Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 45, 4 Nowemapa 1904 — Iwakalua mau kumu Kupono e Koho Pololei ai i ka paa Paloka Repubalika. [ARTICLE]

Iwakalua mau kumu Kupono e Koho Pololei ai i ka paa Paloka Repubalika.

x.i A'; '.;T i-:rro\o r. koho i'Oi.Ol.Hi / KA PAA 1. Ile :m?. ia no ka IīOO!\EPUBAL!KA. M AKAI'LII. 2. He k-•»!!•,> ana ia no ka HOLOMl'A. lle :<•■>!:'> ana ia 110 ka lĪOOI\>NO. 4. He koho ana ia no ka HOOKI'IKAHI. s. He koiio ana ia 110. na AUHAI* HAAHAA. 6. līe koho aua ia 110 na ALANUI MAĪKAI. 7. He kohv> ana ia no ke OLAKiXO MAIKAI. 8. He koho ana ia no na UKUHAXA MAIKAI. 9. He koho ana ia 110 na KULA MAIKAI. 10. He koho ana ia i AUPUNI MAIKAI. 11. He koho kue ia ika NINAU ĪLI. 12. Ile koho kue ia i ka UHAUHA. n. He koho kue ia i ka HOONAHAHA. 34. He koho kue ia i ka LIMAHANA LAHUI E. Is. He koho kue i ka HUNE O KA AINA. 16. He koho kue i na OLELO HOOPAA OIAIO OLE. 17. He koho kue i ka mea HAWAWA.

; 18. He koho kne i ka HOOLO-! LOIAHILI. : 19. He koho kue i na UKU- ! HAXA HAAHAA. 20. lle kolio kue i na PALAUEKA. \KE KUPO\'O 0 KEIA MAU j KUMU. ; 1. HOOMAKAULĪĪ. ! ! >! | O kekahi o na hoike ikaika loa! | e kakoo ana i ka Hooponopono Au- ! pimi Rcpubalika oia hoi ke oki ana i a i ole ma kekahi olelo ana ae ua | hookaulikeia ke ana hoolilo maloko iho o na loaa o ka Teritore. Aole ; he ho'ike maopopo e ae mawaho o ke ano o ka hoemiia ana o na lilo i ka makahiki i hala ae nei, e hoihoi iho ana hoi i na liio ilalo ma : kahi i manaoia i na makahiki i j : hala aku he hana hiki ole, e like me | ia e ku nei. Me ka ahaolelo Repubalika noonoo akahele, e hana ana me ka lokalii me ke Kiaaina a e lawe ae ■ana hoi i kana papa hoonohonoho' j o na lilo i hooponoponoia e ia ua hiki no ke hoemi hou ia iho na lilo e ika ai ka poe liookaa auha i ka! waiwai oia liann ana. | 11 2. HOLOML'A. ! Ma keia poo. eia hou no ka aoao : Repubalika ke hoike hou nei i kona kupono. Aole loa i ikeia iloko O ka j moolelo o keia Paemoku ka holo- i nnia iloko o na makahiki elua e like | me keia e nee nei. A o keia holo-' mua hoi ke nee nei iloko o ka wa! hune o ka aina a kakou e noho nei. l"a nani ae ko kakou mau alanui, ua maikai ae ko kakou mau hale-! kula. 0 ko kakou mau alahaka ame na uwapo kumoku ua maikua.ae i ko na wa i hala. 3. HOOPOKO. O ka moolelo o na kanaka i waeia ma na paa Repubalika ma na Apana apau he mea hiki ole ke! hoinoinoia. O lakou ka poe kupono i loaa iluna o ka aina i oi ae hoi ko iakou maikai i ko na paa balota Democarata a i ole Home Rula. 4. lIOOKUIKA HI. s O ka lanakila o ka paa balota Kepuhalika oia no ka loaa ana o j ka Ahaolelo e hookuikahi ana iaia iho ame ka hooponopono aupuni. 5. XA AUHAU HAAHAA. O ka hoomakaulii ma ka hoolilo ana he hookoe ana ia i na loaa ma ka waihona e ikeia ai e ka poe uku auliau me na manao maikai. Aolt 0 na pa-keneta ke hoemiia ana, aka e hiki ana ke hoemiia na huahelu o na makahiki i kaahope ae nei, he huina emi iho hoi no ka hoonee ana aku i ke aupuni. 6. XA ALANUĪ MAĪKAI. Aole keia he mea e hoakaka aku j ai, oiai aole he makaainana, ina ia e holo ana maluna o ke kaa a i ole peki wawae paha i nele ka ike ana 1 na hana hou i hanaia a e hana ia nei hoi i keia mau la. E koho i loaa na alanui maikai. 1 7. OLAKIXO MAĪKAĪ. ' Ua ike no kakou aia ka holomua j o keia Teritore maluna o ka hiki; ke hoike aku i ko kakou olakino! maikai. Aole he mea e noho neil

i keia nianawa i makemake e kau mai na haawina o 1900 ,eia nae oia ana ka kakou e hana ai ina kakou e hoonoho akn ana i Ahaoklo e !•> jkahi ole ana me ka laweiawe aue kn nei- O ka ioaa ana o Ikekahi Papa Ola maikai e kakooia [ana e ke Kiaaina Maikai e noho nei [anie ka Ahaolelo Kepuhalika oia |iho la ka kakou e hiki ai ke hilinai ;no ka hoomauia o ko kakou olakino inaikai. « 1 i * i i 8. UKUHAXA MAIKAI. ) Heaha akn ka mea ano nui ia kakou mawaho aku o keia? Ina e loaa ana i ka limahana ka ukuhana maikai no kana hana. e hoolilo aku no oia ia mea i ke kanaka kalepa ja e !oaa like no ka pomaikai 1 na |mea apau. Ua hoopaaia ka aoao |Repubalika no ka ukuhana maikai i na limahana kupa. Ke makemake nei anei oe e paa iloko o ka moolelo i kou kue ana i keia? Iha aole pela alaila e koho pololei i ka paa |balota Repubalika. 19. XA KULA MAIKAI. Ke ku nei ka aoao Repubalika no; ka hoonaauao ana ma na wahi apau i i ikeia mai ar oia. O ke koho ana' i ka paa balota Repubalika he koho iana ia no ka pono holomua o kau |mau keiki, i hookahuaia maluna o jke kahua hoonaauao maikai. 10. AUPLW'I MAIKAI. \ O keia iho la ka ke apo o keia mau mea apau. O ke aupuni maiikai oia 110 na mea i hoikeia ae nei maluna. Ua loaa ia kakou ke aupuni maikai i keia manawa i ko ka wa i hala a ke pii mau nei kona maikai. Aole he kanaka noonoo akahele, aia wale no a he w r ahi niania kona ana i manao ai e panai aku. i loaa ole ke ake e kakooia aku o Kiaaina Carter ma kana hana maikai e hana nei. O ka hana wale no e hooia aku ai i ke kakoo ana iaia oia ke koho ana i Ahaolelo Repuhalika. O na aoao e ae ame na moho kolio Kuokoa ua hoopaa lajkou e paio aku i ke Kiaaina. Mai haawi i kou kakoo ana no lakou. I 11. NLYAU ILĪ. Eia na Democarata ame na Home Rula ke waha-a mai nei ma na ! halawai a lakou 0 ka ninau oia hoi i Imawaena o na Hawaii ame na Ha- j ole; ma kekahi olelo ana ae e kauia | ka laina o ka ili o ke kanaka i ninau; ke koi mai nei hoi e hana pono ole ia a haalele i ka noonoo I pono ana. Aole i ikeia ia mea he ninau ili ma ka aoao Repubalika 0 ke kanaka he kanaka no ia iloko 0 ka pohai Repubalika; a o ka naauao oia kana aole o ka ninau ili. Mai liuli aku i na ninau i make kanuia o na wa i hala i loaa mai na pono no ko lakou mau hemahema. E- kau na maka imua a e koho no ,ka holomua ame ka hoolaupa'i ana 1 ka aina. 12. UHAUHA. O ka Ahaolelo o 1901 oia ka mea nana e hoike mai ia kakou i na mea e loaa mai ana ia kakou mai na Home Rula mai a aole hoi he mau kumu a kakou e manaolana aku ai e loaa mai ana he mau pomaikai mai na Democarata mai. O ka kakou i ike ai o na kanaka i waeia ma ka paa balota o keia apana he poe lakou i hiki ke hilinaiia aku no ka malama ana mai i na pono o |ka poe .Hookaa Auhau ma ka hoolilo ana o na eiala apau a no ka ike ana hoi ua loaa mai he ola no ia mau dala i hoolilo ia me ka piha pono. 13. HOOXAHAHA. O ka Ahaolelo Home Rula-De- i mocarata he Ahaolelo ia e paio kue j ana i na hana maikai a ka hooponopono aupuni e lawe mai ai; o ka j manao hoi oia he Ahaolelo loihi mej ka uuku o na mea loaa a he ole no paha; aole wale oia. aka, he Ahaolelo e lokahi like ole ana iwaena iho ona. Ke makemake nei anei oe j e ike i keia ano Ahaolelo ? Ina aolej e koho i ka paa balota Repubalika me ka pololei. | 14. LIMAHANA LAHUI E. Ua lawe ae ka hooponopono au!puni i ke kahua ikaika e kue ana i j ka hoohanaia ma na hana aupuni i. jia limahana o na lahui E a aia wale j no ka loaa aku o na hana a o na kupa maoli a i ole o na kanana i jkupono e lilo mai i mau kupa. Ua like ka manao me ia o ka aoao Repuhalika oia hoi e malamaia no na loaa o keia Teritore iloko iho o kona pohai aole hoi i ka poe e lawe aku ana i na loaa mai keia Teritore aku. O keia ke kahua o ka hoomakaulii kuloko a o ka aoao Repuhalika wale no ka mea nana e hoomau aku pela. 15. HUNE 0 KA ĀINA. % Ma ke koho ana i kekahi Aha-

olelo e noho lokahi o!e ana me ka Mana Hooko o ke Aupuni e hiki niai ana kekahi kau popiiikia a uluku o na mana-o —e wiwi ana na waihona a o na dala i hoopukaia ka huli waiwai ana e laweia ana lakou mai ka holo ana ioai o—o ka nee ana o na hana kalepa e pakuia mai ana —a hiki ana no ko kakou hoaie ke hoopukaia. ina e hiki ana. ma na kulana emi iho a e ililo hou ana na hoaie kuloko iloko !o ka lima o ka poe waiwai e haimama mai nei ko lakou mau waha e like me ko ka mano i inakaukau e ale aku me 10 pa-keneta ukupanee no ka mahina hookahi no ka hoolako ana mai ia oe i ke daia v O ka hana hiki wale no ke kaupale aku i keia ano oia ka hana lokahi ana o na lala o ke aupuni e like me kekahi hui kalepa hookahi a ua hiki ke loaa mai keia kulan* ma ke koho wale ana no i Ahaolelo Repubalika. 16. NA OLELO HOOPAA 0/- . AIO OLE. Aole i hoopaa aku ka aoao Repuhalika e hana i na hana hiki ole ke hanaia. Aole ia i hoopaa aku e Ihooponopono i na Kanawai Fede|rala, aole no hoi ia i hoopaa aku e ihoihoi hou i ke Aupuni Moi—o na kanawai o keia ano aole lakou iloko 0 ka mana 0 ka Ahaolelo Teritort no ka hooponopono ana. Aole i hoopaa aku ka aoao Repubalika a 01 aku mamua o kana i ike ai aole e hiki' ke hanaia a e hana aku ana pela a e hoao ole ana hoi e alakai lalau i ka poe koho no ka manao e lilo mai ko lakou koho ana. 17. HAĪUAIUA. Owai ka mea i makemake e ike hou aku i kekahi Ahaolelo e hoolilo ana i kona manawa maluna o ka Bila Ilio Wahine—e hoao ana hoi e kapae ae i na Rula Hooponopono 0 ko America Papa Ola —e hoopaapaa wale ana hoi maluna o na pono pilikino. Owai ka i makemake i Ahaolelo nana e hoopoino i ko kakou kulana imua o na maka o ka aina makua, e hoolilo ana hoi ia lakou e manaoio mai he poe hawawa kakou, oiai no nae he poe kakou i like ole me ka poe hihiu a naaupo a he poe naauao hoi kakou i like aku no me ko ka aina makua ka naauao. Owai ka i makemake e ike i na kanaka makaukau ole ma kahi o ka poe makaukau e hana mai i ko kakou mau kanawai. Ina aia kekahi mea ke kali nei o ka hoala hou ia mai o keia mau mea he makemake ole kona e koho i na Repubalika no ka mea he poe kanaka noonoo maikai lakou a e hookupono ana ia kakou imua o na maka o ke ao nei a e hana ana hoi i -na mea i hiki ia lakou e hoopau ae i na mea oiaio ole $ puko. nei no makou. 18. HOOLOLOIAHILI. Mai. hoololoiahili—oia hoi mai kn wale —e kikoo aku imua a hoao e hooponopono i na mea apau nou iho ame ke Teritore—e koho i na kanaka 11001100 akahele i liiki hoi ke hilinai aku e hiki ana ia lakou ke hoano hotj ae i na kulana ma ka lawelawe Ahaolelo naauao ana—e koho i ka paa balota Repubalika oiai ma ia ano e loaa ai na kanaka kupono—e ike oe ua hookomo ae oe i kou balota ma kahi e loaa mai ana na kokua a e akeakea ole ia ai ka nee ana o ke aupuni imua i ka holomua —e noonoo rn.ua mamua o kou koho ana aole hoi mahope a aole au mea e hoahewa ai. 19. UKUHANA HAAHAA. O ka holomua o ka aina e uhai aku 110 na ukuhana maikai a o ka wa hune he ukuhana haahaa kona 1 ike mau ia a i kekahi manawa ilehulehu aole no oiai aole he hana !e loaa ana. O ka holomua he hoike lana ia aia he hana no na mea apau j—o ka wa wi hoi aia he hana no na jkanaka he umi a i ole he iwakalua wale no—o na kanaka he umi e koi ana ia hana hookahi o ka hua e loaa mai ana o ke kanaka haahaa o ka [ukuhana ke loaa ana ia hana—ina |o ka loaa o ka hana i na mea apau •oia iho la kou niakemake e koho oe |i ka paa baiota Repubalika a e loaa ia hana—ina hoi he makemake kou i ka paio aku me na kanaka eiwa. no ia hana hookahi alaila e koho oe i na paa balota o na aoao >e ae a 'e loaa no ia oe«i rqanawa e hakoko ai. 20. XA PALAUEKA. Mamuli o ka loaa oie ana iluna 0 ka paa balota Repubalika a i ole kona Kahuahana paha e hiki ai ke kalele iho na kue ana eia na aoao kue ke hoolilo nei ia lakou iho ma ka palaueka e kue ana i ke Kiaaina oiai he Repubalika oia e hana ana 1 na hana apau imua o ke akea. Aole he mea i maopopo heaha la ka mea e loaa mai ana ma keia hana a lakou e hana mai nei, o lakou no kekahi e ike nei ia mea oiai ua maopopo no ia lakou o ko kakou Kiaaina, e like hoi me ko na Teritore e ae, ke hookohuia nei mat Wasi-

netona mai a eia oia ke uhai nei i I ka papahana e koi ana i ka hoopono! ma na hana o ke aupuni a o keia ka mea nana e hooikaika mau nei iaia i na la apau imua o ka Peresidena. Malia paha oko ke Kiaaina hookuke ana i ka poe hana hewa oia paha ke kahua oiaio o keia mau hailuku ana iaia. Ua ike lakou me .Carter e noho poo ana maluna o n« niea apau iloko o keia Teritore he mea hiki ole i kekahi luna aupuni ke lilo i mea e pono ai na hana pono ole pili pakahi wale no. O ka Ahaolelo hoopono e kakoo lana i ke Kiaāina Hoopono oia ka ( ka Apana 'Eha ona Repubalika 1 -hooholo ai a ma ia ano lakou i wae ai i ka lakou mau moho a o ke koho ana o ka lehulehu oia iho ia ka ihoike ana i ka naauao o ko lakou 1 Iwaeia ana. O keia paa balota oia; jka paa i kupono e kohoia ma kona |ano maoli a aole hoi ma na palaujeka wale no e hookomo aku ai iloko j.o ka poe koho i ka manao o ka jeleele he keokeo ia. O na kanaka ihoopono a noonoo akahele oia ka 1 [makemakeia a o na kanaka hoopono |a noonoo maikai aia maluna o ka Ipaa balota Repubalika no ko oukou ikoho mai. Aole he koho ana no laikou e nele ole ai ka hoapono ana iiho o ka poe koho i ka maikai ana |o ka lakou koho ana. Aole loa he j kanaka e ku iho ana a noonoo no jka pono o keia Teritore e hookomo iana i kona balota ma kekahi ano i okoa koe wale no ke KOHO PO- ! LOLEI AXA I KA PAA BAi LOTA REPURALIKA.