Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 48, 25 November 1904 — MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole [ARTICLE]

MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

MOKIWA XXXIV. KE KAUX.VWAIIIXE I'l XI KOKO. l"a lik«- ua kaunawahine la me kekahi tiga liae i konn. i'ianawa i ik»> ai i k«»1 a hoa paio. a iaia ekn ana ma kahi ano pouliuH oka hale hoolulu kaaahi. ua hiki no.ke ikeia aku ke keke mai o kona mau niho. ine kona mau maka hoi e hoike mai ana i kona hauoli i ka Imi ana iie aio a he alo me kona hoa paio a waiho aku i na olelo hoaloha Oh'. I ka manawa a Wete i komo ai mawaena ona ame kona hoapaio. j na huii ae !a oia a kau aku la kona mau maka pahaohao i huipuia mej ka inaina. oiai ua manao mai la oia e halawai ana kona ike ine ke kanaka Ameiika nana i hoopahu'a i kana papahana. a i kona ike inaopopo ana mai ine ka*hoohewahewa ole i ke Duke Kiekie o ICa-; loujra, ua niae koke iho la keia haawina. ame ka niiuoaka maluna o; kona mau papaliua i kau aku ai kona mau niaka. 1 | "E kaunawaiiine.-' wahi a \Vete i pane aku ai me ka hikilele lioopunipuni. a hoomau aku la me ka hawanawana ana. '*ke make-; make in*i anei oe e hoolilo aku i kou manao lili i keia wahiue i kumu: nona e lauakila ai?" j "lieaha ka manao o kau i pane mai la?" i panai aku ai o Sotia; me ka puiwa nui. j "l'a ike ka Ernepera i na inea apau! I'a huikala mai oia iaia nei, a e hoopnka koke ia no na hoolaha no ka huli ana ia kaua. a ke| maopopo nei ia*u owai ae la kekahi poe mawaho.ae o kaua." ! "Aol*' ioa e hiki keia niau mea au i ha'i mai nei! Ile elua hora. i hala a»* nei ua hui aku waume ka Emepera!" | "Eia nae he hapalua hoia i hala ae nei me ka Emepera wahinei ka'u wahiue, a nana i ha'i ae nei i keia niau niea apau ia'u." i "\awai i kumakaia ia kakou?" j "I'a uianao ka Emepera wahine na ka <luke kiekie i hana i keia hana." j ' Eia na< 4 lioi ua ha'i mai oia ia'u " | "l'a ike wau ia mea," i kahamaha aku ai o Wete, "ua ike wau ua lioopaa mai oia ia oe e kokua ana oia, ina nae oe e hoopau ana r kou manao e kumakaia ia kakou apau." | "iN'h'-a oe i ike " j "I'a. komo īnai ka manao iloko o'u e hoolilo ae ia'u i mea nana e| kumakaia. eia uae ua ike iho la wau he nui a lehulehu o ka poe e ; manao m*i c like me ko'u, nolaila i hoopau ai wan ia manao. | Ku'eku'e ae Ia na poohiwi o ua kauuawahine la, a ninau aku la. me ke okakaia o kona Ieo: | "Aka hoi. pehea hoi keia wahine?" j 'ilamau! Eia oia malalo o ka'u malama ana—ua wnihoia mai| lioi e ka ahahui nana e hoomalu nei iaia." j "Auhea hoi kela kanaka Amerika?' ? ! "l'a make oia i ka wa i lele alukaia ae ai ko kakou wahi lialawai ena koa i keia po. au hoi i hoike aku ai ike aupuni. "Na'n i hoike." "Ae. nau! E kala mai no nae oe ia'u e liookaawale ae wau i keia poe e kuku mai nei—mai kanalua hoi oe no ke Kaunawahine Vera.i E waiho aku no wau iaia iloko o kou mau lima ke lioomaka tiku| kakou i ka kakou huakai." I Alaila huli ae la ua Wete nei a kaua me ka maalea a kau aku la kona mau maka maluna o na kanaka i akoakoa mai mamuli o ko I lakou hoopuiwa ia ana e keia mau nana a ke Kauuawahine Sotia, j a pane aku la: f "E kala niai ia makou. e ko'u maii hoa lahui, maniuli o kekahi ulia kuhihewa i ala ae nei keia mea maanei. nolaila e oluolu oukou e hookaawale aku." a ia manawa 110 hoi i lalau aku ai oia i ka papale o \"era a haawi aku la iaia, a ia manawa no hoi i lalau mai ai oia a lioi aku la no kahi pouliuli loa. Lalau aku la o Wete ia Kaunawahine Alamazofa. a kuikuilnnai aku la laua no kahi e lohe ole mai ai na kanaka i ka laua mea ej kaiuailio aua, e malama ana hoi i ka laua liele ana a e hookaawale ana mai kahi mai o na kukui e a ana. I -Ke ike nei oe, eke kaunawahine. ooe ame a'u keia iloko o keia| pilikia hookahi, a o ka hana pono ia kaua oia ko kaua liana like a ij ole e hana no oe i kau a owau no hoi i ka'u. llealia ka kaua e lianai ai?" wahi a Wete i ko laua manawa i hiki aku ai ma kahi ana i kolio; ai no laua.e kukaikamailio ai. . | "Aia i kau mea e koho mai ana, ina nae ua makaukau oe e haawi, mai i kela wahine iloleo o ko'u poholima. ! "Aka hoi. heaha ka mea e hiki ana ia oe ke hana alui maluna ona i keia manawa? Aole oia lie waiwai kalewa e hiki ai ke piepiele aku iaia e like me ka makemake o kekahi poe." "Ta ike anei oia ua huikala mai oia? ,J "E pono ia oe ke ike iho aole oia i ike ia mea. "lua pela, mai ha'i aku oe iaia ia mea. a e waiho mai oe iaia e hana aku wau maluna ona i ka'u mea i makemake ai." " \ka hoi e ke kannawahine aole anei ou ike iho i ka waiwai ole 0 kan e uiauao nei! Aole e hiki ana i kaua ke liana aku i kekahi hana inaluna ona i keia ma.nawa, no ka mea i kou manawa e hoao ai e hana ino aku iaia e liooho no oia, a oia no ka manawa o olua a elua e hopuia nuii ai e na koa. a ia manawa e puka ae ai ua mea oiaio apan, a o oe ke hoka aua. -V, wuilio ni.-ii oe ia mea me a'n." wahU Solia 1 puana ae iu. me> ka mir.ii.ika uiki u i HiakiMiiake 010 iu. . . , ! "Aka hoi.-e ke kaunawahine, ke noi mai nei oe i ka mea aue j hookomo aku ai i ko'u poo iloko o ka pilikia, a oia hoi ka mea aii| e minamina K>:\ nei." . . , . ' • ! kou manao maoli anei ia o ka hoole mai ī ka u mea e noi aku. aua ?" wahi a Sotia A ninau aku ai, aia hoi iloko o kona mau maka ka , iuaiua o ka i makaukau e lele maluna o kana mea ī makemake ae e apo aku. ' , . » • i ! • oia iua»H no k»'« mauao." walii a akn ai nio ke, kuoo. a ku ae la oia a Hoiko ae la i koua kulana duke me ka luohiej iiuua o ua wahiue puni koko la. ] -Aole anei oe e hookuu nuvi ana īa n e hana aku e hkt nn. ko iuakemake? v > "Pehea e hiki ai ia'u ke hana aku pela. ( "Ea pono no nae e hookuu mai oe ia'u e hana aku e hke me ka u, 1 inanao av' f v ! -Paakiki maoli no oe. e ke kaunawalnne. •'Ki' ike.aku la wau. e knu l.aku ke makemake uei oe e akoakea mai i ka'u i makemake ai,a ke l.a'i aku ne. wau .a oe e K liaawi mai oe i kela waliine.ia'.i, a 1 ole e laweui aku oe no ka halepaahao no ka hoopaahao ana. ?? , i " A ke laweia wau ilaila. o oe pu kekahi me a u. "Heaha ka 4 u e nana akn ana no ia mea?" . •He mea ano nui nau e noonoo iho ai ke paa aku oe īloko o ka halepaahao. a e hemo no hoi o Vera mailail* mai. a aila la manawa aole he mau mea uana e akeWa iaia ame kana aloha. Xau iho la na ku ? i oua kaunawahine la, a īa manawa i paue hou aku ai o Wete: , , •Ke ike «ei <>e i ka waiwai ole o ka paio ana akn maluna o kan mea e manao u.-i, Ina no lioi l.e hiki ia-.i ke ike akui i Ika u * l.iki ai ke kokna aku ia oe, e hana no wau n.e ka ; e- H iho Ui im» na mea e ku nei i keia luanawa, ke ike ole nei «au i ka mea i hiki ia*u ke liana aku. , ~ >"oonoo iho la ua kaunawahine la i keia mau mea apau no kekahi mau minute, alaila pane aku la oia me ke ano hoohuoi:

| "Heaha ka mea nana e htx>komo nei ina noon'M> ana iloko ou ! oo ki'ia wahiae?** ) Minoaka iho la «a Wete oei a pane aku la: "H«- nui na mea nana i ho«»komo mai i na manao iloko o*?i no keia knunawahine. Aole anei ou ike lu* pahijnUa kaahele kona anu 1 J k<»na hoalolia, oia no hoi o \Vete L>etona. a ua make hoi oia i keīa uianawa. I k«4a manawa eia wan ma koiui makalua." ! "Mai ia wai niai i loaa mai ai k<»na palapala kaahele?" ī ' Km manao neī wau mai ka hoaloha mai o ke kannawahine. oia l no hoi o t Tenerala Oerisa." j "Hikiwawe niaoli no ka loaa ana o kona palapala kaahele a i j keia manawa hoi oka po. E kuu haku. ke manao uei wau ke ha'i ; nei oe i kekahi moolelo kaao imua o'u." ! "Ike maoli no oe." | "O ka poe kipi he mea pono no ia lakou e makaala a e ike hoi i ] na mea e hanaia mai ana inaluna o iakou." I "Alaila ua.like a like kaua ma ia mea." | "Me he mea Ia oia maoli no. He manao anei kou e ha'i hou mai I i kekahi mau mea e pili ana i keia palapala kaahele. a i ole e hele j anei wau e ninau aku i kekahi mau luna aupuni?" i panai aku ai o ' Kaunawahine Alamnzofa. a aia hoi iloko o keia mau olelo ka uioi j wela a Wete i ike aku ai e hanaia mai ana īaia. | "Ma ka'u noi ana i hele aku ai o Kaunawahine imua jo Genera«a Oerisa" a ha'i akn iaia i na nu»a apau ana i ike ai " ! *'Oia hoi, e hoike aku i ka hapa o ka'u hana iloko o keia hana : nui a kakou apau. v T kahaiualia aku ai na wahine la. ! "Ae, e ke kaunawahine. ke lohe aku ia wau i kou pane ana mai ; la no ia mea. a ke inanaoio nei wau ua lnhe io aku 110 wau i ko Vera ; ha'i ana aku ia mea a lioopuka aku hoi i kou inoa." j j "Heaha iio hoi kou mea ha'i ole mai nau no i a'oa'o iaia?" ; 1 "Nani ia ua hoopuka mai la oia no ia niea. ke loaa nei ka manao. i iloko o'u e ha'i aku ia oe na'u io no i a'oa'o aku iaia. E ike mai oei ' ua ha'i mai ke kauaka Amei ika ia makou i kekahi mau mea e pili j ana nou. ame kau i manao ai e hana. nolaila aole' e hiki ia'u ke aloj ! ae i keia e like no hoi me ka hiki ole ia oe ke alo ina nou ia mea." | j Nau hou iho Ia na ku'i oua kaunawahine Ia oiai ua maopopo mai ■ I la iaia he mea waiwai ole ka hoopaj>a ana mai me kekalii kauaka i- ! ike a i maopopo i kaua liana ame kona mau manao. j | "Alaila. e hooiaio mai oe ia'u he hoopunipuni keia nnui olelo au' ia'u.*' j ! "Ke hooiaio aku nei wau i ko'u hoopunipuni," i panai aku ai o ! ; Weie me ka minoaka ana aku. : | • "E akahele e kuu haku! He wahiue pono ole wan ke hanaia i mai na hana hoopunipuni." ! "E kuu leile kaunawahine," wahi a Weie i pane aku ai ine ka hooko'iko'i ana iho i kona leo ame ke kuoo maoli. nana hoi i hoo- | komo aku ika maka'u iloko o Kaunawahine Soiia. "aole anei ou 'ike'mai eia wau ke liana nei i kekahi hana i maopopo loa e kau mai ana ka make ame ke ola ia'u ina oia ilio la ke alahele. e like hoi me' ; kau e hana nei?" ; j "Ke ike nei wau ia mea." • I "Alaila heaha kau e ku nei maanei a hoike ae i na manao hoo-| ' maka'uka'u e Uke hoi me kekahi kaikainahiue e hele ana no i ke |kula?" . Aia iloko o'u ka miuamiun i ko'u ola mamua o kou, a i oi ■ aku hoi inamua o kau e hana nei no ko'u aloha i ka olua mea e aume - | ume nei. Heaha ka mea e hiki' ana ia oe ke hana? Eia nio ū'u ka i hae o ka lanakila, a ke maiiao nei wau e liana aku a hiki i ka hopena." ! ! "Pela io no. aka heaha iho la ka pili o keia wahine iloko o ko'ui I poino au e makeniake nei e kaawale aku?" ■ | "l'a ha'i mua aku nei wau ia oe-aia kona palapala kaaliele me ia nona anie kona hoa." | "Eia nae hoi ua ha'i mai nei oe he hoopunipuni ia mea au i ha'i ; mua nu\i nei." | "Nau i noi mai nei o ae aku wau o hoopuka aku p'ela." j "Eia nae hoi ua lia'i mua mai nei oe ia'u aole oia i ike ua hui- j ikalaia mai oia, a mahope mai no hoi ua lia'i hou inai oe ia'u ua hele | | aku oia e hui me Generala Gerisa. Ina ua liana io aku oia pela,; alaila ua ike oia ua lniikalaia mai oia." j , "Alaila, ua maopopo ae la ua lia'i aku nei wau ia oe i ka mea; I oiaio ole?" <4 'Ae." "Alaila aole anei e loaa ana kekahi manao mailoko mai olaila? - "Ke maopopo ole aku la ia'u.'' "Alaila e hoomoakaka aku ana wau ia oe." '•E hana mai oe pela." l 'Ya ninau mai oe i na ninau a'u i makemake ole ai e lia'i aku i ka haina a nolaila i hoopunipuni aku nei wau ia oe." "A nolaila ke hoohoka mai nei oe ia'u?" ; "Pela io noi" ( ! "A ke manao nei auei oe e puka aku ana oe mai keia aina aku?" | i <k He kumuhana okoa loa ia mai keia a kaua e kamailio nei." : v 'Ke maopopo ole aku ia'u ka'u." | [ "Aole loa no hoi oe e maopopo ana ia mea a hiki i kou manawa e! hoopoina loa ai i keia mea mai kou noonoo ae. Na ko hoaloha Gere-| | nigofa i hana ino ia oe mamuli o kona makalu ia oe." | I "Ke manao nei wau e pono oe ke hoomoakakalea loa inai i kau | I mau niea e kamailio mai nei. Ke kokoke mai nei ika manawa e holo j a' u ai 1«. kaaalii, a ke lia'i aku nei wau ia oe aole loa wau e hookuu | aku ana ia oe a liiki i ka manawa o'u e ike maopopo aku ai i na mea j apau au i lia'i mai nei," j "A ke lia'i aku nei no hoi wau ia oe aole loa wau e nana ana i j kau paa mai ia'u ma keia wahi. Ke waiho aku nei wau nau e j noonoo mawaena o ka hana ana e like me ua wahine leele maoli, i loaa • ka manao e ninau i na ninau lehulehu he uuku nae ka mea e loaa | aku ana, a i ole e hoolilo iho ia oe i liehena i loaa ka mauao iloko ona j ua hiki iaia ke hooiuaka'uka'u i ke kanakamakua me na manao i pili j ole aku iaia." 0 keia kekahi o na paio hahana loa mawaena o ka makaikiu j ame kekahi wahine i oi aku ka īuaalea i ko ka nahesa, he hana hoi j na ua Wete nei a kaua e liana ana i mea e kuhea ole ai ua kaunawa- ? hine puni koko nei i na koa e kii mni ia \ era, ke pio mahuka niai ka; halepaahao mai. Ina no i loihi loa aku ko laua papaleo ana, ua j manao ka makaikiu e lanakila aua kona aoao. ]S'o Kaunawahine Aiamazofa hoi. ua paha'oha'o nui oia i keia ; mau hana a ke kanaka ana e kuhihewa nui nei oia no ke Ouke Kie-; i kie o Kalouga. a aia hoi oia ke noonoo la i ke kumu i lilo aku ai keia : (luke kiekie i kokua no kona enemi. he mea hoi i pili ole aku i ua ■ ■ eluke la. Mamuli no o keia kanalua. ua hooikaika hou ae la oia, a pane aku la uie ka leo waipahe: * ! "'AoIe wau i mauao e hana hoaloha ole aku ia oe, eia nae he' : mea pono e kaa mai kela wahiue ma ko'u mau lima, me ka nana ole i ae i ka mea e ala mai ana!" 1. "Aole anei wau i lioopaa mua aku nei ia oe e waiho aku no wau iloko o ka poho o kou liina mahope o ka pau ana o ka'u hana?" "Heaha kau hana. a pehea hoi ka loihi o ka mauawa au e paa ai; ' iaia?" - . ! j "O ko'u hemo aku tne ka maalahi mai keia aina aleu, oia ka u I hana, a e hookoia aku no kou makemake i ka manawa a u e kaa aku ! ai mawaho o keia aina." ' * k E haawi mai ana auei oe i kekahi hoopaa ana ma kou aoao «e hooko io ia mai ana no ko'u makemake?" "Pehea e hiki ai i kekahi kauaka e holo mahuka ana ke haawi aku i kekahi olelo hoopaa?" "Ua hiki ia oe ke ha'i mai ia'u i kau mau mea e inanao nei." "Mahalo. Aole wau e waiho aku ia'u iho iloko ona lima oke Kaimawahine Alamazofa. T"a pinepine na manawa aua i hana ai i na hana kipi, nolaila aia no ko'u pakele a hana wau e like īue ka u i manao ai a pulama hoi i ka'u mau mea e mak'emake aua e hana iloko iho o'u." 1 ka lohe ana o Sofia i keia pane a Weie, ua pii la ka inaina iloko ona. eia nae ua ninau mai h\ oia ine ka leo oluolu. oiai ua hoomaka ae la oia e maka'u i ua Weie nei a kaua: "Alaila heaha kau e manao nei e hana mai no'u?" -Oia ka niuau maikai. a ua hoopuka mai la no hoi oe mahope o kou noouoo pono ana. Heaha la ka u e hana aku ai nou? (Aok i pau.)