Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 16, 21 April 1905 — HE AHAOLELO HOME RULA KA. [ARTICLE]

HE AHAOLELO HOME RULA KA.

Ma k» » kUo «na i m hana o k*ia Kau Ahuolelo Kuloko Ekolu o ka Terltorj o HawaU, he Ahaolelo Repubalfka. maopopo hol. ua loaa ka ike he m&u kaim kana i hana iho nei i hoohalahala nui ia « a« makaalnan» o ka Paeain», ir.a aoie i ka pau loa, aiaiia ua hooha)ahala nui ioa la e ka hapanui o lakou e hlki oie ai k» alo tho L ka ho<Mfn»opopo ana i k« kwno pu ana o makaainana feno nul a ko'lko'i

0 fca aina mai poe waiwai a ka poe illhune. toe p<*e l fes.u noi ia alni e na maka oka leJiulehvi—a o keia hoo?sa!a!tala nai ioa i ulupuni ae ua iike aku i» ia a oi aku no paka, me sa hoohaiahala maiuaa o na kau ahaolek» Hom? RuLt i hala i nul aL a 1 Jutpaii» AbaoleU> Home Rute, co ka mea, he hupo m« ka makaukau €4e ē hooniiī ana hd* "f ka. Ino, e !fke me ka iJ3o kuma o Kemalae ame Johnaon ame ko Sol. MeheuLa. ke kakaaote!o Aitax)lelo Home Ru<a>

A makoa hoi e kalele nei malun* o keta Ahaolelo Ekolu o Hawii nei, i ke koSm o ke kapa aka iaia. aole &« Ahaolelo Repubalika oiai aia i na R«pjiwlika kona <Wn<ka kan&ha-kumaiiia koi u hapa kanaha-kumamalima (43-45). aka e kapa aku be Ahaolelo Home Rala. oia hoi, ina i home ruU kela mau k&u mamuli o ka hoOfmi ino. pela no hoi i kohu ai ke kapa i keia A.haoleio he Home Rul& olai he hana hoonūi ino kana ma na*mea t paa [loko o kona mooleio ma ka mahele like oie nae me kela o na Hoipe Ruta; a ole e ma,kaala na hoa no ka hoano hou ae ia lakou, aiaila e hookuu Home Rula ana ka Ahaolelo 4 ka. wa. e hoopajß«e ai ke kau ,oiai nae i noho Repubalika mal al oia. 0 na hoonui-lno maopopo o ka Abaoielo i hana aj mawaho ae o jna-iqo liilii, oia no na hooholo ana i ke kanavai Sabalī, ahie ka btta waiona/ he mau bila hoonui ino maopopo, na kumuhana i hoopuhiii ae ai i ka noonoo, akahele o na sa!ona, a puka ai a lilo ka bila Sabati i kanawai ma ka pepehi ana i ka vito, a iiooholo lokahiia 6ōi ka bila waiona i vitoia iho nei e ke kiaaiAa, ana hoi l hana naauao ai. 1 keia ua hookuu akea ia n& paani e kaupalena ole ana l ka manawa, e hanaia ia mau lealea pililaula hīa ke Sabati, a huiia me kekahi mau 'pono kuu akea e ae, ua lawa ia no ka ty?owalewale ana i na kanaka opio puni pāani, a kukuluia ae ai ka papapaani klnipopo imiloaa o na hui kinipopo e malamaia aku ai i Kamoiliili Pa-kini-p<?po ma na Sabati kekahi, he hana hoi i maa ole, e ole wale no ke ka-ua o na hui o Kamehameha ame Punahou ame i ke ka-ua ana o. kekahi mau hoa kahuwaiwai o ka pa-kinipopo a ke huiia me na ino e ae ua lawa ia no ka hapala ana aku i keia Ahaolelo. Alaila ke "nuli ae kakou a kilohi iho i ka bila waiona i holo iho'la a vitoia ai, aia ilaila ke kuu laula ame ka holopapa ana o ka ino o ka waiona, mai ke puhi ana a ke kuai ana. Ua loaa ke kuleana i na mea apau ke noi laikinl. ma kekahi olelo ana—-ua aeia na kanaka hana kalaima pepehikanaka, aihue, po-wa, piliwaiwai—o ka poe apau i hana i na karaina a hoahewaia ma ke kanawai a i maopopo ke kupono, oie loa o ko lakou lawelawe ana-ma. keia kanawai ua aeia lakou e loaa na laikini. He ino kina% pono nui keia. O ka poe wale no i ae ole ia oia no na wahine ame na kamalii. O ka lua o ka ino o keia bila oia no ka hiki loa o ke kukulu hale inu rama ma na wahi apau mawaho aku nae o 150 kapuai mai na halekula ame luakini, a ina e kukuluia kekahi haleinu' rama ma kahi o na home aole he meā hiki ke papa akii i ka hana ana pela, a o ke kolu o na ino nui oia no ka haawi ana i ke kuleana laikini waiona i ka mea nona ka hale o elima rumi a oi aku no ka hoohainu ana i kona poe kipa ke manao ua mea kuleana hale la e hoolilo i kona wahi i hokele, ma kekahi olelo ana, he alanui ia e lilo ai na hale apau e lilo i hokele kuai waiona koe wale no a makemake ole ka ona e hana i kona hale pela. A ke hyiia me na ino e ae aole io i kanamai ka nui o ka ino am&ka pouli, he haawina hoohilahila nui hoi i keia Teritori, a oi loa aku i na Repubalika. A o ke kakooia ana o ka vito oia iho la ka make ana o ua kupuino nei, a he wahi koena malamalama hoi ia ma ka aoao o na hoa, aole nae ia he mea e hooleia ai o ka hana o\e ia ana o ka hooholo bila kanawai hoopilikia lehulehu i hookoia e ia mamua iho. O keia d tia Ahaolelo I hiki pono ole ka hololea o ka, hilinai o ka lehulehu oi loa aku, ka hilinai o ka poe kupono maluna ona ma o kekahi poe hoa la. O ka haawina pookela oia no ka hilinai e ia akq. e hajiaia mai ana ka pono nui. Ke kuha'u nei ka hilinai e aku o ka lehulehu e maikai mai ana na hana. Aia a pau iKa hanaia, alaila. ia manawa e .maopopo ai ka maikai o ka hana ame ka ole.