Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 13, 29 March 1907 — KA MANA O KA LEKA Ame ka Puana o ka Moeuhane. HE MOOLELO O KA NAUE OLE O KE ALOHA KUIO O KA IPO I KA IPO. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

KA MANA O KA LEKA

Ame ka Puana o ka Moeuhane.

HE MOOLELO O KA NAUE OLE O KE ALOHA KUIO O KA IPO I KA IPO.

MOKUNA XIV. KE KONELA SETIPA AME KIMO. | ' E hiki ae ana no kela ilio aloha maloko 0 ka rumi 0 kona kahu! a m ake no ilaila." ••Aka, he mea pono no e ala mua hou mai oia!'' •*rtua, eka hoa. Aole no ia he hana ano nui loa." E hoomau ana no o Setipa i ka minoaka ana ma ke ano hauoli i ka manawa i pii mai ai 0 ke keiki lawe kauoha, kalele mai la ma Ua aoao o kona lio, a haawi aku la iaia he telekalama. "Ile palapala kuikawa a ua makemake ia me ka hikiwawe loa," w;ibi a ke keiki lawe kauoha. uhae ae la 0 Setipa a hemo ua palapala la a heluhelu iho la. 11,. pnlapnla keia a'u i hoouna aku ai ma ka liooko piha ana i na Kauuha a Mr. llesidina. Aole loa oia i manaoio i ko'u mau hua kiiinu. aka, aole ia mea i makemakeia. E hoomaopopo mai ana no i ka manao o ka palapala oiai he mama wale no );;i manao a penei ka heluhelu ana: "x\ia ka moi iloko o Telasau. K.,li mai ina kauoha ma ka halelaau. Ona hana maanei ke holo;i!,m nei. aka aole i pau pono. E telekalapa hou aku ana no.'' l a liaawi aku la o Setipa i ua palapala nei ia Kimo a lawe aku 1., ~i 1 iih' ka liaawi ana mai ike kunou haahaa ana. Ua heluhelu i,,, i;i o Kimo mo na manao kuliohonu mai ka mua a lioea i ka hope, ~ neiiiiipe <» kana heluhelu ana, ua haawi ihou aku la oia i ka palaj 111,1 j;i Sctipa nu» ke kunou liaahaa hou ana. •() na mauao apau iloko o kela palapala na'u ia e hooko me ka jnaikai." ana i olelo ae ai. •'A»'." i ]ian»' aku ai o Setipa. "Mahalo ia oe, e kuu makainakwalii ana i kainailio aku ai i ke keiki lawe kauoha. "Eia mai li,-, lua «lala ame elua kenikeni. E lawe aku i keia a hookomo iloko kuu pakeke. Ina e lioea hou mai ana kekahi mau palapala telekalaina Imu ae i kakauia ma ko'u inoa, a lawe mai oe i o'u nei, e j 1 i;i;i liou 110 ia oe kekahi haawina e like ine ia." "]-] loaa no ia oe e like me ka hikiwawe 0 ka lawe ana mai o ka lio ia'u inai ka halehoolulu mai." ' O ka hana a ka nioi aole loa ia e hiki ke hoololoiahili ia, e hooi,,;i(ip<ipo 00." walii a Setipa i kamnilio aku ai, me ka luliluli ana o kona !»<«». "Makrliowsi 110 kou kakali ana," walii a ke keiki lawe kauoha. i pane aku ai, ame ke aloha pumehana hope loa ua lioohuli ae la oia , kona lio a kainoe aku la kona alaliele no niua, a nalowale aku la. "K lioouiao[iopo oe," wahi a Set.ipa, "0 kau moolelo i hoike mai 11. iua ano like ia nie ka liihio moeuhane. Ano ka mea ua maopopo !<>a i kela kauaka nona iho, aole i pau ka halelaau ike ahi ika po n<'i." "lle mea oiaio kela; aka, e kala mai ia'u, e v "Hooiuau ia aku, e Kimo. Ua ihoike aku nei au ia oe ua iini nui Mii e ike i kc au nui ame ke au iki." •'Aole loa e hiki iaia ke ike iiia e pau io ana ka halelaau i ke ahi i keia p<>. ke ahi, e liooniaopopo oe, ua hiki iaia ke pu-a ae a uliola aku i kona niau alelo ineneinene ole i na hora apau 0 ka poeleele." I keia uianawa ua liuli ae la o Setipa a noke i ka aka, hapa i ka walaau a liapa i ka akaaka. • K kc Akua, pehea lioi keia mea. kupaianaha!" wahi ana i kukala ai me ka leo senatoriana; a minoaka iho la o Kimo me ka haiioli. "Aia no he hopena e lioea mai ana no keia mea," wahi a ka makai. "Aia no he hopena ano liou loa e lioea mai ana no keia mea. I'a hanauia ke kanaka me ia. Mai liana no makou i kela hana mamua ina i umi aku 0 Mikaele i ka moi maloko o kela rumi liilii, a'u lioi i manaolana ai e hana aua oia pela. Ae, ma na lani, mai hana 110 makou i kela hana! A 110 keaha mai lioi, no ko makou makemake! E kala mai e ke Akua, owau ame Ferita, iloko 0 ko inaua jtuuwai, ua iiui maua e liaua. Aka oka manao o Rudolofo e hookuu ika moi iwaho. Ua ikaika kona manao e hookuu ia ka moi iwaho, <»iai no nae 0 kona hana ana pela e lilo ana no kona nohokalaunu— 1 heaha la ka manao nui no kana hana ana pela. Aka, o kona manao paa e liookuu aku iaia iwaho. Ano ia kumu ua kapae ae la oia i 1 liopeiia. Aka, o keia hopena, aole loa e hiki ke kapae wale ia. Ki' manao nei paha o Rupeta opio o keia mea hou e ike ia nei nana ia 'iana. Aole, o keia hopena ko'iko'i ke uhaiaholo nei mahope ona. Na keia liopena ko'iko'i i lawe mai ia llutlolofo iauei, a o keia hope na ka mea e lioolilo ana iaia i moi. Aka, ke nana mai nei oe ia'u ? 1 ii■ na inaka li-o. Ke manao mai nei anei oe ua huhu au, e Mr. Va-l-'iia! ina?" "Ke nianao nei au pela, e ka hoa, a ke kamailio nei oe me ka nuakaka niaikai o kou lunaikehala, ina au e ae ia inai e kamailio i" !a.' i pane aku ai o Kinio. ".Moakaka niaikai ko'u lunaikehala?" i ninau aku ai 0 Setipa i" ka ko'uko'u ana iho 0 kona wahi leo. "Aole au i ike ia mea. Ua .1 ka hoj)ena aia ilaila, e manaoio mai oei keia!" Ilni aku la laua ina ko laua mau rumi liilii i keia manawa. a 11.1 ka puka e hunakele ana i na kino o ka moi ame kana kauwa "■ii.'i hnlohnlona. Ku iho la o 'Kimo ma ka aoao o.ka pakaukau; a 0 >• iiju hoi e holoke ana ma 0 a maauei 0 ka rumi, na lima hoi e wi;ii aua i kona umiumi, a i kekahi manawa e kulii aua i kona inau n:.: t,lllll hulll i ka inakani. •■Aole loa au e a-a ana e hana," wahi ana i liawanawana ae ai: Ani, liia au eaa ana e hana ia mea. He liana keia i liiki ole i ke- ! i kanaka a niau kanaka 110 paha e kau aku ai kona lima, ina no 1" <<h«.lo kona lunaikehala maikai e hana. Aka oka hopena nana »ia hana—ua hiki ika hopena ke liooko. Na ka hopena no e ike 1 • hoohana mai maluna o kakou." "Alaila o ka liana maikai wale no oia ko kakou hoomakaukau 1 t 110 kakou iho," wahi a Kimo i kamailio ae ai me ka leo na.heJluli ino ae la 0 Setipa me ka hikiwawe, 0 kona mau maka e '» ana me he liona la. ' Īle kapa mau lakou la ia'u he mau lima palupalu ko'u i like I 1 me ka palupalu oka lima ona wahine," i kamailio ae ai o SetiII mo ka leo inaina. "Bae Jova, pehea hoi oe?" " Aole ia he mea liewa o ka hoomakaukau ana," i pane aku ai 0 Kiuio, ke kauwa. K like me ka olapa ana 0 ka uwila pela 0 Setipa i lele aku ai a i kona mau poohiwa. "Makaukau?" wahi aua i ninau aku ai me ka leo malie. ''Ka aila, ka wahie, ke kukui/ i pane aku ai 0 Kimo. "Aia i liea, eke kanaka, aia ihea? Ma kou manao aia anei ma k" kino?" "Aole ina kahi ona kino e waiho nei i keia manawa. He mea 110 e loaa ko kela ame keia lie kupono." "Alaila, 0 ka hana wale 110 i koe oia ko kakou hoonee ana aku lakou?" "Sua. aole kela he mea hoopaapaaia. A ia manawa hookahi '• lawe pu ia ke kino 0 ka ilio." Ua li-o aku la na maka o Setipa maluna ona i kela manawa a hoomaka iho la e akaaka.

"Alaila, e hana a e hookoia pela," wahi ana i kamailio aku ai. <l Nau e alakai. Sua, e hoomakaukau kakou. Na ka hopena e kalaiwa a e hooko." Nolaila, ua hoomakaukau koke iho la lakou i ka lakou mau hana e liana ai. Me he mea la no nae ina ka nana aku i na hiohiona o ka manawa aia kekahi kaimonia ano e loa maluna o Setipa e hana ana i kana hana; ua hele aku la oia e hana i kaua hana īue he ka-j naka la iloko o ka hihio moeuhane. Ua waiho aku la lakou i kela aine keia kino ma na walii e hoea ae ai na kauaka i kekahi po e ae —o ka moi maloko o ka rumi hookipa malihini, na kauwa uhai hololiolona ma ka halepa, kahi ana i makemake ai e waiho ia oia. Eli iho la lakou i ke kino wailua o ka ilio. O Setipa i keia manawa e ko'uko'u ana ma ke ano pahenehene, o Kimo hoi e mumule ana e like me ke kanaka kuli; a o ka ipu ua lawe ia aku la iloko o ka rumi 0 ka moi. Hoomaka iho la lakou e paila i na wahie, ninini iho la i ka ailamahu maluna iho, me ka w r aiho pu ana aku i na oinole aila kohola malaila, oiai i ka manawa e no-ha ai keia mau omole i ka nui wela 0 ke ahi, he mea oiaio na keia aila kohola e hoonui hou ae 1 ke ahi. No Setipa i keia manawa ua komo iho la keia manao iloko ona ke hana nei lakou i kekahi hana ma ke ano he mau kanaka pupule. Ua hoonee a hooponopono iho la ke kauwa a Mr. Residina i na mea apau, e like hoi me kona maamaalea i ka lioopouopono ana i na lole 0 kona Kahu, ame ke kahi ana i kona uiniumi. Ua liopu aku la o Setipa i kona manawa i kaalo ae ai. "Mai manao oe he kanaka pupule au, a huhu no hoi, mamuli 0 kou kamailio aku i ka hopena," wahi ana. "Aole owau, e ka hoa, wahi a Kimo i pane aku ai," Aole loa au i ike ia mea. Aka, 0 kou iini nui oia ka hoomakaukau ana ma na ano apau." "Oia ka nani, a oia no ka maikai!" i hawanawana ae ai o Setipa. O kela manao hehena, oiaio a oiaio ole paha, i ko lakou manawa i hoomaka ai e hana i ka hana, ua nalohia aku ia. Ina aole ia he mau mea ano nui loa, alaila ua hoomeamea wale iho no lakou ma ke auo nui. Ina aole lakou i hookahua i kekahi a mau manao paha, e like me ka hoike ana a ka lakou mau hana aole loa e hiki ia lakou ke hoole mai aole lakou i makee nui i ka manaolana. Ua kuike iho la lakou, a 0 Setipa ka oi loa aku, no ka lioomaka ana e olokaa i keia uiea; aka o ka iini nui iloko o lakou ōia ka liiki ana mai o k.a hopena ka mea nana e haawi aku iaia i ka peku mahanahana, a hana ilio lakou he alanui maikai e loaa ai ko lakou alahele e liolo ai. I ka pau ana o ka lakou mau haua a e nonoho nui ana, huli aku huli inai, iloko 0 ka nnni liilii mamua, o na mea i lioolalaia, ua makaukau ma na ano apau, ua lioomakaukau ana ua hookoia na mea apau ua like ko lakou manao paa e hana i ka hana; o ka mea wale no a lakou e kakali ana oia 110 kela pana 0 ka hopena e hookahuli ae ai i ka moolelo a ke kauwa iloko 0 ka i'o ame ka hana. A i ka inanawa i hookoia ai 0 ka hana, oiai no nae ua hookaheia ae ka wai hou a puni kona kino mamuli o na manao huhu, ua hoi hou mai la ka manao kanaka iloko ona. Ho-a iho la oia i kona wahi ipupaka, kalele ae la i liope 0 kona noho, me na helehelena e hoike mai ana he manao ano nui kona. "O ka hora elua keia,' wahi a Kimo. Me he mea la ua ikeia kekahi mau hana inamua aku 0 keia hora ma ke kulanakauhale 0 Kelesau.' "A, he oiaio anei keia? Heaha la ka manao o keia mea?" wahi a ka makai. E like me ka olapa ana a ka uwila ua kani oeoe mai la maloko 0 ko lakou mau pepeiao he kikeke mawaho o ka puka. Oiai laua e noonoo nui ana maluna 0 kekahi kumuhana a laua e kamailio ana aole laua i ike aku i kekahi 0 kou mau kanaka maluna o ka lio e hele mai ana no ka halelaau. O na kanaka makaikai maluna o na lio ua kahikoia me ka lole oma'oma'o ame ke gula, ka hoailona hoi o na kanaka uhai holoholona o ka moi; o ke kanaka i kula'i ia oia o Kimona, ka lunanui 0 ka poe uhai holoholona, a hoalianau lioi o Ho bata, e waiho ana iloko o ka make iloko o kahi rumi liilii maloko. "Me he mea la e ino mai ana o mua," walii a ka makai i kamailio ae ai, iaia i holo awiwi aku ai no ka puka, me Kimo e uhai ana maho]>e ona. Ua hoopuiwaia o Kimona i ka manawa i henio ae ai 0 ka puka a komo ana o Setipa. "E kala mai, e ka makai, aka ua makemake loa au e ike ia Hobata. E ae ia mai ana anei au e komo aku iloko?" Me keia mau olelo, ua lekei ilio la oia īnailuna mai 0 kona lio, a haawi aku la i ke kaulawaha i kona hoa e paa ai. t "Healia ka w r aiw r ai o kou komo ana iloko olaila?" i ninau aku ai o Setipa. "Aole 0 Hobata iloko olaila." "Aole iloko olaila? Alaila, e hoike mai ano aia oia ihea?" 'Ka ua hele aku nei me ka moi i keia kakahiaka." "0, ua haele aku nei ka me ka moi ea? Alaila, i keia hora, aia oia iloko 0 Kelesau, ma ko'u manao ana i keia manawa?" "Ina oe e hoomaopopo ana i keia e Kimona, alaila ua oi pakela ae kou ike inamua o'u." "Aka, aia ka moi i Kelesau, e ka hoa." "Nawai i olelo mai aia oia ilaila? Aole loa oia i kamailio mai e hele ana oia i Kelesau. Ua ala oia i kakahiaka nui loa, a ua hele pu mai me Hobata, me ka olelo w r ale mai no e huli hoi mai ana i keia po." "Ua hele aku nei oia i Ivelesau. 0 ko'u lioea ana mai Ia no ia mai Kasenada mai, a ua ike na kanaka apau aia ka moi ame ka moiwahine iloko o ke kulanakauhale. Ua hoea pu ae laua ma kahi noho 0 Kauna Frida." "Ua nui ko'u iini e lohe i keia mea. Aka, aole anei i Jioike mai ka telekalama i kahi o Hobata ia manawa?" Hoomaka iho la 0 Kimona e akaaka. "E hoomanao oe aole 0 Hobata he moi,' wahi ana. "Alaila, e liele hou mai ana no wau i kakahiaka nui o ka la apopo, no ke kumu ua makemake nui au e ike iaia. Me he mea la e huli hoi mai aua oia i kela manawa?" "Ae, e Kimona, e lioea mai ana no kou hoahanau ianei i kakaliiaka 0 ka la apopo." "A i ole ia, 0 ka mea i koe mai mahope 0 na la hana ana he elua," wahi a Kimona i hooho ae ai ma ke ano he hoomakeaka. "Sua, oia ka pololei," wahi a Setipa, me ka nahu ana iho i kona umiumi me ka nana hoohuhu ana aku ia Kimo me lie liona liae la. "A i ole ia, 0 ka mea e koe mai ana e like me kau i kamailio ae nei." "A na'u ia e lawe mai i ke kaa a lawe aku i ka puaa kane no ke kakela ia manawa hookahi no. No ka mea, ke manao nei au aole oukou i ai apau loa i ka puaa?" Aka iho la o Setipa; hauoli ae la o Kimona no keia mau olelo mahalo i panaiia mai, a o kona puuwai e hae ana me ka hauoli piha. "Aole no i kaluaia ka puaa i keia manawa," wahi a Setipa 1 olelo aku ai, "aka, aole e pane aku ana aole e loaa ana ia kakou ia mea i ka la apopo." "Ua pono kela. E hoea mai ana au ianei. Alia hoi, ua hoea hou mai nei he mea hou ma ka uweaolelo. Ua hoike mai nei lakou ua ikeia aku o Kauna Eupeka o Hanezau iloko o ke kulanakauhale.' "Kupeka 0 Hanezau? O, aole loa. He hoopunipuni kela e kuu Kimona maikai. Aole loa oia e aa e hoike i kona mau lielehelena malaila no ka pakele o kona ola." "Aka, ina he mea oiaio ia, pehea mai oe? Me he mea la oia ke kumu o ka hele ana o ka moi i Keleaau." * "Ina o keia mau mea a'u e lohe nei he oiaio ua lawa no ia i ke kono ana iaia e hele aku ilaila," wahi a Setipa i olelo mai ai. "Alaila, o ke aloha no kou." "Aloha no oe, Kimona." Ua kau aku la na kanaka uhai holoholona maluna o ke kua o

ko laua mau li(». a liolo aku la. Nana aku la o Kiuio 110 kekahi ina* uawa loihi oiai na kaiiaka uhai holoholoua e holo ana. "'O ka nioi," wahi ana, ua ike a ua hoomaopopoia oia maloko o Kelekau. l'ehea e hiki ai ia Kauua Kupeta ke pi'pehi i ka moi a niake maloko o keia waonahele o Kanesada?" Hulili aku la na maka o Setipa me ka inaina. "I'ehea e hiki ai i ke kino o ka moi ke hele mai iloko o keia waonahele mehameha o KaBt»nada?" i niuau aku ai o Kimo. "A i ole ia, pehea la e hiki ai i ke kino o ka moi ke hele a hoea ma ke ku* lanakauhale o Kelesau?" " E uwoki koke i kau niau olelo hoohenehen<*." i kukala ae ai o Setipa me ka nauki o kona papaauwae. %, E ke kanaka, e hana iuai ana an<*i oe ia'u a hooiuaopopo ole au i ka'u mau mea e liana ai?" l'a ]>uka mai la ke kauwa i keia manawa a pili kokoke me ia, a kau īnai la kona mau linia maluna o kona pooliiwi. u Ua hookomo aku no oe ia oe iho iloko o kekahi mau liana nui mamua," wahi a ke kauwa. "Ae, he oiaio kela, a no ka lioopakele aua i ke ola makamae o ka moi." "Aka, o keia a'u i hana iho nei, no ka lioopakele ana i ke ola oka moiwahine ame kou ola pu kekahi. Ano ka mea ina aole kakou e hana ana, o na mea oiaio apau e pili ana i kuu Haku e iioike ia ae no ia i ke akea." Aole i pane aku o Setipa, aka, ua nolio iho la no me ka mumule. Ua noho like iho la laua maluna o na noho, a o ka meha e liolopapa ana no ia apuni kahi keena rumi uuku. Aole kekahi o laua i ekemu leo ae, oiai laua e nolio ana a e puhi j>aka ana, a pela wale 110 laua e noho ana, oiai ka la e aneane aku ana e napoo ma kona wahi mau. Aole laua i noonoo ae 110 ka ai ame ka inu ana; aole kekahi 0 laua i oni ae, koe wale no i ka manawa o Kimo e ku ae ai a ho a ae ike alii. Ua napoo aku la ka la a holopapa ilio la ka poeleele a puni kahi niuii, a oui liou ae la o Kimo a lio-a ike kukui. Ua lelia aku la ko laua maka i ka uwaki e kau mai ana, o kona manamana 1 kela manawa e kau pololei ana maluna o ka hora 6, aka, aole he knea hou i hoea mai mai ke kulanakauliale mai o Kelekau. Maliope o kekahi mauawa, aia hoi lohe aku la i ka halululu o na kapuai lio. Holo like aku la laua no waho o ka puka, a lioea loa aku mawaho o ke alanui i lioouaniia me ka uliuli maikai o ka maniania kahi hoi o ka pukapa nui e koino mai ai iloko o ka hale uhai holoholona. Ua poina laua ike kiai makaala ana i keia inau niea liuna a laua e hana nei, a no ia mea ua hemo ae la ka puka mahope o laua. Ikeia aku la o Setipa e holo ana me lie lio la. me lie mea la e uhaiia ana e kekahi mea, a haule aku la niahope kona hoa. Aia hoi, he palapala niai ke kulanakauhale mai o Kelekau. Ua apo aku la ka makai ine ka huaolelo ole i ka palapala mai na lima mai o ka elele lawe kauoha a hoomamaka iho la e lieluhelu me kn -hikiwawe, e namunamu pu ana ia manawa liookahi'no, "10 ke Akua!" Iluki ino ae la oia nie ka liikiwawe a liele aku la ma kahi 0 Kinio e ku mai ana, oiai oia e hele malie mai ana i kela manawa aka, o ka elele lawe kauoha i keia inanawa ua maopopo 110 iaia kana mea e hana ai, a ina e hoao ana oia mai a Kiino inai i loaa ai he dala e uku aku ai i ka mea lawe kauhoa, ua loaa pu no iaia kela noonoo. I keia maiiawa kaliea mai la kahi mea lawe kauolia me ka leo inaina: "Aole au i ukuia mai nei, a aole no hoi mai ka mauhwa mai o Hofbau. Aole anei au e ukuia mai ana no kau hana i liana ai?" Ku koke iho la o Setipa, huli ae la, a liele aku la ma kahi o Kimona e pii mai ana. Okomo iho la kona mau lima iloko o kona mau pakeke a unuhi ae la mailoko olaila he dala ame iwakaluakumainaha keneta. Me ka minoaka maluna o kona papalina loloa ua nana pono aku la oia inaluna o kona hoa, a i aku la: "Sua," walii ana, ''ina ua hana io ke kanaka i ka hana, he mea pono 110 e paniia aku nie ka uku kupono, a e haawiia no iaia ina ua hiki ia'u ke liaawi aku iaia. Alaila, hnli hou ae la oia ia Kimo, oiai oia i kela manawa ua liiki mai. a e kau ana -hoi kona inau lima maluna o kona poohiwi. "E lele mai, e kuu hoaloha," wahi ana i pane aku ai. Ua nana aku la o Kimo maluna o kona helehelena i kela manawa. Ua hooku'i ae la ko laua ikena maka; a luli mai la ke poo o ka makai. Alaila, huli ae la ko laua alo no ka halelaau, kahi o na kino make o ka moi ame ke kanaka uhai hololiolona e waiho ana. He mea oiaio no, ua hoea mai ka hopena. MOKUNA XVI. NONANONA KANAKA MA KONITARASE. O ka papahana i hoonohonohoia maloko o ka lunaikehala o ke kauwa a Mr. Residina, nana hoi i hoowiwo aku ia Setipa ma na ano apau, ua hooma«)popoia iho la ia maloko o ke kulanakauhale o Kelekau. Aole no makou i hoolala a ku wiwo aku e like me ka ke kauwa i hana ai, aole no hoi i apo aku i ke ano o ka manao e like me ka makai o Kenesada; he mea oiaio, aia no kekahi mea iloko o kou lunaikehala, he mea e hoomaka'uka'u ana, i kekahi manawa, e haawi mai ana i ka inanaolana, a i kekahi manawa me he mea la no e kauoha mai aua ia'u e kapae ia mea ma kahi e. Ua ike a ua lioomaopopo no ao o ka manao i loaa ia Henelina ua ano kulike no ia me ko'u; oiai ia manawa hookahi a<»le inaua i hooholo like i ka maua papakonane no ka lawe ma-lu ana aku i ke kino make oka moi a waiho aku i kona kinowailua ika pa-alii. He m<*a oiaio he liana keia me ke kaumaha, a he hana i hiki no ke hanaia, ma ke alahele hookahi wale.no am<* ka hopena: O ka oiaio, a i oleia, ka hapanui oia mea, he ]»ono no e hoikeia ma ke akea, a <* hookuuia lioi na alelo o kanaka e hana e like me ko lakou makemake no ke kamailio ana e pili ana ia Rudofa R<'sidina ame ka moiwa hine. ona mea apau i hoomaopopo ike kulana ona kane ame na wahine aole loa lakou <* huli liojm* mai ka hopena aku.' () ka apono ana i keia oia no ka waiho kohana ana aku i ka moiwahine i na hoopoino ana apau mamuli o ka nalowale ana o ka leta. Ua loaa io no ia makou ka mauaolana, liooia ia mai e Rudofa, e loaa hou ana no ka lela i nalowale, a e hamau ia hoi ka walia o Ilopaka o Henesau. No na mea e pili ana i ka moiwahine aole e hiki ia'u ke olelo aku. O kona noonoo, e like me kau i manao ai, oia no kona iini nui ana e ike ia Mr. Residina, a mamuli o ka ol<-l<» paa ana iaia. E pili ana no kana mea i hana ai; ina oia i hoapono, alaila oia hoapono ana no ia, mamuli lioi o na hookiklna a R<*tipa. aole ma ko makou aoao. E like me kana i olelo ai ona mea apau 1 koe ua kau nui aku oia i kona manao apau, he hana hoi e liooko ia ana ma kela hale kahiko o Konitarase. Ua hoomaopopo i>u iho no makou i ka hoomanao ana aole o ka make ana o Ropaka oia ka inea e nalowale aku ai na mea i hanaia me kamalu, o Rekinahama oiai iio nae oia he paahao a ua hiki ole iaia ke hana i kekahi hana e hoopakele ae ai iaia iho, lie mea oiaio aole oia i make, a ax)le lilo loa no e hiki ke liana a liookonokonoia aku e liana ma na ano apau. E pili ana no Boe aole makou i ike, a he maopopo loa ua hiki no iaia ke hana e like me kona makemake. Aka, aia iloko oko makou mau puuwai hookahi he maka'u nui oia hoi ia Kopaka, a o ka mea hopohopo wale no iloko o makou ina he mea Mki ia makou ke hana aku maiuna ona. A no ka mea iloko o ka manawa o ka hikilele, puiwa ame ka maka'u, he mea hiki wale no ke hanaia kekahi mau hana ano ole, aka, he hana nui no nae ke nana aku i kekahi mau la mahope mai. (Aole i pau).