Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 32, 10 ʻAukake 1906 — O KALANIANAOLE ANA I NO KA MOHO ELELE Na ka Ahaelele Repubalika o Wailuku ia e Kanana Mai. Minamina Nui Nae ke Alii i ka Lena Ole o Kona Hoa Paio no ke Kahua Mokomoko. [ARTICLE]

O KALANIANAOLE ANA I NO KA MOHO ELELE

Na ka Ahaelele Repubalika o Wailuku ia e Kanana Mai.

Minamina Nui Nae ke Alii i ka Lena Ole o Kona Hoa Paio no ke Kahua Mokomoko.

Ma na iohe lauahea e hauwawa mat nel mai na mokupuni mal o kakou, ua Ikalka. loa ka manao o na kanaka no ka hoouna hou ana aku t ke Keiklalil Kuhio ma ke ano Elele no Wa»inetona koe wale no ko Wailuku poe. Ke kokoke loa mal nel ka manawa e noho ai ka Ahaeiele Teritori ma Wailuku iloko ae nei o ka mahina o Sepatemaba, a ke iohe e ia nel no ka manao ohohia o na poe koho no ka wae hou ana ae ia Kuhio i Elele. O ka hoihoiia ana o ka Ahaelele ma kela ame keia wahi e hooholoia ana. he hana kaulike maoli ia o ke ano hoopilimeaai ole, a ma ia hana ana e akaka aU ko ka lehulehu hilinai nui maluna o ka lakou kanoka i makemake ai, me ka nana ole i na keiki papa o ko lakou mau mokupuni iho. aka ma ka lokahi iike ana o na Elele apau i akoakoa ae ma ia Ahaelele^ O kekahl mau oielo e kamailioia nei no ka aelike ana o Kuhio ame Kopikana ma kela Ahaelele i noho ai ma Hilo. no ka haawi ana i ka noho Elele ia Robipana i kela makahiki, he mau oielo palaueka waie no ia no keia kau koho Elele. e wae ana a e koho houia ana 0 Kuhio I Elele a ina io iho la pela ke kulana ohohlaia o ke Keikialii alaila makeheua ka hoao ana ae o kaVahi mea e hoonioni iloko o ka Ahaeleje e noho mai ana. Wahi a kekahl keonimana i komo loa iloko o na hana kalaiaina i oielo ae al. aole he walwal o ka wae ana i kekahl haoie i keia manawa. Ua manao ka poe oihana kalepa o Honolulu he mea pono ka hoouna ana 1 kekahi kanaka kuponp e noho ma Wasinetona no ke kiai ame ka makaala ana ma na mea e pomaikai ai na makaainna o keia Teritori, i oi ae paha mamua o ke kanaka i kohoia e ka lehulehu. Ua hoounaia he kanaka oia ano 1 £a maßa»rrwmß6lJt: "«TJeta iho nei no i ko Kuhio mau kau, a-me he mea la e mau oku ana no ka noho ana o kekahi kanaka ma ia ano ma Wasinetona. O ka loaa ana he kanaka mawaho ae o ka Eiele e hoounaia nei I Wasinetona,, he mea hooholomua oieia i ka hana a ka Elele; e lilo ana keia mau kanaka elua i mau haku e hiki pono ole al i ka Ahaolelo o Amerirka ke hana mal i ko laua mau makemake pakahit o apono auanei i kekahi ,a hoownhawaha i kekahi. O ka manao o kekahi poe iloko o na hana kalaialna o kakou nei, ina e hoouna hookahi ia o Kuhio me kana Ka-

kauolelo. e loaa ana iaia he manawa maikai loa e hooloheia ai imua o na Komite, a o ka manao hoi o kekahl poe, mamuli o ka hui pu ana o keia mau kanaka a elua i loaa mai ai ia kakou na mea a kakou e hauoli nei mai Amerika mai. Ke olelo nei hoi kekahi poe, ina e hoounaia ana kekahi kanaka e ae mawaho o Kuhio. he oi loa ae ia o ka pono. O ka haawi ana 1 mau paina hoolaulea, he manawa maikai loa ia e loaa ai o na kamailio oluolu ana, e hoolohe ponoia mai ai o kekahi mau kumuhana ano nui, mamua ae o ka hiki ana mai o ka ihanawa e noonooia ai ia mau kumuhana. Ke olelo nei o Kuhio i kona minamina no ka loaa oie o kekahi mea e holo ku*e mai ana iaia. No kona koho houia i keia kau koho balota, aole ona kanalua iki no kona oili pulelo hou. Akahi no a kaakaa pono kona mau maka i keia ma,na\va. "I ka manawa i makemake ai o-Wl-likoki e holo Eleie no Wasinetona ua makemake nui keia poe e ku-e nei ia'u e onou aku ia'u i kanaka nana e hoo-j pio aku i ko Wilikoki ikaika holo balota. Ua manao lakou owau wale no ka mea e hiki ai ia hana," wahi a ke Keikialii Kuhio i ka Poakahi nei. "1 keia manawa ke manao nei keia poe e hoouna i kana>ka hou ma ko'u wahi ma ke ano Elele, aka aole no o'u kandlua no ia mea. Ua loaa ia'u ka hanohano mamuli o ko'u kohoia ana,! a ua hele aku au e hooko i ka hana i hookauia mai maluna o kuu poohiwi." "Ua hoikeia mai ka lohe ia'u no ko'u wae t houia i moho Elele i keia kau koho balota, a ke hauoli nei au no ia mea, aka, no ka loaa ole he inoa e ae e holo ku-e mai ana no ko'u waeia, o<a ka'u e minamina loa nei. He mea ka loaa ana o kekahi mea e holo ku-e ka waela o kekahl ma ke kulana i makemakeia i mea e hooikaika ai ke kanaka i ke alualu ana no kekahi makana kiekie." No ka Loio Kalana Eddie Douthitt, ke loheloheia nei kona manao haalele i ke kulana ana e paa nei, a ina no kona wae houia ae ma ia kulana. aoie oia e ae ana e lawe mai. Ua makeinake oia e hoomau ma kana oihana loio kuokoa, me ka hoonui hana hou ole, e hooikaika ai no kela paio kalalaina e hiki mai ana. Ua akea ke kahua no Loio Andrade keia kau, a malia o loaaJ.aia ke kakoo ana a kona-l&hul ponoi.