Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 52, 28 December 1906 — HOEA MAI NA LIMAHANA PILIPINO He Wahi Heluna Uuku ka i Laweia mai e Komikina Limahana Judd no ka Hoao ana. [ARTICLE]
HOEA MAI NA LIMAHANA PILIPINO
He Wahi Heluna Uuku ka i Laweia mai e Komikina Limahana Judd no ka Hoao ana.
Ma ka niokuahi Dorlc o ka Poaha aku nei o ka pule i hala i ku mai ai o A. F, Judd mai Pilipine mai, kahl ana i hoohala ai no umi-kumamawalu mahina no ka nana ana i ke kupono o ka ana mai i mau limahana mai ia mau okupuni mai no na mahiko ma Hawall nei. Ua lawe mai nei no nae o j Mr. Judd he umi-kumamalima mau Pl- j lipino, e ia, i hiki ai ke ike ia aku na mea hiki i na Piliplno ke hana» Ua laweia mai keia mau Pilipino mai ka ohana Ilokano mai, na kanaka o na hapa akau o Lu2on, kekhi hoi o na ohana maikai loa o na ohana lehulehu malaila. Ua lilo o Mr. Judd ame kana i ka poe Amerika ma Manila i inea lealea i ka wa mua, aka. ua mihi hou iakou mahope iho o kona noho ana inalaila no kekahi manawa, ame ka loaa ana mai iara o ka manao maikai 0 ke Komikina Pilipine. O kahi hana hoomakeaka a na Manila, oia ka ninau ana mai i ka Agena Hawaii, no keaha la kona mea holo oie mai no ka home nei ma ke ano makaikal me ka hoomaikeike ana he hana paakiki ka hiki ana ke hoouna i na PiUpino e hana. 1 ka ninau ana mai a kekahi o kona poe i kamaaina i kana mea e hana aku al, ua ha'i aku la ola, ua hikl aku oia no ka lawe ana mai i ekolu haneri ohana Pilipino, no ka hele ana mai \ Hawaii nei e hana ai no ekolu makahikl, a o ka oleio a kona kokoolua ma ia wahi ua oi aku ka mea e loaa iala na ka hoi ana mai i Hawc«,i hana kino iho, mamua o ka mea e hanaia ana ke loaa iaia na ohana ekolu haneri. O keia mau mea apau, ame kekahi mau mea hou aku he nui, ua lawe mai no o Mr. Judd ia mau mea me ka maikai. I ka manawa I nlnau ia aku ai oia i kona manao no ka Pllipino mahope iho o kona ike mua ana ia'u, a ua pane mai oia penei: "Ua manao au, ua ahiahiia ka Pillplno ma ka mea hana lima. O ka poe na lakou e uke nel i na PiHpino mai keia mau papa mai elua, o ka poe na !*kou i hoohana malalo o ke ano ka« hiko o ka hoomalu ana i ka wa e hanaia ana na hana apau me ka hookikina ia, a i ike ole hoi i ka hoohana ana I na kanaka malalo o keia ano hou. a 0 ka poe hoi e hoole ana i ka lawe ana niai a noonoo i kekahi o na ano Hke, ole o na kanaka, a ua makemake no e niau ko lakou ano peia e like me na kanaka hana Amerika. | "O ka mea a'u i hoomaopopo no ka Pillrino ina e hana pololeila aku oia. oia kekahi o na limahana papa ekahi malia paha aole i like k malkai me~ka
I'ako ;ime ko Kop.\nt. hKi h» 4 mau noe i ma ka hana. a lu* ake e h.ma no ka | h;iku ana l ai. j lle h».»kahi nioa an«.» e i ka Hllplno i i konu «a e j>ane ai no kekahl h&nA | maikai i hana ja aku. ho hikiwawo A | ohaoha loa no ia mea. \> ka haawi nna ! aku i uku kiekle ae. aole ta he mea no« na e haaleio ai i kvkahi waht ana i iko | ai i kona hana maikai ia aku. a i holke aku ai kona mau haku l ko lakou «w* kee i kona pono. <) ka llocanas. ka ohana l laweia mat ; ai na Pilipino he uml-kumamalimu, ua i loaa ia lakou he mot»ielo no ka h >oko ana i ka lakou mau aelike, o kekaM 0 na mea i ikeia ma kekahi o keia poe, oia no ke kulu ana o ka walmaka o ; kekahi no kona ohana, aka nae, aolo oia i noho aku no ke aloha nul ia iakou, aka ua hele mat oia l ol« ai oia e hoohllahllaia no ka hoi hop«. "Ua oki pu ia ka'u hana. ma PHipin#, oia hoi ma ka Hikina. He okolu maxi mahina a'il e hooikaika al e hui pu aku me ke Komikina Piliplne. He ia ia, a ua hala ke no kua« alna, i kona hoi ana mai, ua komo nui mai la na hana, a uuku ioa kona wahi manawa e kuka pu al me a'u a hoea mai hoi ka makani. a na ia mea no i hoopanee loa mai i ka'u hana. •'Ua noonoo anei au i ka'u inl*iona ma ke ano ua holopono? Aole I maopopo ia'u. Ua nul no ka'u mea 1 hana ai. a e hoike aku ana nae au i ka ahahui. a na iakou e hooholo mai i ka holopono ame ka hoiopono ole o ka'u iian». Ua ko'u oianm» 1 km ht*' lele ana aku I kela wahl, a lna e holopono ana na kanaka. a'u i iawe mai nei, alalla ua manao au ua hlki ke loaa iiou mai na kanaka mai kela wahi mal 1 na wa apau. "Ke hauoll nel au I ko'u hehi hou ana ia Honolulu nel. Ua haalele *ku au ia Manila ma ka la 18 o Novemaba, a ii makou e iai-ku ana mawaho o ke ! awa. he keu a ka nani o ke kulanaki.uhale ke nana mai a'u i ike ole al i kekahi mau kulanakauhaie e like me keia ma Kina amo lapana. He huakni loihl maoli no kela. a o ia wale no kahi mea nana e hoopupu mai i ka loan ana o na llmnhana Piiipino. Ia makou i hoea ai ma Hongkonfc ua hele au e ku» ei 5 niau lole mahana no k«Ma mau Plllplno. a ina he moku piha okoa ka heluna i makemakela. n»al nel aku no e kuai la a| na lole kup«>no me ka hele ol* i ka Akau i mau lole mahana," O k« ia mau Piiiplno a Ju«hi i lawe mal rri. he poe kanakn IliHi mnlaio Iho o na Kopanl I ka nana aku nae, me li« ,iu a |a ho j><»e ako hana lakou. lle poe oploplo wale no iakou apau. malalo o na luakahiki he Iwakalua.