Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 46, 18 November 1904 — MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

MOKUNA XXXI. MA KAHI POHIHIHI LOA. Ia lakon i kaa aku al iluna o ke kaa, oia no ka manawa i wehi sji ai ko laua nei hoaloha i ka uhimaka e hoonalowale ana i kona helehelena, a pane mai la ia Wete: "Ke ike nei wau aia ka iini iioko ou e ike mai i ko'u helehelena a e hoomaopopo hoi i ko'u ano." "Pela io no. He mea pono ia'u ke ike aku i ka mea nana e ma lama nei ia mamua i keia manawa, a he mea hiki hoi ia y u ke kohe aku ina paha he hiki ia ? u ke hilinai aku maluna ou, ma ka nana wale ana aku no i kou helehelena." "He keu no oe o ke kanaka makaala loa/' "0 ko T u kuleana ia o ka makaala no maua iho," a ia i>ianawa i hoohuli aku ai o \Vete i ka malamalama o kana kukui makai, a poha pono ana ka malamalama maluna o ua kanaka la. Ike aku la o Wete i ka pupuka ana ae o ka helehelena o ua ka naka la i keia hana a Wete i hana aku ai maluna ona ? eia nae aole oia i hoopuka mai i kekahi huaolelo, a hiki wale i ka manawa i pau ai ka Wete nana pono ana, alaila pane mai la oia: "Pehea iho la, ua pau ae la anei ko'u hoohuoi?" ''Ae, aka e kala mai oe ia'u ke ha'i aku nei wau i ko'u manao. oia hoi ke hoohuoi nei wau nou a ke ike nei wau i kau hana e hana mai iiei." Aka ae la ua kanaka la, a pane mai la ia Wete: i4 Xo ko'u hoohuoi ia olua i makemake ai wau e kokua aku ni olua a e ike pono hoi, a e hooko aku ana wau i ka'u i manao ai a hiki i ka holopoiio ana." "A ina wau e hoike piha aku ana i na mea apau e pili ana 110'u a hololea hoi kau mea e makemake nei, aole iuiei oe e kokua mai ana ia maua?" "E kokua aku no wau ia olua." Mino aka iho la ua Wete nei a kakou no ka manao o keia kanaka, a aia hoi iloko o kona noonoo ia manawa kana hana e hana aku ai, eia nae aole oia i .pane iki 'āku, aka kali iho la oia no ka manawa e hiki mai ana, ka manawa lioi a keia kanaka e hooko ai i kana mea i makemake ai e liana mai maluna o laua nei. Maliope o ka hala ana o kekalii manawa ua hiki aku la lakou nei i ka pukapa, a weheia mai la ka puka no lakou uei e ke kiaipuka, a holo loa aku la ko lakou nei kaa a ku ma kekahi puka aoao 0 ka hale. Alakai loa aku la ko laua hoaloha ia laua nei no ka liale oluna, a hiki aku la lakou nei iloko o ka lumi hookipa. He nani keia lumi ma ka laua nei ike ana, a e a ana no ke kukui aila ea i ka manawa a lakou i komo aku ai. "'Maanei e loaa ai ka malu no olua no kekahi manawa, a ke manaolana nei no lioi wau e loaa aku ana ia lakou kekahi alanui hele e hiki ai ia olua ke puka aku iwaho o keia aina," wahi a kp laua nei hoaloha Kihiliti i pane mai ai. - "Maikai uiaoli 110 kau hana no mana," w T abi a AVete i pane aku ai, e lioonalonalo ana lioi i kona manao maoli. . ''Aole loa pela. Ua hana maikai mai olua ia makou, a pela no hoi wau e panai aku ai 110 makou apau. Ua lawe mai wau ia olua iloko nei me ka nana ole ae i ua poino e kau mai ana maluna o'u. no ka mea ua makemake wau e ike i ka oiaio maoli o na mea e pili ana' no Kauna Gerenigofa ame Kaunawahine AlamazofU," i pane hou mai ai ua Xihiliti nei. "E lolie ana oe i na mea apau, aka lie mea pono ia oe ke hoihoi aku i keia lede iloko o kekahi luiui no ka hooluolu ana." i pane aku ai o Wete. "Ua liiki iaia ke hoi aku ma keia luiiii, a o oe no hoi ma kekahi aoao. Ke manao nei wau aole oe i makemake e kaawale aku mai kou hoa aku." 44 Ua }K)lolei kau. E hoi paha oe e moe e ke kaunawahine. Ke manao nei wau ua maluhiluhi oe," i liuli ae ai o Wete a panai aku i na huaolelo o ke aloha i kana milmiili. Iloike mai la o Kaunawahine Vera i kona ae. a iaia i hele ae ai no ke komo auiK aku iloko o kona lumi i haawiia mai ai, ua hawanawana iho la oia ia Wete: "Ke makemake nei wau e kukaiolelo pu me oe no kekahi manawa. v "E kala mai oe ia'u,-' wahi a Wete i huli aku ai a pane aku la 1 ko laua hoaloha Kihiliti, "ke makemake nei ke kaunawahine e hui kukuiolelo mai me a'u." » Aka ae la ua NihilUi nei, a pane mai la: "'l'a hiki no; aka ke ike e aku la no wau i kana mea e makemake mai nei e ha'i inai ia oe. E lia'i mai ana oia ia oe ow r au ke Duke o Kalouga. a he kanaka hoi i ikeia kona moolelo maikai ole. xVole anei pela, e ke kaunawahine?" "Oia io 110 ka'u mea i makemake aku nei e ha'i aku iaia nei," i pane aku ai o Vera, me kona ano maka'u. "Mahalo ia oe, e ke kaunawahine, ,> wahi a Wete i puana ae ai; alaila alakai aku la oia i ke kaunawahine a hiki i ka puka o ka lumi, a hawanawana aku la i ke kaunawahine. "Mai wehe iki oe i kou lole. E makaukau mau oe no ko kana hele aku i ka manawa no e loaa mai ai ke kauoha ia oe. Aole o'u hilinai i keia hoaloha Nihiliti o kauiu" MOKUNA XXXII. KA MOO KIHOAWA. 7 "Ano," wahi a Wete i pane aku ai i ka dnke. a i ka manawa hoi i pani mai ai o Vera i kona puka "e ninau mai i kau i makemake ai e ninau mai." <f He oiaio no anei na mea apau au i ha'i ai ia makou iloko o ka halawai o keia po?" "Ho oiaio na mea apau, a mawaho ae o keia, ua makankau o Kaunawahine Sofia, no kona pomaikai ponoi iho, e kumakaia aku ia Gerenijrofa ame kana mau hana apau e ku e ana i na Xihiliti ame ke aupuni pu." "Ua hooko io anei ua kannawahine la ia manao ona?" a Ke manao nei wau ua kumakaia aku oia ia Gerenijrofa ma kona ano he Nihiliti, a ke manao nei wau aole oia i hana aku a oi aku mamua o keia. u lVhea oe i manao ai pela?" ii Xo ka mea, o ke Duke Kiekie Valadimea kekahi me ua kaunawahine la i ka manawa ana i htii kukai akn ai me ka Emepera." la Wete i hoopuka aku ai i keia man olelo, na haka pono aku la kona mau maka maluna o ua duke la, a ike aku la oia i ka olu ana iho o ka m&nao o ua duke la, ,4 Malia pi>ha ua huli hou ua kaunawahine la a hoi aka-a lia'i aku i ka Emepera?" "Pela io palia; aka ke manao nei wau aole oia i hana pela. no kn mea ua nui loa kona inaina ia maua a ua hoolilo mai oia i kona manawa ma ke alualu ana mai iaW "Malia paha ua hana aku nei oia ia haua mai ka manawa o olua i holo ma lu mai aif ? "Malia paha aole oia i ike i keia manawa i ko maua holo mahuka ana." "Pela io »0 paha; aka ina ua ike oia i keia mea, malia paha o

hele ako oia imua o ka Emepera a kuai aku i kana mau hana apau ma ka lia'i ana aku iaia i kana niaehon ano uui?" "Pela io no ke ano. no ka niea e hana no ia i na hana apau e hiki ai ke hookoia inaina maluna o ke Kaunawahine Radolinigriki. v •E hele aku ana wau e ike iaia." •'Heaha kau i manao ai e Imia mai ana ia oe mai iaia mai?*" "Ina aia iloko o kona ]>ohoiima kou ola, a ua makaukau hoi oia no ka hoolei ana aku ia oe ma kahi e poino ai. heaha kau hana e hana aku ai? ,? u Alaila ke manao nei oe e pepehi aku iaia mamua o ka loaa ana o ka manawa iaia e kumakaia aku ai ia oe ame kou mau hoa Nihilili?" 4, lna ia he mea e pono ai ka make ana o kekahi mea. ua oi loa aku ko'n iini aole e kau mai ia mea uialuna o'u." "A ina paha aole e loaa aku ana oia ia oe?" "O, e loaa no oia ia'u. v '-Pehea. he niakemake no anei kou e lohe i kekahi mau olelo alakai maikai nou? v "He hauoli nui ko ? u ke lohe aku i kau alakai." <4 Ke manao nei wau, o kekiihi kanaka e like aku me oe, ke komo pu aku iloko o kekahi hana kumakaia i ke aupuni. ua hoomakaukau mua oia i aiahele nona e holo mahuka aku ai a kaawale mai kahi aku o ka make/' "Ae, ua paa ko'u mau palapala ae hele. a ua hiki hoi ia'u ke haalele iho i keia aina i na manawa apau a'u e makemake ai e hele." "Alaila, he maikai nou ka hele ana aku i keia po; no ka mea ina aole i kumakaia aku nei o Sotia ia oukou, alaila me he mea la e hana aku ana oia ia hana i ka la apopo.*' "Oia anei kou.manao?'<4 lna ua loaa aku ka manao iioko o ua wahine la ua hiki ke ko kana mea i manao ai ma ke kumakaia ana aku ia oe. aole ioa oia e kuha'u iho ana i kona hooko ana aku ia manao." "Ua pololei kau i ha'i mai la, nolaila e hele ana wau e huli iaia. Ke loaa oie aku oia ia'u, alaila e iiuli hoi mai no wau a holo mahuka aku." "!na pela mai hoohala wale oe i ka manawa." "Aole." "A ia oe e hele ana aole loa maua e pakele ana ke noho iho ma keia walii, nolaila he mea pouo ia'u ke huli hou aku i wahi no niaua e noho ai.- v "Mannei olua e nolio ai me ka loaa ole mai o kekahi poino ia olua, a hiki i ka manawa a'u e hooholo ai i ka'u hana e hana aku ai. M "Pela anei? Ina paha oe e poina ana i ka ha'i ana mai ia maua i ka poino e kau mai ana maluna o maua, heaha iho la ko maua pono?'' i pane aku ai o Wete me ka maalea nui, oiai ia laua e kamailio ana aole i nele kona nana aku i kona hoaloha Nihiliti a ike i ka nahesa nui e oili mai ana mai kona waha mai. "E hoi hou mai ana no wau, a ke ha'i aku nei wau ia oe aole loa wau e poina ana ia olua." "O kau anei ia e hoohiki īuai nei imua o ko'u alo?" "Me ka oiaio." ''Ina pela ua pono iho la, a e hiamoe ana hoi maua me ka maikai. Mai poina no nae oe ia maua." "Heaha ia?" "Mai poina oe ia maua. He kanaka liiki ole wau ke hoopunipuniia. a he kanaka hoi hope ole o ka noonoo." wahi a Wete i pane aku ai. a ua paneia aku hoi me ka hoomaka'uka'u ana. "Aole au mau olelo ana i koe e liiki ai ia'u ke ike aku i kou ano. Ua lawa ka'u mau mea i ike ai nou ma kau mau hana iloko o ke keena halawai a kakou i noho mai nei.'' "Ina pela e aloha aumoe kaua.' 5 "Aloha aumoe oe." Haalele ilio la ke duke i ka lumi a laua i noho ai, a no Wete hoi komo aku la oia iloko o kona lumi a hoolono mai la i ke paliupahu o na kapuai wawae o ua duke la iaia e hele ana no kona lumi. I ka mamao ana aku o ua duke la mai iaia aku, oia no hoi ko Wete manawa i wehe malie- ae ai i ka puka o kona lumi a kiei aku la iwaho. a mahope niai liahai aku la oia inahope o ua duke la. "Ua manao paha oe e hiki ana ia oe ke fulu mai ia ? u," wahi a Wete i kamailio iho ai iaia iho. Ike aku la o Wete i ke koino ana aku o ua duke la iloko o kona lumi a oia no hoi kona manawa i awiwi aku ai a iloko o ka manawa pokole ke nana la ma ka pukakj. Ike aku la oia i ka duke e noho ana" ma ka aoao o kona pakaukau. a lawe ae la i na lako kakau mai na hōlowaa ae o kona pakaukau, a hoomaka iho la e kakau me ka awiwi. I ka pau ana o kana kakau ana ame kona heluheln ana, ike aku la o Wete i ke kunokunou o ke poo o ua eluke la me he mea la e apono ana i na manao o na leta ana i kakau ai, alaila opiopi iho la a liookomo iho la iloko o na wa-hi leta. "Ke makemake ,-nei wau e ike i na manao o kela mau leta," wahi a Wete i puana ae ai, a me ke kali ole iho, ua -kikeke aku īa oia ma ka puka. "E komo mai," i panai mai ai ke duke. Me ka hoohakalia ole iho, wehe aku la o Wete i ka puka me ka, awiwi, a komo aku la, a hele loa aku la no kahi a ka duke e noho mai ana me kona pane ana aku: "Laki maoli no ka loaa ana mai nei ia'u o kou lumi!'' "Pela! Pehea i loaa mai nei ko'u lumi ia oe? Heaha keia? Heaha ka mea i hiki ia'u ke hana aku nou?" wahi a ua duke la, me kona puiwa nui i ka ike ana mai ia Wete, a me kona manao hoi ua hoea mai na koa o ke Aupuni i kona kakeia. a Ke makemake nei wau e hana mai oe i kekahi hana no'u, a o ua hana la oia kou liaawi aua mai i kena mau leta, v wahi a Wete i pane aku ai, me kona lalau limanui ana aku i ua duke la a paa ana ka puana-i, a me ka ikaika i oniuia ae ai ua duke la a waiho ana iluna o ka papahele. Hooikaika ae la ua duke la e hemo mai ka umii ana o na lima konahao o ka kakou W r ete, eia nae aole oia i lanakila, a iloko o na minute pokole, ua paa ae la na lima ame na wawae o ua duke la i ka nakinakiia, a hoopihaia aku la ka waha a piha i ka lole, alaila ku ae la o Wete iluna. "Ua ho-aia mai ko'u puuwai, a ke ake aku nei wau e ike i ke ano o na leta a kekahi kanaka kipi e hoouna aku ai e like me kou ano. ka hookamani nui ame ka maalea nui malalo iho o ka la." wahi a Wete i puana ae ai ; a ia manawa no hoi oia i lalau iho ai i na mau leta la a lawe ae la mai ka papahele ae, a wehe ae la i ka leta loihi o laua. O keia na mea i palapalaia iloko o ua leta la: "I kuu Kaiadimea aloha:—Eia ka hoi ka mea ha'i aku ia oe! jUa maopopo no paha hoi ia oe eia ke ake loa nei o Sofia e inu aku i ke koko o Radolinisiki me ka nana ole ae i na mea e ala mai ana? Oiai ua ike hoi oe i na mea e pili ana i keia mea. oiai o oe hoi kekahi j i ka manawa a Sofia i kumakaia ai ia Gerenigofa imua o ka |p< 4 ni ma ke ano he Xihiliti: a malia paha aole oe i maopopo mua, na I makaukau ua wahine la e kumakaia aku i kekahi knnaka i oi aku mamua o na Kihiliti a i ole o Gerenigofa no hoi. Eia uie a*u o' Radolinisikj i keia manawa i ko'u hale uei, a |>e!a no hoi me kela ! makaikiu Amerika, a eia laua a elua iloko o ko'u mana. a ina \ ua manao oe ua pono e haawiia aku laua ia Sofia, alaila ua makaukau wau e lawe aku fa laua. Heaha kau ma keia? Ke hoouna pu aku nei wau i kekahi )eta na Kaunawahine Sofia a nau ia e haawi akn iaia, ina nae ua manao oe he mea maikai e hoike aku ia ia i keia mea, E pane awiwi mai oe. 110 ka mea he kanaka hoohuoi nni keia makaikiu Amerika. 3fa na ano apau aole e pono e paa aku oia i ke aupuni. He mea pono e ki ia oia i ka pu iaia e mahuka ana a i e hookun 4ku iaia e hele laelae. ?. oie Kou Oiaio, KALOUOA^ "He keu nooea ka lapuwale nui," wahi a \Vete i pnana ae ai mahope o kona heluhelu ana i ua !eta la. Alaila wehe ae Ja oia i ka lua o ka leta, a o keia kana i ike iho ai:* "I k»« kaunawaliine aloha:—Eia o Badolimsiki i ko'u nei Fa hiki ia oe ke kii mai a lawe aku iaia. E pono ia oe e ike mua mai ia*u mamua o ka hoike ana aku i keia mea i ke aupunl Ke

hoopaa aiu nei waa mo ka oiaio e kokua &ku no wau ia >«•. Kou Oiaio, KAL< m •; \ - 4 *Ka pupnka ioo!" wahi a Wete i ]>uana hou a»» ai v.,-. kona heluheln ana ina teta la. "Aole wau t iko i k» kah: k..: ? * lapuwale e like aku nie oe! Heaha iho la ko'n manao ma k • i keia manawa. a heaha hoi kau e manao mai ana no kaU r, • A hana aku ai maluna o 11? He oiaio aole e hiki ana ia <>♦> k» i ka'u ninau nie ka [Kia o kou waha i kela w*»hi. jn»h. a ; Maikai eal Ke makemake nei anei «>e e ha'i aku wau ia »»»• ; t hana e hana aku ai maluna ou? \Vell. aole wau e ak-aV* ia oe. Aole i pono e pepehiia oe i keia manawa. E waiho u.., ia oe no kekahi mea maikai i oi ae inauiua o ka i*»pehi kanak £ opeope aku ana wau ia oe me ka m aikai. a waiho aku ia <>. ma k> k wahi ou e loaa koke ole ai no kekahi manawa. Ke manau n .. /rj r * oe e hiki ana ia oe ke ola uie ka ai ole no na la elua? O. Ihoao no paha ka pono. aole anei pela?" (Aole i pau.)