Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 22, 31 Mei 1907 — PAA I KA HOPUIA KEKAHI POE PILIWAIWAI O KAPAA I NA MAKAI. [ARTICLE]
PAA I KA HOPUIA KEKAHI POE PILIWAIWAI O KAPAA I NA MAKAI.
Mamuli o ka lohe i loaa mai i ka wehe houia ana o kekahi o na hale piliwaiwai o Kapaa i na makai iloko o kekahi manawa pokole a'e nei i hala, nolaila, ua holo mai la kekahi mau makai ma ka Poakolu nei a pau nui i ka paa i ka hopuia. Ua laulaha a'e no hoi o na haawina a'o i loaa aku i ka poe malama iiale piliwaiwai ma Kauai, mamuli o ko lakou pau ana i ka hopuhopuia iloko o ka makahiki hookahi i hala a'e nei, ua ano palaka pu mai ka hoomanao ana no ia mau haawina, a eia kekahi mau wahi ke hoomaka hou nei i ka lawelawe ana i \ia mau hana piliwaiwai la. Aia ma Kapaa, ke kikowaena o ka hui piliwaiwai mua, oia kahi i hookaawaleia no ke kipa ame ka paikau. Oka Hope Makai Nui oka Apana o Kawaihau, ka mea i manao ia nana e makaala i ka poe hakihaki kanawai iloko o kon apana, eia ke noho nei me ka hoomanawanui mai kona pilikia kahiko mai. Ua manao ka Makai Nui Rice he mea pono nona ka nana pono ana i ua apana la, a no ia kumu, ua huli aku la oia i na ike apau mai waho mai, a oka mea i loaa iaia, oia no ka hoohanaia ana o ka hana piliwaiwai kipa ame k ueikau ma kahi he hapaha mile wale no ke kaawale mai. ka hale noho mai o ka Hope Makai Nui ame ka Hale Hookolokolo. Ma ka Poakolu i hala ua hoouna aku la o Mr. Rice i ke Kapena makai ame elua mau makai mai Lihue aku no ka lawe ana mai i ka poe hana hewa. Oiai he makaukau mau ka poe hakihaki kanawai me na kiu, he mea makehewa wale no ko lakou hele ana aku ilaila ma ko lakou mau ano maoli, nolaila, ua hoouna aku la oia ia lakou ma ke ano he mau pahu lole na ka poe kalewa. Ua hoea aku la lakou me ka maalahi i kahi e malamaia ana o ka piliwaiwai me ka ike oleia, a komo loa lakou iloko o ka rumi mamua oka hoikeia ana aku oka lohe e pili ana no lakou nei. O ka paani ueikau ka i loaa pono aku ia lakou nei e hoohanaia ana, a ua pau e iho ka hukiia ana o ka hu,a puka o ke kipa, a o ka poe e noho ana iloko o ka rumi he lehulehu wale o na Kepani ame na Pake. Oiai he ekolu wale iho no lakou nei, a ua kamaaina na Kep'ani i na puka e pakele ai lakou, nolaila, ua pau ka nui o ua poe la ika pakele, a he eha wale no poe i pau i ka paa ia lakou, he hookahi Kepani ame ekolu mau Pake. O Mon ka inoa oke Kepani, a o Ahana, Ah Sing ame Ah Sang na Pake. Ua hoolakoia no kela hale me na mea e paniku ana i na pulea ame na pukaaniani, a mamuli paha o ka hele oleia mai e ka Hope Makai Nui e kiei ia loko o keia hale i hoohemahema wale ia ai ka hoohanaia ana o ua mau mea ke'ake'a la iloko o keia manawa—Mai ke Garden Island mai.