Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 29, 20 July 1906 — KA HOLOMUA O KA NAAUAO NO NA HAWAII. [ARTICLE]

KA HOLOMUA O KA NAAUAO NO NA HAWAII.

O kekahi haawina kamahao i loaa mai ia makou a i hoopukaia aku ai ma ka helu i hala o ke Kuokoa. o s;t no ka hoīomua o ka naauao o kekahi o na keiki Hawaii e noho mai ia i ke kulakoa o Vk est Point. o Amcrika, o ia o Mr. Laimana, kekahi o na haumaha i hemo ]K)no mai ke kulanui aku o Kamehameha. E hoike ana kana leta ia Mr. William K. Makakoa o Nu loka, Amenka. i hoounaia mai ai f e ka inoa hope ia makou, aia ht hookahi hanen ame iwakalua na haumana iloko o ka papakula a Mr. Laimana e noho haumana ana a maloko o ka hoike kakau o lakou i ikeia ai ke kau ana ae o Laimana i ka helu umi-mamakahi, ua like ia me ka haule ana o hookahi hanen ame eiw-a huumana haoie i ke keiki Hawaii. O keia kau ana ae la 0 keia keiki Hawaii ma ia helu e hoike ana i ka haule o ka hapanui loa o na haumana iaia, a o ia no ka hoike i ka holomua o ka hoonaauao ana i na Hawaii ma na aina e a makou e manaoio nei i ka waiwaī maoii no o ka hooikaika ae o kahi mau opio ma ia meheu i hala ole ko lakou manawa hoonaauao. Aole wale keia o kekalii o na haawina e hoike mai ana i ka holonuia o ka naauao no na keiki Hawaii ma na aina e, aka, aia no ka hooikaika ana o William K. Makakoa e noho kupakako mai la i kekahi hokele nui o ke kulanakauhaīe o Nu loka. He opio keia i hemo ponomai Kamehameha mai a no|iQ ;kumukula ma ko kakeu mau kuia aupuni no kekahi mau makahiki me ka hoomakaulii i ka malama ana i kana mau loaa me ka hoohala ole ona 1 ka huli haawina inau ana maluna o ka ike ana i hoopaa ai, a i ke kawowo ana o ka makemake o ka opio, a lawa ke dala me ia e lawe a iaia iho no na aina e, he mea e ka puiwa o ke ao i ka ike ana ia Ma.kakoa i kona ku oeoe ana ae malalo no o kona lilo ponoi a au aku ia i Amenka ma kahi paha o ekolu makahik i hala ae nei no ka hoopau pono ana i kana ike i kaunui ai o ia ka oihana malama buke, a o ka hua, o ia ka holomua o kona hooikaika naauao, ke kumu i apoia mai ai e kekahi o na hokele ano nui o Nu loka kahi hoi ana e noho hana mai nei. . He hoike maopopo keia i ke kanakamakua o ka hana a keia keiki Hawaii, a o kana i hana ai o ia no na hana e hoike ae ai i ka holomua oka hoonaauao ana ina Hawaii ma na aina e, —o ka poe kupono nae. Eia imua o ko kakou alo o Mr. Ahalehama Kaulukou opio, ka loio Hawaii opio e lawelawe mai nei ma kana oihana, a o kona e ola nei a e hooikaika nei o ia mau mea no ka hoike maikai loa i ka holonuia o ka hoonaauao ana i na Hawaii i na aina e, no ka mea, mai holomua ole ka Kaulukou makaukau a mai hookuanui paha ina aole oia i hoohala i kekahi o kana mau makahiki iloko o ke kulakiekie no ka imi naauao ana ma ka oihana loio a hemo pono mai ai mailaila ma ** A he mau makahiki loihi no hoi keia i hala ae, aole i holo hope ka holonuia o ka naauao a Mr. F. Maby, kekahi keiki hanau o nawaii nei, nona kekahi ohana maikai o Hilo, Hawaii, no ka mea, maliope iho o kona hooikaika ana a loaa ke elala oiai oia i Hawaii nei, a i ka lawa ana ua holo aku oia i Amenka a mahope o ka hooikaika ana iloko oke kula ua hemo mai la oia a i keia w r a ke noho poo nei oia ma ka oihana uwila o ka oihana kaua ma Nti loka. A ke hui ae me na Hawaii e ae e holomua nei, ke manao nei makou ua lawa loa ia no ka paipai ana ia kakou Hawaii e ala a e hooikaika no ka hoouna mau ana i mau Hawaii iloko o na aina e no ka hoohaauao ana—i ka poe nae i ikeia ke kupono. He mea maopopo aole no i nele ka makehiake ame ka iini nui o na makua hoopono a moikai o Hawaii Paeaina e hoonaauao i ka lakou mau keiki, aka, mamuli o ka hune i hiki pono ole ai ke auamo 1 ka hoonaauao ana ia lakou, kahi hoi i komo nui mai ai na makua liaole .a haawi i ko lakou kokua, ke kumu e lilo nei ka uku ana ia o na ukukula o kahi poe keiki Hawaii, mai na kaikamahine a na keikikane pu, e hoonaauaoia nei iloko o na Kula o Kamehameha, Kawaiahao, Maunaolu, Sana Lui ame kekahi mau kula hanai e ae a,ua māikai hōi ia kokua ana e .haule ole ai hoi i ke Kuokoa ma ka haawi ana i kona hoomaikai no keia mau lima kokua; aka ko makou i!Jii nui he mea pono ia kakou e komo pu iloko o ke kokua ana i ka hoonaauao ana i na keiki f Hawaii. . .■ Ina aole e hiki ma ke ku pakahi ana, alaila, ke manao nei makou, ua hiki nia ka hui pualu ana, a o ia hui pualu ana o ia no na hu? Hawiaii e ku nei, .e ljke p?e ,ka Hui K'aahumanu o na Makuahine Ha\vaii ame ka tiui Ma-lu Kamehameha, ka Hui Hookuonoono o na Oiwi Hawaii, ka Ahahui o na Haumana Makua o Kamehameha, ka Ahahui o na Haumana Makua o Sana Lui ame.na Ahahui hooikaika niaikai e ae apau. Ke manao nei makou, ina e lawe mai leeia mau āhahui i ke kumuhana o keia ano a noonoo no kekahi manawa, a i ka ike ana i na alanui e loaa ai kahi e puka pono ai» ina aole i ka manawa koke aka mamuli aku aole no hoi i ka lōihi loa, alaila, e hooholo iho lakou, a e hooko aku ma ka hoiliili 4iiHi ana i na loaa koino mai no ia mahele a i ka helelei mau ana iloko o ka.waihona mai na auwai like ole mai, e like paha me ka uku auhau o na iala, na haawi pea ana, na wehe ahamele ana ame na hana o īā 'ano, k<e manao nei makou e hiki mai ana ka manawa e nele ole ai ka hoounaia o kekahi mau keiki Hawaii īloko o Auierik"a no ka hoonaauao ana mamuli o keia mau ahāhui hooikaika ī hoikeia ae la. \ s - « .. O ka waha-a waiwai ole a naau{k) a kekahi mau Hawait.e i ana i ka waiwai ole o kē komo kokua ana iloko o keia hana, mamuli o ko lakou ne)e keiki, ā"e Wāiho- aku no ia hana na ka poe. mea keikf, ke manao nei ke Kuokoa, tie hana pono ka waiho ana iā ano manao, a e komo lokahi pu me'ka pūuwai lahalaha g like nie na haole e komo kokua mau nei no nā ukuleula o na keiki aole na lakou, aka, iīa na makua Hawaii. E ala e na Makuahine Hawaii a : e noonoo i keia> ninaii $ like me ia e noonooia nei e na aliahui o.na kg4e;