Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 10, 10 Malaki 1905 — Page 2
| This text was transcribed by: | Shirley Werner |
| This work is dedicated to: | Werner Ohana |
aKa Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, POALIMA, MARAKI 10, 1905.
==========
KA
NUPEPA KUOKOA
-----
NO KA MAKAHIKI - - - - $2.00
NO KONO MAHINA - - - - 1.00
-----
SUBSCRIPTION RATES
ONE YEAR - - - - $2.00
SIX MONTHS - - - - 1.00
O NA OLELO HOOLAHA APAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A INA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA. E HOIKEIA AKU NO KA AUHAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.
-----
O na Dala apau o ka Pepa e hoouna pololei
mai i ka HAWAIIAN GAZETTE
COMPANY, LTD.
-----
KOOPUKAIA I KA
HAWAIIAN GAZETTE CO., LTD.
Hookomoia ma ka Hale Leka oHonolulu
Panalaau o Hawaii, ma ke ano
Mea o ka Papa Elua.
-----
DAVID L. A-I, : : Lunahooponopono
S. K. NAWAA, : : Kokua Lunahooponopono
A. W. PEARSON, : : Lunanui
HONOLULU, OAHU.
==========
POALIMA : : : MARAKI 10, 1905.
==========
KA WAIWAI O KA HUKI
LIKE I KE KAULA
REPUBALIKA.
-----
Ma na mea i ikeia iloko o na hana ahaolelo o ka Ahaolelo Nui o na Mokuaina Hulia o Amerika pili i ka hooholoia ana mai nei o na kumuhana ano nui a koikoi o Hawaii e like me ka haawina dala o $150,000 no ka oihana noii a huli kumukoa o ka ma'i lepera ma Hawaii nei ame ka haawina dala o $400,000 no ka hoohohonu ana o ke awa o Honolulu nei ame kela o Hilo, ua hiki ke hoomaopopo loa ia i ka huki like o na Repubalika o ka aina nui me keia o ka Teritori o Hawaii nei i ke kaula hookahi me ka lokahi nui mawaho ae o na hooponopono hemahema iwaena iho olakou Repubalika.
Ma ka olelo hooholo o $150,000 no ka huli a hoola ma'i lepera a Lunamakaainana Harris i hookomo ai iloko o ka Hale o na Lunamakaainana o ka Ahaolelo kuloko a apono lokahiia e ia mau hoa Repubalika ua apono pu ia no hoi ia kumuhana hookahi iloko o ka Senate kuloko iwaena no o ia poe Repubalika a i kakauinoaia hoi e ke Kiaaina Repubalika no ka waiho aku ia kumuhana iloo o ka Ahaolelo Nui no ka aponoia mai, a o ka waihoia ana aku o ke kumuhana ilaila ma o ka Elele Lahui la ka Hon. J. Kalanianaole he Repubalika, aia hoi ua puka mai la ka hana, oia hoi ka laulima pu ana mai o na hoa lunamakaainana Repubalika o ka aina nui hui pu ia me na hoa senate o ka Aha Senate, ke kumu o ko kakou ike ana ma o na hoike telegarapa i ka hooholo lokahiia ana o ia kumuhana me ka lokahi loa, a makou e kalele nei i ka huki lokahi like ana o na Repubalika mai koonei poe a kela o Amerika Huipuia.
A o kela kekahi o na hoike maopopo loa i ka palainapuna ole o keia poe Repubalika e like me ka hoonui ino o na la i hala ae a makou i kalele nui ai i ka waiwai nui o ka haalele aku i ka hana hoonui ino a lawe mai i ka huki like ana o ko Hawaii n nei poe apau e like me ka haawina hoolele hauli hoohauoli o ke kau koho i hala iho la.
He mea oiaio no o ka hanaia o ka poholalo iloko o ka aoao Repubalika e like no me ka hoonui ia o ka ino iloko o na aoao kalaiaina e ae Demokarata ame Home Rula aka i ka hookuku ana i ka nui o ka maikai i hanaia e ka aoao Repubalika ame na aoao e ae e like me ka aoao Demokarata ame Home Rula ua oi pakela aku no ka aoao Repubalika i ko na aoao e aei a o keia hooholoia ana mai nei o na kumuhana ano nui ame ka hooholoia ana o ka bila e ka Ahaolelo Nui no ka hooloheia o na hihia o ka Aha Kiekie o Hawaii iloko o ka Aha Kiekie o na Mokuaina Huiia o Amerika he haawina hoi i loaa ole mamua a o keia wale no ke kau o ka hanaia ana o keia mau hana kamahao ano nui a i ka wa no hoi o ka hoopau ana i ke kau ahaolelo--kie olelo nei makou na keia mau hana no i hoike ae i ka oi io ae o Republika ia Demokarata.
O ka hanaia ana o na poholalo ua hiki no ke hoomaopopoia na ka poe no ia i kanuia ka anoano hoonui ino a aole maiwaena ao o ka poe maikai o ka aoao a e like no me ka oiaio o ia mea pela no ka oiaio o ia haawina iloko o na aoao kalaiaina e ae a makou e manaoio nei i ka pili ole o ia ino i ka manao maoli o ka aoao kalaiaina i kukuluia ai a he hana puikaika no hoi ke kaupale aku i ka poe o ia ano mai ke komo ana i ka aoao aka o ka mea maopopo maoli oia ko lakou Repubalika oiaio ole ina no e kapa iho ana lakou ia lakou iho he Repubalika--a i ka houluulu ana i na mea apau aole e hiki ke nalowale ka haawina huki like o na Repubalika i ke kaula mai ko Hawaii nei ame kela oloko, ma kekahi olelo ana ae ua ikeia mai koonei Repubalika a o keia no hoi ka hooiaio ana i ka pololei o ka olelo kaulana i hoopuka mau la i na wa kalaiaina, oia hoi, e koho i elele lahui Repubalika aole no e nele ka ikeia mai oiai he poe kela o ka Ahaolelo Nui o ka auna hookahi.
Ma keia mea e hoopau i ke kuhihewa o ka poe i hoopuhiliia ka noonoo e ka poe akamai ma ka hoopahele noonoo a e ike pu iho no hoi lakou i ka waiwai ole ame ka hua ole o ka lakou hana epaepa a o ka waiwai no hoi keia o ke koho lokahi ana o ka lahui i ka aoao Repubalika i ke kau koho balota i hala iho la ke kumu o keia poe e noho hana mai nei i keia mau la iloko o ka Ahaolelo a hoi iho no hoi ua hana maoli na hoa o ka Ahaolelo kuloko o kakou i keia mau la.
Mai hoohewahewa i keia mau haawina a mai ae hou i ka hoopuhillia o ka noonoo no ka wa e hiki mai ana no ka mea aole he wa e pau ai ke koho @ ana. E noonoo e ka makamaka no keia mau @.
NA KOKUA A KA AHAOLELO NUI.
O na haawina kokua a ka Ahaolelo Nui la Hawaii nei ola kekahi mea nana e hoomalana ae i ka hoohakaliaia o kekahi mau hana hooholomua o ka aina. O ka Haawina Dala Nui o $400,000 i hoohoioia mai nei e ka Ahaolelo Nui, a i ku i ke kakauinoaia e ka Peresidena oia ka hohouu io o ke awa o Honolulu neike kumuhana hoi i upu nui ia e ko Honolulu nei oi loa aku iwaena o ka poe kalepa i hiki ai na moku nunui ke komo pono iloko o ke awa me ka hoopilikia ole a o ko lakou komo ana oia no ka pae ana mai o ia mau loaa no ka Teritori e like me na upu mau ana o na wa i hala.
Iloko no hoi o keia haawina ka manaolana o ko Hilo poe no ko lakou awa a no ka palekai a iloko o ka wa kupono e hiki mai ana e ike ai kakou i ka io o ke kumu o ka hana a o ka pau nohoi ia o ka ne ana ma ia mea a o ka hooholo pono ana no hoi ia i na hana kalepa pili i ka oihana hoohikihiki ukana moana ma o na laina moku la.
Aole wale no hoi keia o ke kokua i hooholoia mai nei aka o ka haawina o $150,000 no ka oihana hoola a imi kumukoa o ka ma'i lepera, a o ka hooholoia ana mai la o ia kumuhana waiwai a kokua nui ia Hawaii nei ma ka huli ana i ke kumu ame ka mole o keia ma'i weliweli loa oia ka loaa ana he alanui e makili ai keia ma'i hooweliweli a he halekula nui hoi e imi pono ia ai, a ma ka hooikaika huli ana e loaa ai a e makili ai--he hoolana ana mai no hoi ia i keia nui kaumaha e hekau mau nei maluna o ka lahui. Ke olelo nei makou he kokua ia mai ke aupuni nui mai.
Aka aole wale no keia o ke kokua i waihoia mai no ka pono o Hawaii oiai o ka bila pili i ka hooloheia o na hihia i hooloheia iloko o ka Aha Kiekie o kakou nei ua loaa ke kuleana e waiho aku ai na hoohalahala imua o ka Aha Kiekie o na Mokuaina Huiia o Amerika he haawina makamua loa hoi i loaa ia Hawaii nei no ka wa mua loa, i ka hihia no nae nona ka waiwaiio o elima kaukani dala oi aku.
Eia nae, he hana hoonui hoolilo no hoi ia o ka lawe ana o ka hoolohe ana i na hihia imua o kela aha hookolokolo i kahi e loaa a me ka hui dala e lawa ai ka hui ana me ia hoolohe ana o ka aha aka ke hookukuia ia mau hoolilo me ka manaolana o ka hoopukaia mai o ka pono no ka aoao i ku maoli ka pono alaila he hookahi no pane oia no ka waiwai o ia bila i hooholoia mai nei no Hawaii maloko o ia ano mahele.
-----*-----
He kuahaua maikai loa keia oiai ua pala ka manawa no ka noonoo ana i ke kanawai kalana, oiai aia ka Ahaolelo okakou ke noonoo nei ia kumuhana, a he hana maikai a kupono loa i na makaainana ka hoouna ana i na palapala hoopii e waiho aku iloko olaila no ka hoike ana i ko lakou manao ina, he naauoia o ka hooholo ana i kanawai kalana ka hoonui i ke kaumaha o na auhau hou a i ole e hele akahele me ka malie, a apo aku paha i ka bila a Aohi no ke kohoia no na luna aupuni e ka lehulehu a aole na ke kanaka hookahi?
Ma ko makou manao aole i hiki mai ka manawa no ke kukulu aupuni kalana ana oiai aole i lawa ka ikaika i na makaainana o keia Teritori e auamo i na kaumaha o na aupuni kalana ke ku io ae, a he hoopapalua ana iho ia i ke kaumaha--o na auhau kumau e ukuia nei a hui iho me na auhau kalana hou e kau mai ana ina e holo ke kanawai kalana. Aohe hoohalahala ana i ke kalana aka o ka ninau nui wale no oia no ka hiki ame ka ole o ka auamo ana i na ko'iko'i auhau hou no ka malama ana i na kalana mawaho ae o na auhau mau e ukuia nei. E auamo anei kakou i kaumaha hou?--L. H. Kuokoa.
-----*-----
NA ANOAI O KE KAI MALINO A EHU.
-----
Ma ka po Poaha, Feberuari 23, ua hele aku la he elua mau Kepani i ka lawai'a aama ame heepali. O Matsumoto ka inoa o kekahi, a o Kodano ka inoa o kekahi. Mawena o Kiilae ame Kealia, S. Kona laua i hele aku ai. Oiai laua e nanea ana i ka ohi aama ame ka heepali, ua poiia mai la o Kodano e kekahi nalu nui a lilo aku la kela i ke kai me ka ike ole mai o kona hoa, a na ka pio ana o ka lamalama a Kodano i hoike aku ia Matsumoto ua loaa he ulia i kona hoa. Hele huli aku la oia i Kodano, eia nae aole oia i loaa aku, he ole hoi ka ikeia aku e lana mai ana kona kino, nolaila ua manao iho la o Matsumoto ua piholo kona-hoa a ua pau i ka mano i ka ai ia.
Hoi mai la o Matsumoto a Hookena a hoike ae la i keia moolelo walohia e pili ana i kona hoa, a hoi hou aku la no ola e kiai me ka manaolana e ike aku i ke kino wailua o kona hoa. I ke kakahiaka o ka Poalima ua hele aku na kanaka e huli, huipu ma keia huli ana a ka Hope Makai G. P. Kamauoha ame Kapena Makai O. M. Kikuewa aole nae i loaa aku.
He mau ahi ai ululaau iho nei ko Kona Hema nei a aneane elua pule ka a ana ma na kuahiwi o Kahauloa Honaunau Kipahoehoe ame Alika. Mai pio ole no ina aole i holo mai nei ke Komisina o na ululaau e kinai, a kokua iki mai no hoi koluna poe ame ke aupuni, pio ai, a pau ka pioo o na poe no lakou keia mau aina. E oie nae ka a ana o ke ahi i Kipahoehoe loaa ai na okeni a kekahi poe Kepani ame na Hawaii no hoi.
O ka mahina o Feberuari i hala aku la oia ka mahina i pii mahuahua loa ai na make ame na ulia ma ka Apana o Kona Hema nei, i ko na makahiki i hala aku nei.
Ke hoohelelei mai nei koluna i na kuluwai liilii, a e ole la hala ia la makewai o kekahi poe o Kona nei.
Me ka mahalo,
MEA KAKAU.
-----*-*-*-----
ALE HE HOALOHA I LIKE ME KOU HOALOHA KAHIKO.--He kokua mau oia ia oe i ka manawa au e makemake ai. Pela iho la no ke ano o ka Chamberlain's Cough Remed@. He hoaloha kahiko ia i hoao pinepine ia ma na kaukani home, a e like no me kekahi mau hoaloha kahiko e ae, he hiki ke hilioaliia aku i ka manawa e makemake ai. Ke kualia nei ma na hahekuai laau @ anau. BENSON SMITH & CO LTD., na Agena ma ko Hawaii Paeaina
HOLO KA BILA PAUAHI O KONA I KA SENATE.
-----
(Mai ka aoao elua mai.)
he wahine o ke kuiana kiekie o Kaleponi oiai oia i make ai i Honolulu ma ka manawa o kona makaikai ana ianei a hoopanee no hoi ka Aha.
KA HALE.
La Hana 12, Maraki 1.--O ka meahou ano nui a hoohauoli i loaa i ka Hale ma keia la hana oia no ka hoike mai ke Kakauolelo Atkinson mai e hoike ana i ka hooholo loa ia o ke kumuhana a haawina o $150,000 no ka oihana noii a huli kumuko'a o ka ma'i lepera--he hooholo ana ia e na Hale a elua o ka Ahaolelo Nui o na Mokuaina Huiia a piha hauoli na hoa me na makaikai pu.
Ma ka mea hou hoolele hauli pili i ka make o Mrs. Jane L. Stanford i ka laau-make ua lilo ia i mea nui a loaa keia manao a i hoopanee ka Hale e hoopanee no ka hoomanao ana i ka make o kekahi o na wahine kulana koikoi loa o Kaleponi i make iloko o Honolulu iaia ma kona huakai makaikai.
Na Peresidena Pinkham he hoike pili i na hoolilo o kona keena mai Iulai 1 a Dekemaba 31, 1904, nona hoi ka huina o $1,947.53.
A na ka Lunahooia Fisher he hoike o eono mahina maluna o na hoolilo o kona keena nona ka huina o $766.50; a na ka Makai Kiekie Henry he palapala o na ki pahu-uwea apau o ka oihana makai i waihoia mai no ka hana o ke komite makai.
Na Holstein i hookomo bila mai pili i na apo-huilakaa ame na huilakaa; na Cox he bila pili i ka hoolaha o na olelo hooholo o ka Aha Apana Federala o Hawaii nei; a nana no he bila pakui i ka pauku 2685 o na Kanawai Hooponoponoia; a nana no he bila pakui i ka pauku 86 o na Kanawai Hooponopono ia.
Na Fernandez i hookomo he bila no ke kokua ana ia J. Goldstein; a na Coelho he bila pili i ka wehewehe ana o ka uku pa-keneta kaulele oi loa ame ka hoopa'i no ia mea; a na Andrade he bila pili i ka mahele o ka waiwai paa.
Na Long he olelo hooholo e kauoha ana i ka lunanui o na hana aupuni e waiho mai i hoike maluna o ka waiwai io o ke kuleana wai o Palolo a waiho mai i ka hoike iloko o 15 la; a na Sheldon keia mau olelo hooholo e noi ana i ka lunanui o na hana aupuni--1--ua aeia anei kekahi aelike hana o ka halepupule, a (2) na ua hanaia pela no ke aha i hana oleia ai?
A na Nakuina e hookohuia e ka Lunanui o na Hana Hou i mau komikina hooholo waiwaiio o ka wai o Kalihi owawa a hoike mai iloko o 15 la; a na Sheldon i haawina o $6,500 no ke kukulu ana i lokowai no ka hookahe ana ilaila no ka oihana wai o Waimea, a nana no hoi i haawina o $10,000 no ke kukulu ana i ka oihana wai o Koloa.
Na Broad e noiia ke komite aina aupuni e huli i ka waiwaiio o na aina pili kokoke i ka Paka Aala mawaena o Alanui Moi ame ke Alanui Aala ame ke Alanui Beritania a e hoike mai iloko o 5 la.
O ka olelo hooholo hui o ka Senate no ka haawi ana i na kope o na Kanawai Hooponoponoia i na Komikina Hooponopono Kanawai ua lokahiia ae a he itamu ke hookomoia iloko o ka bila haawina no ka lilo o ka hana ana.
Ua hoohalahala nui ae ka Lunamakaainana Fernandez i ke pa'iia o na bila olelo Beritania a o na kope hoi ma ka olelo makuahine aole i hanaia pela, oiai, ua kakau-mikini wale ia no, a no keaha la ke kumu o ka hana ana pela, a wahi hoi a ka Lunahoomalu o ke komite pa'i Mr. Greenwell mamuli ia o ka hoemi lilo, a hoomaha no hoi ka Hale.
Mahope iho o ka noho hou ana i ka auwina la, a mahope o ka hoike manao o ka lunahoomalu o ke komite kuikawa o na bila kanawai kalana ua waiho mai la o Lunamakaainana Harris i kana pukuniahi e kakoo ana ia Fernandez, oia hoi e pa'iia na bila apau mai ko ka olelo Beritania a ka olelo Hawaii a holo no hoi ka hooikaika ana ma ka lokahi like ana o na hoa.
Na ke komite noii i waiho mai he mau hooaiai maluna o keia mau bila malalo iho: He bila pili i na laikini e waihoia ma ka papa oiai he bila senate kekahi o ia ano ka i waihoia mai. A he bila pili i ka waiona e waihoia ma ka papa oiai he bila senate kekahi o ia ano.
A he bila e pakui ana i ke Kivila pili i na olelo hooholo moolelo o ka hoihoi ana i na aina, e waihoia ma ka papa oiai he bila senate kekahi no ia mea like; a no na rula no ka lawe hoohiki a malama koho balota e kapae loa ia ma ke noi, a he bila e kukulu ana i aupuni kulanakauhale ame kalana, oia hoi ka bila a Mahelona e waihoia i ke komite kalana.
KA SENATE.
La Hana 13, Maraki 2.--Ma ka noho ana ae o ka Aha ua noonooia ka bila hookapu kuha a Dickey a hooholoia ma ka heluhelu elua ana. Ma ka manawa nae i hoomaka ai na hana o ka Aha a pau na hana kumau ua heluheluia mai he mau leta mai ka Hale mai o na Lunamakaainana.
O ka Bila Hale 43 e hoomaopopo ana i ka uku o na poe hana i na hana o ke aupuni ua heluhelu ekahiia ma ke poo, a waihoia i ke komite pa'i.
Mai ke komite hoonaauao mai he hoike lokahi maluna o ka bila aBrown pili i ke kula kiekie no Hilo e hooaiai ana ke komite e kukuluia i halekula o ia ano no $50,000 a i haawina o $9,000 no ka uku o na kumukula no ka makahiki. Ua hapaiia mai ka hoike mahope mai ma ka hoomoeia ana, no ka noonoo pu ana me ka bila a o laua a elua ua waihola i ke komite o ka bila ale.
O ka bila senate 42 e pili ana i ka uu auhau o na luna aupuni ua pakulia mai e ke komite hoolilo e like me ia i hoike la mai a ma ka noonoo ana o ka Aha ua hooholoia ma ka heluhelu elua ana; a ma keia manawa i noonooia ai ka bila senate $4 pili i ke kakaukope o na palapala-aina o ke Keena Hoona Aina, a mahope o ka hooponopono ana ua hooholoia ka bila ma ka heluhelu ekolu ana; a pau pu no hoi ka bila senate @ e pakui ana i na Kanawai Hooponoponoia pili i na hana o ka Lunakakau kope i ka noonooia a hooholoia ma ka heluhelu ekolu ana. Na Brown he palapala noi mai kekahi wahine Hawaii mai no Hilo e noi ana e naawi kuleanaia aku iaia ka aina e nohoia la e ia ma ke ano he home nona oia hoi ka aina i haawiia ia D. Kakela. Ua waihoia ke noi i ke komite hookolokolo.
O ka bila senate 61 e pakui ana i na kanawai kakaukope, ma kona heluhelu elua ana ua waihoia i ke komite hookolokolo; a o ka bila senate @ e pakui ana i ka pauku 2683, 2684 ame 2686 o na Kanawai Hoohuihuia ma kona heluhelu elua ana ua waihoia i ke komite hookolokolo.
O ka bila senate 59 e pili ana i ka hoopa'i o ka poe ku-e a ha'iha'i i na rula makeke kuai i'a, ma kona heluhelu elua ana ua waihoia i ke komite hookolokolo; a pela no hoi ka bila senate 51 ua waihoia i ke komite hookolokolo ma kona heluhelu elua ia ana.
O ka bila senate 50 e hoopau ana i ka pauku 1,, 2, 3, 4 ame 5 o na Kanawai Ahaolelo o 1898, ua hooholoia ma ka heluhelu elua ana a waihoia i ke komite aina; a o ka bila senate 49 pili i ke Sabati he bila hoi na McCandless ua waihoia i ke komite kuikawa mahope o ka heluhelu elua ana.
Ma ka hoomaha ana o ka Aha a noho hou i ka auwina la ua waiho mai la ke komite hookolokolo i kana hoike pili i ka bila senate 46 no ka hooopii o na haku aina maluna o na poe hoolimalima e hooaiai ana ke komite i ka maikai o ka bila a ma ka noonoo ana ua hooholoia ma ka heluhelu elua ana.
He hoike komite pa'i maluna o ka bila o na auhau o na kalana a waihoia i ke komite o na loaa me ala; a na McCandless i hookomo bila pili i ke kuapo aina a o kekahi bila pili i na aina kula hoonaauao a pau no hoi i ka heluhelu ekahi ia a waihoia i ke komite pa'i, a hoopanee no hoi ka Aha.
KA HALE.
La Hana 13, Maraki 2.--Ma ka manawa i pau ai na hana kumau o ka Hale ua heluheluia mai ka leta a Kepana Berger e hoike ana i na hoolilo e pono e panaiia aku no ka bana puhi ohe o ka Teritori, a na Lunakanawai Kiekie Frear he hoike no kona keena hana no eono mahina nona ka huina o $432.30 a he $609.67 no na pooleta ame na mea like; a na ka Puuku i kana hoike no kona keena i hiki aku ka huina i ka $805.59.
E like me ke noi ana aku o ka Hale o na Lunamakaainana i ka Luna nui o na Hana Aupuni ua waiho mai la ka Lunanui i kana hoike; a na Lunakinaiahi Thurston no ke keena kinaiahi; a na Peresidena Pinkham he kono no ka makaikai ana i ke kahua o na pupule.
Na Lewis i hookomo bila e hoopakele ana i na oia ame na waiwai mai ka poino mai o ka mahu mikini a pau i ka heluhelu ekahiia ma ke poo; a na Fernandez i hookomo olelo hooholo no ka huli pono ana i na hoolilo o ka oihana koa a ma ka noonoo ana ua hooholoia a waihoia i ke komite o ekolu la.a
Na Kaleiopu he olelo hooholo no ka halii unu ana o ke alanui Muliwai mai ke alanui Moi a ke alanui Vinia; a nana no i haawina o $10,000 no ka hooloihi ana i ke alanui Muliwai a hiki i ke alanui Kula; a na Mahikoa i haawina o $2000 no ka halekula o Kalihikai.
Na Mahikoa no he olelo hooholo haawina o $6000 i halekula no Papaa ame ona halenoho no ke kumukula; a na Broad i haawina o $20,000 no ka hooloihi ana i ke alanui Vinia mai ke alanui Liliha a hiki i ke alanui Pupule a na Lewis i haawina o $5,000 no ka malama ana ame ka hoomaemae ana i ka paka Mooheau o Hilo.
Na Lewis no he olelo hooholo haawina o $10,000 no ke kuai ana i ke kuleana alanui, Bridge alanui, Hilo; a nana no i haawina o $3000 no ka hoopau pono ana i ke alanui Moi, a nana no hoi i haawina o $25,000 no ke alanui mai Honolii a Paauhau, a nana no i haawina o $15,000 no ka Halekula Kiekie o Hilo.
Mai ka Aha Senate mai keia mau bila malalo iho nei: Pili i na bila bona o na luna aupuni; pili i ka hoolako ana i papa kuhikuhi huapalapala moolelo o ke Keena Kakaukope.
Mai ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui he kono i na hoa o ka Hale no ka paina ma Kapiolani Home i Maraki 3, a aponoia ke kumuhana.
Na ke komite waiwai he hoike lokahi maluna o ka bila a Coelho pili i ka hoeueu hanalima like ole; a na Holstein he hoike komite makai pili i ka hookohu aku i hope makai no Honuaula, Maui, e hoike ana ke komite i ka lokaho o na hoa ma ia kumuhana.
Na ke komite o na loaa ame na ala he mau hoike--o ka mua e pili ana i ka haawina o $55,000 no na alanui like ole, e waihoia ke noi ma ka papa; e hooaiai ana i ka haawina o $15,000 no ka hale hookolokolo ame halepaahao o Kona Akau a waihoia i ke komite kalana; a o ke noi o $35,000 no ka uwapo o Kailua ua waihoia ma ka papa; no ka mea aia no he uwapo maikai ko laila e ku nei i keia manawa; a ua lokahi hoi ka hoike maluna o ka haawina o $2500 i alanui iloko o Kona Akau kokoke i ka home o na pokii hookama.
Ua hooiaia ka haawina o $10,000 no ke alanui o Palolo a o ke noi haawina o $15,000 no ka hale hookolokolo ame ka halepahao iloko o ka Apana Kaapuni Ekolu ua waihoia i ke komite kalana.
Ua hooaiai mai ke komite i ka haawina o $35,500 no na alanui o Kohala Hema a e kiloi ana hoi i ka haawina o $2500 no ka uwapo o Kawaihae ame $3,000 no ka lola-alanui. Ua hooaiai pu ia hoi ke noi o $2,400 no ke kauka no Kohala Hema a waihoia i ke komite ola : a ku-eia hoi ka olelo hoohoio o $39,000 no na alanui o Kona Akau. A ua apoia hoi ke noi o $2500 no ka hoomoe unu ana o Pali alanui, a hoopanee no hoi ka Hale i ke kakahiaka a noho hou i kahi la ae.
KA SENATE.
La Hana 14, Maraki 3.--Ma ka manawa i wehe ai na hana o ka Aha i ke kakahiaka a mahope o ka pau ana o na hana kumau ua heluheluia mai la ka leka a ke Kiaaina me ka bila pu no ka hooholoia i haawina o $20000 no ke kinai ana i ka pauahi o Kona a ma ka noonoo ana ua heluhelu ekahila ma ke kapae ana i na rula.
No na hana o ka la oia ka noonoo ana o ka bila senate 8 pili i ka hoohakalia ana o ke kuai ana o na aina mahope iho o ka hookolokolo ana no ka hoohalahala ina he hoohalahala kekahi a ma ka noonoo ana ua hooholoia ka bila ma ka heluhelu ekolu ana.
O ka bila senate 39 pili i ka hoopakele ana i ka poe kuleana a na @ o na wai hoohuihui like ole uka ua waiho hou ia ka hoohoio ana o la bila mamuli o ka @ ole @ mai @ ka makuakane o ka bila.
O ka bila senate 43 pili i ka ukunana o na limahana iloko o na hana o ke Aupuni ua waihoia i ke komite @ ma kona heluhelu @ ia ana; a he hoike na ke komite @ pili i ka bila senate 65 pili i ka hana hoike ana o na banako ame na hui o na ano like, a waihoia ka bila i ke komite o na loaa ame ala.
O ka bila senate @ no ke kinai ana i na ma'i maluna o na holoholona ame na kanawai pili i ka hoomalu o na holoholona ua hoikeia mao e ke komite pa'i. Ua waihoia ia haua iloko o ke komite kuikawa o elima lala, a o ka bila senate 6 pili i na paka ua hooholoia ma ka heluhelu elua la ma ka hoike ana mai o ke komite hookokokolo.
Waihoia ka bila senate 33 e hookapu ana i ka lapaau laikina ole i ke komite ola; a o ka bila senate 54 e ae ana i na banako e hoopuka @ mau lala oihana hana o ia ano uke malalo no o ka laikini hookahi oia hoi ka laikini kumu a waihoia i ke komite o na loaa me na ala.
O ka bila senate 55 pili i na waiwai hookuu auhau pau pu me na kahua Iuakini ame pa-ilina. Ua waihoia ke kumuhana i ke komite o na loaa me na ala; a o ka bila senate 62 e pakui ana i ke kanawai koho balota oia hoi e kuni ka mea koho balota me ka X a aole o ka ma-ka ana i ka @, ua waihoia i ke komite hookolokolo:
Ma ka hoomaha ana o ka Aha a noho hou i ka auwina la ua noonoo ia ka bila senate 64 ka bila pili i ka aehaukae ma ka waiho ana mai o ke komite pa'i i kana hoike a waihoia ke kumuhana i ke komite hookolokolo, a hookuu no@hoi ka Aha a noho hou i @ la ae.
KA HALE.
La Hana 14, Maraki 3.--Ma ka manawa i wehe ai ka Hale a mahope o na hana kumau, o ka hoike komite ame ka waiho ana mai i na olelo hooholo oia na hana nui o ke kakahiaka, a mahope iho o ka hoomaha ana a hookoia ke kono paina i Kapiolani Home a noho hou ka Hale i ka auwina la ua hoomaka iho la ka io o ka hana o na hoa.
Holo ka bila a Long pili i na hihia kivila ame kalaima ma ka heluhelu ekolu ana me na hoohalahala ole a pela no hoi ka bila a Andrade pili i na palapala hoohalahala ua hooholoi ma ka heluhelu ekolu ana.
O ka bila a Smith no ka hookomo bona ana ma ka aoao e hoopii hou ana (pili keia i ka hihia hookolokolo) a holo no hoi ka bila ma ka heluhelu ekolu ana me ka loaa pu o na hoohalahala ; a o kekahi bila ana pili i na palapala hoopii ame na palapala e ae o na aha hookolokolo ua waihoia no ke pa'i ana ma ka olelo Hawaii i loaa ai ka ike piha i na hoa Hawaii no ia kumuhana, a pela no hoi kekahi bila iho ana pili no i na hana o ka aha.
A o ka Pali bila pili i ka hoololi i na kau hookolokolo o na aha hookolokolo kaapuni ua hooholoia ma ka heluhelu ekolu ana mahope iho o na hooponopono ana; a o ka Pulaa bila pili i ke okimare o ka paa mare no laua kekahi i loaa i ka ma'i lepera ua holo no hoi ma ka heluhelu ekolu ana.
Noonooia ka bila a Smjithpili i ka laikini ana oke ki pu ana a uhai holoholona a hoopaneeia ka noonoo ana no kahi manawa aku.
O ka bila a Coelho pili i ka hoeueu hana ma ka hookuu ana mai ka auhauia aku na hana pili i ka raba, paka, ame na mea like ua noonooia a hooholoia ma ka heluhelu ekolu me ka hoohalahala ole.
Na ka Lunahoomalu i koho mai ia Coelho, Harris, Shipman, Sheldon, ame Broad i komite kuikawa no ka huli a noii pono ana i na hui hoopukapuka a ano like e noho hana nei iloko o ka Teritori o Hawaii. Ua hookoia keia komite kuikawa mamuli o ka olelo hooholo a Coelho i hookomo ai pili i na kumuhana o keia ano.
He hoike komite waiwai maluna o ka bila a ke Kiaaina no ka hooholo ana i haawina o $200 no ke kinai ana i ka pauahi nui o Kona a heluheluia ka bila no ka wa mua ma ke poo a waihoia no ke kali ana i ka bila o ka Senate maluna o la kumuhana hookahi.
Na ke komite oihana koa mai he hoike komite maluna o ka bila pili i ka hae Amerika e hooaiai ana ke komite e hooholoia ka bila ; a na ke komite hookolokolo i waiho mai he mau hooike pili i keia mau kumuhana malalo iho nei.
E papa ana i ka Papa Oia a luna o ka Papa Oia mai ka hooholo ana e hoolilo i mea ole i kekahi waiwai me ka ukupanai ole. E hooaiai ana ke komite e hoopanee loa ia ka noonoo ana o ka bila no ke kumu he mea punuku i na luna o ka Papa Oia mai ka hooko ana i ka wa o ka ma'i ahulau.
He bila pili i ka mokuna 56 o ke Karaimui e hooaiai ana ke komite e hoopanee loa ia ka bila no ka mau loa; a pela no hoi ke komite i hooaiai ai i ka hoopanee loa ana i ka bila pili i ka hoopanee loa ana i ka bila pili i ka hoopakele o ka poe hana malalo o na haku ma ke ano poe koho balota; a pela no hoi ke komite o ka hooaiai ana e hoopanee loa i ka bila pili i ka ae la o kekahi mea e lilo i lolo, he wehe hamama ana i ka puka no ka poe i mamaalea kanawai ole e lilo i loio; a o ke kanawai pili i na koina o na aha ua hooaiai aku ke komite e hooholoia ka bila.
Na Fernandez he noi he hoihoiia kana kumuhana i hooikaika ai pili i ka huli pono ana i na hana o ka oihana koa i ke komite oihana koa mai ke komite kuikawa i hookohuia ai i ka la i hala iho a aponoia e like me ke noi.
Nake komite waiwai i hooaiai mai i ke kupono o ka hoopanee loa i ka noonoo ana o ka bila a Kaniho pili i ka hoopau ana i na kanawai pili i ka auhau kino, alanui ame kula; a na ke komite o na aina aupuni i hoike mai i keia mau hooaiai e like me ia malalo iho:
He hoike pili i ka haawina o $6870 no ka makaukau o ka hui e ku kokoke i alanui Nuuanu ame alanui Judd, e hooalai ana ke komite a hooholoia ke kumuhana.
I haawina o $22,000 no ka makaukau o ke kaa kamikala i Kalihi kokoke i alanui Kulika; e @ ana ke komite e hooholoia ka haawina; a i haawina no ka hoopiha ana a hoomoe unu ana i ke @ o Waikiki a hiki i ka pau ana o ke alanui i Kapiolani Paka. E hooalai ana ke komite i haaawina o $16,000.
I haawina no ka hoakea ana i ke a Lanui o Ulupalakua ame @ no @; ua @ ma ka ano i @ aiai ana ke komite @ . He haawina @ nui o Kihei a o ka @ e hooholoia i @.
I haawina o @ lanakana o @ ana @. F. @ ana ke @ haawina. F. @ i haawina no ka mea @ Makena.
He @ na ke komite @ $3,000 no ke alanui @ mai a Punalua @ ihoia ia kumuhana ma @ aole he mau hana @ nei @. @ komite o na aina aupuna @ $10,000 no ka hana hou ana @ nui o Waimea, Kohala @ ana ana o ke @ o @.
Ua hooaiai pu ke komite @ $2,200 no ke @ no @ Kaihuahua. @ $3,000 no ke kukulu ana @ iliwai ma alanui @ aka i ka aponoia o ka @ e kukulu ai e @ ame @, a @ wina o @ po ke @ iliwai ame na lako @ a hoopanee no hoi ka Hale @ i kahi la ae.
KA SENATE
La Hana 15, Maraki 4.--@ iho ae ai o Senatoa P. @ mau hoike ma ka aoao @ i na bila La Sabati a @ ka bila Senate Helu 41 @ laau. O ka hoike hope e @ hoike a ka hapanui e @ hooholoia o ua Bila @ heluheluia ae ua bila ia no ka manawa a hoihoiia aku i @ Hookolokolo.
Hooholoia ma ka heluhelu @ Bila Senate Helu 42, pili i @ kaa auhau o ka poe e paa @ hana aupuni. O McCandless, W@ me Brown wale no ka poe ma @ ku-e.
Hooholoia ma ka heluhelu @ ka Bila Senate Helu 61, pili i @ o ka hana ana i na bila @ no hoi ka Bila Senate Helu @ ka "balota i maka-ia."
Na ke Komite Pa'i i hoiko @ ana i ka Bila Senate 56, pili i @ loli pauku o na Kanawai i @ ponoia e pili ana i ka hookaa@ kekahi Lunakanawai Apana @ hana ae. Hoihoiia i ke Komite @ lokolo. Na ke Komite Pa'i @ mai e pili ana i ka Bila @ 57, e hoololi ana i na Kanawa @ ponoponoia e pili ana i na @ hele hewa, a hoihoiia no i @ Hookolokolo. Na ia komite @ hou mai e pili ana i ka @ wai i Hooponoponoia, e pili @ pa'i ana i na lelo hooholo o @ Hookolokolo Federala o @ hihoiia no i ke Komite @.
Na Hayselden i waiho mai @ pili ana i ke koho ana i ka @ Paahao, a holo ma ka @ ana a waihoia i ke Komite @.
Na Parisa he olelo hooholo @ mo ana iloko o ka Bila @ huina o $5,000 no na alanui ame @ kula ma Hawaii. Hoihoiia i @ kupono no ia mea.
Na Parisa no he olelo @ ana i ke Keena Hoonaauao ina @ aina aupuni na aina e ku @ aupuni, a heaha hoi ke ano o @ e hoopaaia nei na ukuhana o @ kula a owai la na agena kula @ nei, a hooholo loa ia.
Ua noonoo hou ia ae ka @ e pili ana i ke pa'i ana i na @ ka olelo hawaii, a e @ ke holo ua pila la ma kona @ ekolu ana.
Heluhelu elua ia ka bila @ wale ana i haawina o $2,000 @ nai ana i ke ahi o Kona, a @ .
Heluheluia ka bila a @ kolu o ka manawa a hooholoia @ Brown, Dowsett, Kalama ame @ hoole.
Hoihoiia i ke Komite @ Bila Senate Helu 39, e pili ana @ lama ana i na haku omole, @ o ka heluhelu ekolu ana, a @ Senate.
KA HALE.
La Hana 15, Maraki 4.--@ noi mai ia W. K. Keoho, o K@ Maui, e noi ana he $500 koi @ na aina i lilo ai i alanui aupuni @ hoila i ke Komite o na Aina @.
Na ke Kakauolelo o ka Senate @ una mai i ka bila pili i ka @ i na kii ame na ana aina ma @ na Kakaukope, ame ka @ ana i ka Pauku 1815 o @ Hooponoponoia.
Hoike lilo o kela ame keia o na o na Hana Hou no na @ eono o ka 1904 he $1666.32, @ a Kakauolelo White.
Na ke Komite o na Aina @ na Hana Hou i hoike mai e @ i ka haawina o $10,000 i @ hoohui ana i na Alanui K @ Kamehameha: $15,000 no @ o Koolauloa ame ka @ nui; $10,000 no ka hoopau ana @ o alanui Manoa; $33,000 @ o Lihue, Kauai.
Na Olelo Hooholo i @.
No ka hana hooponopono @ na ana i ka hale @ o @ (Waterhouse).
I $8,000 i alanui mai @ $5,000 i alanui mai alanui @ laea; $1,000 no ka hooponopono @ alanui mai Pohoiki a Kamalii @ ka hana hou ana i ke alanui @ maili a Kaimu ; no na alanui @ pana Ekahi $95,@). (Lewis.)
I $15,000 no na alanui ame @ Anahola, Kauai. (Mahikoa).
E ukuia na kauka aupuni @ e lilke me la i hoakakala ma @ wai 16 o ke kau kuikawa o @.
No ka hana ana i na @ ame Kakaako: $20,000). (Lilikai)
Na Kaleiopu i waiho mai @ alahao a Lucas-McCandliss @ ia ai iloko o ka Senate.
Na Broad i waiho mai @ kaawale ana i na loaa @ Aupuni i haawina @ ana i na bona @, a @ ana i na aina home @ heluheluia ma ke poo.
Nana nohe bila e @ Kanawai i Hooponoponoia @ i ewalu hora hana o na @ (E nana ma ka aoao @)