Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 7, 15 Pepeluali 1907 — HOAOIA KA MAKAIKIU A. P. TAYLOR E KIPE He Umi-Kumamaha Haneli Dala ka Haawi a Kekahi mau Hui Pake no ka Pule. [ARTICLE]

HOAOIA KA MAKAIKIU A. P. TAYLOR E KIPE

He Umi-Kumamaha Haneli Dala ka Haawi a Kekahi mau Hui Pake no ka Pule.

He hookahi kaukani ame ehd. haneri dala ka hulna a kekahi hui Pake i hoao mai ai e kipe i ka Makaikiu Taylor no ka pule hookahi no ka ae ana aku ia hui e lawelawe i na hana piliwaiwal. No ka piliwaiwai Pakapio $700 o ka pul« ke Ki-pa 400 o ka pule No ka Fan-Tan 300 o ka pule Hulna ° Ka P ule Iloko o na pule ae nel i hala i hoao ia ai keia hana kipe. O ka manao 1 hoakakaia mai ai imua o Mr. 4*aylor, ola ko ka hui hoohana ana i elua mau banako pakapio, -me ka uku ana i ka makaikiu i hookahi haneri dala o ka la, ma kela ame keia po e ukuia ai. Aia a ku keia mau banako pakapio, alaila kukulu i mau banako ki-pa i elua, me ka uku ana i eha hanerl dala o ka pule, a o ka manawa e ukuia mai ai o keia mau dala, Hoko o kela ame keia ekolu la, a o ke kolu o na hana piiiwaiweLi oia ka Fan-tan me ka uku ana i ekolu haneri dala o ka pule.

Mawaho ae o kela huina dala 1 Wpeia mai ia Mr. Taylor, na keia hui e hoolako mai i mau kiu no ka imi ana i na ike apau e hiki ai ke hopuhopuia kekahi «nau banako piliwaiwai e ae, e hana ana i na hana piliwaiwal mawaho 8.6 o K& liul» . Ua hoike aku o Mr. Taylor I kela mea 1 kona poo ma ka hana, o a ka Makai Nui laukea i ka Loio Kuhina Peters, W. A. Kinney ame W. G. Smith, a mamuli o ka lakou mau a ana, ua ae aku la o Mri Taylor i ka manao o ka hui, me ke ake nui nae « paa ka mea kipe i ka hopuia. Ma keia mau a'o ana no hoi, i imi al oia i manawa nona e hui pu ai me ka mea nana e kipe mai iaia i ke dala. Ua hele aku oia ma ka halekuai o Yuen Chong, e ku nei ma k« Alanui Moi, mawaena o ke Aianul Maunakea a.me Kamika ,a ilaila oia i hoolaunaia aku ai ia Lee Tong ame Lee Let, he mau Pake lawelawe olhana kalepa no keia kulanakauhale. Me Lee Let o Mr. Taylor i noke ai i ke kukakuka e pil» ana no keia hoala ana i ka piliwalwal, a ua hoike aku o Taylor i kona manao apono no ka manao o ka mea Wpe mai ma ke ano hoomeamea. Ua hoika mai la o Lee Let no kona kamaaina loa i ha hana piliwaiwai i malama mua ia iloko o ke kulanakauhale nei, me kona hoike pu ana, i ka lakou hulna e uku ana i ka oihana makai iloko o ia manawa. Ua hoike pu mai o Mr. Lee Let i *a Mr. Taylor mea e hana ai ,oia ka hoohullhuli ana i ka manao o ka loio puni ame ka lunakanawai, i ole ai e kanono ka hoopa'i e kauia mai ai maluna o ka poe e hopuia ana no ka pil'waiwai. I mea e hiki ai ia Taylor ke loaa ona hoike i ike i ka haawiia ana mai o ke dala kipe iaia, ua nol aku la oia e haawi muaia mai iaia kekahi mau dala ma ke ano hoopaa, ame ka manawa e haawiia mai ai o ua mau dala la. Ua hooholoia ka manawa nona © hele hou aku ai a loaa mai na dala hoopaa mai a Lee Let mai. Ma ka po Poaono aku nei i hala ko Tayior he'le hou ana aku Hoko o ua halekuai nei me kekahi mea kakau nupepa mawaho aku no nae kona wahi i ku aku ai a hiki i ko Taylor puka hou ana mai. Ua hele pu aku laua no ka halewal a ilaila i huliia mai ai o Taylor e Kakiana Aea, a loaa he kanalima dala iloko o kona pakeke; oia hoi na dala i kipela mai iaia mai la Lee Let mai.

Ma ka Poakahi mai, ua hoea hou aku la no Taylor me ua hoa nel no ona ma ka halekuai, me ko laua manao o ka hu'e pau mai o Lee L«et i na mea i kuka mua ia e laua me Tayior Imua o kekahi hoike. Aole nae i loaa aku o £<ee Let la laua, a he palapala ka mea i haawiia mai ia Taylor. "B hoikela aku na mea apau ia oe i keia auwina la Poakahi hora 3 p. m." Ua kakauinoaia ka palapala me ka hua "L." Ua hoea hou aku o Taylor ma ma ka hora ekolu, e like <me ka mea i makemakeia, ma ka palapala, a na kekahi kupakako i holke mai, aia a hora 6 e hol mai ai o Mr. Lee Let. Ia hele hou ana aku o Taylor ma, ua paniia ka puka o ka halekuai, a mamuli o ka noke ana i ka ninaninau, no kahi e loaa ai o Lee Let, ua hiki ole ke maopopo ,kona wahi o ka ana, a ma ko Taylor manao ua lawā. ae la kona ae hou ana, aku no na launa ana me ke poo o keia hui piliwalwal ,a e hoike ana oia i keia mea i ke akea. Akahl no a maopopo i ka lehulehu ke kulana o na hana piliwaiwai ma Honolulu nel, ame ka loaa ana o kekahl

imau ike no na mea e loaa nei i keia mau hana piliwaiwai, ame na dala e nokeia nei i ka haawi i na luna aupuni ma ke ano kipe. O kei» mahope ae nei ka hōike a Mr. Taylor ma ke ano nui: Ua halawai mua mai oia me Mr. Ayres ma ke keena o ka Adverti3er, a nana i hoomahu'i mai i ka manao, ina paha e kipela mai ana oe e kekahi hui Pake, e hopu ana no anei oe ia lakou?" Ua hooia aku la o Taylor e hopu ana no oia. Ma ka Poaono Feberuari 1, 1907, ua hele aku la o Mr. Taylor e ike }a Mr. AyreB i ka halema'i Moiwahine a hoi pu mai ia laua no ke taona nei, maluna o ke kaapio, a hoike hou mai la ua o i ka hele ana aku o kekahi pe£ Pake i ona la no ka hoike ana alni i ko lakou makemake e kukulu 1 piliwaiwai Paikau; ame ka makema> ke pu ana e haawi mai i huina £ala ma ke ano kipe. Aole lakou i manao he pono ka ike maoli ana ia. Taylor, ma o Ayres la ka lakou i manao ai e hookoia ko lakou makemake. Ua hoike aku la o Taylor i keia mau mea ana i lohe ai mai ia Ayres ia laukea ,a jrpe W. G. Smlth, ana laua i a'o mai, e hele aku oia imua a hiki i ka paa aha o ka mea kipe. Ma ka Poalua i loaa aku ai he leka ia Taylor ma kona keena. Mai la Ayres mai kela leka e holke mai ana no ka holopono o ka manao ana e hui pu aku »nie ka poe e makemake ana e hoohar.ai.v na hana piliwaiwai. Nolalia ma ka hora 5:30 p. m. o ka Poalua Feb. 6, ua hoea mai la o Mr. Ayres i ka halewai a hele pu aku la laua no ka halekuai o Yuen Chong ia laua i hoea aku ai, o Mr. Lee Tonk ka i halawai mua mai me laua ima ka puka komo, a nana i hoolauna .aku ia Mr, Taylor ia Lee Let, mahope o ko lakou kamailio ana ma ke ano laula, ame ka inu wisike ana, ua hoike mai la o Lee Let no kona makemake e kamailio pu me Taylor no kekahi kumuhana ano nui, a ua hookaawaleia o Mr. Ayres ame Lee Tong mailoko mai o ko laua keena e kamailio ana.

Ua hoike aku la o Lee Let i kona makemake e hoala i mau banako Pakapio me kona hoahanu me Lee Tong me ka uku ana iaia (Taylor) i eiwa haneri dala o ka pule aia a hoala hou ia kek&hi mau banako ki-pa ame Fan* tan alaila loaa iaia he mau dala hou. Wahi hou ana, o ka mea e ukuia ana i ka oihana makai mua he $800 o ka pule no na banako ekolu. Ua hooholo laua e hui hou no ka hoopau pono ana i na hoolala ana no keia mea a ka Poakolu ae, a ma keia wahi i komo mai ai o Mr. Ayres ame Lee Tong a noke hou lakou i ka inu, me ka hoike pu ia ana aku ia Lee Tong, ua holopono na mea i manaoia.

Ma ka Poakolu ae, ma ka hora 6:30 ua hele hou aku la o Taylor no ka halekuai oia hookahi wale no, oiai oia ma kahi kokoke i ka halekuai, no ka manawa ana e haawi ai i hoaiiona. Aole he mau mea ano nui i kamailioia ma keia halawai ana, koe wale no ko Taylor noi ana aku e haawi mua ia mai iaia kekahi mau dala ma ke ano hoopaa, a ua ae mai o Lee Let ma kekahi la ae e loaa mai ai iaia ia mau dala. Ma ka Poaha ae, ua hele aku la o Mr. Taylor e hoike i keia mau mea apau i ka Loio Kuhina Peters, a nana i a'o mai e huli mua ia oia mamua o kona hele ana e hui me ka Pake, a e liuli houia oia i kona wa e hoi mai ai. Ua a'o pu mai no hoi oia (Lolo Kuhina) aole e wikiwiki koke i ka hopu ana a hikl i ka wa e hoomakaia ai o ka piliwaiwal pakapio ma ka la 13, i loaa mai ai na dala uku mua no ia la, ame ka loa'a pu ana he mau ike e hiki ai ke paa ka banako. Ua hele i'o aku la o Mt. Taylor no ka halekuai ma ka Poaha me Mr. R. O. Matheson he mea kakau nupepa, ua hoi pu mai la no ka halewai. Mamua nae o keia hele ana o laua, ua noke mua ia oia i ka huliia e Kakiana Aea lmua o Matheson a aole 1 loaa ke dala, aole no i holopono ka Taylor misiona i keia la, ua hoopanee mai la o Lee Let i ka uku ana i ke dala a kekahi Poakahi ae. Ma ka Poaono, ma ka hora 7:45 p. m. ua ha&lele hou iho la o Mr. Taylor ame kona hoa me Matheson no ka halewa!, a kamoe. aku la i ko laua alahele no ka halekuai no ka halawai hou ana me Lee Let, a ma keia hui ana i haawi mal ai o Lee Let he ?50 me kona hoike pu mai aia a pau na la ekolu o ka hoohanaia ana o na hanako pakapio alaila uku pauia mai kona uku. Ma keia hui ana no hoi o laua i hooholo loa ia ai ka huina no kela ame keia piliwaiwai e ukuia mai ai ia Taylor. laia i haalele iho ai i ka halekual, ua halawai koke mai la no ola me Matheson, a o ko laua hoi loa mal la no ia no ka halewai, a ma ka huliia ana e Mr. \ea, ua loaa io aku la ke ka-. nalirpa/ āala imaluna o ke kino o Taylor, | he eliii kini ame eono hapaha kini. L f z '