao ua ole; 1 puuhonua no na oiwl oiaio o ka aina i puuoioi no hoi no ka poe hune ame ka poe nele o keia noho ana. A maluna o keia kahua i ulu mai ai keia mau manao hoakaka; Akahi—Ka inoa maikai o ka Hui. Alua.—Na Alakai kupono no ka Hui. Ekolu—Ke kahua hana o ka Hul. Eha—Ka hopena o ka Hui. A maiuna o keia mau kumu manao e hoakaka akea ana kou meakakau; a ke nol e aku nel i ka lehulehu e kala mai ke huhewa a alakai lalau, a o na manao kupono ke malama. KA INOA MAIKAI O KA HUI. O ka inoa maikai o ka Hui, ua like no ia me ka maunu maikai'a ke kanaka lawaia. I kona holo ana a hiki i ke ko'a, a i kona hookuu ana i kana pa-ka me ka makau, e akl koke mai ana ka i'a a lou koke no i ka makau; a ulu koke mai la no ka manao hoihoi iloko ona i ka pomaikai o ka holo ana o ka loa, a e hoi ana oia me ka pomaikai a waiwai kona luhi ana; hoihoi ka noho hale ke hoi aku a hala ka makapehu ia. Pela no na Hui maikai aala o ka inoa; ua like ia me ka maka-ha, na ka i'a no e pii; no ka mea, ua maikal ka lawelaweia ana o na hana. Ua hanaia me ka holopono, no ka mea, ua

« hanaia me ka lioopono anie ka pololel. Nolaila, na ka maikai no o' ka lawelawela ana o ka Hui e kahea 1 na me* apau e komo me ka hookikina a hoa- | puhi oieia. O na kahoaka e ikeia ak« 'ai he Hui maikai oia no keia. ĪJa hoo» [ iiloia me ka pakiko, ua hookeleia m® ke akaheie, ua uku pololei la na ale, ua nialama ponola na lala; a o ka hop« loa ua hooko pono la ke kumu aelike. j A o kela na heleheiena o ka Hui maikai e hiki ole ai i ka mea makemak® ' e komo ke ku kanalua a e eeke mal paha. A o na Hui e lawelawela ana me kela ano, oia na Hui e komo ai a ola n& iwi, peia ko'u manao. Alua. Na alakal a mau luna hoi n«« ka Hul. O kela ka lua o na mea nul « pono ai 1 ka mea e makemake ana % lilo I lala no kekahi Hui, e noonoo al. He mea pono loa a o ka mua loa 1* e nana pono ka mea makemake e 1110 i lala 1 na alakai a mau luna nui hol o ka Hui. I ko lakou ano kulana, ka. lakou mau hana maikai Hoko o ka a!» na, ka lakou mau lawelawe ana, lee kulana o ko lakou inoa iwaena o ka. lahui ame ka hoopono o ka lakou mau lawelawe hana ana. Aole loa he hana naauao na kekaht mea e komo oia iloko o kekahi Hul, no ke ohohia i ka nul, no ka emi « ka uku komo a no ka pahee o na alakal manao 1 walhoia mai imua ona. 13 akahele. e' ku iho oe' a e noonoO akahele. Mahope auanei Hke kou hopena me ka wahine e kuai ana me ka puapuahulu i ka lole lahilahi no ka eml, he mau la pokole n*. ke komo ana a pohae koke no a weiuwelu. He mefc pono e nana akahele a e noonoo akahele oe 1 kau me a e kuai al. Ina h® pil ke kumukuai o ka lole, e hoomana» Iho oe he lole paa la, a makepono k© dala ke lu. lolhl ka aahu ana, a pela no oe e koho al I ka Hul. ,E lawe I keia hoohailke a e noonoo. Pela no ka Hul au- e makemake al • komo, e nana aku me ke akahele i ke ano o na alakal ma na aoao apau. A 0 ka Hul i kukuluia a e alakal ia ana e na luna nul hoopono, ola ka Hul e komo ai, a ola na •«'i. "ie kou nana ole i ka pll o ka auhau, no ka mea, he pil kona auhau me kou aahu lolhl 1 na pomalkai ame ka hanohano o lea Hui a me ka alna. O na alakal a mau luna hol 1 make» l ka pono o ka lehulehu, e hookele ana I ka moku (Hul) me ka nana pono o ill iluna o na puko'a a nahaha ka moku, oia na aiakai a kapena malkai hlki al I ka lehulehu e haawi pau i na hilinai ana me ke kakoo pu ana i ka Hui. J. H. KAOMEHA. Waikiki. lulai 12, 1907. (Aolel I pau.)