Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 18, 5 Mei 1905 — E MAKE NO KA BILA MA'I LEPERA E PONO AI. [ARTICLE]

E MAKE NO KA BILA MA'I LEPERA E PONO AI.

Ua kuhihewa loa ka Nupepa Nainu Hawaiian .Star maloko o kana hoolaha iloko o ka pepa o Aperila 29 i hala iho la e hui pu ana i na nupepa oleio Hawaii apau, i ko lakou ku-e i na hoa Senatoa i kakoo ai i ka vito a ke Kiaaina maluna o ka bila Hale pili i na ma'i lepera, oiai aohe he oiaio o ka hui ana i na nupepa Hawaii apau no ka mea aole o ka Nupepa Kuokoa kahi kekahi o na wahaolelo Hawaii, i hui j pu aku ma keia ku-e ana a make ai ka bilH ma'i lepera. Ma ko makou manao maoli aole io nō keia he bila maikai e kupono ai e hooholoia i lilo*ai oia i kanawai, a ua lokahi like ko makou manao me ko ke Kiaaina i hooaiai ai i na kumu o kona vito ana a e puhili ole ai ka noonoo 0 ke kanaka maikai ina e noonoo akahele ana oia. Aia ma keia bila, maloko o kona pauku eha ua hoololiia ke kanawai mua pili i na ma'i lepera, a ina i holo ka bila ina ua loaa ka mana i ka Papa Ola e hooko ai i ka hana—a o ia hana oia no ka hoomana ana e kukuluia i halema'i no ka lapaau ana i na ma'i lepera, a makou e manao nei i ke kupono ole o ia mea oiai he hana maua'e io ia i ka lokomaikai i haawiia mai e ka Ahaolelo Nui o Amerika a ka Teritori o Hawaii i hooikaika aku nei ma o ka Elele Lahui Kalanianaole ame ka Ahaolelo Teritori o kakou ma ka olelo hooholo hui i waihoia aku ai imua o ua Ahaolelo Nui nei hui pu ia me na hooikaika o kekahi poe e ae a hooholoia ai ka haawina o $150.000 no ke kukulu kahua ma'i no ka huli ana i ke ano o ka ma'i lepera ame ka hoola ana. Aole makou i manao he hana naa\iao ia o ka Teritori o Hawaii o ka maua'e aku i ka Ahaolelo Nui ma ka ! laina hookahi e like iho la me keia,—o ke kukulu halema'i mai o Amerika alaila e kukulu ku-e aku hoi ka Teritori i kana halema'l, a pela i waiwai ai ka pepehiia ana o ka blla a mahalo nui makou i na hoa Senatoa i ke kakoo ana i ka vito, ma kekahi olelo ana, ua kau piono aku keia mau hoa ma ke kahua imi i ke ola o ka lehulehu. oiai i ko makou manaoio o ke ke'ake'a ole aku i ka hooikaika hoola o ka Ahaolelo Nui i hana mai ia pili no ia i ke ola o ka lehulehu oi ino loa ka waiwai o ia mamua o keia biia maua'e i heo- | komola ai. j O kekahi, hoohalahala o ke Kinaina ma kona manao hooaiai pili i keia bila ma'i iepera oia no ke ano manao i manaoia aia iloko olaila he wahi hiohiona o ka hoopau i ka hookaawale ana i na ma'i lepera ma kekahi wahi ua like no hoi ia me ka hookuu laula ana a ina he ano kahi o ia ano e loaa ai a e puhili ai ka noonoo o ka poe noonoo lahilahi, alnila ua maikai loa ka pepehiia ana o ka bila. j He hana naaupo loa ka hoopaa ana i o ke kanaka i kona noonoo e hookuu | laula ia na ma'i lepera, e noho huikau me ka poe loaa ole i ka ma'i oiai nae he mea ku no i ka walohia i ka ! ike ana I ka hoopania o na hoakanaka |ma kekahi wahi e hoomaleie ana i ko | lakou pono kivila, aka o ka ninau ku- | pono loa e hikimua lloko o ka noonoo >o ke kannk a e pono ai ola no ke ola o jka lehulehu, a makou e pane kanalua ■ oie ai i ka maikal loa o ka hookaawule • ana I ka poe i loaa maopopo i ka ma'i | aoie ka poa hoohuolia, a ina he s kanaka ma'i lepera noonoo maikai kej kahi &ole makou e kanalua i kona ho- ; ike .maopopo ae a iokahi i ka maikai o |ka hookaawaie ana ia lakou mai ka *poe oia mai. j E hoomanao. aoie keia he ku-e maI luna o ka poe maU aka he makee i ke toia o ka poe ola maikai. e pono ai no jke makeeia ko lakou oIK e Hke me ke kupono o ka makee ana i ka pono o lakou ka poe i loohia i ua m&'i weliweli hei, e pono ai lakou e hookaawaleia ma kekahi w ahi maopopo a « hooikaika 'ia ka lapaau hoola ana e iike me ia a i Amerika I hana mai la a he manawa jwale no koe o ke ku mai no ia o i& •oihana lapaau. 1 ina e maopopo ioa ka hoopau ana t ka haawina hookaawaie a hookuu :.\ula paha ma kekahi olelo aea» alaiii oia auanei kekahi o na puupuu ikaika e nele ols ai ke kaakaa mai o ko AmeHka Huipuia mau maka a e nele ole a! kooa ike I ka nul o ka hemahema o ka hookuu wale ana, a na ia ike no e koi iaia e komo mai a lawe a« i ke kahuama'i nana e malama a o ka htmo an& no hoi }a mai ka poli aku o Ha-

waii Teritori. eia nae, nole a makou ■ manaoio he'kanaka noonoo malkai ke- j kahi e ae ana e hooko aku i na ano ! hiohiona hookuu iaula. S noon j e f a | hoakanaka i keia nii» iu e pono ai no ; ka mea aole e nele l*a hoo'-omo. bou ; ia mai o kela ano ninau iloko o na { ahaolelo o keia mua aku. j