Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 6, 10 Pepeluali 1905 — E Mau Ana Anei ka Pono Koho Balota Laula? [ARTICLE]

E Mau Ana Anei ka Pono Koho Balota Laula?

Mr o ke Kuokoa» | Aloha o«: E oluoiu hou mai la'u no < ka manawa «lua. O na olelo wale. Iho. j arrte na manaopepa haku wale iho, me! na hoike maopopo ole, aole loa ia he ! niaa mea hoonaauao a hoomalamaJama j 1 k« lehulehu aka o na manao me na* hooialo kupono pela auanei e naauao) al ka l«huJ«ha. j Nolaila e na poe heluhelu o ke Kuo- ' koa, o na mea a'u i holke akea aku al ma lanuari lith. 1905, ua kakoo \ ikaiknia i a ena pauku 4o ka Organic - Act (Kanawai Kumu) am? ka. hoololi \ Pauku 15 M&b<ele I e Hke n>e !a ma ua . manao la, a o oukou na Lunakanawai; no ke kUUKiona ana. j O ka hoahewa ana aku la oukou no; ko oukou koho aa v i na moho Repuba- 1 Hka ma Kov. S k 1304 aka la. oia ka mea | 1 hewa ai, a no ka m&a e hana ana ka lakou i na hana e kaiiiia ai ua j»no Koho Balota iaula aei o kakou a Amerika I haawi manawalea wale mal al

—————— f C;a ka'u i hoakakn. aku al ia oukou. « | Ku-« ana t ca vs.>\n'Ao o!a!o ole ola sn«>. | ' n-.e e k-nk<:-o ana i! k/i 0..u-. r? hi-kī «>īr as e kāili h- :i ia [ ii*~ ai U'i r«:«r-j K -'h'" 4 ' ;1 -- o ka Oi-?!'} H — h-ī'? o Hawui; . - An:vna.s. HV>:»'"JĪĪ4 * nv;*>i-1 &• A~t i r?-..j. 2ur.« i":h, j | «>** a ii Aha Sesaw hol :n.i lalai •' I <S:h. I*3s, oia ka. PalApala Kuai ī HIo | ai o Hawaii he Paeaiaau no Aa:»nfci j Huipaia. no k* kumukuai o Eha Miiiona Dala. Liio na kuleana aapuiii apau o Hawaii, me ke koe koeaa ole maioko a © Hawaii ia Amerika ma ke apo Aio<Jio, ina Aina L«iaiii T na Aina Aupuni na Haie Aupuni, na Awa pae, na. Awa Kunioku, na lako koa, ame na waiwai e ae apau o ka lehulehu a Hawaii e paa ana. Na ua Olelo Hoohoio Hoohui la hol i wae i Elima Komiaina hana Kanawai no ka Panaiaau o Hawaii a oia ke Kanawai Kumu e oleioia nei (Organic Act) He Kanawai hoi a Amer«ka i kukaia akea ai ma Aperila cOth, I 1900, "O na kanaka apau i lilo i poe | kupa no ka Repubalika o Hawaii ma | Augate 12th, ISSS, ke kukalaia nei ma | keia he poe kupa iakou no Amerika ! Huipuia." Na ka Hooloii hoi o ke Kumukanawai 0 Aroerika Huipuia i hikiikii a paa ioa 1 ua Mana Koho Baiota laula la ou e ke kanaka Hawaih Aole loa e hooioiiiia a hoopauia. E papa !oa ana ua hooloii la Aole loa e hooneleia ke kuleana koho o na kupa o Amerika Huipuia, a i ole, hoohaikiia paha e Amerika Huipuia, a o kekahi paha o na Mokuaina, mamuii o ke ano lahui ili, & kulana kauwa kuapaa mua paha. Nolaiia o na olelo, hakuepa wale mawaho ae o keia, he leaiea kuaiehelehe wale a he lili aoao kalaiaina, me ka manao ua hiamoe na poe heluhelu. O ka olelo ana, E hana na poe moho Repubalika a oukou i koho ai, i Kanawai e kailiia ae ua pono Koho Ba« lota la. he mau oleloia na na poe nele i na manao e hoopihapiha ai i na nupepa, me ka huli ole i na kumu oiaio, e kakoo ana i na manao o ia ano. Eia ka hapa mua o ka Pauku 55 o ke Kanawai Kumu (Organic Act.) E pahoia aku no ka Mana Kaukanawai o ka Teritore maluna o na kumu kupono apau o ke kau ana aku i ke Kanawai, me ke ku-e ole ana nae i ke Kumukanawai ame na Kanawai o Amerika Huipuia. Aia la mahea ka hiki i namohoßepuhalika, a oukou i koho iho nei, i mau Senatoa ame na Lunamakaainana, e hana iho i na hana hupo o keia ano, aole loa. No ka hoolileia ae o ke Teritore o Hawaii i "Oolone" e like me ia i oleloia ma ka manaopepa o lanuari 2Sth, 1905 aku nei. He mau olelo pipa alanui a he mau mea hoopiha pepa, wale iho no ia, e hoopau manawa wale afiT i na poe heluhelu, oiai, aole loa ia mea iloko o ka Papahana a na Moho Repubalika aole loa ia mea e hooholoia, oiai na Moho a oukou ilaila e noho makaala ana no na pono o ka lehulehu ame lakou pu, a ina e hanaia ia hana aole he kanaka, he holoholona paha ka ike aku no he make, alaila hookomo aku no kona kani a-i ilaila. Aia wale no a lanakila na Moho Demokarata ma keia hope aku, oia hol, he poe Demokarata waie no ma Amerika na Senatoa ame na moho Lunamakaainana, a pela no hoi ma Ha« waii nei a ina ma Amerika wale no, alaila e hiki ana ke hanaia ia hana, a no ka mea, ua huhu a ku ka paila o ua poe moho Demokarata nei ia oukou no ka haule pa-hu ana i ko oukou lokahi ana i na moho Repubalika, aka no na Repubalika, he wai e lana malie nei i Hauola, Ola ia Kalanianaole a ola i a'u moho Senatoa ame a'u mau Lunamakaainana mai Hawaii mai a Kauai o Mano, e like ana auanei lakou me ka Uwila Makeneti e hoonioni ana i ke alahao. Holo ke Kanawai Kalana, Holo ka hoopau i ke kanawai hoohuoi, a pela aku. Oiai ke ohi nei o Amerika Huipuia, i na loaa i aneane e Elua Miliona mal na loaa Hale Dute ame Hale Leta o Hawaii nei, alaila, e ae ana anei o Amerika ma o kona mau Hale Ahaolelo la "E hoopau ae ia mau loaa o Amerika nmi a Hawaii nei aku." O na manao ku-e apau, ame na Kanawai Ku-e apau i na pono ame na loaa o Amerika Huipuia aole loa e moe na maka o ka Aeto, e lanakila na hana o ia ano. H e Puuhonua o Hawaii no Amerika Huipuia no na wa onene leaua, a aole loa o Amerika e hookuu ia Hawaii. Na oukou e na poe heluhelu e wae ! a kaana no oukou iho, me ka hoiliwai | Hke ana i ke ana Iliwai o ko oukou ma- ! nao, me ka puapuahulu ole, e haawi: iho i na manao Hoomanawanui, a kalena aku i ko oukou mau hilinai ana maluna o na Moho Repubalika, me ka haawipu ana aku i na kokua ia lakou, j a e hoouna aku i na manao ohohia a- ! pau, ame na Kanawai a hoololi Ka- j nawai paha no ka pono o ka lehulehu, j Peno lakou a pono pu no hoi kakou no ! ka manawa e hiki mai ana. Ua hewa anei ia? Me ka mahalo a nui, JOSEPH KALANA. Aiapai Lane, Kapalama, Honolulu, lanuari 31st, 1905. O KA HOOPALALEHA WALE ANA HE MEA PILIKIA lA.-O ka hapanui o na kanaka he hoopalaleha waJe lakou I ka lapaau ana i ke anu, a Ina n© e hoouluhua iole ia oia e ia mea, o ka j oi ioa aku la ia o ka hoohemahemala. I He mea maa mau o ke anu i 11! iho | maiuna o ke kanaka i ke kau anu e ; paa ana rto ia ileko o ke kanaka a hiki i' wela. He hupo loa ka manao ' e hana pela, no ka mea malia pa- | ha o ioaa mai no ka oluolu ke hikl j mai i ke kau la, eia nae aole e neie ka hoonawaliwaiiia o kekahi mau lata ( ° ke kino a ma ia ano e ioaa mai ai i kekahi m«u ma'i okoa ae. Aole loa he I *nea pono e hoohemahema wale ia ke j anu. ina no he keiki ka mea i loaa a ; i ole kanakamakua paha, n o ka mea ; he "nea nui ke ola i hoomaunauna wale | is. Ina he wahi omoie o ka laau kunu i 4 Chamherlain ko kauhaie. nona hoj ke I kumukuai haahaa loa, ke iawe oe iala | e ioaa koke no ka maha %«a hiki i a oe ke kaupaie aku f na ma'l pUikia e ae. Ke kuaiia nei ma na halekuai iaau !a|«iau apau. BENSON, SMITH & CO.. I*TD„ ea Ageca ma ko Hawaii Paealna nei