Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 44, 3 Nowemapa 1905 — IA LAKOU AOHE KANAWAI [ARTICLE]

IA LAKOU AOHE KANAWAI

E like me ia e ku nei i keia nianawa Uoko o Kt* K;iiiina o Oahu, i ka nana aku me ka ikemaka no, mahope ino o ka hooholo hoomanuia ana e ka Papa JLunakiai o ke Kanawui « papa ana i ka puhipuhiia o ka wai mai kii waha aku maiuna o na ioie hoioiia no ka aiana ana ma ke ano pipi-ioie ua ikeia ine he la aohe he kanawai o ia ano i hooholo hoomanaia, oiai, eia no na Pake hoioi lole o ke kulanakauhaie ke hoomau nei i ka puhipuhi wai ana mai ka waha aku maiuna o na lole, like loa ao me ka hana mau ana ia o ia ano pipiwui mamua aku o ka hoohoio hoomanaia ana o ke kanawal. O koia ke kanawai heiu ekoiu o ka Papa Lunakiai o Oahu Kaiana i hooJio ai ina ke aponoia ana ma kona haiawai o ka la 3 o Okatoba, 1905, me ka olelo maopopo ioa maioko o ka Pauku 3 o ua kanawai ia e hoike ana: E ma- ! na no keia kanawai mai a mahope o kona hoohoioia ana ame ka hooiaha | ana, a oiai ua hookoia ka hoolahaia | ana ma ke akea maloko o na nupepa j i hoopukaia ma ke kiiuoha no kekahi | mau monawa maloko o na oielo a elua—oieio Hawaii ame Beritania, ke kumu i iiio io ai oia i kanawai mana iioko wale no nae o ke Kalana o Oahu, jna kekahi olelo ana, e hoopa'iia no ka mea o ke Kalana o Oahu e ku-e ana ma ka puhipuhi wai ana maiuna o na ioie hoioiia no ko aiana ana mahope iho o ka hookoiokolo ana ke ku i ka na iioike o ke Aupuni Kaiana ma o kona Oihana Makai ia ka mea e paa ai ka hihia. Ela nae ka mea hilu loa, eia no o Pake holoi ioie ma o ke kuianakauhaiel nei ke puhipuhi wai nei mai ko iakou 1 niau wuha aku maiuna o na lole i haa- j wlia aku ia iakou ma ka hoolimalima | Eia ke kanawai kaiana ku-e ia ino ua j mana, ela nae, hanaia no na mea l pa- i paia e ia me ka hunahuna oie iho o | Pake ma a makou e oielo ai, aole no i ike na Pake aia he kanawai o ia ano Xe ku nei. Alaila, ke lawe ae ma ia meheu ua kaa aku ia hemahema nui maluna o ka Oihana Makai no ke Aupuni no ka makaaia oie ma ia mahele, aka, e ike aku a e makee i ka laahia o ka mana 0 ua kanawa} nei ma ka hopu ana i keUi poe ha'iha'i kanawai. Ke manao nei makou aia iioko o ka noonoo o keia poe Pake hoioi ioie hoiimaiima ka ike ole aia he kunawai o keia ano ke ku aei, e pono ai i ka oihana makai e hoo"Xo aku i ka makemake o ke kanawai e me ia e hoike nei ma ka Pauku Ekahi ame Elua: v PAUKU 1. E ku ole no i ke kanawai no kekahi mea a i ole mau mea paba e aiana ana a 1 ole e hana ana ina kekahi ano okoa ae, ma ka Oihana holoiloie o na pono \o\& o kekahi mea « aku, a i oie ma ka hoioiloie o na pono lole ma ka ukuhooiimaiimaia, iloko iho na paiena o ke Kalana o Oahu, e pipi mi' ka wal i puhiia mai ka waha mai i kekahi waiwai i holoiia me ka wai i puhiia a i ole i puka aku mai ka w<aha aku o ka mea i oleioia, a i ole mau mea paha i oleloia, a i ole e kauoha aku a i oie e ae aku i Kekahi mea e hana ana malaio ona e puhipuhi 1 wai maiuna o ia waiwai i holoila. Pauku 2. O kekahi mea e uha'i ana i kekiihi mnnao o keia kanawai e hoohewula oiu ma ka hewa mikamina, a i kona manawa e hoahewaia ai e hoopa'i uku eiaia ia aoie e emi mai maiaio o Klimu TV.Ua, uole hoi e oi aku maiuna o I wa kniua- kumamallma Dala a ma na hihia aoie i hoioiea ka hoopa'l uku daln ma ka uku koke ana ae ia hoopa'i o kxv mea i hoopa'lia peia e iiahao ia aku no oia iloko o ka halepaahao no ka uku ole ana ia hoopa'i a o ka manawa o ia hoopaahao ana e ikeia no ia no ka hookuu ana ia mea ma ka auhau iike o Hookahi Dai& no ka la. Aka, heaha ka mea. hiki i ka Oihana Makui ke hooko a ku i kahi o ka io ltia he nawaiiwali ka mana hoopa'i o ke kanawai ? Heaha ka walwai e hopu ui makai ina he nawaUwaii ke kumu o ka hana ? O ka hopu ano a hookuu waie ia ka hihia ina no ua loaa na ike kupono e paa ai ka hihia a e wi al ka nlho o ka poe ha'lha'i ioina—a e ka hookuu ana i ka hihia no ka nawaiiwaii o ke kanawai, i kulike ai m« na uiul manao kanawai i hoopukaia o ka poe loea ma k« kanawai a hookuku ae m* ka hopu iawehala oie ana i ko ma< koa manao. ua iike, Hopu oie ame ka hopu ana a hookuula ua iike, O na ui manao kanawai, mamuli no iao k» hiki ole i na iueakaeawai Teritorl o no Aha Apana e hoolohe a aku i ka poe ha'ih&'i kanawai kalana, oiai» ua loaa na hoomaopopo ana u« komo loa mai na kul««ma hoolohe am* hoopa'i ana o na iunakanawal *PerttCKri ma na Aha maloko o na lau*a» wat Teritori no na Kalana a aoie nae I k<mx> ko l&kou iunakanawai Teiitori kuieana hooloh« lioko o na kanawai lealana. t?a kuieana iioko o na kanaT«ritori no d« kalarsa aoie nae i . WHaaa maioko o n% kanawai k&lana* ***** o na kanawai kaiana ao)e ia o

! kanawai Teritori, A peia Iho La. i puiI ai ke kuleana hoolohe o na lui nakanawai Teritort i ko r*a hihia e 1 hopuia ai maloko o na kaaawai kala--2 na e Uke me na ui manao kanawai i | hoopokaia. ela nae, o ka Papa Luna- | kiai ke kuleana ma ka. hooponopono I ana ma ke a'o ana o na. loaa kakaoleio | ma ke kanawai.