Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 49, 2 Kekemapa 1904 — Page 5
This text was transcribed by: | Lovey Slater |
This work is dedicated to: | Enei Slater |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Nuhou Kuloko
E hoomak k@ke aku ana ka hana @@ @@alanui hou o Manoa ke pau @@@ @@@@ o ke alaheie. O keia ka @ @@ Lunanui o na Hana Hou i ho@@@@ @ ah@ la papaahana ia mau @@@ Hawaii o kakou.
H@na ke pu mahuahua ae nei ka @@@@@ ko makou Lunahooponopono @@@ @@ Ua hoi ae oia ma kona ho@@ @@@ ma Makiki a ua pau na la @@ka noho ana ioko o ka Halema I M@@@@@.
M@ ka Poakahi nei I hoomaka ae ai @@ K@u@e Nieniele e huli i na mea e @@@ ana i na hana kolohe o ka la k@ho @@@@ia i hala a Aloha Aina e k@@kua nei. Hele ae hoi oe ilaila e h@ku ai i kau hana kolohe I ike ai.
Ka h@ke ae o Lunani o na Hana H@@ H@howay, eia he ekolu miliona k@@@@wai ke lilo mau nei i keia ame @@@@@. Ke pau nei paha keia mau k@@@@@ wai i ka hookahekaheia i na mea kanu.
E hoomaka hou ana kela Komisina h@@ Kanawai Kalana ma ka pule @@@@ Ianuari ae nei. Mai keia mamaa aku a hiki la manawa e hanaia ana kekahi kanawai a waihoia ae no kanoonoo ana.
Eia no na ao hoopoluluhi lani ke kalewa ae nei no maluna o ke kulamakauhale nei. E kalewa ae ana paha e hoopulu iho I na kini olalo. Ua poina ua @kiiki iho nei makou i na la o K@@puniu.
Ma ka la 20 o Novemaba nei ua hiki aku @ O.P. Emerson ma Kanaio, Maui. Ua piha ae ka halepule i na kanaka. Ua malamala ka halawai a ka Ahahui Hooikaika Pono Kristiano a he 10 @@@i lilo ae i mau hoahanau. Ua hale hou aku o Emerson ame M. Lutera @@ Kahakuloa ma ka la 27 iho nei.
Wahi hou a ia meakakau nupepa i h@ mai nei mai Poto Ata mai aole @@ ka e lilo ana ua wahi la i na Kepani ae kekahi mau mahina loihi a ua hiki aku i ka 100,000 ka nui o na koa Kepani i make a i eha mai ka manawa mai i hoomaka ai ke kaua ana ia Poto Ata.
I Honolulu iho nei o Peter N. Kahokueluna kahi i hui kino ae ai me Kiaaina Carter no ka pono o ia mau kupa e noho la ma Keanae, Maui. Ua kipa mai ola ma ko makou keena nei a hoike mai o ka ino i pahola iho ma ke awa o Kahului i kela Poaono i hala iha la oia ka ino nui hookahi ana i ike ai. Kuku o Kalaukina i ka nalu wahi ana.
EHA POKA I KIIA I KA MAKAI
Ma ke ahiahi o ka La Hoomanao i ala mai ai he hana hoohikileie noonoo ma ke kulanakauhale nei a o ua hana @@ oia ke poo e kau ae ia maluna. Penei ka moolelo i loaa ae:
He elua mau haole Farani, he mau luina na ka moku kalepa Kaiulani o George Volson ka inoa o kekahi, a o Albert Mestrand ka lua. Ua hele ae keia mau haole ika holo lio ma ia la a hiki wale i ke ahiahi a ua nui no @@ ko laua inu rama ana. I ke ahiahi ku na ona loa iho la o Albert a aia no ia maluna o ka lio.
Mumuli o keia ua holo nui aku la o Albert ma ke alanui Kalepa e nana @@@ ina hoi i ka pono o ka lehulehu ame ke kanawai. I kela manawa ua ke aku o Makai kaulio Johm Leal i k@@@ @ hana haihai kanawai a hele aku @@ oia a hopu la Albert a lawe ae la iha no Kuapapanui me ke kau no o keia haole iluna o ka lio a ia laua @ hale ana ua holo mai la o George. @ kokoolua o Albert no ke kokua @@ @ kona hoa. Ua huki ae la oi i k@ pu panapana a ki aku la i ka maikai no ekolu manawa me ka hoo@@@ @ ana ae i keia mau mamala olelo:
E koa kaulio Farani wau a aole h@@ @@kai nana e hopu ia’u.
Ma hope o keia ua hoohuli ae la o George i kona lio a holo aku la ma @@@@ Kalepa a mahope koke iho no @@ I hoohuli ae ai ka makai i kona ka i puhai aku la mahope o keia haole k@@ @@ Mai alanui Kalepa aku ke alualu ana a ka makai pii mauka o alanui Alakea huli ma alanui eritania a waanei i huli mai ai ka haole a ki hou mai la a hoomau no i kana holo ana a hiki i alanui Nuuanu a huli ma keia alanui Hotele no Kapalama ka pahuhupu.
Eia no ka makai mahope kahi i uhai ae Maanei i huki ae ai ka maiai i K@@ pu a ki ae ia iluna no elua manawa a lohe ae la kekahi poe i keia mau kani pu elua holo ae la lakou i k@@lanui a ike i keia mea a na lakou i alai ae i ke alanui a paa ua haole nei i ka hopuia a hoaumoe ana me k@@@ hoa ma na paia puanuanu o Kuapapanui.
I ka huliia ana keia o ka haole ki pu aole i loaa kana pu oiai ua kiola ae na kolohe la i
kana pu iaia e holo ana.
HE HOOMAIKAI IA KIAAINA CARTER
m. g@@ r. Carter, Kiaaina, Teritore @ Hawaii. Me ke aloha nui:
Ma ka aoao o ka Ekalesia Hoole Pule a Kaumakapili a ma o kona mua komite la ke haawai aku nei na hua hanau o ua Ekalesia nei i hiki aku ko lakou huina i ka 200 a oi i na hoomakai ame na mahalo nui ana na kau mau hooponopono Aupuni ku i ka pono ame ke kaulike oiaio i keia mau ia o kau hookele ana. A ke uwalo ae nei ka makou mau leo pule i na Mana Lani e hoomau mai i kou ikaika kino me ka wiwoole oiai oe e noho Poo ana maluna o ka aina a me ka hana ni i kau iho maluna o kou hokua no ka hoolawa ana aku i ka like ole iwaena o ka Lahui. Ke kakoo aku nei makou ia oe a i mau mai ai ka maluhia ame ka pono maluna o ka aina. O ka pono ke hanaia a e haule mai no auanei na Lani
Me ka mahalo
W. N. Lono, Kahu
S. K. Kamaiopili, Koinite.
Honlulu, T. H., Nove 28, 1904
I WAHI HOIKEIKE I KO HAWAII NEI ANO.
O kekahi hana e manaoia nei e hana ma Honolulu oia ka hookaawaiea ana o kekahi aina o umi paha eka aina a ma keia wahi e kukuluia ai he mau hale pii e like me ke au kahiko o Hawaii nei na heiau ame na ano kahiko e ae o Hawaii nei. Ua manaoia e kukulu aku i keia mau hale pili i mea e pulama ai i ke ano kahiko o Hawaii nei i naiowale mamuli o ke komo ana mai o na mea hou o keia au malamalama.
Ua manaoia e hoonohoia kekahi poe Hawaii oiaio ma keia wahi haawi aku i aina mahi kalo no lakou malaila ikanu i ke kaio kahu imu a ku’i i ka poi e like me ke ano o Hawaii nei. O keia mau mea apau no ka pono no ia o ka poe e noho ana malaila.
Mawaho ae o keia e hana na wahine i na hana o ka wa kahiko aole o na hana pelapela aka o na hana maiau e laa ke nala papale ulana moena ame na hanalima akamai.
Aole wale oia ae ia aka e hula aole o na hula o keia au aka o na hula uliuli pai-umauma olapa olioli ame na mele o ka wa kahiko. E kukulu pu ia i hale pili nui no ka hula ana ka hoahaaaina ana e like me ko Hawaii nei ano.
Ua manao pu ia no hoi e malamaia na hana kaua o Hawaii nei e like me ka houhou ihe ka maa ana ame na hana kaua e ae a na kupuna o kakou.
Ua manao pu ia no hoi e malamaia na holio ana o na kane ame na wahine e holo ana hoi me na pa-u hololio e kowelo haaheo ana i ka makani.
Ma ke ano nui e lilo keia wahi i kalana no na home Hawaii a malaila e hanala ai na ano kahiko a maemae o Hawii i mea e hoike aku ai i na malihini pela iho la ke ano o ke ola ana o keia lahui i na la i hala ae nei. E malamaia ana keia wahi me ka maemae. E auhauia ana ke komo aku iloko o ia wahi. E hana ana ka poe e noho ana ma ia wahi i ka lakou mau haualima a kuai aku i na malihini ame ka poe e makemake ana a o na loaa no lakou iho no.
O. J. J. Williams ka mea nana e hoolala nei i keia kumuhana a ua hui aku oia me kekahi poe kuonoono o ka aina nei a ua loaa mai na kakoo ana. Ua loheia mai o Kiaaina Carter kekahi i apo i keia hana. Ua ala mai keia noonoo ana e hana i keia hana mamuli o na hoolaha ana ma na Aina E i na mea e pili ana no Hawaii a o ke ano o ka nohona kahiko o Hawaii nei kekahi i hoolahaia aku. Ua holo mai na malihini ianei ua mahalo i ka nani o ka aina ame kona ea maikai. Ua ike i na mahiko ame na mea e ae i hoolahaia no Hawaii nei a i ka huli ana i kahi e loaa ai ke ano o ko na Hawaii noho ana aole i loaa nolaila hoi aku lakou o kekahi poe me na manao maikai no Hawaii nei a o kekahi poe me na manao hapa o na hoomaikai a no ka mea aole i ike i ke ano o ka hoho ana o na Hawaii ame na mea i kuluma i na Hawaii. O kahi i manao wale ia oia o Pauoa oiai he makemakeia e kokoke mai keia wahi i ke kulanakau hale o Honolulu nei.
PEPEHI I KANA WAHINE A PUHI I KA HALE I KE AHI
Ma Waiokamilo Camp, ma ka po Poaono i hala i paluku iho ai o James Nuahiwa i kana wahine no ka papa aku o kana wahine iaia i ka hoolalahu loa ma ka inu rama oiai e sahiohlo ana ua Nuahiwa nei.
Keu no hoi o ka pau ia a ua eha iho la no hoi ka wahine aka kii aku la keia Nuahiwa i ka nupepa a ho-a ae la iloko o ka hale.
He ohana no ka wahine ka mea i lohe i ke kukahalake a holo mai ia ola a loaa o Nuahiwa a ike no hoi i ke ahi a nana i kinai iho a hoomaka iho la e paluku ia Nuahiwa a hiki i ka eha ana waihoia aku i ke alanui a kilia mai ka oihana makai a laweia ae ke kolohe no Kuapapanui.
Malaila ua ikeia ua moku kekahi wahi o ke poo a ua hooponopoia ae a hoopaaia aku oia.
KE NOI A KO KEANAE POE
O ke noi aina Hookuonoono a na Kupa o Keanae mamuli o ka P. N. Kahokuoluna ame Rev. S. K. Kaailua kuka ana me ke Kiaaina ma ka la 28 nei ua hauoli nui ke Kiaaina e haawi i ka aina i na kupa o ka aina a e pau ana na hana apau i ka hanaia. Me ka manaolana i keia makahiki mamua o ka hiki ana mai o ka A. D. 1905
Ua kakoo nui o Senatoa Balauwina i ke noi ana i ke Kiaaina no keia mea.
Wahi a ke Kiaaina i olelo mai ai i ke Komite: “He makemake au e hoike ike aku i na kanaka apau aole au he Kiaaina no na kanaka waiwai wale no aka no ka poe ilihune kekahi e hoolohe ana wau i ke noi a ka poe ilihune mamua o ka ke kanaka waiwai.
NA AINA AUPUNI HOME HOOKUONOONO
He 950 ka nui o na eka Aina Aupuni ma Palolo e wehe koke ia aku ana e ke Komisina o na Aina Aupuni no ka Home Hookuonoono ana. He 50 pa-keneta o keia aina i kupono no ka mahi ana: eia nae e oi aku ana no paha mamua o keia oiai o na wahi e pili ana i na kipapali he mau wahi no keia i kupono no ka mahi ana ika waina.
O ka manao e mahelehleia keia aina ma ke kanalima eka o ka aina hookahi a kuai aku i ka poe e makemake ana e hookuonoono a poe hoi i makemake e noho kokoke mai i ke kulanakauhale nei.
Mawaho ae o ka aina o Palolo aia na aina o Pupukea ame Paumalu ma Waimea, Oahu nei. O keia mau aina kekahi e komo koke ae ana ma ka papa kuai a ke Komisina o na Aina Aupuni a maialo hoi o ke Kanawai Hookuonoono Home o ka Teritore nei. Ke pau ae na hoolala ana apau oia no ka manawa e hoolahaia aku ai no ke kuai ana.
Ma ka Poalua nei i hoi ae ai na kumu ame na haumana o ke Kula Alii o Kehehuna iloko o ko lakou halekula hou i paa iho nei me ka nani ame ka maemae.
POULI KA NOONOO A MAKEMAKE E MAUNA I KE OLA
He leulehu na manawa i hookunahihiia ai na kiakaa uwila o ke kulanakauhale nei e lele ai no ka oili a o keia iho ia ke kulana o kekahi o na keakaa uwila o ke alanui Liliha ma ka auwina la Poaha ka ia Hoomaikai hoi.
Ma ka hora 5:30 o ka auwina la o ka la i hoikeia ae nei e iho mai ana kekahi kaa uwila ma Alanui Liliha mai Puunui mai. I ke kaa ikokoke mai ai ma ke alanui Kuakini ua hoomakaiho la ke kiakaa e hoopaa liilii i ka holo o kona kaa a ia manawa me ka hikiwawe i puka mai ai kekahi wahine Hawaii mai kekahi o na alanui ololi ma ka aoao Ewa o ke alanui a holo ae ia no ke alanui hao kahi hoi ana i moe iho ai me ka hookau ana aku i kona poo iluna o ke alahao.
O keia ka manawa hoohikilele loa i ke kiakaa a hoomaka iho la oia e hoopaa i kona kaa me ka ikaika a i ka paa ana he elua wale no kapuai i koa a o ke kau no ia o ke kaa iluna o ua wahine ia.
Ua puka mai la he elua mau wahine mai ke alanui ololi mai a i ko lakou ike ana e ku ana ke kaa ua kii aku la lakou a kaikai ae la i keia wahine hana naaupo. Ua kupaka ae la keia wahine me kona hooho leo ana ae ma ka olelo Hawaii ame Beritania a o keia iho na olelo i loheia ae: “Make make hiki no.” I ke kaawale ana ae o keia wahine ua hoomau aku la no ke kaa ma kona alahele.
Wahi a na hoike ua malamaia ae he luau ma keia wahi a ilaila hoi I nuu iho ai ka puukolu i na kuhinia i hoomakaukauia. Ilaila pu ae no hoi na wai hoomalule kino a o keia paha ka mea i kupouli ai ka noonoo kanaka maikai o keia wahine a iini ka uhane daimonio e hoopoino i ke ola o keia wahine Hawaii.
NA BALOTA OIAIO O NA ELELE
Mamuli o ka lohi loa o ka loaa ana mai o na hoike heluna balota mai na mahele Elima o ka Apana Eono Kauai ame ka Mahele Ekolu o ka Apana Ekahi, Hawaii Hikina, nolaila aole i akaka loa ka huina balota o na Elele ma keia kau koho iho nei. O ka loaa ana mai nei no ia a ma ka hoonohonohoia ana o na balota oiaio no kela ame keia moho Elele, loaa ae la keia hoike malalo iho nei.
J. K. Kalanianaole 6,833
C. P. Iaukea 2,868
C. K. Notley 2,289
O ko kuhio oi mamua o Iaukea he 3,965, a o ko Kuhio oi hoi mamua o Notley he 4,544. O ko Iauakea oi mamua o Notley he 579 wale no. O ko Kuhio oi kelakela maluna o Iaukea ame Notley he 1,676.
O ka nui o ka poe koho i hoopaa i ko lakou mau inoa, no keia kau koho iho nei apuni ka Teritore he 13,349, a o ka nui o na balota i hookomoia ma na pahu balota he 11,990. O ke koena iho i koho ole he 1,359. Ma ke koho balota o 1902, o ka huina nui o na poe koho he 12,548, a o na balota i hookomoia he 11,326, a o ke koena iho he 1,222. O ka oi o na poe koho o keia kau i ko 1902, he 801.
HE HOOMAIKAI IA WILLIAM HENRY
Hon. William Henry, Makai Nui o ka Teritor o Hawaii, Me ke aloha nui:
Ma ka aoao o ka Ekalesia Hoole Pope o Kaumakapili a ma o kona mau Komite la ke haawi aku nei na hoahanau o ua Ekalesia nei, i hiki aku ka huina i ka 200 a oi i na hoomaikai ame na mahalo nui ana i kau mau hooponopono ku i ka Pono ame ka maluhia o ka aina, oiai oe e noho alakai ana maluna o ka Oihana Makai. Ke hoomanao mau ae nei makou ia oe ma ka makou mau leo pule i ka Mea Mana Loa, e hoomauia mai kou ikaika kuio me ka wiwoole, e hana i ka pono kaulike o na mea apau.
Ke kakoo mau aku nei makou ia oe no ka mea, o ka Pono ke hanaia, e haule mai no auanei na Lani. I nui ke aho a mai paupauaho.
Me ka mahalo
W. N. Lono, Kahu
S. K. KAMAIOPILI, Komite.
Honolulu, T. H., Nov. 28 1904
Eia ko Oukou Makemake Maanei
NA KEKAHI KAMAAINA O HONOLULU NEI E HOOLAKO IA OE ME NA KUHIKUHI
Ua oi hewahewa aku na hoohalahala maluna o na ma’I puu-paa mamua o na ma’i e ae.
O ka hoailona mua o ua ma’i puupaa la oia no ka akiaki liilii ma ke kua a he maeele ikaika ka hope o ia ma’i ma ka puhaka a ke ole e lapaau koke ia alaila e lilo ana ia i mea nui loa. Na ia eha koikoi, ke loaa io ola e kono aku iaia e huli i wahi e oluolu i. E hoao wale no i na laau kau no keia ano ma’iaole no e loaa ka oluolu. Makemake anei kekahi i loaa ia ano haawina e loaa kona hoopakele? Ina pela alaila e uhai aku i na kuhikuhi a keia keonimana.
Eia ka pane a Mr. S. Hanoland kekahi luna o ka Hale Kuke Awa: Mamuli o ko’u loaa ana i ka haawina o ka eha nui ma kuu kua no kekehi manawa ua hoao iho la wau i na Huaale Kuahaneenee a Doan ma kuu kuai ana ma ka Halekuai Laau o Hollister ma a ua loaa ia’u ka oluolu a pau loa kuu eha. Ua maopopo loa ia’u he mau huaaleo no lakou no ka ma’i kuahaneenee.
E loaa no na huaale kuahaneenee a Doan i ka poe kuai laau apau no 50 keneta o ke poho hookahi 6 poho i ka $2.50. e hookola no na kauoha apau ma ka leka ma ke kuike ke hoouna mai i ka Halekuai Laau o Hollister ma na Agena o ka Paeaina. E lawe i ka Doan me ka nana oie i ka @a’i.
HE HAAWINA KOIKOI
HE LANAKILA KAMAHAO MALUNA O NA EHAEHA POINO O NA AAKOKO
KAAMA’I NO KA HAPAHA KENEKURIA A I KEIA MANAWA EIA O MISS MACK KE LAWELAWE HOU NEI I KANA HANA MAA MAU ME KA LOAA OLE O NA AKEAKE A-KE ANO O KONA HOOLAIA ANA
O Miss Catherine J. Mack, e noho nei ma ka Helu 42, alanui Forbes, Jamaiea Plain. Mass. oia kekahi o na wahine i loaa aku iaia he haawina kamahao mamuli o kona lilo ana hepio na na aakoko kakaa i loaa mau ai hoi na ehaeha maluna o kona nui kino o ka oi loa aku no nae ma kon kikala ame kona iwikuamoo a o keia hoi ka mea nana i hoololo aku i kona mau lala olalo, e lilo ai hoi keia ame keia oni ana i mea nana e hoehaeha loa ako iaia. O ka loaa pu ana o kekahi mau haawina pilikia e ae e kokua ana i keia ma’i oia ka mea i lilo mai ai ke kulana o keia wahine i mea hoehaeha loa i ka naau o kona mau hoaloha. Mahope no nae o kona kaama’i ana no ka hapaha kenekuia ua lilo ae la ua Miss Mack nei i wahine ola a i kaawale ae hoi mai na inea ame na luuluu o ka noho ma’i ana a no ka pomaikai o kekahi poe okoa aku i loaa like i keia haawina e like me kona ke haawi nei oia i kana hoike no ke ola i loaa iaia ame ke kumu o kona ola ana:
“Ua hoomaka mai ko’u nawaliwali he iwakalua-kumamalima makaiki i hala ae nei. Iloko o ia mau makahiki e waiho mau ana wau iluna o ko’u wahi moe he mau la lehulehu iloko o ka pule. E loaa mau ana ia’u ka eha ma ko’u kikala ma ka aoao akau a e holo no keia eha o’u a hiki i ke kuli a hiki loa aku i ko’u kapuai wawae a i kekahi manawa e holo no ka eha ma ko’u lima akau. O ka oiaio o ko’u aoao akau apau loa ua loohia i keia haawina. He pinapinai ke ano o ka eha e hiki ole ai ia’u ke hiamoe a i ole huli paha. O ka loihi loa o ka manawa no’u e moe ai maluna o kahi moe i kekahi manawa me ka neeu ole aku he elua pule a o ka wa oi loa aku hoi ia o ka eha. O ko’u noonoo kekahi i ano olalau mamuli o ka ikaika o ka ehaeha e halii ana maluna o ko’uu kino. Me he mea la ma ka’u hoomaopopo iho ua pau ko’u ole a ua aneane mai ka luakupapau e ale aku ia’u.
He hookahi makahiki i hala ae nei ko’u hoomaka ana e lawe i ka Dr. Williams’ Pink Pills fo Pale People, a o keia hoi ka laau nana i hoola mai ia’u. Na kekai o ka’u mau kaikamahine hanauna i hoike mai ia’u no keia mau huaale, i loaa hoi iaia ka ike mamuli o kona hoao ana. Ua lawe ae wau i keia mau huaale me ka hoomau ana no eha mahina. Mahope o ka pau ana o na mahina elua o ko’u lawe ana i keia mau huaale hoomaka mai la wau e ike i ko’u maikai ae a elua no hoi mahina mahope iho ua ola loa ae la wau a hiki ia’u ke lawelawe hou i ka’u hana ponoi oia ka humuhumulole. Ua noho wau malalo o ka lapaau ana o kekahi mau kauka no na makahiki lehulehu a ua hoao hoi he lehulehu o na laau e hoolahaia ana eia nae aole loa i loaa mai ia’u he pono a hiki i ko’u lawe ana i ka Huaale Akala a Kauka Williams no ka Poe Haikea. Na keia mau huaale i hoola mai ia’u a ke kakoo aku nei wau i kana hana imua o ka lehulehu apau i loaa na haawina ehaeha e like me ko’u.
Aole o na aakoko kakaa wale no na mea e ola ana i ka Dr. Williams Pink Pills for Pale People, aka o na aakoko nawaliwali kekahi, ka lolo o ke kino ka mauleule ame na ma’i apau i pili i na wahine ame na kane. Ke kuaiia nei keia huaale ma na halekuai laau lapaau apau.
OLA NA KINI KE KAHE MAI LA KA WAI
Ma ke kakahiaka o ka Poalima i hala, Novemaba 18, i hoomakaia ai ka eli ana i ka auwaha paipu-wai mauka o Puunui e hoomaka ana hoi mai ka huina aku o na alanui Liliha ame Wale malalo o ka noho kapena ana a James Shaw (Kimo Ko), a me he la i keia pule no paha e hooku’i aku ai ka auwaha me ke paipu-wai o alanui Puunui: alaila o ka hoomaka mai no ia o na poe hoomoe paipu, malalo o ka noho luna ana a John Edwaards i ka lakou apana hana. Nui ka eleu a me ka mikioi o na lawelawe hana ana a keia mau opio Hawaii, i ka hoolala ana hoi i ke alahele e hoopokole ia ai ka hana: a no laua na hoomaikai ana a ko Puunui mau kini.
Hala aku laia puu pilikia a ko Puunui e uwe mai ai a hookahi i koe oia hoi ke alanui. Elua ae nei kau Ahaolelo i hala a na poe hookaa auhau i hoouna ai i ka lakou palapala noi no ka nana ana mai o ke aupuni ame na lunamakaainana i kohoia i keia pilikia: aka a hiki mai i keia la aole loa he wahi mea i hanaia. Nolaila he mea pono i ka hope luna alnui o ka Apana Elima ke nana mai i keia hemahema malia paha e hoolohe ia mai kona leo e kona mua ae ma ka oihana a o ke kala ia ae noia o keia puu pilikia. MAHINAHINA
HE WAHI KAULEO-O keia ka wa iloko o ka makahiki e hoomaka ai na wahine a makuahine naauao o ka home e hoomakaukau ia lakou iho me na laau Kunu a Chamberlain. He mea oiaio e makemakeia ana keia mau omole laau iloko o keia kau anu a o ka hopena e loaa mai ana ma ka lako ana he hoola koke ia ka ma’i a he mea maikai e makaukau mua i loaa mai no la i ke anu ua hiki ke kaupale koke ia aku. Ma na ano apau he hike no ke kaupaleia ae ka loaa anu koikoi ma ka lawe ana i kela laau me ka hoomeamea ole i ka manawa no e ikeia ai na hiohiona o ka ma’i. Aole he poino e loaa mai ana mai keia laau mai ke haawila i na keiki no ka mea aole he mau mea hoopilikia iloko ona. He oluolu ka lawe ana-he hiki i ke kanaka makua ame ke keiki ke lawe ae. E kuai i keia laau a e loaa no ka pono nou. Ke kualia nei e na halekuai lapaau apau. BENSON, SMITH & CO. LTD, na Agena ma Hawaii nei.
*****(This article take up two column across)
LAAUILINONABEBE
I Kona Paa ame Kena Laucha kekahi me ana nei loa a na Makeahine e noanoa nui ai
UA HANAUIA KELA A ME KEIA KEIKI ILOKO O KA HONUA NEI me ke ewe o na mai lehulehu e ulu mai ana iloko o ka ili ke poo a e lilo ana hoi ke koko ia wa i mea nui la no ka panee ana i keia popilikia a pela ililo ai ia i mea nui loa e hookaumaha mau ai i ka noonoo o kela a me keia mea oohia i ka nail ana a na ma’i lehulehu. Aole keia mea i hookaumaha ia ma kekahi ano e ae aka mamuli no o ka hoopalalehaia ana e ka mea i kupone e malama a makaaiai keia poino. Nolaila ua lili i kumuhana na keia ame keia makuahine maikai e makaaia mau ai i ka lakou mau keiki e @oohia ana i na popilikia lehulehu e ulu mai ana mamuli o ke koko ino e hookamaai@@ mau lakou me na mea a pa ue hiki a ke pale aku i keia mau popilikia lehulehu i mea hoi e loaa ai ke oia maikai malalo o na lapaau noeau ana me ka hikiwawe a me ke oia loa no hoi.
Ua olelo ia o ka auau me ka wai pu mehana a me ke KOPA CUTIKURA no ka hoomaemae ana i ka ili no ka papaa i ka lepo a me kapili malie i ka Aila
Hamo CUTIKURA no ka hooki koke ana i ka maneo o ka ili ka eeke ano manene o ka ili ame ka pehu a pela hoi no ka hoomalieilie ana i ka hu’i a me ka hooia ana i na paiapu a mahope aku oia wa ina ka e inu i ka Lasu Hoo hainu CUTIKURA oia wale ae la no ka na mea a pau e hana ai no ka pale ana aku i keia mau kinaunau o na keiki liilii i na wa apau e hoomaka mai ai a ina no ua loaa mua ne mea pau wale no ia i keia mau laau ae la ke malama pono ia na kuhikuhi. Ma keia hana ana peia e loaa ai i na makuahine hoomanawanui ka maha a me k oluolu o ka naau a he mea no hoi ia no lakou e hookaumaha ole ia ai i na wa a pau. Ua hoolaia keia mau haawina pomaikai ma na home lehulehu a puni ka aina.
Mamuli o ka momoa ka maemae ame ka hikiwawe o ke ola o kela laau i makemake nui ia ai e na lahui kanaka a pau i hoao a ikemaka i kona waiwai nui ma ke ano hoola a peia no hoi i hilinai nui ia ai kona waiwai no ka hoopakele ana i ka luhi a me ke kaumaha o na makua lehulehu ma na wahi a pau a pela no i malama nui ia ai maloko o na home.
HE HOOLA MAOPOPO NO NA MA’I MALOKO A MAWAHO O KE KINO
Oia hoi ke KOPA CUTICURA e hoomaemae ai i ka ili a me ke kepia o ke poo a hoowaliwali i ka allualu o ka AILA CUTICURA HAMO no ka hoopau koke i ka maneo a hooluolu a hoola a me ke CUTICURA RESOLVENT no ka hooluolu a hoomaemae ana i ke koko. Ke kuaila nei ma na wahi a pau o ka honua nei. Keena Kuai ma Auseteralia, R. Towns & Co., Sydney, N. S. W. Keena ma Aferika Hema, Lamron Ltd., Cape Town. “I loaa ai ka ili pahee maikai ka lauoho a me na lima.” POTTER DRUG AND CHEM. COMP., Boston, U. S. A., na Ona o na laau CUTICURA a pau loa.
HOOLAHA I KA POE HAHAI HOLOHOLONA, KAAHELE KUAHIWI, etc
KE HOOLIMALIMA AKU NEI A KUAI AKU HOI MAKOU I NA HALELOLE, PALULU LA, NA LAKO NO KE KAAHELE KUAHIWI ANA, NA LAKO HAHAI HOLOHOLONA AME NA LAKO LAWAIA.
NA AHAMAK, NA HOHO KAAHELE, AME NA NOHO KULE, NA PU AME NA POKA.
PEARSON & POTTER CO.,
LIMITED
931 ALANUI PAPU.
(Column Four)
IKE IA WAIKANE
E ka nupepa Kuokoa: E oluolu oe e hookomo iho i ka’u wahi puolo a ke aloha ma kahi kaawale o kou kino lahilahi i keia wahi puolo. Ma ka la 13 iho nei o Novemaba, ke Sabati, ua haawi manawalea mai ka Ekalesia o Waikane ia maua i na dala maikai he $10 no ka nui o ko lakou hauoli, no ka lohe ana i ka olelo a ke Akua ame ua meahou o na aina e mai ka waha o Kana mau kauwa a ma ka olelo malihini o ia aina a maua i noho hoomanawanui ai a na Rev. R. Maka, i unuhi ma ka olelo Hawaii.
Ke mahalo nei maua i ko lakou lokomaikai nui a na ke Akua e kokua i ka lakou mau hana i na wa apau.
Rev. ame Mrs. D. P. Mahihila, Pa Kula Kahunapule.
MAI LOAA I KA EHAEHA
Hoomanawanui maoli no hoi kela wahine iloko o kona ma’i aole i lohela aku oia e kaniuha ana. He nui na manawa a kakou i lohe ai i keia mau huaolelo a ua ulu koke ae ke aloha iloko o ko kakou puuwai no ka mea i loohia i ka nawaliwali. He mea oiaio he nui ka poe iloko o ka ehaeha na kane ame na wahine o na makahiki like ole. Aka nae, e haawi aku kakou i ka mahalo ana i na hana holomua a ke akamai o keia au i ka hakoko ana aku me na ano ma’i like ole. He mea maikai no i kakou ke auamo i ko kakou mau ehaeha me ka hoomanawanui aka nae aole anei he mea maikai ke auamo ole kakou I kela mau ehaeha? Ae oia no ina no nae e hiki ia kakou ke pale ae a i ole e hoopau loa ae i keia mau ehaeha. Oia ka mea e imila nei i keia mau la i na mea e pili ana i na laau lapaau. I keia mau makahiki koke iho nei no i hoikela ae ai ua loaa na laau lapaau maikai ma o ka noli pono ana ma ke ala e hoonuiia mai ai ka naauao a ua nui a waiwai no hoi ka uku. O ka oi o na mea i loaa oia no ka
WAMPOLES PREPARATIONS
i ikeia a i laweia a puni ke ao hookoa . O kekahi mea maikai loa o keia laau ua hiki loa i keia laau ke hoola i ka ma’i akepau ame kekahi mau ma’i hooemi kino e ae. Ina o keia wale no ka mea hiki i keia laau ke hana ua hiki loa oia ke kauia ma ka papa ekahi o na laau. He momona keia laau he like me ka hone meli a ua loaa iaia na mea hoonoono ai a hoola hoi i like me ko ka Pure Cod Liver Oil i loaa mai ai mai ke akepaa mai o ka i a cod hou loa ame ke Compound Syrup of Hypophosphites ame ka Extracts of Malt and Wild Cherry. Ua hiki i kela laau ke pale aku i na anoano o ka ma’i iloko o ke koko a hooikaika hoi i ke kino onawaliwali. He laau hoonoono ai no hoi keia. He laau keia i kulike ma na mea apau i hoikeia aku nei. Hoomaka ka maikai i ka wa e hoomaka ai e ai. Aole oe e hoohoka ia. Loaa no keia laau ma na halekuai laau apau maanei a @@ @@ wahi @ ae.
HE HOOMAIKAI NUI
I o’u mau Haku Makaainana ahonui o na Mokupuni i hui ia o Maui. Molokai ame Lanai, Apana Ekolu Teritor o Hawaii Aloha nui oukou: Mamuli o ka loaa ana ia’u o na Balota he 838 mai ka mahele 1 a hiki i ka mahele 20 he makana nui keia i loaa ia’u mai ko oukou loko@ aikai mai me ka lokahi i loaa i ao oukou puuwai nolaila ke haawi aku nei ao i ko’u mau hoomaikai ame na mahalo he nui la oukou e o’u mau hiki makaainana o na mokupuni i hui ia o Maui, Molokai ame Lanai a maluna ae o na mea apau na ke Akua e lkokua ia oukou a pela hoi i ka oukou kauwa nei o ka’u hoi hope i ko oukou oluolu i nui ke aho a pa ka ili i ke k@@ kaiokia ke Kanawa pale ka po puka i ke ao ua ao kaua e ka i@@wai ua pa ka makani a he Kilipohe a e Pae mei au no ka Ua Ulalena o Piiholo a me ka Ua Ukiukiu o Makaowao.
He hiapo kuakahi hoi na ka Home Rula ame ke Demokarata i huiia aowau iloko o oukou a o oukou hoi iloko o’u e hoomanao oukou i ke Kau hou e hiki mai ana oia ka makahiki 1905 O Maui no e ka o@ Ka oukou kauwa haahaa
J.E. KEKIPI
O KE
Koko Ino ka mea e
loaa ai na Pilikia
ma ke Kino.
E Heluhelu I keia mau Manao.
O KA LAAU.
AYER’S SARSAPARILLA
-KA
laau nana e hookaawale na ma’i ino mai kou koko aku. He laau hoonoono ai, a he laau e hooikaika ana i kou mau lala apau. O ka Laau Ayer’s Sarsaparilla ka laau kaulana loa a puni ke ao holookoa. Ina a hoomau ia ka lawelawe ana i keia laau e loaa ana ka ke ola kino maikai a me ke koko maemae, hoi hou mai ka ula o koa maalehelehe, pu’ipu’i maikai kou mau papalina, a loaa ke kulana ola kino maikai.
He loaa na pu’u paa o ke kino i ka laau Ayer’s Sarsaparilla, e hoopakele ana mai ka ma’i puu paa (Brights’ Disease) ame na ma’i oia ano. Ke koi ikaika aku nei makou e lawe ia kela ano laau ma kahi i ike ia na ma’i Puu paa apau.
Hoomakaukau ia e Kauka J.C. Ayers & Company, Lowell, Mass. U.S.A.
E loaa no keia mau Huaale ma na hale kuai laau apau.
Kauka Mitamura
Alanui Kukui Ololi Helu 68, Honolulu, Na Hora Hana:
Hora 9 a.m. a 12 m: 6:30 p.m. a 7:30 p.m. Sabati, Hora 9 a.m. a 10:30 a.m. Telephone Blue 3466 P.O. Box 342.