Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 29, 20 July 1906 — He Leo Aloha i na Limahana ame na Poe Koho. [ARTICLE]

He Leo Aloha i na Limahana ame na Poe Koho.

Oia. c nee ana na nana kj.!a.iaina i mr,! !s. ke nei makou he \va pono pitr«a e hoike aki: ai i na L:ma Hana ame na pO€ KOho i ke aia Kupono a 'akou e hana a: no ko lakou rr.au pono iho. I na wa apau mamt:a aku nei. ma na aina e ame Hawaii uuku nei. ua ikeia me ka moakaka ioa, o na hana i hanaia ma ke ano kalaia.na. ma na Aha Kau Kanawai a ma na ano hooponopono aupuni ana, ua nanaia ae me ka makaleho nui i na pono o na poe waiwai; aka, o na pono o na Lima Hana, aoie i nana nui ia ae. Ke ku mai nei kela mau olelo kauiana loa a Mahomede e i ana. "Aole no e kokua ana ke Akua i ke kanaka, a poe kanaka paha, e kokua ole ana ia lakou iho." Pela no hoi. aole no e loaa ana 1 na Lima Hana o ka aina na kokua ia ana mai no iakou iho ke ole lakou e hoao ae e kokua ia lakou iho. Ke ike nei kakou ma na lawelawe Aupuni Kalana ana. i ka wa e uuku mai ai kahi waihona o ke Kalana, o na Lima Hana no ka mua loa e hoomaha ana, a helu ole iho la kahi Ia: oiai no nae, na Luna Aupuni e ae ame na Makai e ohi ana no i ko lakou mau uku malama. I mea e loaa ai i na Lima Hana na pomaikai mamuli o ka oihana kalaiaina, hookahi wale no ala e loaa ai ia lakou ko lakou mau pono; oia hoi, e komo maoli ae no na Lima Hana iloko o ka oihana kalaiaina : a i mea e ko ai ia manao, e lawe ae oukou e na Lima Hana i na Luna Xui o na Kalabu Repuhalika iloko o ko oukou mana; a e wae ae hoi i na Elele i na Aha Wae Moho mailoko ae o oukou, a i ole ia. mailoko ae o ko oukou mau hoaloha; alaila, e wae ae i na Lunamakaainana ame na Senatoa maiwaena ae o oukou; alaila, aole he mea kanaiua e loaa ana no ia oukou kekahi mau pomaikai. Eia i keia mau la ke ikeia aku nei na Makai e hooikaika ana me ka eleu nui e kohoia na Luna Nui o na Kalabu ame na Elele ma ka aoao e kokua ana ia A. M. Baraunu; a hookahi no nae kumu oia mea, i mea e puka ai o A. M. Baraunu, a paa no ua poe Makai la ame Baraunu ma ka oihana, a ohi no lakou la i na puu dala nunui i ka pau ana o ka malama; a o oukou e na Lima Hana e mau no ka uhaiaholo ana a ka nele ma ko oukou mau ipuka hale; aohe wahi noonoo iki iloko o ka poe o aßraunu ame na Makai no ka pono o na Lima Hana; a ina pela, e na Lima Hana o ka aina, ua akaka loa he mea makehewa ia oukou k'a hoao ana e kokua ia lakou ma ka hana koho balota; a o ka oukou mau hana pono wale no e kokua ae oukou i na moho o na Lima Hana, no ka mea, o ko oukou mau pono ua like no ia me ko lakou. E b«li ae oukou a e hahai aku i na hana lokahi a na Lima Hana o Pelekane i kela kau koho aku nei, a puka ae la he 32 Lunamakaainana iloko oka Ahaoleio; a oka hopena oia hana ana, ke noho mai la o John Burns, he Lima Hana, ma ka noho Kuhina o Beritania Nui i keia mau Ia; pela no hoi me na liana a na Lima Hana o Kapalakiko iloko o elima makahiki i hala ae la; mamuii oke ala ana mai o na manao iloko o na Lima Hana e kokua ae ia lakou iho; ua hui ae lakou me ka lokahi, a koho la ia E. Kamika i Meia no ke Kulanakauhale o Kapaiakiko no ekolu manawa; a i keia wa ke loaa nei i na Lima Hana oia kulanakauhale mai ka $2.50 a ka $4.00 o ka la. I ko kakou komo ana e na Lima Hana iloko o ka oihana kalaiaina, he mea pono e ike aku kakou i na kumuhana e loaa ai :a kakou na pomaikai i ka wa e hiki mai ana, mamua o ko kakou kokua ana aku i kekahi poai o na poe kalaiaina; ke nana aku nei mak<?u i ka poai o Baraunu ame kona poe Makai ame ko lakou poe paa lalo, o ka makou e ike nei, aohe wahi kumuhana iki a lakou i hoike mai nei e loaa ai ia kakou kekahi wahi pomaikai; nolaila, a kokua kakou ia lakou he nele ka mea e loaa ana ia kakou. ♦ Ma ka aoao hoi o na Lima Hana, ke hoike mai-nei ko kakou mau Alakai i na a!a e komo ae ai ke dala iloko o ka waihona o ke Kalana, ma ka hoao ana e hooholoia ekolu wahi kanawai, penei; 1. E hanaia i kanawai ona koina ame na uku hoopai ona Aha Apana e hoihoi īa no ke Kalana. 2. Ona loaa mai na Laikini mai ma kela ame keia Kalana e hoihoi ia ae no no ia mau Kalana. 3. E hookomoia ma ke Kanawai Auhau i iy 2 pa keneta ma kahi o 1 pa keneta i keia wa. ,0 na kanawai mua elua, oia no na kanawai ma na wahi apau o Amerika Huipuia i keia la; a ina ua kupono ia mau kanawai ma na wahi eaeo Amerika Huipuia, he mea kupono no e hanaia pela ma Hawaii nei. No ke kanawai ekolu, ua ikeia me ka maopopo loa mamuli o ke emi o ka pa keueta, o ka auhau, ua hoopii loa ia ka helu waiwai o ka poe ilihune, a ua emi mai hoi ka helu ia ana o ka waiwai io o ka poe waiwai ame na mahiko, nolaila, i mea e loaa ai ke kaulike he mea pono e hoololi ia kela pa keneta a i ka hookahi me hapa. Ke hookoia keia mau kumuhana a na Lima Hana e komo hou ana iloko o ka waihona o ke Kalana o Oaliu na dala aole e emi mai pialalp o $25.000.00 i ka malama: ua like ia me 600 kanaka hana ma ke $39.00 no ka malama; a i ole ia, ma ke $1.50 no ka la. I ka pau ana hoi o kekahi hapa o na Lima Hana ma na hana alanui o ke Kalana, e koe uuku iki mai ana na Lima Hana ma na liana uwapo a loaa mau hoi ia lakou kahi hana; a o ka hopena, e ulakoīako ana ka hoi ana o na Poaono o na Lima Hana ; loaa na amaama momona me na io bipi momona, a oluolu maikai na maka o na makuahine o ka home ke hoi aku na kane ma na ahiahi Poaono. Iko makou noonoo ana. he mea inakehewa wale .no .no kakoii, na Lima Hana, e komo iloko o ka hana kalaiaina, ina o ke kuinuhana wale no e kokua ae ia Baraunu ame kona poe Makai, o lakou ke loaa na pokeokeo i ka pau an3 o ka malama. a o ka kakou hoi ka hoaa ma na uwapo. Nolaila, e na Lima Hana o ka aina ame na poe koho e ae; e ku ae a koho i na paa balota a na Lima Hana, no ka mea, oia iho la ke ala e loaa like-ai ia kakou na noho holomua ana; no ka mea, o ka uuku o na dala e holo nei iwaena o ka lehulehu, ka mea c wi nei ka aina. E na Lede Hawaii! E heluhelu iho oukou i keia mau kanaenae aloha ana, a e ui ae i ka oukou mau kane aloha, a e hoomanao iho, a lanakila na moho a na Lima Hana e lanakila ana oukou; no ka mea, e hoao ana ka Lima Hana « loaa na pomaikai i ka Lima Hana; a e hoao ana no hoi ka Makai e loaa na pomaikai i ka Makai, a pela wale aku. Mai ae i ka oukou mau kane e alakai ia no na pomaikai o hai. O ka mea pono loa a ke kanaka e noonoo ai e nana iho oia no ka oluolu o ka noho ana o kona home. Nolaila. e na Lima Hana o ke Kalana o Oahu, ame na poe koho eae no apau: e koho ae i na moho a na Lima Hana no na Luna Nui ona Kalabu ame na Eiele Wae Moho pu no. O ka Lima Hana e kue ana i ka Lima Hana he luda oia iwaena o iakou. Honolulu, lulai 16. 1906. O makou ro me ka haahaa, 5, M. PULEHU, MOSES KAMAKOA, J. J. FERX. THOMAS PEDRO, ABR. K. KEKAI. . JOHN MAUKOLI. W. J. nXNEGAN, JOHNP.SIL.VA, J. KALJLKIELA, UEVI KAKEA; K K. RATHBUKX, J. K. PAINAKALA, W. K. RATHBIIRN, . AB"R. KA3.EIKAU, WM. OUĒEPAO,' D. W. MAHUAHUA, i .. 6. XBOUL. ' - - 8, K.