Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 48, 25 November 1904 — Page 2
| This text was transcribed by: | Connie Watanabe |
| This work is dedicated to: | Kotaru and Kame Shiroma |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
2 NUPEPA KUOKOA. POALIMA. NOVEMABA 25, 1904.
KA
NUPEPA KUOKOA
NO KA MAKAHIKI - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - $2.00
NO KONO MAHINA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1.00
SUBSCRIPTION RATES
ONE YEAR - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - $2.00
SIX MONTHS - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1.00
O NA OLELO HOOLAHA APAU E HOONAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA. E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, @ INA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA. E HOIKEIA AKU NO KA AUKAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.
O na Dala apau o ka Pepa e hoouna pololei
mai i ka HAWAIIAN GAZETTE
COMPANY, LTD.
HOOPUKAIA E KA
Hawaiian Gazette Co., Ltd.
Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu,
Pa@alaau o Hawaii, ma ke ano
Mea o ka Papa Elua.
DAVID L. A-I, : : : : : : : : : Lunahooponopono
S. K. NAWAA, : : : : : : Kokua Lunahooponopono
A. W. PEARSON, : : : : : : : : : : : Lunanui
HONOLULU, OAHU,
POALIMA : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : NOV. 25, 1904.
KA HOOKUUKUU WALE I NA KEIKI.
O ke Kanawai e papa ana i ka hookuuwale ana i na keiki liilii e hele wale ma na alanui o ka lehulehu, a ma na alaloa paha, ma na hora o ka po, e like me ke Kanawai e puka aku nei ma kekahi wahi o ke Kilohana nei o keia pule, oia kekahi kanawai i kupono loa e malamaia, a he kanawai hoi e pono e hoomauia ma na buke Kanawai o keia Teritore. Aole keia Kanawai ma Hawaii nei wale no, aka ua komo pu iloko o na Mokuaina Nui o Amerika Huipuia.
Ke manao nei makou he kanawai maikai loa keia i hanaia no ka pulama ana ame ka malama ana i ke ola o na kamaiki i loaa ole ia lakou ka ikaika kupono e pale ai ia lakou iho mai na hana kimopo e kauia aku a@a maluna o lakou mai ka poe i kanakamakua a i loaa na manao ino e hoopilikia wale aku i ko hai pono ma na alanui. He kanawai no hoi keia e paipai ana i na aoao ulu hewa o ke keiki a e maliu mai i ka leo a'o o na makua, oiai o kekahi poe keiki he hookuli maopopo i na a'o ana a na makua, a makemake hoi e hana aku no e like me ko lakou mau makemake, aka ma keia kanawai, ina he keiki ia e maka'u ana i ke kanawai, e hoolohe ana oia a noho maile ma ka home, ma na manawa i hoikeia iloko o ke kanawai.
O kekahi mea maikai loa i loaa ma keia kanawai, oia ka hoomaamaa ana i na keiki e malama i na kanawai o ke olakino. O ke olakino oia kekahi mea i upu loa ia e na mea apau e loaa, a ua hoike na buke hoonaauao no ka malama ana i ke olakino maikai o ka hoi ana e hooluolu i na hora ahiahi, he hookuu ana ia i ke kino e hooluolu mai na hana mai i hanaia me ka la mamua aku, he hanai ana ia i ke kino i loaa hou ka ikaika i nalowale ma na hana o ia la, a o keia hoi kekahi alahele e loaa ai ke ola loihi ana o ke kanaka. No na kamalei, o na la opiopio, oia na la e kukuiuia ai ko lakou mau kino, hoomakaukau i ko lakou kulana no na la kanakamakua e hiki mai ana, a o ka loaa ana o ka manawa hiamoe e hooluolu ai i ko lakou mau kino opiopio, ke ala ana i ka manawa kupono o ke kakahiaka, he mea ia e malama mau ai i ko lakou mau kino a ulu ae he mau kanaka a wahine kino ikaika.
Aole wale o keia na mea maikai o keia Kanawai, aka aia ke a'o ana i na makua e malama i ka lakou mau keiki a e a'o maikai la lakou. He nui na keiki liilii e hele wale ana mamua aku nei ma na alanui o ke kulanakauhale nei ma na hora o ka po. Aole he kuleana o keia poe keiki liilii e hele wale me he mea la ua hoomaopopo lakou i na pilikia o ka po. O ka home oia ko lakou wahi kupono e noho ai, kahi hoi e noho mai ana na makua a ike i ka hana a na keiki e hana mai ana. O ka home oia kahi e a'o ai na makua i ka lakou mau keiki aole o na pi-pa alanui. O ke makuahine o ka home oia ka makua, a o kona kuleana nui i lilo ai i makuahine, oia kona hoomalu ana i kona home ma ke a'o ana i kana mau keiki. O ka home kahi mua loa e a'o ai i na keiki mahope aku ke a'o ana mawaho, e like me ka hele ana i ke kula, ka hele ana i na halawai ame na mea maikai e ae he nui wale, a ke kuhikuhi nei keia Kanawai ia alanui, aole he mea okoa ae.
O kekahi hana maikai loa ma na home a na makua e a'o ai i ka lakou mau keiki mamua o ka hookuuwale ana e hele wale ma na alanui, oia keia. E a'o i na keiki e hoolilo i na hora o ke ahiahi ma ka hoopaa ana i na haawina i haawila mai ia lakou e ka lakou mau kumu. Ina e hookuuia na keiki e hele wale ma na alanui mahope o ke kapoo ana o ka la, me ke kau ole o na makua i lula alakai no ka lakou mau keiki, e hoolilo i na hora ahiahi i manawa hoopaa haawina, alaila e hele wale no ia mau keiki i ke kula a hiki i ke kanakamakua ana a ole e pau ka hupo ame ka hoomaopopo ole i ka ike ame ka naauao: aka ina e hoolilo na makua i keia rula i rula alakai no ka lakou mau kamalei ma na home, e lilo ana keia i mea e naauao ai na keiki a o keia kekahi o na mea maikai loa ma keia Kanawai. Ke manao nei ke Kilohana he Kanawai maikai---he hoonaauao mai i na makua i ke a'o ana i ka lakou mau keiki, e hoonaauao pu ana hoi ia lakou e hooikaika e huli ka lakou mau keiki i ka naauao, oiai o keia iho la ka alahele o kakou na kanaka Hawaii ma keia mua aku. He Teritore kakou i keia manawa no Amerika, a o na kanaka naauao o lakou na kanaka i makemakeia ma na hana Aupuni o Amerika ma keia Teritore. Ke hooikaika nei ke Kilohana i na makua mea keiki, e hoolilo i keia rula no k@ oukou mau home, e hoopaa i ka oukou mau keiki ma na home i na hora o ka po n@ ka hoopaa ana i na haawina, i lilo mai ai lakou i mau kane a wahine naauao no Hawaii nei ma keia mua aku.
O kekahi mea maikai loa i loaa mai ma keia Kanawai, oia ke kaupale ana i na keiki mai na wahi ino mai. M@ na po Poaono apau, a ma na alanui o keia kulanakauhale, e like me ke k@hi o ke alanui Hotele ame Nuuanu, ame na kihi alanui e ae no hoi, kahi e hanaia ana na hana inu rama, e ikeia ana kekahi poe keiki liilii e ku ana ma ia mau wahi e nana ai a e hoohenehene ai i na kamaka e hikaka ana i o a ianei. Ua ikeia kekahi poe keiki i ike i keia mau mea e hoohalikelike ana e like me ka hana a keia poe, nolaila o ke kaawale ana o na keiki mai na wahi mai o keia ano, he hoomahele ana ia i na keiki ma ke alahele maikai, a o ka hookuuwale ana i na keiki, h@ hoomahele ana ia ia lakou ma na anuu o ka inu rama, he mea hoi e hoopoino ana i ko lakou mau waihona noonoo opiopio.
Aole wale oia, aka ma na hale hanakeaka, he ike nui ia na keiki e pipili ana malaila i na hora o ka po no ka makemake e ike aku i na hana keakea e hanaia mai ana. O kekahi mau hana keaka he maikai no na hana e hanaia mai ana, a i kekahi manawa ua haawiia he manawa no na keiki e ike ai i ke ao he kupono no hoi no lakou; a ma kekahi mau hana keaka, he ku ole i ka pono no na keiki liilii e hookokoke aku ai maiaila. He mau mea keia e poino ai na noonoo opiopio o na keiki liilii, a he mea pono e kaupaleia lakou mai ke komo ana aku iloko o na wahi e like ae la me keia mau mea i hoakakaia ae la maluna.
Nolaila o keia Kanawai ma kona ano holookoa, he kanawai maikai, a ma ka aoao o ke Kilohana, ke manaolana nei e hoomau aku ka Oihana Makai i ka malama ana i keia kanawai no ka pono laula o na Hawaii ame na lahui e ae e noho nei ma keia Teritore. He mea maikai e aokanaka mai na makua ma ka malama ana i ka lakou mau keiki, aole wale i ka po, aka i na hora no o ke ao. He nui na keiki e hele wale nei ma na alanui i ke ao, a iloko hoi o ka hilikau o na kaa e holo ana i o a ianei. He hui na keiki liilii e pipili nei ma kahi o na kaauwila e holo nei. O keia mau mea he mau mea hoopilikia i na keki, a ma ka aoao o ke Kilohana, ke kakoo nei i na manao o Jas K. Ii, i hoopukaia aku ma na kolamu o ke Kilohana o kela pule aku nei, he manao hoi aia no ma keia mahele hookahi me ke poo manao e kau ae la maluna. O kela mau olelo a'o aole ia he mea e nukunuku iho ai na makuahine Hawaii, a pela pu hoi me na makuakane, aka he mau olelo a'o naauao ia i kupono i na makua ke lawe ae a malama, oiai o kela mau manao hoonaauao, a me ko keia hoi, he pomaikai ia no na makua ame ka lakou mau kamalei, a o ka wa keia e aokanaka mai ai kakou apau. O ka hana kupono ma ka aoao o na makua e kokua i ka Oihana Makai ma keia hana maikai e hanaia nei.
NO KA MALAMA ANA I KA MALUHIA O KA LA SABATI.
O ke Kanawai e malama ana i ka maluhia o ka la Sabati e puka aku nei ma kekahi wahi o ke Kilohana nei, aole ia @e kanawai hou, aka he kanawai kahiko no i hookoia i kekahi manawa, a hoohemahema wale ia i kekahi manawa.
O ka hapamua o ua kanawai la, e pili ana no ia i na hana hoohaunaele i na anaina haipule, ame ka hoopa'i no ia hana ana. Ma ka hapa elua, ua papaia na ano hana apau i ku ole i ka pono, a e hoopoino ana paha i ka noho oluolu ana o ka lehulehu, ame na mea e pono ai ka lehulehu. Ma ka mahele ekolu, ua hookapuia na hana lealea akea. Ma ka mahele eha, ua hoikeia ka mana ole o ka hookoia ana o kekahi palapala pili oihana waiwai ma ia la. Ma ka mahele elima, malaila i hoakakaia ai ka manawa i oleloia oia ka la Sabati. Ma ka mahele eono, ka papaia ana o na hotele ame na haleaina liilii i ka wehe ana i ko lakou mau pakaukau ame ko lakou mau keena paina no ka ai ana o na kanaka, a o ka hope loa no hoi ka hoopa'i e kauia ana maluna o ka poe e ku-e ana i keia Kanawai.
Ma ka mahele ekahi o keia Kanawai, he hana pono ole loa no na kekahi kanaka a mau kanaka paha, a poe paha, ke komo ana aku e hoohaunaele i na halawai haipule. Aole ia he hana keonimana na kekahi kanaka a mau kanaka paha e hana ai. Ina ua ku ole i ka makemake o kekahi kanaka a mau kanaka paha ka hele ana i ka pule, a manao e hele ae e hoohaunaele i kekahi anaina a mau anaina halawai paha ua pono no e hopuia a hookolokoloia a hoopa'i e like me ka manao o ke Kanawai.
Ma ka mahele elua @aia malaila he mau mea maikai e pono e maiamaia, e laa ke kuaiia ana o na i'o holoholona ma na makeke ma na hora i hookaawaleia, ka wehe hamama ana i na haleaina, ka hookuu ana i na kaa lio ame na kaaahi e holo e lawe i na ohua, oiai o keia no kekahi alanui hele o ka poe e hele ana i ka pule; ka halihali ana i na ukana pilikino mailuna mai o na moku, oiai he mau moku holo piliaina a moku no na Aina E kekahi e komo mai nei ma na kakahiaka la Sabati; ka heluhelu ana i na mea hoonaauao i kakauia a hoopukaia iloko o kekahi mau nupepa maikai, ame na mea maikai e ae e oluolu ai ke kanaka.
O keia mau mea he mau mea pili ke@a i ka loaa ana o ka nohona oluolu i ke kanaka, a ke manao nei ke Kilohana aole keia he mau mea ku-e i ko ke Akua Kanawai no ka la Sabati, e like hoi me ka Kristo i hiki mai ai ma ke@a ao a a'o aku i na kanaka. E hoomanao kakou i ka manawa i hele ai o Kristo me kana mau haumana ma ka lakou huakai ha'i euanelio a po@oli na haumana ana, ohi koke lakou i na hua palaoa a ai iho la lakou. Nana mai la na Parisalo i keia hana a na haumana, a hoopii aku la lakou imua o Kristo, e olelo ana he hana hewa keia, he ku-e i ke Kanawai o ke Akua. Olelo aku o Kristo ia lakou aole keia he hana hewa, a waiho aku oia i ka olelonane o kekahi kanaka he bibi kana i haule ma kahi pohepohe. @eah@ la ka hana pono a keia kanaka e hana ai? E waiho ana anei oia i kana ho@oholona a hiki i ka Poakahi, alaila k@ aku a lawe ae mai ka p@ino ae? Maanei i puka ai keia olelo kaulana a Kristo? "Ua hanaia ka la Sabati no ke kanaka, aole o ke kanaka no ke Sabati." Ma kekahi olelo ana ae, ua hanaia mai ke Sabati i mea e pono ai ke kanaka.
Ke manao nei ke Kilohana, he mea pono loa e aela ka poe he mau hale aina ko lakou, e wehe hamamaia i na manawa apau o ka la Sabati, aole ho@ e panikuia ma ka hora ehiku o ke ahiahi. O na haleaina o kekahi ho keia o na lala e oluolu maikai ai ke olakino o ke kanaka, oiai ma ka la Sabati he nui na kanaka e hele mamao ana mai ko lakou mau home aku ma ka hoohala ana i manawa hoomaha ma na kuaaina a o kekahi o keia poe he poe e noho ana iloko o na lumi hoolimalima, a o na haleaina wale no ko lakou mau wahi e hele ai no ka lakou mau mea ai. I ke paniia ana o keia mau haleaina, ua pilikia iho la keia poe, nolaila ua nele lakou i na mea e pono ai ke olakino a nele pu iho la i ka mea e loaa ai ka nohona oluolu, oiai no nae ka manao o ke kanawai i hanaia, e hanaia na hana apau ma ka la Sabati e hoopoino ole aku ai i ka pono o ka lehulehu.
Aole wale o keia poe ke poino ana ma ka loaa ole ana o ka lakou mau mea ai, aka aia na kahukaa ame na konokake (poe ohi dala) o na kaauwila a pela no hoi me na makai. He poe lakou e hooikaika ana i ka hana no ka pono o ka lehulehu a no ka haawi ana mai i na mea e oluolu ai ka lehulehu. He poe lakou aia i ke aumoe ka pau o ka lakou mau hana, a o na hora hu'ihu'i no hoi o ka po. O na haleaina kahi a ka hapanui o keia poe i hoolilo ai i wahi e loaa ai ka lakou mau mea ai, aka ma keia ua papa@a.
No ka papa ana i na hana lealea ma ka la Sabati, he hana maikai loa kela. Aole e nele ka loaa ae o kekahi pane e i ana penei: He hana no keia e loaa ai ka oluolu i ke kino. Pela no, aka nae he mau hana no keia e hoohaunaele ana i ka maluhia o ka la Sabati, oiai ma kahi o na hana lealea, aia malaila ka uwauwa ana, a o ka poe e noho kokoke ana malaila ua hoopoinoia ko lakou mau manawa e hoomaha ai ma keia hana ana. Ma keia wahi ke kulike ole nei ka manao o ke Kilohana me ko ka Oihana Makai mamuli o ka hookuuia ana o na hana paani "golfer" a papaia na lealea e ae, ina oia ka manao o ka Oihana Makai e like me ka kinipopo ana i ka la Sabati. Ua hoakaka pono loa ke kanawai, aole e malamaia na hana lealea ma ka la Sabati. O ka paani "golfer" he hana lealea ia. Malia paha o ulu mai na ninau ana: He hana hoopilikia anei ia i ka pono o ka lehulehu? Ma kahi o na hana lealea a paani e hanaia ana, aole e nele ka loaa o na leo hooho hauoli, e hoopilikia ana no i ka pono o ka lehlehu i makemake e hoomaha, ka poe hoi e kokoke ana ma ia wahi, i makemake e loaa ka wa e hoomaha ai. O ka hookapu ana i kekahi hana lealea, a paani paha, a hookuu i kekahi he hana kaukapakahi @a.
He hookahi manao nui o ke Kilohana me keia mea, oia ka hooko pono ia o ke Kanawai la Sabati e like me kona ano, aole o ka hookuu ana i kekahi hana a hoopaa ana i kekahi hana, me ka hoakaka pono loa o ke kanawai i kona ano: a ina aia he mau mea i ikeia he mau mea e hoopilikia ana i ka pono o ka lehulehu, e like me kekahi mau hoakaka ana maluna ae nei, alaila na ka Ahaolelo aku ia e noho mai ana e hoomaopopo ae, e like no hoi me ka poloai ana a ke Kilohana ma kona manaopepa o kela pule aku nei.
I HAULE O DEMOKARA IA LAKOU NO.
Ke oleloia nei i haule na Demokarata mai Hawaii a Niihau mamuli o na hana apuka a na Repubalika. Ke olelo nei wau, i haule no lakou ia lakou iho. Pehea e maopopo ai? A penei:
Aohe ikaika o ka aoao Demokarata ma Hawaii nei. I hoike no ka ikaika ole e nana i na moho a lakou i wae ai. Ma Hawaii hookahi no a lakou Senatoa, oia o J. F. Wood: o ka lua he moho Home Rula. Ma Maui hookahi no a lakou moho Senatoa o ka lua he Home Rula, a ma na moho lunamakaainana hookahi Demokarata, he Home Rula ke koena. Ma Kauai he moho Senatoa ka lakou a he hookahi no Demokarata oiaio oia o Kanewanui, o ke koena iho he poe Home Rula.
Ma keia maopopo loa ko ka Demokarata nawaliwali. Ina i lanakila na Demokarata, aole e hiki ia lakou ke pai ae o lakou wale no ka i lanakila oiai he poe Home Rula kekahi a lakou, nolaila e koi ana no na Home Rula i ko lakou hapa, a o keia malalo iho ke kulana e loaa ana ma na Hale Kau Kanawai elua:
Senate, Demokarata 6: Home Rula 2. 2.
Hale, Demokarata 22: Home Rula 8.
Ina hoi no ka Home Rula ka hanohano, alaila o keia iho ke kulana:
Senate, Home Rula 6: Demokarata 2.
Hale, Home Rula 29: Demokarata 1.
Aole keia mau huahelu i hoohuiia me ko na Senatoa e paa nei no i ko lakou mau kulana aka o keia ko keia kau koho:
Ma na Elele hoi, ua kuokoa ae na Demokarata ame na Home Rula. Ma na hua helu i loaa ae nei maopopo loa aole o Iaukea ke kanaka nana e hoohaule i ke Keikialii Kalanianaole. Aole i lawa kona alohaia e ke lahui e hiki ai ke hoohaule i ke Keikialii, ka pulakaumaka a ka lahui. E hana mua o Iaukea i na hana aloha a patausani iloko o ka puuwai o ka lahui Hawaii mamua o ka huli ana aku o ka lahui e kikoo iaia no ka papa@ ana i ka hanohano ana i kau nui ai e loaa, oia hoi ka Elele Lahui mai Hawaii nei aku.
He kahuahana na kamalii ke kahuahana a lakou i hana iho nei.
Ke heluheluia a hoomaopopoia na kumuhana a lakou, o ka hookahi hapaiwa he like loa me na kamalii e paani ana a hiki i ka huhu ana hoomaka e nuku aku i ko lakou mau h@a no ke kaa ana.
O kahi hana wale no a ua Demokarata i makemake ai e hana oia ka hoopii na i na ukuhana o na luna aupuni me ka i ana ae e ho@mahuahuaia na auhau loaa e pii ai ke kumukuai o na mea kuai.
Aole poe noonoo maikai e koho ana i na moho i hookahua ia lakou maluna o ke kahuahana o keia ano, a oiai ua hoonaauaoia ka lahui Hawaii a naauao pela no lakou i ae ole ai e koho i na moho Demokarata.
O kekahi no hoi a ka mea kakou i ike ai, a he lehulehu wale aku mawaho aku o'u, a ke manao nei wau ola no kekahi mea i haule ai o na Demokarata ma Hawaii nei, oia no ka hooma@ ana o kela poe Demokarata i kela hana a lakou i maa, oia hoi, ke "peku hoki" me ka hoomaopopo ole i ka pa pohaku e ku mai ana mamua.
O kekahi o na "peku hoki" a lakou i hana ai, oia ka hopu ana ia Chas. Notley no ka hewa @aibila. Ua manao paha na Demokarata oia iho la ka hana e huli mai ai na kanaka Hawaii a kakoo ia lakou, eia nae ua kuhihewa ia mau hana ana.
Ke manao nei ka mea kakau mai ala ole mai keia hana ina aole na hana hooikaika koho balota, a oiai ua hele wau i kekahi mau halawai kalaiaina, a na aoao kalaiaina Home Rula ame Demokarata, a ua lohe i na haiolelo pilikino e nou aku ana kekahi i kekahi me na huaolelo awaawa e hapaia ana i ka inoa maemae o kekahi ame kekahi, he mea pahaohao loa no'u ka ike ana ua lawe ae ka aoao Demokarata i na haiolelo pilikino ame na hoolaha pilikino a kona hoa paio a ku aku imua o ke kanawai, oiai no nae e haioleloia ana no na mea pilikino ia mau la e lakou.
O kuu Elele alii, i au hou aku la i ke kai no Amerika e huli ai i na pomaikai ou e Hawaii, oia kekahi i hailukuia me na hua awaawa o ka lokoino. Pau ke ino i ka huaiia ae iwaho i ke akea, aole nae oia i lawe ae i ke kanawai ma kona aoao, aka paio aku oia me kona mau enemi e like me ke aliikoa naauao i maopopo iaia kana papahana, a hiki i kona lanakila ana maluna o na hana lokoino a kona mau hoa lahui i huli aku ma ka aoao Demokarata. O keia poe no, he poe i alo pu me ka Alii Kalanianaole i na inea o ka halepaahao he poe i alo pu i na hana kalaiaina o 1902, a hiki iho la no nae i ka la i huli mai ai ua poe la a nahu mai la i ke 'lii huli pomaikai, Keakialii Kalanianaole. Kohu pono loa keia mau lalani mele i ka lakou i hana iho nei:
"Hanai i ka meli a momona
Kiko mai no ia oe."
Iloko o ka nui kuamuamu me na ino pilikino i hanaia no ka aoao Repubalika ame kona moho Elele Lahui, mai kinohi loa mai o na hana kalaiaina ma Hawaii nei, o kela au hookele aupuni hou, aole loa he kanaka Hawaii a haole paha i hopuia malalo o kekahi kumuhoopii a ka aoao Repubalika, a i keia ae nei hoi, mahoe no nae o ka moe pu ana, ai pu ana a hele pu ana, o ke ala ae la no ia a kimopo mahope no nae o ka hoinoino ana aku a hoinoino mai.
Ma kela, e o'u mau hoa Hawaii, e hoohana hou i na lunaikehala o kakou i na aoao a kakou e ku ai. E@a ka Repubalika ua hamama no kakou apau he aoao hoi i hopu ole ia kekahi kanaka Hawaii mamuli o kona hoike ana i kona manao kalaiaina kuokoa ma ke akea. E kaupaona i na hana a ka aoao Demokarata i hana koke iho nei maluna o Notley. Mahope o ka noonoo maikai ana, ke manaolana nei wau e komo ae ana oukou, na Demokarata i koho iho nei ma ia aoao iloko o ka aoao Repubalika, e like hoi me kekahi poe i komo iho nei, a i hoike akea ae i ko lakou mau manao e huipu iloko o ka aoao holomua.
Ke hoomanao ae nei wau i kekahi hana "peku hoki" a ka Elele Demokarata i hana ai ma ka la koho ma ka Mahele Koho Umi-kumamakahi o ka Apana Elima: Penei ua mea la:
Mawaena paha o ka hora 10 a. m. ame hora 12 m., komo ae la kekahi Pukiki no ke koho ana. I ka loaa ana aku o kana mau balota, ua noi ae oia i ka lunahoomalu o ka Papa Nana e haawiia aku i kokua nona, oiai o ka olelo Beritania kana olelo ike, aole hoi o ka olelo Hawaii, a oiai he Demokarata oia, ua makemake oia e koho i na moho Demokarata Hawaii. Ua hookoia keia noi a ua kauoha aku ka lunahoomalu o ka Papa Nana i ka lala Demokarata oia Papa e kokua aku e like me ke noi a komo aku la laua iloko o kahi e ma-ka ai i na balota. Ia laua la e hooponopono ana i na balota, komo ana ua Elele Demokarata la a ike ia laua la, o ka huli ae la no ia a hoohalahala i ka lunahoomalu. Lohe keia Pukiki i keia hoohalahala a huhu oia, puka mai ola mai kahi kaha balota mai me kona pale ana nona iho. Hoomau no ua Elele la i ka hoohalahala, a o ka mea i ikeia e a'u, na lala o ka Papa Nana ame kekahi poe e iho, ua huhu loa keia Pukiki a puka aku iwaho me ke komo ole o kona balota. I ka auwina @a komo hou keia Pukiki, a he Repubalika kana paa balota i koho ai.
Ma keia mau mea maopopo loa i haule no na Demokarata ia lakou iho no, aole hoi e like me ka lakou e hoohalahala nei. No ka ikaika ole o na Demokarata i hoopipili ai me na Home Rula i loaa ka ikaika, a ina i ae iho nei na Home Rula e haalele i ko lakou aoao a hui me na Demokarata, ina paha ua loaa mai he hopena i like ole me keia i loaa iho la; eia nae ke manao nei ka mea kakau aole no e @nakila na enemi o ka aoao Repubalika oiai na kiai naue ole o ia aoao e makaala loa ana.
Kou oiaio,
S. K. NAWAA.
Kalihiwaena, Nov. 19, 1904.
He nui na inoa e wawaia mai nei no ka lilo ae o ka Oihana Leta o Honolulu nei. O C. L. Crabbe ka moho a ka Elele Kalanianaole no ia wahi.
O ka hakaka kuikuipuupuu mawaena o McFadden, ko Kapalakiko loea ma ia hana, ame Joe Castro, ke Guama, ma ka Halekeaka Opiuma ma ka po Poaono i hala, na lilo ka lanakila i ka inoa mua.
WELA NALULU he ma'i loaa mau keia i na manawa o ka makahiki e like me keia. Ua ano like no keia ma'i me ka ma'i anu ikaika loa a ina e hoohemahema wale ia a hookuuia aku e iaha pela e loaa mai ana no kekahi haawina poino mahope mai. O ka hana pono loa no keia ano ma'i oia ka hookaawale ana mai ka makani mai alaila e lawe i ka laau Chahberlain's Cough Remedy. O keia ka laau nana e haawi koke i ka oia a ina e hoohanaia e like me na kuhikuhi e kaupaleia aku no na pilikia apau a e loaa mai no ke ola mahope. Ke kuaiia nei ma na halekuai laau lapaau apau. BENSON, SMITH & CO., LTD., na Agena ma Hawaii nei.
HOOLAHA MANA HOOKOLOKOLO
ILOKO O KA AHA HOOKOL@K@ KAAPUNI O KA APANA KAAPUNI ELUA. TERITORE O HAWAII---HOOPONOPONO WAIWAI HOOILINA MA KE KEENA. ILOKO O KA WAIWAI PAA O HAZALELEPONI K. K. K. NUA (W), MEA I MAKE, O WAILUKU, MAUI.
HAZALELEPONO K. K. K. NUA (w).
Kauoha no ka Hoolaha no ka Hoolohe ana i ka Palapala Noi no ka Hooko Kauoha.
He Palapala e hoike ana oia ka Palapala Kauoha Hope a hoike a Hazalelepono K. K. K. Nua (w) mea i make, a i waihoia mai hoi ma ka la 14 o Novemaba, A. D. 1904, iloko o ka Aha Hookolokolo Hooko Kauoha i oleloia, a he Palapala noi hoi no ka Hooko ana ia mea ame ka Hoopuka ana i na Palapala Hookuleana Hooponopono Waiwai ia J. Nua, a i waihoia mai hoi e ua J. Nua nei i oleloia.
Ma keia ke kauohaia nei, o ka Poakolu, ka la 28 o Dekemaba, A. D. 1904, ma ka hora 10 a. m., o ka la i oleloia, ma ke Keena Hookolokolo o ka Aha i oleloia ma Wailuku, Maui, oia ka manawa ame kahi i hookohuia no ka @ooia ana mai i ua Palapala Kauoha la i oleloia ame ka hoolohe ana i ke noi i oleloia.
Ke hauoha hou ia aku nei no hoi, o ka hoolaha e pili ana i kela e haawiia no ka hoolaha ana, i hookahi manawa o ka pule no eha pula neepapa, iloko o ka "Maui News," ame "Nupepa Kuokoa" he mau nupepa e hoopukaia ana ma Wailuku, Maui, ame Honolulu Oahu, pakahi, o ka hoolaha hope loa hoi aole e emi iho malalo o umi la mamua o ka manawa iloko nei i hookohuia no ka hoolohe ana.
Hanaia ma Wailuku, Maui, Novemaba 16, 1904.
(Sila) NA KA AHA.
(Kakauinoaia) EDMUND H. HART,
Kakauolelo.
3043---Nov. 25---Dec. 2, 9, 16.
ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO Kaapuni o ka Apana Kaapuni Elua, Teritore o Hawaii---Hooponopono Waiwai Hooilina ma ke Keena. Iloko o ka Waiwai Paa o J. Pali Sylva, i make o Wailuku, Maui, mea i make.
J. PALI SYLVA.
Kauoha o ka Hoolaha o ka Hoolohe Palapala Noi no ka Hooponopono Waiwai Ana.
Ma ka heluhelu ana ame ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a Anna Sylva, ka wahinekanemake a ka mea i make o Wailuku, Maui, e hoike ana o J. Pali Sylva o Wailuku, Maui, ua make kauoha ole oia ma Honolulu, Oahu, ma ka la 22 o Okatoba, A. D. 1904, e waiho ana hoi he waiwai paa iloko o ko Hawaii Paeaina i kupono no ka hooponoponoia, a e noi ana e hoopukaia i mau palapala hooponopono waiwai ia Anna Sylva i oleloia.
Ua kauoha pu ia no hoi o ka Poakolu, ka la 28 o Dekemaba, A. D. 1904, ma ka hora umi (10) a. m., ola iho la a o keia ka manawa i hooholoia no ka hoolohe ana i ua palapala noi la i olelo ia iloko o ke keena o keia aha ma Wailuku, Maui, a ma keia manawa no hoi a me kahi i hoikeia ae nei o na poe apau i pili i keia e hiki ae lakou a hoike ae i ke kumu, ina he mau kumu ka lakou no keaha la e ae ole @a ai ke noi i oleloia, he hoolaha o ke Kauoha e hoolahaia ma na olelo Hawaii ame Enelani no eha pule neepapa iloko o na pupepa Hawaiian Star ame Kuokoa pakahi iloko o Honolulu.
Hanaia ma Wailuku, Maui, Nov. 16, 1904.
(Sila) NA KA AHA,
(Kakauinoaia) EDMUND H. HART,
Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Kaapuni Elua.
3043---Nov. 25---Dec. 2, 9, 16.
HOOLAHA AINA AUPUNI.
HOOLAHA AINA AUPUNI.
1. Ma ka Poakahi Dekemaba 12, 1904, ma ka hora 12 awakea ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, Honolulu, e kuaiia aku ana ma ke kudala akea:
6731 kapuai kuea o ka aina e pili ana i ke Alanui o Diamond Head (Kaimana Hila Alanui) ma Kaalawai, Oahu. Kumukuai haahaa $336.55. Ma ke kuike ka makemake a ma ke dala gula o Amerika.
Pa-hale 7A, ma Tantalus, nona ka iliaina o 1.82 eka. Kumukuai haahaa $1820. Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke dala gula no hoi o Amerika.
2. Ma la manawa hookahi a ma ia wahi hookahi no hoi, e kualia aku ana ma ke kudala akea, ka hoolimalima o ke@a aina malalo iho nei e waiho la ma Hilo Akau, Hawaii.
Ka aina o Kulaimanu, nona ka iliaina o 347 eka, oi aku a emi iki mai paha. Manawa hoolimalima Elima (5) makahiki mai ka la 27 aku o Dekemaba 1904. Uku-hoolimalima haahaa $2200 no ka makahiki, e uku hapa makahiki ana ma ka hookaa mua.
No na kii aina ame na mea aku i koe, no na aina maluna ae nei, e loaa no ke ike ae ma ke Keena o na Aina Aupuni, Honolulu, Oahu.
JAS. W. PRATT,
Komisina o na Aina Aupuni.
Honolulu, Novemaba 12, 1904.
3043---Nov. 18, 25---Dec. 2, 9.
HOOLAHA KUMAU
Kakela me Kuk@
(KAUPALENAIA).
Poe Kalepa ma ke Komisina
: : A HE : :
POE LAWELAWE KOPAA
Poe Agena no na Ma hiko Lehulehu.
Hui Alahao ame Aina o Oahu
MANAWA HO@O
Oct. 6, 1904.
MAI HONOLULU @
No Waianae, Waialua, Kahuku ame na wahi hoolulu ma ke alahao---*9:15 a.m., *3:20 p. m.
No Pearl City, Ewa Mill, ame na wahi hoolulu ma ke alahao---@ a. m. *9:15 a. m., *11:05 a. m., @ m, *3:20 p. m., *5:15 p. m., @, +11:15 p. m.
MAI WAHO MAI.
Ku i Honolulu mai Kahuku, Waialua, ame Waianae mai *8:36 a. m., *5:31 p m.
Ku i Honolulu mai Ewa Mill ame Pearl City mai---+7:46 a. m., *@, 10:38 a. m., *1:40 p. m., *4@ m., *5:31 p. m., *7:30 p. m.
*Kela ame keia la.
+Sabati wale no.
+Koe ke Sabati.
G. P. DENISON,
Lunahoohana.
F. C. SMITH,
G P. & T. A.
Na Papale I-e Nunui
O na Lede ame na Keonin@ ke ano hou e loaa no ma ka@
FUKURODA
Helu 28-32 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Ala@. H@.
HUI HOOLEWA HONOLULU,
Ke hooialo nei keia hui @ hana kokua i kona mau @ wa ua oi mamua o 1300 la@ mau nei i kela ame kela la.
J. H. THOWNSEND. K@
Poe Akepau i loaa hou ke Ola Kino Maikai.
Ke hoike mau mai nei na K@ makou mai na wahi like ole@ ao nei no ka nui o ka poe @ loaa i ka ma'i Akepau i h@ mai keia ma'i mai mamuli @
"Ayer's Cherry Pectoral."
Ke loaa i keia laau e loaa @ ka ma'i ka maha no ka wa @ aole no kekahi manawa p@ me kekahi ano laau okoa a@
Aohe Laau Kunu i oi ae o ka maikai mamua o ka LAAU KUNU
"Ayer's Cherry Pectoral."
He mea maikai e ike kakou i ke@a, no ka mea ua hoola keia laau i ka poe i loaa i kela haawina no anea@ makahiki. E malama mau @. Ina aole au omole laau ku@ ke@a ano e kuai koke mamua @ ana i ke kunu. Ina ua loaa @ k@ o ka ohana i ke anu e h@ laau a e loaa no ka maha.
Hoomakaukau ia e Kauka J @ Ayer & Co., Lowell, Mass., U. S. A
E loaa no keia mau Hua@ ma @ halekuai laau a pau.
Ke Hamama nei ka Home o na I'a Ola
---I KEIA MANAWA M@---
Kapiolani Paka.
E WEHE HAMAMA IA ANA KA HOME O NA I'A ma na la @ ka pule mai ka hora 10 a. m. @ hora 5 p. m., a mai ka h@ i ka hora 9:30 p. m.
Ma na La Sabati e wehe ia ana ma ka hora 1 p. m.
E WEHE HAMAMA IA ANA ma na Poaha apau me ka AUHAU @. Ma na la e ae e auhau ia no he 10 ke@ no na kanakamakua a he 5 k@ta hoi no na keiki malalo mai o umi-kumamaha makahiki.