Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 2, 11 Ianuali 1907 — KE ANO O KA HOOLILO ANA I KA HAAWINA O KA AHAOLELO. [ARTICLE]

KE ANO O KA HOOLILO ANA I KA HAAWINA O KA AHAOLELO.

O ke kumuhana ano nui a na hoa Ahaolelo e noonoo nei, a pela no hoi me ke Komite Kuwaena o ke Teritori, 0 ia no ke ano o ka hoolilo ana i ke kanakolu kaukani daia i hookaawaleia ai e ka Ahaolelo Federala no na lilo o ka Ahaolelo o Hawaii. O ka mea maopopo loa oia no ke kaa ana o ka haawi ana mai i keia mau dala mai ke keena mai o ke Kakauolelo o ke Teritori, me kona haawi ana i bona, aole e hoohana i kekahi hapa o ia mau dala, ke ole e maopopo loa iaia e pau nna ka Ahaolelo iloko o na la he kanaono. Ua olelo ae kekahi poe i kamaaina me na hoolllo o ka Ahaolelo, aole i lawa ka huina i hookaawaleia e ka Ahaolelo Lahui, a he pohihihl loa ka pau o na bana me kela huina 1 aeia. Ma ka wa i hala, he nui ka hana ma ka unuhi ana ame ke kikokiko ana i na bila, aka i na e kapaeia ana keia, ua oleloia ae aole no i lawa keia kanakolu kaukani dala. O keia mau huahelu malalo a* nei na huahelu i laweia mai o ke kau 1 hala penei: Na uku ame uku mile $19,500: Ka l'lo no na moolelo, $7,500; na kakauolelo, Aha Senate, $1,770; na kakauolelo, Hale o na Lunamakaainana $2,280; kahunapule $300, ina e huiia ana keia mau hoolilo apau, e hiki aku ana ka huina 1 ke $31,320. O keia huina aole i noonooia ka uku o ka unuhi ana, ke pa.'l ana a pela me ke kikokiko ana. Penei ka helūhelu ana i kekahi hapa o ke kanawai i hoomakaukauia e plU ana i keia mau dala: "No na lilo ahaolelo, ola hoi: lako hale, kukui, lako kakau, na pahu waiho moolelo ame paila (files), ke pa'i ame ka humu ana, ka hana ana i kuhikuhi no na moolelo, pooleta, hau, wai, kakauolelo hoolimalima, uku mile o na hoa, na <lilo o kela me keia, ka uku o ke kahunapule, kakauolelo. na Makai, na kakaupokole ame na elele, he kana-kolu-kaukani dala. Me ka hoomaopopo nae, aole e kikoo na hoa o ka Aha-. olelo o ke Teritori o Hawaii i ko lakou uku o elua haneri dala a o kekahi uku mile paha, no kekahi e malamaia ana i kulike ai me ka pauku kanalima-kumamaha o ke kanawai e hoonoho ana 1 aupuni no ke Teritori o Hawali, i aponoia ma ka.Ua kanakolu 0 Aperlla Ano Domino umi-kumamai-wa hanerl." Ma keia iho la ē ikeia ai, aole he ma u manao i hanaia no ka uku ana i na pono Ahaolelo o na lioa, no ka mahele aiia iloko o ke kau, aole no hoi no ka unuhi ana i na btla ame na kanawai ma ka olelo Hawaii. O keia mau mea hope elua na ku īaau kāualako, a me he mea īa e hana nui ana no keia mau mea. O ka itamu hookahi wale no i pili 1 ke pa'i ana, ma ka olelo Enelani. E makaala ponoiai mai ana na itamu o na hoolilo 1 ka w*a ei hoea aku ai i Wakinekona, a me he mea la e pau mai ana kekahl mau bila pili i "ke pa'i ana i ke kiolaia. U& hookomo mai no hol keia haawina, l, ke Kakauolelo o kte Teritori ilok» o kekahi kulana ano e. I mea e loaa 'kelii he mea pono- nona ka«walho ana aku i bona o $20,000, a e paaia ia bona no ka pono o kana hoolllo 'ana aku i ka bilfiL haawina. I mea e hiki af iaia ke hoōpakele ae iala iho mai na ko'iko'i mai e kau mai ana, he irieā p6fto nona 'ke' akahele loa ana i - -kanku ana aku i na bila haawlna, oiai. e kuokoa ajna no ka Ahaolelo mai iaia mal i }ca hooholo ana i na blla haawinā. • Ua hoomaopopoia ae, aole i waiho ak u noi ke Atkinson i ka: bona i makehiakeia- i keia manawa, i mea e liihi <ai; ke loaa mai ke kanakolu kaukani dala.