Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 10, 9 Malaki 1906 — KA OIHANA HOONAAUAO. [ARTICLE]

KA OIHANA HOONAAUAO.

E liki- iih- ia i hoopukaia nia ka lielu i liala o ke Kilohana e pili ana i ka iK*le o ka <)ih:tna Hoonaauao o ka Tcritori i ke dala ole a o ka nele no hoi ia o na kula, oi loa na kuia hou e manaoia nei e kukulij ke paa ae lakou, pda i ulu ae ai na noonoo like oie iwaena o ko ke kulanakauhale iho poe i hoike ae i ko lakou mau manao ma ke akea maloko o na nupepa haole o'Honolulu. Ma ka leka o ka Lunakula Babbitt imua o na Komikina Kula, ua ikeia keia pilikia, a ma ka noonoo ana o ka Papa ua hooholoia e waiho aku i ua leka nei i ke Kalana o Oahu—iloko o ka Papa Lunakiai, a i ka noonoo ana o ua Papa nei ma kona halawai o ka liebedoma i hala, ua loaa iho la ka olelo hooholo aole i loaa ka mana i ua Papa nei e kokua i ka Papa Hoonaauao mamuli o ke a'o kanawai o ka Loio Kalana Douthit o Oahu. A hiki wale i keia manawa aole he mea i pu-a ae no ka hoolawa ana aku i ka uwe dala o keia keena o ke Aupuni. aka, aole i nele ke komo ko'iko'i o keia k.umuhana ano nui iloko o ka noonoo o na makaainana, a oiai lakou e noonoo ana. aia pu na luna aupuni ke noonoo la i pili loa aku ia ano ia Kiaaina Atkinson, a ua oleloia, aia ka he wahi alanui e pau ai keia pilikia. aka, he hoo"kahi mea i maopopo loa, oia no ka hoikeia ae o ka puana e ka manawa e hiki mai ana. O ka pilikia maoli o ka Papa Hoonaauao oia no ka lawa ole o ke dala ma ka waihona 110 ka nianawa i koe e pau ana iloko o lune 30, 1907. Ma ka Ahaolelo i hala, ua hooholoia he $550,000, he haawina no ka uku ana i na kumukula ame ka malama ana i na kula, a iloko o ia mahele i komo ai ka uku ana i na makai kula. na luna malama pa-kula ame na halekula ma ka pulumi ana ame na niea like ame ka uku ana i na paahana o ke keena ponoi iho o ka Papa ma Honolulu. Ma ka lioonohonoho ana ua ikeia aia he $12,916.67 ka hoolilo o ke JCeena 110 ka mahina hookahi, ma ka uku ana i na ukuhana o na «kumukula ame na paahana e ae apau o ka Oihana Hoonaauao, koe na uku o ka Lunakula, Kakauolelo, Kokna Kakauolelo, Kakaupokole, ame ke Kupakako Kuai lUike, eia nae. aia he-maui manawa i oi aku ai na hoolilo, a I i ka oi ana oia ka enii iho o ka puu I dala a ka Ahaolelo i hookaawale| ai no ia hana. oia hoi. kela $550.000. a pela i loaa ai ka ike i ka pau-e o ia waihona dala niamua o ka hiki ana mai o lune 30. 1907. ka manawa i hooholoia no ia! haawina. Mamuli o keia pilikia i maopopo loa, ua loaa na noonoo ikaika i ka Papa a 1 ka Lunakula e hoopau i na luna malama pa-haie-kula, a o ko lakou mau uku e ; hooliloin ro kumwkula; a i ole. e imi aku i alanui e loaa ai i waihona lawa kupono no ka nianawn i koe e pau ai i lune 30, 1907, r maluna o keia i pu-a ae ai na noonoo like ole o kekahi hapa o ks lehulehu. O kekahi e i ana, e aho ke ku!s olc> a o kekahi hoi, e laweia i mar pepa noi dala iwaena o na makamak?» nwk"" * ~ oonaat*"" N ke kokua ana mai i keia pilikia

a i ka "A"2 e noho ?-ī ka Ahaoielo e hiki ma; ana, c h<>;»ikatkaia ai i .iiu ;na. <ia»a • r«'« iioinoj ani ! aku i k.a keia poe kokua; a he m:i I ; ku na manao i h«x«uluia ae i keia j --au la ih :• r-. 5 ,-..a k»? mak-Hi manao n*aluna <> | '.;-sa kumuhana ano n;n. o keia I . :rī-:n hi o :??. waiwai o ke ! Aiipuni. o ke oia hoi o ka lahui. j v t a:na k? aupuni. kahi e j hoomalamalamaia ai ■na hanauna i a o ko iakou o ! .1 noenu no liO» la o ko lakou i )v>poi:oporiO p'.lilaula a ; j ko makou inanao aole he ? kt*pono e nanamakaia ai ka pilikia o keia eihana. ! L i iu-mahema loa ka Ahaolelo »i hala ma ka hoolawa kupono o!e i i!- t a i h.iawīna lawa kupono no } Oihana lioonaauao. a o 'ka i -.'uiolel'.') no ka hikimua o keia pi- ! !ikh. A no ka manao ana e lawe | t mau p-pa roi kokna iwaena o | i hoaloha. kr m.mao'nei makou i oi*i no kekahi alanui kupono. ke | Niks nae ke hooia nu:a iho i ka [ hana kanakamakua mai o ka AhaI olelo e noho mai ana. ma ka hooj holo ana i haawina dala no ka hoij hoi ana aku i ka ka poe i kokua | mai. A he mea hookanalua no ia i i > i„v mei 'hila. no ka haawi ana i ko lakou iho me ka maopopo mua ole i ka hoihoi pololeiia mai, a pela i ano kanalua ai ia alanui, he mea nae ia e i aku ana i ka Ahaolelo e kanakamakua oia e pono ai i kau ai ka hilinai o ka poe na lakou oia i kukulu aku. I ntakemakeia ka loaa ana i iuiina (lala nui kupono i hiki ai ka Oihana Hoonaauao ke hooneeia me ka hoooau ole i na luna malama pa-halekula o ke kulanakauhale nei. a ina e loaa ole ia alanui, ua loaa ia makou keia manao. e aho iki ka hoohana ana i na paahao iloko o na kahua kula, he oi aku ke kuleana o ka hoohana ana ia lakou iloko o ia mau wahi mamua o ka hoohana ana ia lakou maluna o na kuleana aina o ka poe mea kuleana i hoololiia iho nei i mau paka liilii, no ka mea, o na pa-halekula, he mau waiwai lakou'no ke aupuni a nona no hoi na paahao. He okiloa aku ka leeia mau kuleana aina i hooliloia i mau paka, no ka mea, he mau waiwai pilikahi lakou a hoohanaia no nae na paahao o ke aupuni. Ke manao nei makou, ua oi aku ka waiwai o ka hoohana ana*i na paahao ke ole e loaa ke dala. mamua o ke pani ana i na kula ina e manaoia pela, a o ke ano o ka hoohaua ana i na paahao he mea pono e hoohanaia lakou mahope iho oka pau.ana oke kula v i ole ai e hoopilikiaia na nōonoo opio ma ka ike ana aku i na aahu kahakaha loloa he hoailona hoi o ke ano paahao, a i ole, e hoohanaia ma ka manawa kupono e ikeia ai aole e loaa na hiohiona noonoo i ua opio e hoonaauaoia ana, a i ole, e hoohana i na paahao o na aahu kahakaha ole. Eia nae, i ka houluulu ana i na niea apau he hookahi mea i makemake nuiia a oia no ka hoopau aua ae i keia pilikia o ka Oihana Hoonaauao, a o ke ano o ke ala e hua ai oia wale no ka mea i koe, he mea pono tio nae e kupu ae iloko o ke kupono, a maluna 0 keia mau anoninoni, o ke Kiaaina ka mea mana hookahi nana e hooko mai, a hakalia a loaa iaia ke alanui e hemo ai ka puka, o ka maha ae la no ia o ka Papa Hoonaauao i nanamakaia a i hoopahemohemoia e ka Ahaolelo i hala. Ka makou ake nui, e naauao mai ka Ahaolelo e noho mai ana, ma kana mau hana i ko kela i hala, a aole o ke umiapuaa maoli i ke ola o keia oihana ko'iko'i loa.