Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 19, 10 Mei 1907 — KE KULA MAHI O KA TERITORI. [ARTICLE]

KE KULA MAHI O KA TERITORI.

O ka hooholo ana o ka Ahaolelo o 1907 i ke kumuhana o ke kukulu ana i Kula Mahi Kiekie no ka Teritori o Hawaii ma ka hooholo ana i haawina dala no ka hooko io ana i ka makemake oia ka loaa ana he kula o ia ano no Hawaii Paeaina no ka manawa mua iloko o kona moolelo, a ke manao nei makou ua pomaikai loa kakou i ka loaa ana o ia home hoonaauao ma ka mahele mahiai he mea hoi i upu nuiia i na wa i hala ae nei; a ma keia mea e hoomaikaiia ka Ahaolelo ame ke Kiaaina i ka haawi ana i ko lakou lokahi like apa maluna o keia kumuhana waiwai, a he hoike ana hoi keia i ka lokahi o ko makou manao me ko Komikina Kupa manao i hcfike ae ai ma kekahi manawa i hala ae nei. Aole no hoi e poina puia ka hoohaili manao ana o ka Ahaolelo o 1905 oiai mamuli o kana olelo hooholo i aponoia ai e kauoha ana i 4ca P|!apa .Hoonaauao e huli pono aku i ka ninau pili i ke kula mahi, a makou e manao nei oia kekahi o na alanui i hoala kokeia ai na noonoo a hiki mai la ika hooholoia ana eka Ahaoklo o 1907. Aole no hoi e pono e poinaia ka Papa Hoonaauao no ka mea o lakou no ka i hooko aku i ka makemake o ka Olelo Hooholo i oleloia a mahope o ka nowelo ana ua loaa aku la kekalii mau ike a nana hoi i waiho aku i ka Ahaolelo i hala iho la, a makou i manao ai oia kekahi o na alanui o ke aiai loa ana iloko o na noonoō kē k'umu o ka hololea ana mawaho ae *i na kokua e ae i holo ai maikai. Ke olelo nei makou he"k'uinuhana maikai keia a ka Ahaolelo i hooholo ai no ka mea o ke ktr ana i Kula Mahi no kakou iloko iho o ka Paeaina oia ka loaa ana lie manawa a he home hoonai%uao no na ame ka poe apau oloko o keia Paeaina i ake nui i ka imi naauao a aohe he kaukai ana no ka imi ana ia ano naauao ma ka hele ana iloko o na aina e me ka nui o ka lilo. A o ka loaa ana o ka naāūao ia kakou o Hawaii nei maluna o ka oihana mahiai aole ia he mea*"ltittl; no ka mea, aia maluna o ka oihana mahi ke kau ko'iko'i nui ana o ke ola o ka lahuikanaka a o ka holomua hoi oia aina ame kona pii ana; a oia no hoi kekahi o na limaakau o ke Aupuni kahi e kauka'i nei no ka hoopiha ana i kona waihona dala me na loaa komo mai. O -ka oihana mahi oia iwjkuamoo oka holomua oka aina aua ikeia ka oiaio o ia haawina ilokp o na aina apau loa o ka honua nei, a ua maopopo loa hoi ia mahele 'iloko o na aina malamalama, a i keia aia maluna olaila ka hooikaika nui o Amerika ame Enelani ame na aina malamalama e ae i ka paipai nui ana i ko lakou mau makaainana pakahi iho, a ua ike no hoi kakōu i ka oiaio o ia haawina mamuli o na meaulu oloko o ko kakou Paeaina nei, ka mea hoi e kauka'i nei ka Paeaina i kona ola. O ka mahi mahiko ame na oihana malalo mai o lakou iho la no na hoike i ka oiaio o ka waiwai nui ana o ka oihana mahi ia kakou, 110 ka mea, ina aole ka mahiko, a ina aole ka holomua o ka hoohana ana 0 ka oihana mahi iloko o ka mahiko, ina aole e loaa ia kakou ke kulana holomua nui loa o ka Paeaina i keia mau la ht anuu hoi i lihi launa oleia mai e kekahi mau aina o ka honua nei i like ka nui kino ame na ano me ko kakou aina nei. O kekahi o na pilikia-nui iwaena o kakou na Hawaii oia 110 ka loaa ole o ka makaukau n&hi ma k# loaa ole ana o ka ike e huli ai i ka momona o ka lepo, ka huli ana a loaa ka mea e hoowaiwai a hoomomona houia ai ka lepo, na meaulu hoi i kupono no na lepo i kupono no lakou, ke ano o ka lapaau ana i na meaulu e ponalo mai ai mamuli o ka eleao ame na ike e ae oloko o ka oihana mahi. A mamuli o keia hemahema nui i lihi launa ole aku ai kakou e kaulike ole aku ai ka nee ana me ka poe ike oihana mahi o na aina e 1 kipa mai i o kakou nei a kukulu ae i na oihana mahi e like me ka | mahi malino, mahi kope, mahi paka, mahi hala kahiki, mahi raba ame na mahi e ae e hoomaheleia nei iloko o Hawaii a e ikeia nei ka holomua o na hoohana ana. Eia nae ke manaolana nei makou i ko kakou kaulike aku ma keia mahele ke puka pono na Hawaii mailoko mai o keia kula mahi, a he pomaikai hoi ia no keia mua aku. E nui ke aho ena opio Hawaii ika imi ana i ka naauao i komo ai iloko o keia kula a loaa ka hoi ia k'akou he mau polopeka oihana mahi maiwaena mai o kakou Hawaii e like me ia e puka like mai ai mai na lahui e ae maloko o keia haawina hookahi. Pomaikai wale kakou! He mea pono 10 no i ka Oihana Makai o ke &alana o Oahu e makaala maluna o keia poe wahine Poko Riko i komo ma ka maalea nūi o ka hoowalewale i na wahine Paniolo opio no ka hoohuikau ana ia lakou iloko o ka lapuwale, he hoonui ana aku hoi ia i ka ino oia ano iloko iho o kakou nei. Ano keaha no hoi e umii ole aku ai i keia poe hoowalewale i u>vi ai ko lakou niho kekahi kumu e pipika ai ka lakou mau hanaino, e like me ka Aha Federala o Hawaii e noho manaia mai nei e Lunakanawai Dole, i ka pulumi ana i ka poe ha'iha'i kanawai o ka hewa moekolohe ame na 'ano like.