Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 18, 3 May 1907 — KANU OLAIA KA BILA KOHO BALOTA WAIONA. [ARTICLE]

KANU OLAIA KA BILA KOHO BALOTA WAIONA.

ka liana naaupo ana o ka Ahaolelo me ka nanamaka i ka pono kivila ame ka pono uhane maopopo o na makaainana o Hawaii ame ka poe»apau e noho nei iloko o Hawaii Paeaina i keia mau la, a īloko o ka ulumahiehie o na hana o ka Hale o na Lunamakaainana ma ka hooholo akahele ana i ka Bila Koho Balota W'aiona ua kinaiia iho 1a kona ola e ka Senate oiai no oia e ola ana mai ka Hale aku 9 na Lunamakaainana, a o ka mea.i ikeia ua make iho la oia ke kumu i hiki ole ai ua bila la imua oke alo o Ke Kiaaina ka Manahooko oka Teritori, a mamuli iho la o kona pepehiia ana iloko o ke ola maikai, ke kumu o ko makou kalele ana i ke kanu olaia o ua Bila Koho Balota Waiona nei i kupono ai e hooholoia ma keia kau. Ma keia make ana iho la o keia bila kanawai, oia kekahi o na hoike e kalahea ana i ka makaukait ole o o ka Aha Senate i ke kanana ka waiwai ame ke ko'iko'i o ka bila kanawai, a ma keia hoike make iho la i ikeia ai ma ka akiuma ana, me he mea la, aia he haawe nui mahope o na kua o kekahi poe Hon., ka mea nana i paipai mau aku no ke kakoo ana i ka pepehi ana i ka bila. . A maloko no o keia kumu hookahi no e ikeia aku ai ina he puu data nui io keia haawe nui mahope mai, alaila, he poe aku la kahi na 'lakou kela ki-pe e pani ai i na maka o ua poe Hon. la a e hoopaaia ai na waha i noho ekemu ole ai a e lilo ai na mana koho ma ka aoao e pepehi ana i ka bila. Ua manao ia makou ō ka hololea ana iloko o ka Hale o na Lunan|akaainana alaila e hele okoa ana la me ka lanakila iloko o ka Senate mamuli o ke kau ana aku ia lakou he poe na hoa o ka Aha Senate i 00 ma ke kulana kanakamakua a laeoo no hoi eia ka aia ia lakou ka pana o ka make o kekahi o na bila kanawai maikai i ikeia ka maikai nia na wahi o na aina malamalama i hooholoia ia ano bila a e noho nei i\a makaainana me ka maluhia ame ka hauoli malalo o ua bila kanawai Koho Balota Waiona nei. He mea oiaio aia maluna o ka Ahaolelo o ka Teritori ka hemaliema ma ka lawe ana ma ke ana laula, aka, o ke ko'iko'i maoli o ka maī:e ana 0 ka bila mamuli ia o ka Aha Senate, a oi loa aku i na hoa o ua Aha la i komo ko'iko'i no ka pepehi ana i ka bila maikai. Ma ko makou aoao ua minamina ke Kuokoa i ka pepehiia ana 0 keia bila, no ka mea, aole e hiki ke hoohewahewa iho i kona maikai maoli ame kona kaulike, e kanana ana i ka haawi ana i ke kuleana o ke kv(kulu ana i halekuai waiona ma kekahi wahi malalo o ke koho ana> o ka lehulehu oia wahi. A o ka lua no hoi o na kumu i kaa ai ke ko iko i o ka maikai ma ka aoao o ka bila oia no ka ikeia ana o kona maikai ma na wahi e noho mana nei ua ano kanawai la, a no keaha la no hoi ka mea e haawi oleia ai i manawa e hoao ai kahi hoi e ikeia ai ka maikai ame ka ole. Eia nae, ua hala ka kupono, no kona hoala houia mai, makemake nae makou e hooaiai mua ae i ka makaukau ole o ka Ahaolelo ma keia ninau. E aku nae na maka no na kau o keia mua aku a o na hemahema i hanaia i keia kau he mea pono e lilo i mau haawina e kulaia ai kakou no ka hoomahuahua ana aku i ko kakou makaukau no keia mua aku ke kumu hoi e pau ai kekahi mau hemaliema o kakou. Aole he hookahi manawa e pau ai ka hemahema, a aohe no he manawa e pau ai ka hemahema, aka, o ka make ana o kekahi o na kumuhana waiwai 1 pili i ke ola o ka lahuikanaka mamuli o kekahi hemahema i hanaia, aole i'o i kanamai ka ino ame ka awaawa o ia hemahema. He mea nae keia nana e a'o mai e nana pono i ka hoohana ana i ke koho ana i na kanaka e kupono ana a ma ia mahele no hoi ka ikaika 0 ka noonoo o ka makaaiuana koho balota e hana ai. Ina e ku ka ninau no ka poe na lakou i hookau mai i keia haawe kaumaha o na hokua, aole o makou kanalua ke hoike.ae i ka poe n£ lakou keia mau haawe kaumaha; a o lakou no hoi ka poe mea halekuai waiona laikini liilii. Ua lojaa ia makou ia ike o ka hoomaopopo aku no i ko lakou kulana, a oia kulana o lakou oia no ka =makee i ko lakou mau pono pilikahi hoopiliaiku pono olakino o ka hoakanaka, he pono hoi i nanamakaia e lakou mamuli o ka paa o.na maka i ke akea waiwai aia ka pono a nui ke elala me ka nana ole ae i ke alanui o ka loaa ana mai ina he hoopilikia ia ha-i a aole paha. A ua ike no hoi lakou o ke ola o keia bila kanawai koho balota waiona ina i hooholoia e ka Aha Senate e like me ia i hooholo lokahiia ai e ka Hale o na Lunamakaainana, a ina no hoi e vito oleia e ke Kiaaina, a lilo i kanawai maoli, alaila o ka helelei ana no hoi ia o ko lakou mana kukulu halekuai waiona laikini liilii a o ko lakou uwe waimaka no hoi ia no ka mea ua pio aku la ko lakou kuleanā e hooh,ainu ai i ka hoakanaka i ka rama lapuwale i kawiliia me na mea e hoopoino ana 1 ke olakino. Eia nae hoi, ua pakele aku la lakou ma keia haule ana o keia bila kanawai kaulike, a kani hoi ka aka o ua poe mea halekuai waiona lai kini liilii nei, kaa nae ka haawina o ka hem|ahema ma ka aoao o Ka Aha Senate wahi a ko makou manao malūna nae o keia mahele hana a lakou.