Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 10, 9 March 1906 — Page 6

Page PDF (1.66 MB)

This text was transcribed by:  Lynn Elia
This work is dedicated to:  Daniel and Ruth Elia Sr.

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POALIMA, MALAKI. 9, 1906.

6

 

HIKI KE OLA KA RUMATIKA.

            Aole he ma'i oi aku o ka hoehaeha e like me ka rumatika, a me he mea la aole no paha he ma'i i like me keia ka noi hewahewa o na laau waiwai ole i hanaia nona.  O ka i ana'e ua hiki ke hooiaia keia ma'i he olelo ku @ i ke kanalua ole aka no ka Chamberlain's Pain Balm, e kuai nui la nei hoi ma na wahi apau, ua halawai oia @ ka holomua ma ka hoola ana i keia ma'i, nolaila ke ku nei kana kaena.  Ke hamo i keia laau no elua a ekolu manawa o ka loaa koke no ia o ka oluolu, a he mau naneri o na poe i loaa i keia ma'i i hoike ae i ko lakou hooia loa ia ana.  Ke kuaiia nei ma ka halekuai o BENSON. SMITH & CO. LTD., na Agena ma Hawaii nei.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

MORAKI I HANAIA E POLLY BIRD.

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

            Mamuli o ka pono o ka mana o ke kuai i paa iloko o keia moraki i hanaia o ka la 10 o Malaki, A. D. 1902, i hanaia e Polly Bird, wahine mare a John Bird, no Honolulu, Mokupuni o Oahu, ia Wilder & Company, Limited, he hui i kukuluia a e hana oihana kalepa nei malalo a ma ka pono o na kanawai o ka Teritori o Hawaii, kakaukopeia iloko o ko Hawaii Keena Kakaukope Aina iloko o Honolulu i oleloia, iloko o ka buke 232, aoao 222 ame 224, (o John Bird hoi i oleloia, ua haawi aku i kona ae no ka moraki i oleloia a ua hookuu hoi i kona kuleana kane mare iloko o ka waiwai i hoakakaia iloko nei), o Wilder & Company, Limited, i oleloia, ka Mea Paa Moraki, ma keia ke haawi nei i ka hoolaha, ke manao nei oia e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uhaiia e hoike ana: o ka uku ole ia i ka wa e uku ai, o ka huina kumupaa ame ka ukupanee i hoopaaia maloko o ka moraki i oleloia.

            Ke haawi hou ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai apau i paa iloko o ka moraki i oleloia e kuaiia aku ana ma ke kudala akea, ma na keena kudala o James F. Morgan, alanui Kaahumanu, Honolulu i olelo mua ia ae nei, ma ka Poakahi, ka la 19 0 Malaki. 1906, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.

            O ka waiwai apau i paa iloko o ka moraki i oleloia, oia kela apana a mahele apau loa o ka aina, a oia no hoi ka Apana Helu 27, iloko o ke Kuea Helu 11 o ka Aina o Kewalo (Kewalo Tract), @ like me ia e kapaia nei, nona hoi ke alo o 50 kapuai a nona hoi ka hohonu o 100 kapuai e ili ana he 5,000 kapuai kuea, a oia no hoi ka aina i hooliloia aku ia Polly Bird i oleloia ma ka palapala kuai a Kala Williams ame kahi poe e iho, i hanaia i Sepatemaba 19, 1901, a i kakaukopeia iloko o ke Keena Kakaukope i oleloia, iloko o ka buke helu 22@, aoao 409.

WILDER & COMPANY LIMITED.

            Ma o kona Peresidena,

            Sam'l G. Wilder.

            Ma o kona Kakauolelo ame Puuku,

            Robert Wm. Cathcart,

            Mea Paa Moraki.

            Ma ke dala kuike a ma ke dala gula Amerika no hoi ka makemake:  a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.

            No na mea aku i koe e ike ae ia J. M. Monsarrat, Loio no ka Mea Paa Moraki, a i ole i ka Lunakudala.

            Hanaia ma Honolulu, Feberuari 23, 1906.

            3108---Feb. 23, Mar. 2, 9, 16.

 

MORAKI I HANAIA E DEBORAH KAHALEWAI AME HERMAN KAHALEWAI.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

            Mamuli o ka pono o ka mana o ke kuai i paa iloko o kekahi moraki o ka la 7 o Malaki, A. D. 1902, i hanaia e Deborah Kahalewai ame Herman Kahalewai, kana kane mare, no Honolulu, iloko o ka Teritori o Hawaii, ia Wilder & Company, Limited, he hui kuloko, i kakaukopeia iloko o ko Hawaii Keena Kakaukope Aina, iloko o Honolulu i oleloia, iloko o ka buke helu 232, aoao @10 a ka aoao 212,  (o Herman Kahalewai ame Deborah Kahalewai i oleloia, ua hookuu aku laua i ko laua mau kuleana kane mare a wahine mare pakahi iloko o ka waiwai i paa iloko o ka moraki i oleloia) a mamuli o na manao o ke Kanawai i kapaia "Ke Kanawai i hanaia no ke kuai o ka waiwai morakiia me ka hoopii ole ame ke kauoha ole o ke kuai." i aponoia i ka la 18 o Iulai, 1874, ame na pakui i pili ilaila, o ka Wilder & Company, Limited, i oleloia.  Mea Paa Moraki, ma keia ke haawi nei i ka hoolaha, ke manao nei  oia e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uhaiia e hoike ana:  o ka uku ole ia i ka wa e uku ai o ka huina kumupaa ame ka ukupanee i paa iloko o ka moraki i oleloia.

            Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai i paa iloko o ka moraki i oleloia e kuaiia aku ana ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan, alanui Kaahumanu, Honolulu i olelo mua ia ae nei, ma ka Poakahi, ka la 19 0 Malaki 1906. ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.

            O ka waiwai i paa iloko o ka moraki i oleloia oia iho keia:

            (1)  O kela apana a mahele apau loa o ka aina e waiho la ma Kewalo, Honolulu i olelo mua ia ae nei, a i  ikeia ka Apana Hookahi Haneli ame Kanaono-kumamalua (162) iloko o ka Aina o Alanui Moi (King Street Tract), a oia no hoi ka hapa o kela poe aina i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 5715, L. C. A. 1060@, ia Piikoi, a i hooliloia ia Deborah Kahalewai ma ka palapala kuai a William C. Achi, i hanaia i Feberuari 23. 1902, a i kakaukopeia iloko o ka buke helu 229, aoao 46@, a i hoakaka pono loa ia e like me @ malalo iho nei:

            E hoomaka ana ma ke kihi hikina o keia apana ma ke Alanui Sheridan, a oia no hoi ke kihi hema o ka Apana 1@@, a e holo ana e like me keia:

            1.  Hema 34*  18* Kom. 56.5 kauai ma ke Alanui Sheridan:

            2.  Hema 63*  13* Kom. 5 kapuai ma ke Alanui Sheridan:

            3.  Akau 69*  18*  Kom. 65 kapuai ma ka Apana @:

            4.  Akau @4*  40*  Hik. @ kapuai ma ka Apana @:

            5.  Hema 6@*  18*  Hik. @ kapuai ma ka Apana 160, a hiki i kahi i hoomaka ai, e ili ana he 4350 kapuai ku@@.

            (2)  O na pono ame na pomaikai ame @ kuleana apau o Herman Kahalewai i oleloia iloko a i pili i kela apana a mahele o ka aina o k@ ano ana, olelohuinaha

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

e waiho la ma Palikea, iloko o Honolulu i oleloia, i apoia e ke alanui Palikea ma ka aoao hikina nona ka loihi i aneane i ka 145 kapuai e holo @ ma ua alanui nei i oleloia a he @ kapuai ka hohonu, a oia no hoi ka hapa o ka Palapala Sila Nui Helu 7223. L. C. A. 8645. @ Kepu: e ka aina i oleloia, ua kuleanaia e Mahuna, ka wahine mare a Ah Ke,  ma kona wa o ka make, he aina nona ka iliaia no 1/@ o ka eka oi iki a emi mai, a o ke kuleana o Herman Kahalewai i oleloia iloko o kela mahele aina i oleloia he akahi-hapawalu (1-8) mahele ole ia.

WILDER & COMPANY, LIMITED,

            Ma o kona Persidena,

            Sam'l G. Wilder,

            Ma o kona Kakauolelo ame Puuku,

            Robert Wm. Cathcart,

            Mea Paa Moraki.

            Ma ke dala kuike a ma ke dala gula Amerika no hoi ka makemake:  a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.

            No na mea aku i koe e ike ae la J. M. Monsarrat, loio o ka Mea Paa Moraki, a i ole e ike ae i ka Lunakudala.

            Hanaia ma Honolulu, Feberuari 23, 1906.

            3106---Feb. 23, Mar. 2, 9, 16.

 

HIRAM KOLOMOKU.

HOOLAHA PANIKU O KA MORAKI.

            I kulike ai me na manao o kela mau moraki i hanaia e Hiram Kolomoku, mea moraki mai ia William O. Smith, Mary S. Parker ame Henry Waterhouse, na Kahu Waiwai malalo o ka Palapala Kauoha o William C. Lunalilo, mea i make, i hanaia i ka la 15 o Malaki, 1900, ame ka la 11 o Augate, 1900, he mau moraki i hana pakahiia a kakaukope pakahiia iloko o ko Hawaii Keena Kakaukope Aina, iloko o ka buke helu 204, aoao 232-235, ame ka buke helu 213, aoao 127-129, he mau moraki hoi i hooliloia aku ia Bathsheba M. Allen ma kekahi palapala hoolilo i hanaia ma ka la 16 o Novemaba, 1903, a i kakaukopeia iloko o ke Keena Kakaukope i oleloia, maloko o ka buke helu 252, aoao 197 ame 198, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha ke manao nei o Bathsheba M. Allen i oleloia e paniku ia mau mea no na kumu i uhaiia, e hoike ana, o ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee.

            Ke haawi pu ia aku nei ka hoolaha mahope o ka pau ana o ekolu pule neepapa mai ka la aku o ka puka mua ana o keia hoolaha, e paniku ai o Bathsheba M. Allen i oleloia i na moraki i oleloia ae hoolaha aku ai  oia no ke kuai i na waiwai i paa iloko o ia palapala hoolilo i like loa me ia i paa iloko o na moraki i oleloia, pau pu na kuleana apau o ke Kahu iloko o ka Banakarupa o Hiram Kolomoku i oleloia iloko o ka waiwai i oleloia, a e kuai aku ana ia mea like ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan iloko o Honolulu i oleloia, ma ka Poaono, ka la 17 o Malaki. A. D. 1906, hora 12 awakea o ka la i oleloia.

            O keia malalo iho na kuhikuhi o ka waiwai i oleloia:

            O keia mahele apau loa o ka aina ma Kulaokahua, iloko o Honolulu i oleloia, oia no hoi ka Apana Elua Haneli ame Kanaiwa-kumamakolu (293) ma ka Palapala-aina Aupuni o na kula o Kulaokahua, o ka apana i oleloia he alo kona o 100 kapuai oi iki a emi mai, e moe la ma ke alanui Kinau, nona hoi ka hohonu o 150 kapuai.

            E hoomanao:  o ke kuai maluna ae e kaa no ia malalo o ke kuleana o Mary Ann K. Kolomoku ame kona mau hope a hooko kauoha, iloko o ka waiwai i oleloia, oia kona huipu ana iloko o na moraki i olelo mua ia ae nei ma ka hookuu ana i kona kuleana wahine mare iloko o ka waiwai i oleloia.

            No na mea aku i koe e loaa no mai a Kinney, McClanahan & Cooper, na loio no Bathsheba M. Allen i oleloia, ma Judd Building (Hale), iloko o Honolulu i oleloia.

            Hanaia ma Honolulu, T. H., Feberuari 19, 1906.

BATHSHEBA M. ALLEN,

            Ma kela ua haawi aku wau i kuu ae i ke ano o ka paniku ame ke kuai i hoakakaia maluna ae.

CHARLES R. HEMENWAY.

            Kahu iloko o ka Banakarupa o Hiram Kolomoku.

            3108---Feb. 23. Mar. 2. 9. 16.

 

KALANI. NIOLOPUA AME KANE PAHAA.

 

HOOLAHA A KA MEA PAA MORAKI

E PANIKU I KA MORAKI AME KE KUAI KUDALA ANA AKU.

            Ma keia ke hoopuka ia aku nei ka hoolaha elike me ka mana kuai i hoakakaia maloko o kela palapala moraki i hanaia ma ka la 1 o Iulai. 1890, e Kalani, Niolopua ame Kane Pahaa, poe moraki, ia Willia R. Castle, mea paa moraki, a i kopeia ua moraki 'la i oleloia ma ke Keena Kakau Kpoe, Oahu, maloko o ka
Buke 207, ma ka aoao 120, a i hooliloia mai ia Charles B. Dwight e William R. Castle, ma kekahi palapala i hanaia ma ka la 16 o Aperila. 1900, a i kopeia ma ke Keena i oleloia maloko o ka Buke 207, ma ka aoao 122:  nolaila ke manao nei ka mea nona ka inoa malalo iho nei, Ellen Dwight, Lunahooponopono Waiwai o ka Waiwai o Charles B. Dwight, i make, e pani i ka moraki i oleloia no na kumu i uhaiia, oia hoi, ka hookaa ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee o ka nota aie i hoopaaia mamuli o ka moraki i oleloia i ka wa e uku ai.

            Ke hai pu ia aku nei no hoi ka lohe e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ma na rumi kudala o James F. Morgan, alanui Kaahuman, ma Honolulu, Oahu, ma ka Poaono, ka la 3 o Maraki, 1906, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, na aina i hoakakaia maloko o ka moraki i oleloia.

            O na aina e kuai kudala ia aku ana elike me ia i olelo mua ia ae nei, a i hoakakaia ma ka moraki i oleloia, ke hoakakaia aku nei penei:

            1.  Kela apana aina e waiho 'la ma Makawao, Kula, Kaiana o Maui, nona ka ili ma kahi o Umi eka, he hapa hoi no na aina i hoakakaia maloko o ka Palapala Sila (Grant)964 ia Kekaha, a i hoakaka piha ia maloko o ka palapala kuai a William Koa, i kopeia ma ke Keena i olelomuaia, ma ka Buke 76, aoao 35.

            2.  Kela mau apana aina elua e waiho 'la ma Kalihi, Kalana o Oahu, nona ka ili o 1 eka, 4-11|100 kaulahao, oia ka Apana 3 ame ka hapalua o ka Apana @ o ka Palapala Sila Nui 1591.  Kuleana

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

            Helu 1397 a i hoakaka piha ia maloko o ka palapala kuai a Kewaha ame ka wahine mare, i kopeia ma ke Keena i oleloia, ma ka Buke 51, aoao @.

            Kumukuai:  Dala Kuike: ka lilo o na Palapala Kuai me ka mea Kuai mai.

            Hanaia Honolulu, Feberuari 1, 1906.

            ELLEN DWIGHT.

Lunahooponopono Waiwai o ka Waiwai o Charles B. Dwight, i make.

            3105---Feb. 2. 9, 16, 23.Mar 2.

            O ke kuai maluna ae ua hoopneeia a ka Poaono, ka la 10 o Malaki, 1906, ma ka hora 12 awakea, ma na keena kudala i olelo mua ia ae nei.

            ELLEN DWIGHT. Lunahooponopono o ka Waiwai o Charles B. Dwight, i make.

            Hanaia ma Honolulu, T. H., Malaki  3, 1906.

 

ISAAC NOAR.

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MOLAKI.

            Malalo a ma ka pono o ka mana o ke kuai i paa iloko o keia molaki i hanaia i ka la 28 o Iune. 1901, e Isaac Noar, o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, ma ke ano Mea Molaki, ia Ida E. Lamb, o Honolulu i olelo mua ia a'e nei, ma ke ano Mea Paa Molaki, a i kopeia iloko o ka buke 226, ma na aoao 142-144 o ko Hawaii Keena Kakaukope: a i kulike ai hoi me ka Pauku 2161 (Mokuna 139) o na Kanawai Hooponopono hou ia o Hawaii, o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, Ida E. Lamb, ma keia ke haawi nei i ka hoolaha ke manao nei oia e paniku i ka molaki i oleloia no ke kumu i uha'iia, o ia hoi:  ka uku ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee i paa ma ua molaki la i oleloia i ka manawa e uku ai.

            Ke haawi hou ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai i hooliloia e ua molaki la i oleloia e kuaiia aku ana ma ke kuai kudala akea  ma na keena kudala o James F. Morgan, alanui Kaahumanu, Honolulu i olelo mua ia a'e nei.  Lunakudala, ma ka Poaono, ka la 24 o Malaki, 1906, ma ka hora umikumamalua awakea.

            O ka waiwai i hooliloia e ua molaki la i oleloia a e kuaiia aku ana o ia iho keia:

            O kela apana a mahele apau loa o ka aina (he hapa o ka aina i hoikeia a i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui 1125, L. C. A. 709 ia Pehu ma ke ano Apana 1) e waiho la ma ka aoao Akau o Alanui Papu ma Kapauhi, Honolulu i olelo mua ia a'e nei, a peni hoi ke apo ana ame ka hoakaka ana:

            E hoomaka ana ma ke kiko ma ka laina akau hou o Alanui Papu kahi hoi o ka palena aina mawaena o ka L. C. A. 734 ia Piiko ame L. C. A. 709 ia Pehu e oki ana i ua laina la i oleloia, a e holo ana:

            1.  Ak. 15 deg. 27 min. Kom. oiaio 50.6 kapuai e holo ana ma ka L. C. A. 734 ia Piikoi a hiki i ke kiko maluna o ka paia pohaku 2 kapuai makai o ka palena Hikina o ia mea hookahi;

            2.  Ak. 78 deg. 45 min. Hik. oiaio 19 kapuai e holo ana ma na aina o Vierra ame Emmes e holo ana hoi ma ka pa 9 kapuai ma ko Vierra ame 10 kapuai ma ko Emmes:

            3.  Ak. 86 deg. 35 min. Hik. oiaio 103 kapuai e holo ana ma ko Emmes aina ma ka pili pa a hiki i ka laina e ku nei o ke Alanui Papu; alaila,

            4.  Hema 61 deg. 14 min. Kom. oiaio 121 kapuai e holo ana ma ka laina hou o Alanui Papu, a hiki i kahi i hoomaka ai.

            E ili ana he 3177 kapuai kuea a i ole ma kauwahi olaila, a iloko olaila na aina apau i hooliloia a i ole e manaoia nei e hoolilo aku ia Isaac Noar i oleloia e Ching On ma kekahi palapala i hanaia i ka la 28 o Iune, 1901.

            IDA E. LAMB,

            Ma o J. M. DOWSETT.

            Kona Loio Ponoi.

            Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke Dala Gula o Amerika; ma ka aoao hoi o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.

            No na mea aku i koe e ike a'i ia Holmes & Stanley, alanui Kaahumanu, Honolulu, na loio o ka Mea Paa Molaki, a i ole ia James F. Morgan, Honolulu, Lunakudala.

            3109---Mar. 2, 9, 16, 23

 

HOOLAHA MANAO PANIKU

KUAI PANIKU A KA MEA

PAA MOLAKI.

            I KULIKE AI me ka manao o kekahi molaki i hanaia e SARAH K. LAA; WILLIAM LAA, kana kane, ame PELANI (w) i ka THE WESTERN and HAWAIIAN INVESTMENT COMPANY,  ma ka la 4 o Mei, 1898, kopeia ma ka Buke 180 aoao 61, ma keia ke hoikeia aku nei ka lohe ua manao ka mea paa molaki e paniku i ua molaki 'la no ka uhakiia o ke kumu, oia hoi, ka uku oleia o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka manawa e uku ai.

            Ke hoike houia aku nei mahope iho o ka hala ana o na pule ekolu mai ka la aku o keia hoolaha, e hoolahia aku ana ka waiwai i paa maloko o ua molaki 'la no ke kuai ma ke kuai kudala, m@ na keena kudala o JAMES F. MORGAN, ma Honolulu, ma ka Poaono, ka la 24 o Malaki, 1906, ma ka hora 12 awakea o ua la 'la, a ma ia manawa a ma ia wahi e kuaiia ku ai ka waiwai i oleloia.

            E loaa no @ mea kau i koe mai ia Castle ame Withington mai, na Loio o ka Mea Paa Molaki.

            OLELO:  Kuike ma ke Dala Gula o Amerika Huipuia.  No na lilo Palapala ma ka aoao o ka mea kuai mai.

            Hanaia Honolulu, Feberuari 27 1906 THE WESTERN AND HAWAIIAN INVESTMENT CO. LTD.,

            Mea Paa Molaki.

            Penei na waiwai i paa maloko o ua molaki 'la.

            1.---He aina pa-hale ma ka aoao mauka o ke Alanui Pauahi, ma Honolulu, he 59.8 kapuai o mua ame 46.4 kapuai hohonu, oia ka aina i uhi hapaia e ke Kuleana 11213, o ka hapa i paa ma keia molaki oia ko Kaihe apana ame kekahi apana aina aupuni, i hoolilo ia mai e ke Kuhina Kalaiaina ia William Laa, a i kopeia ma ka Buke 168, aoao 247; o ka hapa i koe oia ka hapalua o na mea molaki aku iloko o ka apana o Kaihe, a i aelikeia hoi e hookaawale aku no lakou.

            2.---He apana aina ma Kalaepohaku iloko o Palama, Honolulu, e ili ana 2.4 eka i hoikeia ma ka R. P. 2493.  Kuleana 1746 @ Nakaikuaana mai iaia mai i ili mai ai ua apana aina ala ia Pelani ame William Laa.

            3.---Elua mahele e uhi ana he @ eka, oi aku a emi mai paha, iloko o ke

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

Ahupuaa o Kahana, i uhiia e ka palapala kuai a Pelani ame Pupu ia William Laa i oleloia, i kopeia ma ka Buke

----aoao----

            4.---Aina ma Waikele, Ewa, i uhiia ma ka R. P. 860.  Kuleana @3@-B. ia Puolohenau, e ili ana 2 eka, a oia ka apana aina i ili mai i ua William Laa 'la ma ke ano hooilina: ame ka R. P. 3893.  Kuleana 8@8-C, ia Pokini, e ili ana 1,039 eka i hooliloia ia Pelani i oleloia ma ka palapala kuai a Pokini, i kopeia ma ka Buke 29, aoao 154, ame

            5.---Ke kuleana hoolimalima o Sarah K. Laa i oleloia iloko o kekahi wahi apana aina uuku e pili ana i ka apana aina ma ke Alanui Pauahi i hoikeia ma ka helu ekahi maluna ae.

            O na mahele elua iloko o ke Ahupuaa o Kahana i hoikeia ma ka "3" ua hookuuia mai na hihia mai o keia molaki, aole hoi e kuai puia ana malalo o keia kuai paniku.

3109---Mar. 2, 9, 16, 23.

 

HOOLAHA MANA HOOKOLOKOLO

ILOKO O KA AHA KAAPUNI O KA APANA KAAPUNI ELUA.  TERITORI O HAWAII.  ILOKO O KA HANA HOOPONOPONO WAIWAI.

Iloko o ka Hana o ka Waiwai o Rev. Z. S. K. Paaluhi, Mea i Make.

            Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha mamuli o ke Kauoha o ka Hon. A. N. Kepoikai, Lunakanawai nona ka Aha i hoikeia ae nei maluna, o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ua hookohuia oia ma ka la 7 o Feberuari, A. D. 1906, i Lunahooponopono no ka Waiwai o Rev. Z. S. K. Paaluhi, mea i make, no Wailua, Molokai, a he mau Leka no ke Kuleana Hooponopono Waiwa ka i hoopuka pu ia i ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ka la i oleloia.

            O ka poe koi aie apau o Rev. Z. S. K. Paaluhi, mea i make, a he mau koi no hoi i ka Waiwai i oleloia, ma keia ke hoikeia aku nei ka lohe e waiho mai i ko lakou mau koi me na bila hooiaio kupono, ina he mea kekahi o ia ano, e paaia nei, a pela no hoi na koi aie i hoopaa ia malalo o ka moraki maluna o ka waiwai paa, i ka mea nona a ka inoa malalo iho nei ma ke keena o ke kakauolelo o ka Aha Kaapuni Elua iloko o Wailuku, Mokupuni a Kalana o Maui, Teritori o Hawaii, maloko o eono (6) mahina mai ka la aku o keia hoolaha, o ka la i oleloia, oia no ka la o ka puka mua ana o keia hoolaha i oleloia, a ina aole, alaila, e hooleia no na koi o ia ano no ka mau loa.

            Hanaia ma Wailuku, Maui, Feberuari 15, 1906.

            THEODORE T. MEYER,

            Lunahooponopono o ka Waiwai o Rev. Z. S. K. Paaluhi, mea i make.

            3108---Feb. 23, Mar. 2, 9, 16

 

HOOLAHA MA KE KAUOHA.

HOOPAU HUI I HOOHUIIA.

TERITORI O HAWAIIL

KEENA PUUKU, HONOLULU, OAHU.

            Iloko o ka Hoopau ana o ka Hawaiian Chinese Kona Coffee Plantation, Limited.

            Oiai, o ka Hawaiian Chinese Kona Coffee Plantation, Limited, he hui i kukuluia a e ola ana malalo a ma ka pono o na kanawai o ka Teritori o Hawaii, ua waiho mai iloko o keia keena, mamuli o ke kanawai i hanaia a i hoolakoia no na hana o ia ano, he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, pau pu me ka palapala hooia i hoopili pu ia aku e like me ka makemake o ke kanawai.

            A nolaila, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i ka mea a mau mea he kuleana kona a o lakou mai mua mai a i keia manawa ma na ano apau, iloko o ka hui i oleloia, oia hoi, o na hoohalahala apau no ka ae ana aku i ka palapala noi i oleloia e pono e waihoia ae iloko o keia keena ma a mamua o ka hora 12 awakea o ka la 30 o Malaki, 1906, a o ka mea a mau mea e makemake ana e hooloheia oia a o lakou paha he mea pono e hiki kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ka Hale Aupuni Manahooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea, o ka la i oleloia, no ka hoike ae i e kumu, ina he mea kahi o ia ano, no keaha la e ae ole ia ai ka palapala noi i oleloia.

A. J. CAMPBELL,

Puuku, o ka Teritori o Hawaii, Honolulu. Ianuari 23, 1906.

3104---Jan. 26. Feb. 2, 9, 16, 23, Mch.2, 9, 16, 23.

 

HOOLAHA HUI.

            Ke hoolaha nei o Tugawa Kotaro ame Nishimura Gentaro o Olaa, Hawaii, ua hoohui laua ia laua iho no ka hana Malama Hotel ame Haleaina ma ka Mile 9 o ke Alanui Luapele, malalo o ka ino Tugawa & Nishimura.

3109---Mch. 2, 9.

 

Aila Lauoho a Ayer's.

he ai ia na ka lauoho.  He hoolako oia i ka lauoho me kekahi mea i kupono e loaa ina i makemakeia e maikai kona ulu ana.

            I ka manawa e maloo ai ka lauoho a paakiki, mokumoku mai ke kumu, helelei a i ole lilo ae i lauoho hina, ua loaa mai ia mau haawina mamuli o ka loaa ole o ka ai kupono nona.  He mea oiaio o ka

AYER'S HAIR VIGOR.

aole ia he mea laweia malako.  Mawaho no ia e hamo iho ai, a nana e hooulu a hanai hoi i ke kumu o ka lauoho.

            He hoihoi hou mai kana i ka lauoho a kona ano mua, a hooulu mai hoi i lauoho maikai a nui.  He lauoho nani a loihi!

            Ina he makemake kou e hoomauia kou opiopio alaila e lawe ae i ka

AYER'S HAIR VIGOR.

            Ua hoomakaukauia keia aila lauoho o Dr. J. C. Ayer & Co., Lowell, Mass., U. S. A.

 

"HOOLE I KA OIAIO OLE."

            D. L. A-I.  Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa.  Aloha oe:---Oluolu oe e hoike ae i ke akea i  ike mai ai na kini mai o a o, i ka oiaio ole o ka mea nana i hoolaha ia'u ma kekahi helu o ka nupepa haole Pulekina (Bulletin) o ka mahina o Feberuari i hala iho la.

            E olelo ana ma ua hoolaha nei.  "Ke puka wale nei o Rev. D. Kaai me ka palapala apono ole mai ka Papa Ola aku, mawaho aku o ke Kahu Ma'i Lepela."  Ke ninau nei au:  Pehea la i maopopo ai aohe o'u palapala i ka mea nana keia hoolaha?

            Oiai o ko'u mau puka ana apau he palapala ko'u mai ka Lunanui, a i ole, mai kona hope mai J. K. Waiamau.  Ina aole o'u palapala, alaila, he mana ko ka Papa ola e kipaku ia'u mai keia kahua ma'i aku.  Nolaila, o kela hoolaha ana ke hoole nei au i ka oiaio:  aohe oiaio.

            A owai la keia Iudaio Oki Poepoe ole ia e ha'u nei ka waha me ka maopopo ole iaia kana mea e hana nei.  Heaha la ka huna i ka inoa.

            E pee wale no aole e nalo, he pee na ka moakane o ka lepe wale no ke nalo koi no ke kino iwaho.

            Owau iho me ka oiaio mau loa,

            D. KAAI.

            Kalaupapa, Maraki @, 1906.

 

HUI HOOIKAIKA KRISTIANO.

            Mr. Lunahooponopono.  Aloha oe:---E oluolu oe e hookomo iho i keia mau olelo e pili ana i na mea pili o ka Hui Hooikaika Kristiano.

            Ma ka Apana o Waimea nei ma ke ahiahi Poalima nei, hora 7 p. m., no na pauku Baibala hoopaanaau o kela hoa ame keia hoa, e hana ana i ko ke Akua maikai ame ka wehewehe ana a kela ame keia i ke ano o ka lakou mau pauku pakahi i ka mea i loaa ia lakou ka hauoli.  Ma keia la iho la i hana ia ai keia mau hana maikai, a ua hauoli ka manao o kela ame keia hoa imipono Kristiano.  He mau hana hoeueu keia iwaena o na opio, na makua, i mea e hoolana ai i ka manao, e manao ia ana e hoomau ia aku ana keia hana maikai.  E like me ka Iesu i olelo ai ma Roma, Mok. 1@. Pak. 5, 7, 9, a he nui wale aku.

J. W. KAWAILIULA.

Waimea, Kauai, Maraki 3, 1906.

 

KO WAIMEA. KAUAI. MAU ANOAI.

            Ma ka la 27 o Feberuari, 1906, ua hanau mai na Mrs. Kahapula Kipi o Makaweli o ka Wai Kea, kekahi opuu rose i mohala mai i keia kakahiaka, hora 10, mai kekahi o ke keiki pua mai o Kina.  Maikai no na hana a ke Akua nani no na hooponopono ana, i mea e ike ia ai ka hoopono e noonoo i ka mea pon loa imua o ke Akua, i mea e holopono loa ai o ka hoolilo ana ae ma ka berita o ka mare, e haawi aku nei au i ka'u leo kalokalo i na mana lani e haawi i na hoomaikai ana ia olua, na makua, ame ka olua pepe, a pela ke aloha o ko kakou makua i ka lani.  Amene.

            He nui no ka wela o ka la i keia mau la: aole he wahi haule ua iki.

            Ke hoomau nei no na keiki puhi ohe o Waimea nei i ke a'o ana i ka lakou hana ma ke a'o ana a ka lakou kumu.

            J. W. KAWAILIULA.

            Waimea, Kauai, Maraki 3, 1906.

 

HOIKE I KA POLOLEI ME KA OIAIO.

            Alakai mai o John Zaglor a make no oia ke mau la no ka nee o ka Ekalesia imua ku mai o W. Woodrupp alakai i ka Ekalesia a make no ia.  Ke pii la ka Ekalesia a holomua no hoi, nolaila manao au ua pili kekahi mau hua mele a kekahi pua'lii o Hawaii, oia keia.

            Keu aku ka pipii.  Ka hoholo i ka makani.

            Make aku la hoi o Woodrupp, na L. Snow i alakai i ka Ekalesia, a make o Snow, aole i emi aole hoi i ku malie ka Ekalesia.

            Aka, ke mau la kana nee me klona holo imua, a ke pii nei oia iluna, a ke komo aku nei i kela Aupuni a i keia Aupuni, i kela Olelo a i keia olelo, a i kela lahui a i keia lahui, e like me na Olelo o ka Papu (Baibala) a kuu Moi Kauikeaouli i kona mau la.

            Nolaila e o'u hoahanau me o'u kaikunane iloko o Iesu Kristo, nana pono mai, i ka paa; i ka nee a i piii o ka Ekalesia o Iesu Kristo.  O ke kumu, nona (Kristo) maoli no ka Ekalesia aole no ke kanaka, aka ua alakai ke kanaka ma kana mau Kauoha.

            Alima alakai i hala ke pii nei no nae ka Ekalesia i na paha hoi na ke kanak, pau aku la e like me na mea i hoike ia ae nei mamua.

            Ke lawe mai nei au i kekahi himeni o ka Leialii a hoopili ae i ka Ekalesia o Iesu Dristo.

He wahi pua i kupu ae,

Ae eu mai lalo mai

A ninau au heaha kau

I pii ai iluna nei

A pane mai i ulu au

A pii ae i ke ao

A pii a pii a pii ae i ke ao.

            Pela ka Ekalesia o Iesu Kristo e pii nei.  O Joseph F. Smith ke alakai i keia wa ke pii a ke holomua nei no ka Ekalesia a o ke ano keia o kana mau alakai.

            O keia mau alakai apau eono, ua mare lehulehu lakou apau, ma ke Kauoha a ke Akua ia J. S. i pepehi ia a he kanawai io no la o lakou nei no hoi eono he poe i hoino nui ia e ko ke ao.

            Pela no i hoino pu ia ai ka Ekalesia a hoino pu ia ka poe apau iloko o ia pa.  (Ekalesia) pepehi ia, puhi ia i ke ahi, haowale ia na wahi pono kino, hoopaa ia i na Halepaahao, hili ia me na kaula, kipu ia a pela aku.  Aole anei keia i like me na ia a ka Haku i kukulu mua ai i kona Ekalesia ma ka Honua nei?  a hoi aku oia mau no ka hana ino ia o kona Ekalesia.

            Like loa:  ua like loa.

            E o'u Hoahanau me o'u kaikunane e paa a paa i ko oukou manaoio a o kakou hoi apau ma ka mana o Iesu Kristo ka mea Nona ka Ekalesia ka mea hoi Nona Keia Honua aole e puni ma ke Akamai o Kanaka.

             A e kuu koko, kuu io, kuu iwi, e Hawaii eia mai na lama o ka malamalama Mau loa, ke waiho aku nei no au na oukou e koho, aole au e hoino aku ana ia oukou aole hoi au e hou aku i ke kui he mea eha ia.

            Aka o ka pololei me ka oiaio ka'u e hoike aku i ke Akea ame ke kulana o ka Ekalesia e hehi ia mai nei.

            A na oukou @ e nana iho i ke au nui me ke au iki.

            Ina no hoi ua pololei oukou, alaila ili iho la no hoi ko makou manaoio, a nahaha, a ina hoi ua pololei makou, alaila e ko ana ka wanana a Isaia: me Daniela, e piha ana ka honua i ka lohe i ka Olelo a Iehova, a e kaa aku ana hoi ka Pohaku i kalai lima ole ia a piha ka Honua iaia.

            No keia ioiaio a pololei ka'u i makemake ai e hu'e pau aku i ke Akua.

            Aole au e hoino aku a paio aku hoi ia J. Mahuka ma.

            E noi ana au i ko kakou Makua Lani e hoopomaikai mai ia kakou a pau ka Lahui huakahi.  O ke Aupuni hookahi a o ka Olelo hookahi, a ke kupuna hookahi.  A nana (Haku) e hoike ia kakou pakahi i ka aoao oiaio a pololei.

            Aka nae, ina na Epenaima o J. Mahuka ma, a na Iuda makou, alaila aole no e pau ka hoomaau ame ka huahua o laua kekahi i kekahi a hiki kino mai no o Iesu Kristo, ia wa laua e kuikahi ai, wahi a ka Buke Nui.

            O ke Aloha o Iesu Dristo me Kakou apau.  Amene.

            MRS. ELLEN K. MAKAIAU.

            Josyora Skull Valley, Toacle County, Salt Lake, Utah, Jan. 29, 1906.

 

Ke Ano Hoomaloka e Make ai.

            O ke kumu i nui ino mai ai na ino o keia ao, oia no ka hookuukuu wale ame ka hoomaloka.  O na ano ma'i ino loa i ili mai maluna o kakou a lilo i mea e make ai, ua hiki mai me ka maopopo mua ole.  Ina he wahi moku paha, a i ole, he wahi eha uuku e ikeia ai ke kahe ana o ke koko, e hoao koke ana no kakou e lapaau me ka hikiwawe loa.  Aka, ina e ano kaumaha mai ke poo, ono ole mai ka ai, emi mai ka ikaika ame ka eleu, ehaeha mai ke poo i ka po, ano powehiwehi a kaumaha pu mai ka manao ina e noonoo ae no kekahi mea ano ole, hoonaukiuki wale aku no i na mea ano ole, heaha hoi kou mea o ka noonoo nui ana no keia mau mea?  Manaoia ae no paha he mea pau wale ae no keia e like me na ao o ka lewa, a maikai hou ae no oe.  Aole no e nele ko kakou noonoo ana e like ae la me kela, a manao ae la aohe he kukonukonu o na hopena e hiki mai ana.  Me ke keakea ole ia e hoomau mai ana ke kolo ana a ka ma'i a hiki i ka wa e noho paa mai ai iloko o ke kino, alaila, ikeia iho he hana paakiki maoli no ka hoao ana e hoola ae.  Inoino ke koko, a e ikeia no keia mea ma o ka loaa ana i na mea i hoikeia ae nei maluna, a o ka hopena, e pilikia no na meahna o ke kino e like me ke akemama, puuwai, puupaa, ma'i haalulu, a i ole, kekahi ano ma'i e ae paha nana e hoowewe a hoonawaliwali mai i ke kino e like me ka hehee ana o ka hau i ka wa e pa mai ai ka makani mahana.  E hiki no ke kaupaleia aku ina oe e law i ka

            WAMPOLES PREPARATIONS

ka mea nana e hoomaemae ke koko me ka hakalia a hopohopo ole, kipakuia aku na mea make, hoonoono mai i ka ai, hookomo hou ia mai he mau oolea ano hou iloko o na aalolo, hoomalaelae i ka noonoo ana a ka lolo, hoopahee i ka lawelawe hana ana a na mikini hoowali ai, kipaku aku i na noonoo hoololoiahili, a maikai na mea apau i ka nana aku.  Mai waiho wale ia oe iho, mai hilinai i na ulia pomaikai hiki wale mai.  Ua like ka momona o kela laau kupaianaha me ka hone meli a ua loaa hoi iaia na mea hoonoono ai o ka Aila Akepaa Maemae o ke Cod, i huiia me ka Syrup of Hypophosphites ame ka Extracts of Malt and Wild Cherry.  "Aohe he hoohoka."  Loaa ka pono mai ke kulu mua mai.  E loaa no ka laau oiaio maoli ma na halekuai lapaau a puni ke ao holookoa.

 

WAIHO NA IWI I KA AINA MALIHINI.

            Ua make o Kaolani (w) ma Koloa la 17 o Feberuari nei, a ma ka la Sabati iho nei i nalo ai kona kino lepo "Waiho na iwi o kamahele la i ka aina malihini."

            O keia ka hoapili o Makakehau ka wahine kauka Hawaii ma Kauai nei, mai ka hoomana Moremona mai a Iosepa Kamika i kapa hou la iho ma ka na hooponopono ana, ka hoomana o ka Aahu Keokeo loihi e like me ko na Kahuna Kakolika.  I hanalei o Kaolani me kona mua ma ka oihana Kahuna me Makakehau i na mahina i hala aku nei a hoi mai i Koloa me ka ma'i, mamuli o kona loaa ana i kekahi ulia ma Hanalei, ma ka hale o Kahaiala, ua hele oia iwaho a pii mai i ke alanui pii, i kona hehi ana i ka papahele o ka lanai oia ka manawa i haki ai ka papa ana i hehi ai a poholo kahi wawae ilalo a pahu ana ke kino nui iluna o ka papahele a pela i loaa ai, i ka poino, a hoihoi ia mai ma ke kaa a hiki i Kauanoe o Koloa a hoi aku la i ka opu o ka honua, a e ike mai ana kona mau hoaloha me ka ohana : keia Hoolaha,

J. W. KAWAILIULA.

Waimea, Kauai.

 

HOOLAHA HOOKAPU.

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i na mea apau, e hele nei ka auau kai a lawaia paha ma ke kai o Hamohamo ma Waikiki-kai.  Honolulu, Oahu, ke hookapu nei ka Moiwahine Liliuokalani aole e kii i ka Limu Pakaeleawaa, me ka Limu Huluhuluwaena, Opihi, Pupualealea, I-na, Haueue ame ka Pipipi, ma ke alo ponoi iho o ka Pa Alii.   Na kona mau lima alii ponoi no i kanu a hookawowo i keia mau mea apau i hoike ia ae la maluna, a o ka mea e kii ana i keia mau mea e hookapu ia nei, e hopu ia no oia, a hoopai la e ke kanawai.  O keia mau mea apau i kanu ia e ka moiwahine mai Hilo i lawe ia mai ai kekahi no Lahaina kekahi, no Molokai kekahi, no Kauai kekahi, no Waialua, Oahu nei, kekahi.

            E hoolohe i keia hookapu.

            J. O. CARTER.

            Agena.

            Honolulu, T. H., Malaki 1, 1906.

3091---Mar. 2, 9, 16, 23, 30

 

OLELO HOOLAHA.

            E ike auanei na mea apau.  Owau o Mrs. Mata Yoshimasu wahine mare a Yoshimasu i oleloia a mamuli o kona haalele kumuole ana mai ia'u a holo malu aku oia me ka maopopo ole ia'u o kana wahi i holo ai nolaila ina oia maloko o na palena o keia Teritori o Hawaii nei a ua ike ola i keia Hoolaha au ma keia Nupepa e oluolu oia e hoi mai me a'u kana wahine mare.

            Owau no me ka oiaio,

            MRS. MASA YOSHIMASU.

Kawaihae, Feberuari 26, 1906.

3109---Mch. 2.