Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 51, 22 Kekemapa 1905 — Page 2
| This text was transcribed by: | Kelly Murray |
| This work is dedicated to: | Margaret Kamae Olsen |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, POALIMA, DEKEMABA 22, 1905.
KA Nupepa Kuokoa
DAVID L. A-I, : : Lunahooponopono
S.K. NAWAII, : Kokua Lunahooponopono
Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, Teritori o Hawaii, ma ke ano o ka mea Papa Elua.
E hoouna mai i na hoolaha apau ma ko inoa o "KA NUPEPA KUOKOA" wale no
P.O.BOX 208.
HOOPUKAIA E KA Hawaii Gazette Co., Ltd.
CHAS S.CRANE : : Lunanui
NO KA MAKAHIKI $2.00
NO EONO MAHINA $1.00
SUBSCRIPTION RATES
ONE YEAR $2.00
SIX MONTHS $1.00
O NA OLELO HOOLAHA APAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E A INA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA. E HOIKEIA AKU NO KA AUHAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.
O na Dala apau o ka Pepa e hoouna pololei mai i ka "HAWAIIAN GAZETTE COMPANY LIMITED," wale no.
P.O.BOX 208.
HONOLULU, OAHU.
_____
POALIMA : : DEKEMABA 22, 1905.
MELE KALIKIMAKA.
E like me ka mau i na makahiki apau a ma na wahi no apau i nohoia e ka malamalama Euanelio, aole i nele ka malama hoomanaoia o ka La Kalikimaka - he hoomanao i ka La Hanau o Iesu Kristo, ke Keiki a ke Akua, ka Hoola o ke Ao nei, a pela e komo aku ai ke ao nei i ka hoomanao ana ma ua la kulaia nei ma ka Poakahi e hiki mai ana, ka la 25 o keia malama.
Eia nae, eia ko ke kulanakauhale ke Mele Kalikimaka e nei i keia mau la e like la me ko ka Poaono i hala iho la iloko o na halekuai ninui, kahi i hookuuia mai ai na leo le'a o na puali himeni.
I ka po Poakolu iho la i malamaia ae ai ko Kaumakapili Mele Kalikimaka, kahi i akoakoa nui ai na kamalii - mai na kamalii kane a na kamalii wahine, na opio kane ame na wahine opio a pau pu me na makua; a maloko o ka hoomanao ana i ka la hanau o ka Halu maloko o na hana i hookoia - he mau hana lakou i hoomakaukau mua ia a ua hauoli i'o na kini i hoea ae.
I keia po no hoi ma ka luakini o Kawaiahao e malama ai kolaila mau kula Sabati i ka hoomanao ana i ka Haku nona ke Kalikimaka ma na mea no hoi i hoomakaukauia a e kuuia aku ai i keia po no ka hoohauoli ana i ka poe apau e hoea ana ilaila e hui pu ma keia hoomano.
Aole no hoi keia he mau hana malihini i keia mau ekalesia ame na ekalesia e ae apau oiai ua lawelawe mau ae lakou i na hana hoomanao ma na la Kalikimaka apau i hala ae a ua pono no ka hapai mau ana, a o ka mea i oi aku o keia hoomanao ana oia no ke komo maoli ana o ka uhane e kokua pu i na hana a na lima i lawelawe ai, ma kekahi olelo ana, pau ka naau ame ke kino ame na mea apau iloko olaila.
O ka La Kalikimaka ua laweia mai ia no ka hoomanao ana i ka hanau ana o ka Haku, a aole no hoi i laweia mai ma ke ano o kona la hanau ia, no ka mea, aohe he mea i hiki ke hoiaioia mai, koe wale no Oia, ke Akua ame ka poe i ike i make nae, eia nae, he hookahi mea i maopopo loa a o ka makou no hoi ia i hooaiai mau ai i na Kalikimaka i hala ae, a oia no ka hanau ana mai o ka Haku. Aia he la i hanau mai ai Oia a aohe he hoohewahewa ana i ka oiaio o ia. Aka, ina e ku ka ninau ina he la hanau ka La Kalikimaka Nona oia hoi, ka la 25 o Dekemaba, he mea paakiki ka hooiaio ana, a nolaila i lawe mai ai ke ao holookoa i keia la 25 o Dekemaba i la kulaia hoomanao no Kona hanau ana.
Iwaena no o na Iudalo ka hoomakaia ana o ka malama ana i ka hoomanao la hanu a ikaika loa mai iwaena o na Helene i ka wa i komo ai ka pono Euanelio ia mau wahi a hele loa mai iloko o Europa holookoa - o na wahi no nae i nohoia e ka pono Kristiano.
A i ke kenekulia elima i hoopaa loa ia iho ai ka malamaia ana o ke Kalikimaka i ka la 25 o Dekemaba, a kukala akea ia a mailaila mai ka pii ikaika ana o ka mana o keia la hoomanao la hanau o ka Haku a hiki wale i keia la, he mea keia e hoike mai ana i ka waiwai nui o ka hana o na kanaka noonoo maikai a haipule i lokahiia mai e ke Akua.
Ma ka noonoo ana na na haipule o na wa kahiko loa i koho ae i keia la a lawe ae i la hoomanao no ka hanau ana o ka Haku a i kukuluia no ka "Pono Nui" no keia manaoio ua hanau i'o mai no, a he hoike ana ia i ka manaoio o na kanaka ua hanau i'o mai no ka Haku, alaila kakoo mai la ke Akua ia noonoo maikai o na kanaka haipule - a o ka hua o ia, oia no ke kukala akea ana o na Aupuni nunui o ke ao holookoa e malamaia ka la kulaia hoomanao la hanau o ka Moi o na Moi, a oia ia e mau la a hiki wale i keia ia a mau aku e like me ku ana o ke ao holookoa nei.
O keia kekahi o na hana i maopopo loa i ka lokahi pu ia e ka Makua Lani, a ua pono no i na lahuikanaka apau e komo iloko o ka hauoli no ka hapai ana i ka manaoio hookahi "ka hanau ana mai o ka Hoola ka Haku Iesu Kristo i hoola panai no ke ao nei, a o ka poe e huli aku iaia e ola lakou.
No Hawaii Teritori iho aole i malihini ka malama ana ia o ke Kalikimaka a o keia kekahi o na la kulaia ohaoha nui ia e na oiwi a i nele ole ia makou ke komo pu ana iloko o ka hauoli like ana. Mele Kalikimaka.
_____
EMAKAALA A MA KA LAAU KUPONO E LAWE AI.
No ka pono a ka lahui ame ka lehulehu holookoa ka makou kualeo pili i na laau lapaau i hoopukaia ma ka helu o ke Kilohana nei i hala ame ko keia e puka pu aku nei-he mea pono e makaala a e akahele a ma ka laau lapaau kupono e lawe ai.
No na ma'i kunu ua hoikeia ma ina laau i loaa iloko o Hawaii nei a iloko nei o Honolulu i kupono ole no ka inu ana. Mamuli o ka huliia ana e ko ka Papa Ola kauka imi a noii o na laau lapaau i loaa aku ai aia he mau laau lapaau hoomakaukau mua ia (patent medicine) pili i ka ma'i kunu i loaa nui aku ka mofina (he mea keokeo mai ka opiuma mai) a no ia kumu i maopopo ai ke kupono ole o la mau laau ke inuia.
Alaila o ka hana maikai a kupono mawaho ae o ka ka Papa Ole e hana mai ai oia no ka malama ana o ke kanaka i na inoa o kela mau laau i huliia a loaa ko lakou kupono ole, a oia no na laau i hoopukaia ma ke Kuokoa, a no ko makou ike a manaoio he waiwai nui ia no ka lahui o ka ike ana i keia mau laau, pela makou i hoohelo ai e hoopuka aku ia lakou no lakou na ano kupono ole wahi a ka hooaiai o ke Komisina Duncan o ka Papa Ola a oia keia malalo iho:
"Jayne's Expectorant," hanaia e Kauka D.Jayne o Pilidelepia, Pa.
"Dr.Bull's Cough Syrup," hanaia e Kauka J.W.Bull, Balatimoa.
"Shiloh's Consumption Cure," hanaia e S.C.Wells & Co., Le Roy, N.Y.
"Pyny-Pectoral," hanaia e Davis & Lawrence Co., Nu Ioka.
"Dr.Wistar's Balsam of Wild Cherry," hanaia e Seth W.Fowle & Sons, Bosetona, Makekukeka.
"Dr.A.Boschee's German Syrup," hanaia e L.M.Green, N.J.
"Compound Syrup o White Pine," hanaia e Benson, Smith & Co., Honolulu.
"Wynkoop's Iceland Pectoral," hanaia e P.D.Wynkoop, Nu Ioka.
"White Pine Expectorant," hanaia e Western Chemical Co.
"Orange Honey," hanaia e Troy Pharmacal Co.
"Compound Syrup White Pine and Tar," hanaia e Troy Pharmacal Co., Kapalakiko.
"Syrup White Pine," hanaia e Chamber's Drug Co., Honolulu.
"Brother Benjamin's Cough Cure," hanaia e Benjamin Remedy Co., Cincinnati, Ohia.
"Dr. Seth Arnold's Cough Killer," hanaia e Dr.Seth Arnold's Medicine Corporation, Woonsocket, R.I.
"Dr. S.Andrey Kilmer Cough Cure," hanaia e Kauka Kilmer & Co., Binghamton, N.Y.
He elua laau kumu no na bebe i loaa aku ka mofina iloko.
Mrs. Winslow's Scothing Syrup," hanaia e Curtis & Perkins, Nu Ioka.
"Baby Scothing Syrup," hanaia e Western Chemica Co.
Ma ko makou manao maoli he mea kupono loa i na makuahine ke makaala loa ma ke kuai ole ana i na laau kunu i hoikeia ae la no ka lakou mau keiki oiai he ma'i ke kunu i nele ole ka loaa i na kamaiki. A o ka maopopo ana ae la o keia mau laau lapaau hoomakaukau mua ia i okomoia me ka mofina a opiuma hoi ma kahi olelo ana, ke manao nei makou he pomaikai nui ia no ka lehulehu i ka ikeia ana o keia mau laau kupono ole a he hoopakele ana hoi ia mai ke kuai ana aku ia lakou.
Nolaila e makaala ma ke kuai ole ana i na laau i hoikeia ae la maluna a e kuai aku i na laau kunu i hoike ole ia ma ia papa inoa o na laau kunu kupono ole, no ka mea, o na laau kunu i paa ole o lakou na laau kunu i loaa ole na mofina.
_____
HOIKE HUI O NA KULA SABATI O KAUAI HIKINA.
Ke kahea ia aku nei na Kula Sabati o Kauai Hikini no ka malama ana i ka hoike hui ma ka luakini o Kilauea, ke hiki aku i ke Sabati mua o Jan. 7, 1906.
Eia na kula i makemake ia me na haawina: Kula Sabati o Kapaa, haawina o July, 1905: Anahola, Aug: Koolau, Sapt; Kilauea, Oct.; Waioli ame Wanini, Nov. ame Dec.
E na kahu Kula Sabati, ame na kumu papa, e eleua mai me ke ohohia i na hana a ka Haku aloha Kristo, i pili mai kela olelo a ka Haku i kana poe haumana, ia kakou: O oukou no ka malamalama o ke ao nei, o ke kulanakauhale i kuma kahi kiekie aole ia e nalowale. Nolaila, o na hana hoohuli uhane mai ka hewa a ka pono, oia no na hana oi ae o ke ao nei a ka Haku i hauoli ai, nolaila e eleu mai me ke kuio ma ka hana.
E malama pu ia ana he ahamele ma ke ahiahi o ka la 6, ma ka luakini no o Kilauea, e na Club o Anahola, Koolau ame Kilauea no ka pomaikai o ka waihona o na Kula Sabati hui o Koolau.
Me ke manaolana nui no ka hana.
WM. HUDDY, K.K.S. Nui o Kauai Hikina.
_____
HE LETA
Mr. Lunahooponopono:
Aloha oe: Maloko o kou kolamu o ka Nu Hou Kuloko i ike iho ai au i kekahi manao e pili ana no'u. Ua paio ka wau me Moses Keaulana ma ka uwapo waapa i ka auwina la Poakolu, Dec. 13, a ua pio ka wau, no ko'u ae ana aku ua pololei na mea i palapalaia iloko o ka Buke a Moremona e pili ana no David ame Somona.
Aole au i kala i ae ai i ka pololei o na mea i palapalaia iloko o ka Buke a Moremona. E nana i ka'u pane i hoopukaia iloko o ke Aloha Aina ame ke Kuokoa Home Rula. Aole ia he pio.
O ka mea pololei he mau kamailio maikai wale no ka makou, oiai he nui ae no ka poe malaila.
E hoole ana au i ko'u pio ana, aia iho iloko o ka nupepa e ike ia ai ko'u pio.
C.W.KINNEY.
_____
Ke "Kuokoa" ame "Ke Aloha Aina."
Oiai he mau la keia a ka nupepa ke "Aloha Aina" e nalinali mai nei i ke "Kuokoa," he mea pono i ka lehulehu ke huli iho i ka like ole mawaena o keia mau wahaolelo o ka lehulehu, a kaupaono iho i ko laua ano ma ka oiai. Ma ka hoohalikelike ana i na nupepa elua e loaa ana he mau like ole, penei:
O k "Kuokoa," aole ia he nupepa hailiili pilikino; o ke "Aloha Aina," he hana ia ano hana.
O ke "Kuokoa," he hoonaauao kana ma na ninau pili kalaiaina akea: o ke "Aloha Aina," he hoonaauao hoonui ino a kukahi wale no.
O ke "Kuokoa ke "Kuokoa," aole ona aoao kalaiaina, aka he kakoo i na mea maikai apau a na aoao kalaiaina like ole; o ke "Aloha Aina," he nupepa Democarata ia; nolaila, painuu mau no ia Democarata ma a o ka lakou wale no ka pololei, aole he kee.
O ke "Kuokoa," he hoike oia i na meahou maoli, a he piha mau kona mau kolamu me na meahou, iloko no o ka nui o na hoolaha e komo mai ana; o ke "Aloha Aina," hapa kona mau meahou a piha i na manao painuu nona iho.
O ke "Kuokoa," ua hookaawaleia kahi o na meahou ame na hoolaha mai kona mau manaopepa, e like hoi me na nupepa o ke au malamalama; o ke "Aloha Aina," huikau na manaopepa me na meahou ame na hoolaha, elike no me ka hapala o kona mau hua kepau.
Eia hou keia hoohalikelike ana, a ke lawe mai nei makou i ke "Kuokoa" o ka la 15 o keia mahina, ame ke "Aloha Aina," o ka la 16 o keia mahina no, penei:
Meahou Manaopepa Hoolaha Moolelo Kii Huina Iniha
Kuokoa 176" 35" 174" 212" 31" 720"
Aloha Aina 122" 59" 144" 90" aole 512"
O ka oi o na iniha meahou o ke "Kuokoa" mamua o ke "Aloha Aina" he 54. O ka oi o na iniha moolelo o ke "Kuokoa," mamua o ke Aloha Aina," he 115.
O ka auhau o ke "Kuokoa," he $2.00 o ka makahiki, pela no hoi o "Aloha Aina," iloko o ke kino paa o ke "Kuokoa." he 720 iniha i makaukau no na meahou, na manaopepa, na hoolaha, na manao kakauia mai, na moolelo ame na kii, a o keia mau mea apau no $2.00 no ka makahiki ka auhau i ka mea lawe pepa.
Iloko o ke kino paa o ke "Aloha Aina," he 512 iniha i makaukau no na meahou, na manaopepa, na hoolaha, na manao kekauia mai, na moolelo, aole he mau kii, a ke auhau nei i ka mea lawe pepa he $2.00 o ka makahiki. O ka nui o kona mau helu e puka ai i ka makahiki ua like no me ke "Kuokoa."
Ma ka lawe ana mai i keia mau mea a hookuku aole e nele ka loaa ae o keia ike, aia ke "Kuokoa" ma ka papa maluna, i hiki ole i ke "Aloha Aina" ke lekei ae ma ia anuu. Eia ke "Kuokoa" ke hahai nei i na anuu neemua a pookela o keia au naauao, a ke ku nei me ka makaukau no ka nee ana aku imua me ka nana ole a'e i na mea i hala mahope. O na hailuku ana mai na enemi mai: "he nupepa aihue aina, mkinile, repubalika," ame na ano ino e ae apau, ua aloia e ia a hiki i keia wa, a e hoomau aku ana ma ia meheu ma keia mua aku.
Nolaila, o na kanaka noonoo maikai apau, ke lawe nei i ke "Kuokoa" no na makahiki loihi, a o ka poe kulanalana no hoi, luliluli wlae i ka wa e pa iki ai i ka makani, o lakou no ia e hinawenawe mai nei. No ka lawe nui ia o ke "Aloha Aina," e na Repubalika me lakou me lakou no ia, aole ia me ke "Kuokoa." O ko lakou kuleana no ia, a o ko ka lehulehu kuleana no ia: aole he hoohalahala a ke "Kuokoa" no ko lakou lawe ana i ke "Aloha Aina."
No ka makahiki e nee mai nei e oi ii aku ana no ke "Kuokoa," e like me ka mau; nolaila, ke poloaiia aku nei no ka lehulehu ame na poe lawe mau i ke "Kuokoa" e hoomanao mai i ka auhau mau.
_____
Pane ia C.W.Kinney. (Hoomauia.)
O ka mea A'U, a ka HAKU i kamailio aku ai, na'u no ia i kamailio aku, aole A'U e MIHI no ia mea, a e lilo ana no ka lani ame ka honua, aka, aole loa e lilo ka'u mau olelo, a e hooko ia ana no hoi ina ma KOU leo ponoi a ma ka leo paha o ka'u poe kauwa, ua like no no ka mea e hoomaopopo o ka Haku, ke Akua, a o ka Uhane, ka mea hoike a he oiaio hoi ka mea hoike, a o ka oiaio, e ku mau ana no ia, ia ao aku ia ao aku, Amene.
Pehea keia olelo a ke Akua i ko oukou noonoo ana he hoopunipuni no keia la? A o ka oukou olelo hoike loliloli wale e like me ia mamua ae nei oia ino la ka oiaio? O ka mea oiaio nae.
Aia oukou apau loa ma ke kulana hoino i ka Uhane Hemolele ke hoomau loa oukou ma keia kuhihewa AOLE loa oukou e huikalaia ma keia ao, a ma ke ao e hiki mai ana, a ina oukou e mihi i keia la me ka oiaio, alaila e pakele oukou.
E hoomanao AOLE keia hoowalewale na Satana e like me kau i kapa mai ai no'u aole loa aka, he pahi oi lua mai keia e oki ana i ka poe no lakou ka olelo ame ka mea nana e ha'i ana i ka olelo e like me A'u nei, ke malama ole i kana Kauoha. Nolaila, e lawe a heluhelu mau i keia no oukou no ka mea, he hana hewa loa ka nana ana i ka wahine a kuko AOLE loaa ka Uhane, aole anei kakou e hoao kanaka mai ana i keia oiai o ko oukou manaoio maoli no o ka mare lehulehu he pono, alaila, e manao ana oukou e uuku loa iho ana kona hoopa'i i ko ke kuko wale no, aole loaa ka uhane aole loa pela, o ka mare leheluhe he hana moekolohe ia oiai ua ike e ke Akua i keia hana moekolohe e hana ma-lu ia ana hoike e mai la oia ia Iospea penei:
Olelo hoike i haawiia i Ianuari, 1831, B.&K. Mah. 38:4.
A ano ke hoike aku nei Au ia oukou, he mea 'HUNA' he mea i hunaia ma na keena ma-lu, lawe mai ana ia i ka mea e pono ai oukou, ma ka manawa e hiki mai ana, eia nae, aole oukou i ike iki ia mea, hapa mua.
No keia hooulu ino, kauoha ke Akua ia Iosepa ma e hele i Ohio a malaila e haawi mai ai ke Akua i ke kanawai no ka Ekalesia. E nana B.&K.Mah. 37:7.
Ua olelo ia, ua nui ka nu-ne o na hoahanau, no keia olelo hoike i haawi ia mai e ke Akua, no ka hoopololei ana i na kanaka o ko na Ekalesia. A olelo ae la ua ike no hoi kakou i kona mau kanawai i mea aha la keia? O keia ae la na manao pioloke o na kanaka, aole lakou i iike i na mea e hiki mai ana.
Eia na kanawai B.&K.Mah. 42:6: Mai pepehi kanaka oe, a o ka pepehi kanaka e make no ia.
Mai aihue oe, a o ka mea aihue, a mihi ole, e kipaku ia aku no. E aloha oe i kau wahine me kou naau a pau a iaia wale no oe e pili aku ai aole i kahi mea okoa aku, a o ka mea e nana aku i kekahi wahine a kuko aku iaia, ua hoole oia i ka manaoio. Aole e loaa ka uhane, a ina e mihi ole oia e kipakuia aku no.
Mai moekolohe oe a o ka mea moekolohe a mihi ole hoi e kipakuia aku no; aka, o ka mea moekolohe a mihi hoi me kona naau a pau a haalele aku la mea aole hana, e kala aku no oe; aka, ina oia e hana hou, aole oia e kalaia, aka e kipakula aku no.
Eia ka manao o ke Akua ma o keia mau kanawai la, ua ike oia i ka moekolohe iloko o ka Ekalesia e hoomaka ana i ka 1831 he a wale no mahina mai ka hookumuia ana mai o ka Ekalesia, hiki mai ka hoike no keia kanawai ae la, a mai keia wa aku a hiki i ka la 29 o Aug., 1832, a ma ka auina la oia la no i hai AKEA mai ai ke Akua o oukou o Bliniham Iana ikeia kumuhinu ana, no ka wa mua loa. Penei no ia:
A ke hai aku nei au ia oukou; no ka mea, ua ike Au ia mea. E lele hele aku ana ia me ka holo lanakila ana maluna o na manao hoino ame ka maalea o na kahunapule o keia mau la, e pulama ia mai ana keia olelo ao, a e manaoio ia ana e ka hapa naauao o na kanaka o ke ao nei, ma ke ano oia kekahi o na olelo A'O pookela loa o ka maikai i hai ia aku imua o na kanaka, mai hopohopo ko oukou naau, mai manao oukou e hele mai ana na kanaka hoohaunaele ia nei e hehiku iho maluna o ka pono kuokoa i hooia ia mai ia kakou e ke kumukanawai o ka aina no ka mea aole e hoea mai ana ia mea.
Nolaila, e Kinney aloha ole ia oe iho, ame oukou no apua, ua ike ae la oukou, o ke alakai hoopunipuni a keia kanaka o Biliniham Iana, oia hoi ka mua.
Akahi-O ka haalele Ekalesia ame ka manaoio.
Alua-O ka bapetizo hou ia ana, i ole kiola ana i ka mana mua mai ke Akua mai.
Akolu-O ka mare lehulehu, a i ole moekolohe.
Aha-O ka lawe wale i na mea ai a na poe Ilikini, oiai ko oukou mau la mua loa aole hua-ai.
Alima-A i ke kii ana mai o na Ilikini i ka lakou mau mea a oukou i lawe ai, ua ki ia aku la na Ilikini i ka pu, oiai lakou e kaua mai ana me ka lakou mau pana me na pua.
Kinney, pehea keia, kekee keia la? A na ke Akua no keia mau hua niu la?
E ka hoa, ua hiki mai kaua e kuu makamaka i kahi o ko oukou kulana kupilikii loa, oia hoi keia mau makahiki ka mamao mai kona hoike mua loa ana mai a nolaila aole kumu kupono ma ko oukou aoao e pakele ai mai keia mau kanawai mai i ka la hookolokolo oiai ua hiki mua mai ka ke Akua kanawai mamua ae o ka hana ia ana o ka hewa; alaila, o ka mea maopopo loa, aole loa he pakele ana. Pela i ko ai ka Paulo.
No ia hoi, ola no au mamua me ke kanawai ole, a hiki mai ke kauoha, ala ae la ka hewa, a make iho la au, Roma 7:9.
Nolaila ke ike pu ai la no kakou, heaha hou aku kahi hoolalau a oukou e Kinney, he moakaka keia la, a no ka mea, o keia kumu manao au no ka pono ame ka lealea wale no o keia kino, e nana hou ana kakou i ka Paulo.
Ano hoi, aole he hoahewaia no ka poe iloko o Kristo Iesu, ka poe hele ole mamuli o ke kino, mamuli no o ka uhane. Roma 8:1.
I hookoia ke kauoha o ke kanawai iloko o kakou, ka poe hele ole mamuli o ke kino. Mamuli no o ka uhane. Roma 8:4.
No ka mea, o ka manao ma ke kino, he make ia, aka o ka manao ma ka uhane, he ola ia ame ka pomaikai. Roma 8:6.
No ka mea, o ka manao ma ke kino, he kue i ke kanawai, aole ia i malama i ke kanawai o ke Akua, aole loa e hiki. Roma 8:7.
No ka Bihopa ame ke Diakona wale no ka Paulo olelo papa, aole no kahi poe kane hoahanau e ae, wahi a Kenney.
Ke olelo nei au, ua pili no ka Paulo papa ana no na hoahanau, Luna Ekalesia e like me oe e Kenney, he Lunakahiko ame a'u he hoahanau wale no, Penei kaua e ike ai:
Aka, o moekolohe auanei, ua pono no i kela kane i keia kane, kana wahine iho, a ua pono i kela wahine i keia wahine iho, kana kane iho. Kor. 7:8.
E pono no e ae hoomaikai aku ke kane i ka wahine a pela no ka wahine i ke kane. Kor.7:3.
No ka mea, aole na ka wahine iho kona kino iho, na ke kane no. Aole hoi na ke kane kona kino iho, na ka wahine no.
E aia e na poe Maremona e hoolohe i ka leo kuahana o ke kauwa a ke Akua e koi mai nei e huli hoi hou mai iloko o ka Ekalesia o ke Akua iloko o ka Ekalesia o ke Akua ola. Ua pau mai ka nui o na lala i haalele ai i ka Ekalesia i ka huli hoi mai, a koe oukou e hoopaakiki wale iho no iluna o ka ole, a e ohi i ka ole.
O ka nui o na ninau e ae ua kiola ia e a'u he opala no hoi e like me kena 18,000. Puu huahelu nui maoli no, e hiki ai e maha keia lahui ina he malama i ka ke Akua mau kauoha, aole hoi ka Biliniham.
O ka'u pule e huikala mai ke Akua ia oukou Hawaii a pau loa no ke alakai kuhihewa ia ana. Amene.
JOHN M.MAHUKA, City.
_____
Hoomanaoia ka Piha Kenekuria ma ka Sabati i hala.
O KO MAKUAHINE PARKER OLA.
Piha u ka luakini o Kawaiahao i ka la Sabati nei, no ka pule hoomanao o keia Makuahine Misiona kahiko i hiki mai i Hawaii nei. Ua hoowehiwehiia ka luakini me na pua, he anaina piha keia i ikeia, ua nui ka poe i hiki aku o hoike i ko lakou aloha me ka hoomaikai no ka Makuahine Pareka. Ua hiki kino ae ka Moiwahine Liliuokalani, ka panina o na Moi i noho iluna o ke Kalaunu o Hawaii, e hoike i kon aloha ame ka hoomanao no ka lakou nei mau hana maikai i hana ai iloko o ko lakou mau la opio. He hoaloha na Moi ame na Kaukaualii o Hawaii nei no na Misionari kahiko i pae mua mai i Hawaii nei, a pela no me keia lahui holookoa a lakou i hele mai ai e ao aku i ka naauao ame ka euanelio o ke ola. Na Hon.Edward Kamakau Lilikalani i heluhelu mai ka moolelo o Makuahine Pareka, mai kona hanau ana, kona mau la opio ma ke kula, kona mare ana i kana kane, ame ko laua haalele ana aku i ko laua aina hanau, a au mai la i na ale o ka Moana Atelanika a hiki i ka Moana Pakipika, a hoea wale i na Paemoku o Hawaii nei, ame ke ano o ko laua noho ana, ao ana, a hoonaauao ana i kekahi hapa o keia lahui me ko laua mau hoa Misionari e ae. He moolelo waiwai nui keia i na hanauna o keia Keneturia hou e hele nei; ua hoohauoli nui ia ke anaina no ka lohe ana i ka moolelo piha o keia Makuahine Misionari kahiko loa e ola nei.
Mahope o ka pau ana o ka ka Hon.E.K.Lilikalani, ua ku mai la o Rev.D.L.Ai. Lunahooponopono o ke Kuokoa, i kana haiolelo aku hoi, i ka nau wale ia mai no ka hoi ka olelo Hawaii a kohu olelo Kilipaki, no ko ianei maa loa paha kahi i ka namu mau me ka poe haole o ka P.C. Avalatalsa, nolaila, wali pono ole a pahee ole ka olelo i ka pepeiao o ka poe malihini akahi a lohe i kana haiolelo. Ma ka olelo no hoi a ko makou mea kakau e noho ana iloko olaila: lohe iki aku la ia i kahi mau huaolelo a ua Kahu la e i ae ana penei: "o ka misionari" he inoa hoino loa ia a he inoa pahenehene ia hoi e kahi poe. Ma ko makou ano he wahaolelo no ka lehulehu, a no ka pono hoi o ka lehulehu i lahui ia e na olelo a keia Kahu. Ke hoole nei makou, aole i pololei ka ianei mea i kamailio ai pela. Aole loa he inoa hoino ia a pahenehene ia ka "Misionari" (oia hoi Mikanele paha kahi olelo ana ia kakou). ua noho keia lahui me ka haahaa malalo o na makua Misionari kahiko, me he la, ua like no ko lakou makau ia me ke Akua i ka lani; a hiki wale mai la i hope loa nei i ke au o na mamo na welo a ua poe makua Misionari kahiko la, oia hoi na keiki ame na moopuna a lakou; ia wa i hanaia iho ai e ia poe kekahi hana ino oia ka hookahuli ana i ke aupuni Moi, ia wa keia lahui i hoolilo ai i na welo a na Misionari i enemi no lakou mamuli no o ko lakou makee i ke kulana Aupuni kahiko "a oia kau e lohe la i ke pahenehene ia, a i ka nema ia ame ka hoinoia o ka inoa Mikanele." Aole nae no na makua Misionari kahiko na lakou i lawe mua mai ka pono i Hawaii nei no lakou i hoino ia ai ka inoa Misionari: aole pili ia mea ia Makuahine Pareka ma, Kakina makua ma, Laimana makua ma. Kakel makua ma a pela wale aku. O na welo a keia poe ka mea a ka lahui Hawaii i ahewa ai - a no ke aha? No ka hookahuli ana hoi i ke Aupuni i aloha nui ia a i makee nui ia, e keia lahui. Aole i hoino ia no ka pono ame ka malamalama a lakou i lawe mai ai i keia mau Paeaina: he aie nui ko keia lahui ia poe i moe aku la ame keia makuahine hookahi i koe iho e ola nei i keia la - Mai ke Aloha Aina o Dekemaba 16, 1905.
(He manao keia e hoike ana i ka moowini o ka noonoo a he hoike ana no hoi i ka lili pilikino o kahi nupepa "Ke Aloha Aina" a oia no kona ano mau, a eia no ka ke mau nei ia ino. A no ke Kilipaki ana o kona hoolohe ana, i olohewa ai oia i ka olelo Hawaii me he olelo la i like me kana (nupepa Aloha Aina). U ahooi loa ia kau kona lalau, no ka mea, aole au, ka Mea Haiolelo i lili pilikinoia e ia, he kanaka i poniia i kahunapule a o ka Rev.ole no hoi ia. Eia nae paha, ua kapa ae oia ma kuu komo ana i na hana pono uhane ma ke kulana Haiolelo Euanelio he Rev.ia. Ua like keia olalau ona me ia ana i olohewa ai i ka olelo Hawaii he olelo Kilipaki ma kona maa i ka hoolohe Kilipaki ana. -A lalau hou no oia, no ka mea, aole au he kahu. Ke hoike nei au ma keia, aohe kahua a "Ke Aloha Aina" no ko'u Rev.ame Kahu ana. A e paa kou waha e pono ai, a i ole e hoike mai i hou kuhihewa. -David L.A-i.)
_____
Ma ka Mikahala o ka pule i hala i hoea mai ai o J.K.Nahale o Kona ma Honolulu nei, a i ka Poalua nei i huli hoi aku ai oia ma ka Mauna Loa.
Ua loaa mai he lohe, o na dala i loaa iho nei o na aha keaka Paele a ke Kalapu Himeni o Kakaako, ua pau nui no ka ia lakou i ka hooliloia no ko lakou mau pono iho, a he wahi koena uuku o $20 paha dala. Pehea ka hoi ka halepule a oukou i manao ai e hana?
_____
KAKOOIA KA LAAU KUNU A CHAMBERLAIN E KEKAHI MEA HOOLAHA KAULANA.
O Mr. Leon C. Streeter, ka ona o ka Worchester, Cape Colon. Standard, ua pane ae oia penei: "No na ma@ ehiku i hala ae a mai ka manawa mai no hoi o makou i Aferika Hema @ lama mau ia ai ka laau kumu a Chamberlain (Chamberlain's Cough Remedy). Ma ka loaa mau ana o keia ano @ iloko o ko makou home ua kokua @ mai ia i ka'u wahine ma na manawa apau e hoea mai ai ke kumu i na @ a maua a aole e u iho i loa mau ai ka maha.
No ke kuai ana e loaa no ma kahi o Benson, Smith & Co. Ltd., na Agena no Hawaii Paeaina.
_____
HOOLAHA KUMAU
Kakela me Kuke [KAUPALENAIA]
Poe Kalepa ma ke Komisina A HE Poe Lawelawe Kopaa.
Poe Agena no na Mahiko Lehulehu.
_____
Kauka Mitamura
Alanui Kukui Ololi Helu 68, Honolulu, Na Hora Hana:
Hora 9a.m. a 12m; 5p.m a 7pm., koe ke Sabati. Sabati ma ka hooholo ana.
Telephone Blue 3466 P.O. Box 942.
_____
Hui Alahao ame Aina o Oahu MANAWA HOLO Oct. 6, 1904.
MAI HONOLULU AKU
No Waianae, Waialua, Kahuku ame na wahi hoolulu me ke alahao
9:15a.m., 3:20p.m.
No Pearl City, Ewa Mill, ame na wahi hoolulu ma ke alahao -
7:30a.m., 9:15a.m., 11:05a.m., 2:15p.m, 3:20p.m., 5:15p.m., 9:30p.m.,11:15p.m.
MAI WAHO MAI.
Ku i Honolulu mai Kahuku, Waialua ame Waianae mai
8:36a.m., 5:31p.m.
Ku i Honolulu mai Ewa Mill ame Pearl City mai -
7:46a.m., 8:36a.m., 10:38a.m., 1:40p.m., 4:31p.m., 5:31p.m., 7:30p.m.
Kela ame keia la.
Sabati wale no.
Koe ke Sabati.
G.P.DENISON, Lunahoohana
F.C. SMITH,
G.P. & T.A.
_____
EXTELL AME SHAW.
(Na pani ma ko J.C. Axtell makaloa.) Na mea hoopae a hana i na KIA HOOMANAO AMENA PA-HAO.
Pau pu no hoi me ka hoomaemae ana i na pohaku kei hoomanao, ke kakau ana i mau olelo hou ame ke pao ana.
Keena ame ka Pa, 1048.50, Alanui Alakea, Telepona Helu 1891 Blue.
Pahu leta Helu 642, Honolulu.
_____
Ke Maikai Ole ke Koko ua Pilikia Iho Ia ke Kino.
E hoomaemae i ke koko a e kupakuia aku no na ano ma'i apau. Aole he laau i loaa ae no ka hoomaemae ana i oi aku mamua o ka
AYER'S SARSAPARILLA
ka mea noi nana e hookaawale aku i no kumu o ka ma'i ma ka hoola hoowaiwai ana i ke koko a ma ia ano ua hooikaika ia ke kukulu ana i ke kino; a o ka hopena hikiwawe loa oia ka hoi ana mai o ke olakino maikai. Aia he kaukani o na kanaka i hiki ke hoike ae i na kula na ehaeha a lakou i noho kaumana @ mamuli o ke kokekoino, a i keia manawa eia lakou ke hauoli hou nei i keia ola ana a lakou e makaukau mau @ e hapai pookela ae i ka Ayer's Sarsaparill.
Hoomakaukauaia e Dr. J.C.Ayer & Co., Lowell, Mass. U.S.A.