Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 25, 17 June 1904 — Page 2
| This text was transcribed by: | Mary Ching |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA
Nupepa Kuokoa
NO KA MAKAHIKI $2.00
NO EONO MAHINA $1.00
SUBSCRIPTION RATES
ONE YEAR $2.00
SIX MONTHS $1.00
O NA OLELO HOOLAHA APAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A INA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA. E HOIKEIA AKU NO KA AUEAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.
O na Dala apau o ka Pepa e hoouna pololei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY, LTD.
HOOPUKAIA IKA
Hawaiian Gazette Co., Ltd.
Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, Panalaau o Hawaii, ma ke ano ___
Mea o ka Papa Elua
DAVID L. A-I, Lunahooponopono
S. K. NAWAA, Kokua Lunahooponopono
A. W. PEARSON, Lunanui
HONOLULU, OAHU.
POALIMA IUNE 17, 1904.
O KA HANA KE KUMUWAIWAI.
O ka hana oia ke kumuwaiwai o ke kanaka. Mai ka poe iloko o na kulana kiekie a na kulana haahaa, o ka poe waiwai ame ka poe ilihune a ma na mea apau o keia ao ua pili aku keia kumuwaiwai nui ia lakou me ka nana ole ae heaha la ia ma o ke kanaka la no nae, oiai oia ka mikini a agena hoi nana e hoowaiwai aku i ka mea i makemakeia e hoohana.
Nolaila i ka hoohaili ana maluna o keia kumuhana waiwai e pono ai ke kanaka, oi ola aku ka makou kalele manao iwaena iho o kakou Hawaii no ka hoomakili ae i ka noonoo aole ma ke ano he mea hou aka he mea kumau no, ua loaa ka iini ia makou he mea hoaia noonoo ia no ka hooko aku o ka noonoo i hui pu ia me ka ikaika-kino maluna o ka hana.
Aia he mau pomaikai lehulehu e nele ole ai ka loaa i ke kanaka mai keia kumuwaiwai mai ke lilo nae ua kumuwaiwai la i hoa pilipaa no ua kanaka la, a o kekahi o ia mau pomaikai oia ka makou e hooaiei nei. O ka hana kekahi kumu o ke olakino maikai, oiai o ua mana la ka mea nana e hoonioni i ke kino, e luaieleia ai ke kumu e nele ole ai ka holohana o na paahana o ke kino. Maluna o ka hana e pilipaa mau nei na mea hana o ke kino—ka pauma koko mau o ka puuwai, he hana ia, ka holo puni mau o ke koko he hana ia, ka makili mau o ka noonoo ma na kumuhana like ole, he hana ia, ka pauma mau o ke akemama i ka ea, he hana ia, o ka hoohamama mau o ka ihu ame na paipu makani e hoea ai i ke akemama a komo mau ka ea i kahi i makemakeia iloko o ke kino he hana ia, o ka nau o na niho i ka ai ame ka hoowali o ka opu i ka ai, he mau hana la ame na hana e ae no apau o ke kino—e houluulu i keia mau hana apau ua hiki mai lakou i ka huina hookahi no ke ola o ke kino holookoa.
A e like me ka oiaio o ia keia mau paahana pili mau i ka hana pela no ka oiaio i ka poe apau i lilo ka hana i hoa pilipaa mau no lakou i na wa apau ma ke ano he kumuwaiwai e nele ole ai ka loaa o ko lakou mau pomaikai, a e like me ka pili o ke ola i ke kino ma o ka huina la o na hana o na paahana o ke kino pela no ka pili o ke ole i ua poe pilipaa nei i ka hana. A aole no hoi e haohao ke kanaka i ka ike iho i ka oiaio o ka pili o ka make i ke kino mamuli o ka hemo aku o keia mea he hana mai na paahana aku o ua kino la, oia hoi, ina pau ka hana o na paahana o ke kino—ka puuwai i kana hana pauma koko, ka opu i kana hoowaii ai, o ke akemama i kana hana pauma ea ame na paahana e ae apau o ke kino i ka lakou mau hana pakahi iho oia no ka make o ke kino a e kupono ai i ke kanu aku iloko o ka honua; a e like me ka oiaio o ia mahele pela i oiaio ai ka pili o ka make i ka poe apau i hemo aku ka hana mai a loakou aku e lilo ai lakou he poe palaualelo, a o ka make no hoi ia ma keia mahele oiai aole e nele kona lilo i mea hana na ka mea hoohana, (e like me ka oo a kopa-la a ookope a palau ame na mea like he mau mea hana na ka poe hoohana) na ke kepolo a o kona waihona noonoo he halekama-na na ua kepolo nei.
I ko makou hoohaili ana i keia mea iwaena o kanaka oi loa aku iloko o keia kulanakauhale ua ikeia ae la he elua mahele, oia hoi, ka mahele pilipaa i ka hana ame ka mahele hoopahemo hana a ua ikela no hoi na hopena i hoike mua ia ae nei i ka pili loa i keia mau mahele a he pomaikai hoi ia i ka mahele i pilipaa i ka hana ke kumu i o ai ka leo pililaula “o ka hana he kumuwaiwai ia i ka poe pili ilaila.”
Iloko o ke kulanakauhale o Honolulu he nui ka uwe no ka nele hana iwaena o na mea apau i loaa ole ka hana, me ka nana ole ae ina oia he Hawaii a haole a Pake a lahui e ae—ua loaa like no keia uwe a ua loaa pu aku no hoi ka ike o ka nele hana, i ka poe e noho hana mau ana kekahi kumu o lakou i pipili loa ai i ko lakou mau hana, aka aole i nele ka ikeia o ka poe nele hana aole mamuli o ka nele hana aka mamuli o ka pipili ole i keia mea he hana ke kumu e piliaiku nei lakou iloko o ka nohona kupilikili, a he hewa nui hoi ia.
He nui ka mahalo i na Hawaii elemakule e kalewa hele nei i ka lakou mau mea kuai e like me na peahi a papale a moena liilii ame na mea like, e hele ana mai kahi wahi aku a kahi wahi aku o ke kulanakauhale nei a o ko lakou oia no hoi ia e like me ke ola o na Kepani hooikaika hana e makaala nei iloko o na pa-hale noho o ke kulanakauhale nei ma ka hana ana iloko o kekahi no ka hapa-la a pela aku ana iloko o kekahi pa-hale a pela e hana mau ai a i ka po ana o ka la ua loaa maoli ka pono i kekahi manawa he kala me hapalua o ka la a emi mai no hoi, he pomaikai nae ke emi malalo o ke dala hookahi a i ka hala ana o ka hebedoma ua lako maoli no o Kepani ma me na okeni ma o keia ano makaala a mikimiki iloko o na pa-h@ haole a poe e ae no lakou na pa i makemakeia e maemae, a o ko lakou (Kepani) loaa ua like no me ko ka poe no lakou na hana paa mau a i oi aku no mamua o ko kekahi poe hana paa mau, a makou e mano nei i haawina maikai ia na na Hawaii hana ole e hoomaamaa ai a e mikimiki no hoi ka helena maloko no nae o na palena kupono, i loaa mai ai ka hua me ka maikai ke kumuwaiwai hoi o ka hana.
NA LUNAKANAWAI KIEKIE HOU
Ma ka meahou hoohikilele manao a e puka aku nei ma keia helu o ke Kilohana pili i ka hookohuia ana mai nei o na Lunakanawai ekolu o ka Aha Kiekie o ka Teritore Hawaii, i hookohuia mai nei e ka Peresidena Rusawela,—o Hon. W. F. Frear ka lunakanawai kiekie ekahi, Kenerala A. S. Hartwell ame Mr. F. M. Hatch na lunakanawai kiekie kokua, oia iho la ka hoopihaia ana ae o ia mau makalua o na oihana kiekie oiai i waiho hakahakaa iho nei no kekahi mau la mamuli o ka pau ana o ka manawa hana o na komikina o na lunakanawai kiekie i pau iho nei.
Aohe mea hoohewahewa i ka ike iho i ke ko’iko’i nui o keia mau oihana pela no e nele ole ai ka loaa o ka manao pililaula e pono e loaa i poe kanaka no lakou na ano maikai a kupono no ka hoopiha ana i ua mau noho la a o keia poe kanaka i hoonohoia iho la ka poe i kohu pono ma ia mau noho.
No Lunakanawai Kiekie Frear aole he hoohalahala ana nona, oia nei no ke poo o ka Aha Kiekie o ke kau i hala iho la a o kona hookohuia ana mai nei oia iho la no ka hoomauia ana ona malaila, eia nae, aole no i nele keia kanaka me na paluku pohaku ia oiai ua ikeia ia iloko o na la i hala iho la, he mau pohaku paluku na ka poe makemake hoomau ino, oiai aole i hamani aku ka lunakanawai ia mau ino no ka pono o ua poe hana ino la. O na lunakanawai o keia ano o lakou ka poe kupono e ola ai ka maikai o ka aina ke aupuni ame na makaainana a e pahola laulaha ai ka maluhia mai o a o o ka aina e hoomalu maikai ai i ka pono pililaula e nele ole ai hoi ka hoopakeleia o ka pono pilikahi.
O Lunakanawai Kiekie Hakuwela hoi aole oia i malihini i na makaainana o keia Teritore, oiai oia kekahi o na loio kahiko loa, ka makuakane hoi o na loio Hawaii o na la i hala a e koe kakaikahi nei i keia mau la, a o na kanaka makaukau kanawai a makee mau i ka pono pililaula aole he hoohewahewa ana no ke kupono o ia ano kanaka e hoopiha makalua ai e like iho la me keia hoopihaia ana iho la e keia keonimana, a e like me keia oiaio pela no ia Mr. Hatch ame na lunakanawai kaapuni o kohoia iho nei, eia nae, o ka lakou mau hana no e hana aku ai ma ko lakou mau wahi i hoonohoia aku la ame na hana i hanaia e lakou i ka wa i hala o lakou iho la na hoike maikai loa a ka lehulehu e kilo aku ai no lakou.
Ke manao nei ke Kuokoa ua pomaikai o Hawaii Teritore i ka loaa ana mai nei o keia poe inoa kupono no na oihana ko’iko’i o ka aina no ka mea o ka mea i makemakeia o ka makeeia o ka pono, a o keia hookohu lunakanawai ana mai nei o ka Peresidena Rusawela,—oia hana hookohu ka hana nana i hoike ae i ke ano o ka mea hookohu paahana, a ina ua noeau keia hookohu ana ma o ke kupono io o keia poe kauwa o ka lehulehu no ua poe noho la alaila ua noeau aku la ka mea nana ka hana hookohu, a noeau pu no ka wae manao ana ona maluna o na hooaiai i waihoia aku ai imua ona e ko Hawaii nei poe, oiai ua manaoio makou aole o lakou wale nei no ka poe i waiho hooaiaiia aku ai imua o ka manahooko aka he mau inoa hou aku no, aka i ka manawa i hoiliiliia ai na inoa apau a hoomaka ka wae ana, aole e nele ke ike ia o ka noeau o ke koho ana ma ka noeau o ka wae inoa ana ma o ka hilinai ana maluna o na hooaiai i waihoia aku ame ka hiki ke hilinaiia o ka poe na lakou ua poe hooaiai la.
NA MEAHOU O MAUI.
MAUI, Iune10.—I ka Poakolu iho nei i hoomaka ai ke kau o ka Aha Kaapuni Elua, oia no hoi ka la S. ma ka noho ana ae o Lunakanawai Kaapuni A. N. Kepoikai, a o ka Hope Loio Aupuni Peters ma ka aoao o ke Aupuni, a o J. M. Vivas wale no ko Honolulu loio i hoea aku i keia kau.
A hala kekahi manawa o ka wae kiure nui no ka aha ua loaa ae la ke kiure ma ka noho luna kiure ana ae o Mr. C. B. Wells, a i waihoia ae ai ka hoike imua o ka aha i ka Poaha nei no ka makaukau o ke kiure.
Iloko o ka papahihia o ka aha ua ikeia iho he 18 hihia karaima a ua manaoia aia ma kahi o ka hebedoma hookahi e hoopau pono ai ke kiure hookolokolo i kana hana.
HOIKE O LAHAINALUNA.
MAUI. Iune 11.—I ka Poakolu, la 8 i malamaia ai na hana hoike o ke kula o Lahainalauna a ua nui no hoi ka poe i akoakoa ae e ike i na hana. Mahope iho o na mele maikai i waihoia ae e na haumana ua hoike mai na haumana i ko lakou makaukau ma na haiolelo kumuhana i hoomakaukauia, ua haiolelo hoolana ae o Lunakanawai Kahaulelio ame Lunana o na kula o Maui Mr. C. E. King, a haawiia no hoi na palapala hoomaikai e ke Kumupoo McDonald.
Ua mahalo nui ia na hana a na haumana maloko o na olelo paipai a Kahauleilo ame King a mahope o na paani i malamaia ai ka luau o ka la.
Ua hiki ole i ke “Kanaka o ka La” ke holo aku maluna o ka mokuahi Alameda o ka Poakolu nei, nolaila e hoalu iho ana oia maanei a holo aku paha no Kauai.
KA LUAU MA KA HOME KAPIOLANI.
O na ahaaina o ke ano ke wa kahiko i makemake nui ia ame na mea hoikeike kahiko ame ka hana mau no hoi i ikeia oia ka hulahula, o keia mau mahele o lakou ke malama hou ia ana e ka Home Hoohanau Keiki Kapiolani, he mau hana hoi i hana mau ia e keia home a i kaulana ai oia ma ia mau hana no ia mahele, a i ka Poaono, Iune 25, ae nei e malamaia ai ia luau ma ia home no, a o na pomaikai pili no ia i ka waihona o ua home la mamuli o ka malele ana aku o ke kokua a ke Aupuni i haawi ai nona.
Ua hoolalaia ae e haawila i ahaaina nui me eono pakaukau e hooluluu ai me na ono like ole i ikeia hoi iloko o na papaaina ahaaina o ke ano Hawaii maoli a aia no hoi he pakaukau no na mea ai e ae no na malihini. I ke ahiahi e haawi hou ia ai he mau papaaina no ka poe i manaoia aole e hiki i ke ao a e hiki maalahi ai i ka po, a ia manawa no hoi e malamaia ai ka aha hulahula ma ke alakai ana a ke Kalapu Himeni Hawaii.
O ka ahaina o ke ao e malamaia ana mai ka hora awakea aku a hiki i ka hora elima o ke ahiahi a o ke ahiahi hoi e hoomaka ana i ka hora ewalu. O na mea ai apau no ka hoomo’a ana e lilo ana ia malalo o ka hooponopono ana a Mrs. J. M. Dowsett a e panaiia aku ai hoi iluna o na papakaukau malalo o ka hooponopono ana o Mrs. Carl Holloway, Aliiwahine Kawananakoa, Mrs. C. W. Booth, Mrs. Reis, Mrs. Clarke ame Mrs. Kamanoulu, a o na mea e ae malalo no ia o ka hooponopono ana o na paahana i waeia no ia mau hana like ole.
Aia i na komite kuai kikiki e loaa ai na kikiki no ke komo ana ame ka ai ana a he hookahi dala ko na makua no ke kikiki hookahi a i ka puka komo no hoi e loaa ai ko na keiki no ka hapalua. O ka bana Hawaii kekahi iloko o na hana o ka la.
PANAI NO KA HANA PONO.
Ma ko makou helu o ka pule i hala i hoopukaia aku ai ma ke kolamu o na “Hoolaha Ma Ke Kauoha,” aia malaila i loaa ae ai ka ike, ua hookohuia aku o Isaac Ihihi i Hope Luna Kakaukope Hoona Aina no ka Teritore o Hawaii nei, o ua hookohu la, ua loaa ae i keia kanaka Hawaii mamuli o kona hoopono, mikiala a hooko pono i na kauoha i loaa aku iaia mai kona mau hakuhana aku.
Ua hanauia o Isaac Ihihi ma ka Malu Ulu o Lele i ka makahiki 1869, nolaila i ke kanakolu-kumamalima o kona mau makahiki i loaa ai iaia keia kulana. Ma Lahaina oia i hoonaauaoia ai i kona mau la kamalii ma ke kula Aupuni, a mahope mai ua hoihoiia aku oia iloko o ke kula Bihopa o Wailuku, kahi hoi ana i haalele aku ai me ka inoa maikai no ka hoomahuahua ana i kona naauao ma ke Kula Alii o Kehehuna.
I kona hemo ana mai ke kula Alii inei, aole ma ke ano he haumana i hookuu palapala ia, ua lilo koke ae oia i Keiki lawelawe no ke Keena Hoona Aina, kahi hoi ana i noho hana iho la a hiki wale i kona hookiekie ia ana ae la ma keia kulana ana e paa nei i keia mau la. Mai ke kulana haahaa mai kona pii ana, a iaia e lawelawe ana i na hana like ole iloko o keia keena aupuni, ua kaa aku malalo ona ke kii ana ma kela ame keia wahi like ole o ke kulanakauhale nei i na dala a kona mau haku i kauoha ai iaia e kii, a he mau tausani dala i ohiia eia a hoihoi aku i kona mau poo me kona lawe ole i hookahi keneta oia mau dala a hoolilo aku no kona pono ponoi iho. Mamuli o keia kulana hoopono iloko o keia opio Hawaii ua kau aku na maka o kona mau haku maluna ona, a o ka hopena oia kona hookiekieia ana ma ke kulana i hoike mua ia ae nei.
O keia haawina i loaa ia Isaac Ihihi he haawina maikai loa ia no kela ame keia kanaka Hawaii e hahai ai a e hoomau ai, a ke manaolana nei kona mau hoaloha e hoomau aku keia opio Hawaii i ka malama ana i ke kulana ame ke kahua ana i ku ai, oiai hoi ka hoopono, a hiki i kona manawa e pauaho ai i ka hana maikai a kona mau lima.
HOOLAHA MA KE KAUOHA.
MA KE KAUOHA.
UKU O NA AUHAU WAI.
E like me ia iloko o ka Pauku 1, Mokuna XXVI o na Kanawai Ahaolelo o 1886:
O ka poe apau no lakou na kuleana wai a i ole o ka poe e uku ana i na auhau wai ma keia ke ha’iia aku nei ka lohe o na auhau wai no ka eono mahina e pau ana i Dekemaba 31, 1904, e ku ana i ka uku ana a e ukuia ma ke keena o ka Honolulu Oihana Wai ma ka la ekahi o Iulai, 1904.
No na auhau wai uku ole ia apau e koe ana ma Iulai 15, 1904, a i ole he 15 la mahope o ka wa e uku ai i na auhau wai e pakuila aku ai ma ke ano he kaki o umi pa-keneta, a e ku no i ka uku a e ukuia e ka mea iaia ka uku ana o ke kuleana wai.
O na kuleana wai uku ole ia apau loa e koe ana ma ka la 15 o Augate, 1904, (he 30 la mahope iho o ka hauleana o ka manawa uku) e oki koke ia ai ia mau kuleana wai me ka hoolaha hou ole ia aku.
O na auhau wai apau e ukuia ma ke keena o Honolulu Oihana Wai iloko o ka Hale Manahooko, oiai ua hooneeia ae ia keena a ke keena o ke Kakauolelo Kiekie, Keena o na Hana Hou.
J. H. HOWLAND,
Lunanui o Honolulu Oihana Wai.
Honolulu, T. H., Iune 13, 1904.
3020—Iune 17, 24.
KEENA PUUKU.
KEENA HOONA AINA.
O Isaac Ihihi ua hookohuia aku oia i keia la i Hope Lunakakau Kope Hoona Aina no ka Teritore o Hawaii, me ka mana e hooia i na hoike o na palapala oihana no ke kaku kope ana.
CHAS. H. MERRIAM,
Lunakakau Kope Hoona Aina. Aponoia:
A. J. CAMPBELL,
Puuku.
Honolulu, T.H. Iune 1, 1904
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
HOOLAHA MANAO E PANIKU A NO KE KUAI.
WONG SHIU KING.
Malalo a ma ka pono o ka mana o ke kuai i hanaia iloko o kekahi moraki i ka la 7 o Dekemaba, 1900, i hanaia e Wong Shiu King, Ho Poi, Lum Fai, Y. Chock Hin, Pang Kin Fai, ame Wing Sun Hing, no Honolulu lakou apau. Mokupuni o Oahu, Poe Moraki Mai, ia Yee Sing Tie (he hui) no Honolulu i olelo mua ia ae nei, Poe Paa Moraki, a i kakau kopeia iloko o ka Buke Helu 213, aoao 490-493, o ke Keena Hoono Aina o ke Aupuni (he moraki hoi i hooliloia e Yee Sing Tie i oleloia ia Lewers & Cooke, Ltd., he Hui Hawaii e lawelawe oihana kalepa ana iloko o Honolulu i olelo mua ia ae nei, ma kekahi palapala i hanaia i ka la 1 o Novemaba, 1902, a i kakau kopeia iloko o ka Buke Helu 239, aoao 388 ame 389, iloko o ke Keena Hoona Aina i oleloia) a mamuli o ka Mokuna XXXIII o na Kanawai Ahaolelo o 1874 e pili ana i ke “Kanawai i hanaia no ke Kuai o ka waiwai morakiia me ka hoopii ole ame ke Kauoha o ke Kuai” ame ke Kanawai (Mokuna IX o na Kanawai Ahaolelo o 1890) e pakui ana ia mea hookahi, o Lewers & Cooke, Ltd., i oleloia, ma keia ke haawi nei i ka hoolaha no ka manao e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uha’iia, e hoike ana: o ka uku ole ia i ka manawa e uku ai i ka huina kumupaa o Elua Kaukani Dala $2,000.00) i hoopaaia e ka moraki i oleloia.
Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai apau i hoopaaia iloko o ka moraki i oleloia e kuaiia ana ma ke kudala akea ma na keena kudala o Will E. Fisher, Helu 180, Alanui Kalepa, Honolulu i olelo mua ia ae nei, ma ka Poaono, la 2 o Iulai 1904, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.
O ka waiwai i hoopaaia iloko o ka moraki i oleloia oia keia:
O kela apana a mahele o ka aina apau loa (he hapa o ka aina i hoakakaia iloko o ka R. P. 1985, L. C. A. 6245 ia Kalaeokekoi no Kalakini) e waiho la ma Kamakela, Honolulu i olelo mua ia ae nei a e i keia ka Apana Helu 2 o ka Home Hookuonoono Buckle a i apoia a hoakaka maopopo loa ia e like me ia malalo iho nei: E hoomaka ana ma ka ma-ka ma ka aoao Hikini Hema o ke Alanui Vineyard i mamao he 191 1-2 kapuai Hikina Hema mai ke kihi aku o na alanui Liliha me Vineyard a malaila aku holo:
(1) Hema 53 deg. 50 min. Kom., 83 5-10 kapuai ma ka Apana Helu 1 o ka Home Hookuonoono Buckle; malaila aku holo
(2) Hema 36 deg. 10 min. Hik., 75 kapuai ma Alanui-olo-li Buckle; malaila
(3) Akau 53 deg. 50 min. Hik., 89 5-10 kapuai ma ka Apana Helu 3 o ka Home Hookuonoono Buckle; malaila aku
(4) Akau 40 deg. 45 min. Kom. 75 2-10 kapuai ma ke Alanui Vineyard i oleloia a hiki i kahi i hoomaka ai a nona ka iliaina o 6496 kapuai kuea.
Pau pu me na hale, na hana hou, na kuleana ame na pono hooilina apau o ua waiwai la a i pili aku ilaila i kaa aku nae malalo o ka moraki i hoopaaia ia A. A. Halelea, Kahu o ka Waiwai o J. H. Coney, i hanaia i Iune 28, 1900, a i kakau kopeia iloko o ka Buke Helu 207, aoao 338-340, o ke Keena Hoona Aina i oleloia, a i ka huina no hoi o Umi-kumamalima Haneri Dala ($1,500) ame ka ukupanee i hoopaaia.
LEWERS & COOKE, LTD.,
Ma o F. J. Lowery, Peresidena.
Mea Paa Moraki.
Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke dala gula Amerika no hoi a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.
No na mea aku i koe e ike ae ia Holmes & Stanley, Honolulu, na Loio no ka Mea Paa Moraki.
Hanaia Iune 9, 1904.
3019—June 10, 17, 24—July 1.
HOOLAHA MANAO E PANIKU A KUAI A KE MEA PAA MORAKI.
MALIE (w) AME H. Y. WELEWELE
E like me na mea i hoopaaia iloko o kekahi moraki i hanaia e Malie (w) iloko o kona pono ame H. Y. Welewele, kana kane mare, ia Pae Kamaka, kahu no na keiki oo ole a S. K. Kamaka o Honolulu, Oahu, i hanaia i ka la 22 o Ianuari, A. D. 1901, a i hoopaaia iloko o ke Keena Kakaukope Hoona Aina, iloko o ka buke 215 a ma na aoao 458 a hiki i ka aoao 460, ke haawi ia aku nei ka hoolaha ke manao nei ka mea paa moraki e paniku aku i ka moraki no na kumu i uha’iia, oia hoi: ka uku ole ia ana o ke kumupaa ame ka uku-panee i ka wa e uku ai.
Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha mahope o ka hala ana o na pule ekolu mai ka la o keia hoolaha ana, o ka waiwai i paa iloko o ka moraki i oleloia e hoolahaia aku ana no ke kuai kudala akea ana, ma na keena kudala o James F. Morgan, iloko o Honolulu, ma ka Poaono ka la 13 o Iune, A. D. 1904, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.
E loaa no na mea aku i koe mai ia J. M. Vivas, loio o ka mea paa moraki.
Hanaia ma Honolulu, Mei 4, 1904.
PAE KAMAKA, Kahu.
Mea Paa Moraki.
O ka waiwai i paa iloko o ka moraki i oleloia oia keia malao iho nei:
He apana a mahele o ka aina (mahi laiki) nona hoi ka iliaina o 1 A. 3 R. ame 30 Per., e waiho la ma Hanamaulu, Puna, Mokupuni o Kauai, i hoakakaia hoi iloko o Palapala Sila Nui (grant) Helu 7210, Kuleana Helu 8600 ia Keolanui.
3016—Mei 20, 27—Iune 3, 10 17.
KA EHA ILOKO O KA OPU, ua like no ia me ka niho popo, aole he poino eia nae he mea hoopilikia i ke ano o ke oia ana. O ka poe i maa i ka loaa mau ia ano e hauoli ana lakou ke ike i ka loaa ana o ka mea nana e hooia hikiwawe ma ka lawe ana i hookahi a i ole i elua manawa i ka laau Chamberlain’s Colic, Cholera and Diarrhoea. Eia ke kuaila nei ma na halekuai laau lapaau apau. Benson, Smith & Co., Ltd., na Agena ma Hawaii nei.
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KE MEA PAA MORAKI.
JESSE P. MAKAINAI.
Ke haawi ia aku nei ka hoolaha, i kulike ai me ka mana kuai i hoopaaia iloko o kekahi moraki i hanaia i ka la 10 o Aperila, 1902, i hanaia e Jesse P. Makainai, o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritore o Hawaii. Mea Moraki ia Joshua K. Brown, Jr., o Honolulu i oleloia, Mea Paa Moraki, a i kakaukope ia iloko o ke Keena Kakaukope, Oahu, iloko o ka buke 236 a ma na aoao 123 a hiki i ka 124, ke manao nei ka mea paa moraki e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uha’ila, oia hoi: ka uku o le ia o ke kumunaa ame ka uku-panee i ka manawa e uku ai.
Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai i paa iloko o ka moraki i oleloia e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan, alanui Kaahumanu, Honolulu, Teritore o Hawaii, ma ka Poaono, ka la 25 o Iune, 1904, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.
O ka waiwai i paa iloko o ka moraki i oleloia oia iho keia:
O kela pa-hale a hapa o ka aina apau loa e waiho la ma Kaluaopalena, Kalihi, Mokupuni o Oahu, Teritore o Hawaii, oia no hoi ka Apana 2, Palapala Sila Nui Helu 4164, L. C. A. helu 1313-B, ia Kauwahi, nona hoi ka iliaina o 92-100 o ka eka a oia no hoi ka aina i hooliloia ia Jesse P. Makainai i oleloia ma ka palapala hoolilo a Lipeka Kauahi, i hanaia i ka la 27 o Dekemaba, 1900, a i kakaukopeia iloko o ka buke 217, aoao 237, ko Hawaii Keena Hoona Aina.
Pau pu me na pono apau, na mana apau ame na mea e pili ana i ka waiwai i hoikeia.
Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke dala gula Amerika no hoi, a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.
No na mea aku i koe e ike ae ia Smith & Lewis, Kauka Hale (Judd Building), Honolulu.
Hanaia ma Honolulu, Iune 1, 1904.
JOSHUA K. BROWN, JR.,
Mea Paa Moraki.
3018—Iune 3, 10, 17, 24.
HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.
K. KULIKE AME J. KULIKE.
Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha mamuli o ka mana kuai iloko o kekahi moraki i hanaia i ka la 27 o Iulai 1903, i hanaia e Kaaluaea Kulike ame James Kulike no Honolulu laua a elua, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, na Mea Moraki Mai, ia Mrs. M. McInerny o Honolulu i olelo mua ia ae nei, ka Mea Paa Moraki, a i kakau kopeia iloko o ka Buke Helu 252, aoao 6, 7 ame 8, o ke Keena Hoona Aina o ke aupuni, o Mrs. M. McInerny i oleloia ke manao nei e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uha’iia, e hoike ana: o ka uku ole o Kaaluea Kulike ame James Kulike i oleloia i ka manawa e uku ai i ka ukupanee maluna o ke kumupaa nona ka huina o $400.00 i hoopaaia malalo o ka moraki i oleloia.
Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka aina i oleloia ame na hana hou i hoopaaia maloko o ua moraki la i oleloia e kuaiia aku ana ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan, ma Alanui Kaahumanu, Honolulu, ma ka Poaono, ka la 18 o Iune, 1904, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.
O ka waiwai i hoopaaia iloko o ka moraki i oleloia oia kela mahele a apana o ka aina apau loa e waiho la a e moe la i Keehia, Apana o Hamakua. Mokupuni o Hawaii, oia no hoi ka aina i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui (Grant) Helu 2333 ia Kailikahuma, a i apoia a hoakakaia penei:
E hoomaka ana ma ka ihona kiekie o ke Alanui Aupuni a holo;
Hem. 80 deg. Kom. 1000 kapuai a ke awawa o Kealakaha;
Hem. 18 deg. Kom. 1200 kapuai, a malaila aku
Hem. 40 deg. Kom. 800 kapuai, a malaila aku
Akau (oiaio) 1050 kapuai, a malaila aku
Hem. 82 deg. Hik. 1000 kapuai, a malaila aku
Akau 9 deg. Hik. 1200 kapuai, a malaila aku
Akau 20 deg. Hik. 2100 kapuai a hiki i kahi i hoomaka ai nona ka iliaina o 95 Eka, 2 Ruda (Roods).
A i hoakaka loa ia ma ke ano oia ka aina i hooliloia ia Kaaluea (w) ma ka palapala kuai i hanaia i ka la 1 o Okatoba, A. D. 1884, a i kakau kopeia iloko o ka buke 91 aoao 230, iloko o ke Keena Hoona Aina i oleloia.
MRS. M. McINERNY,
Mea Paa Moraki.
Ma o kona loio ponoi la.
E. A. McINERNY.
Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke dala gula Amerika no hoi a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.
No na mea aku i koe e ike ae ia Frank Andrade, ka loio no ka mea paa moraki.
Hanaia ma Honolulu, Mei 20, 1904.
3016—Mei 20, 27, Iune 3, 10, 17.
HOOLAHA AINA AUPUNI.
HOOLAHA AINA AUPUNI.
Ma ka Poalua, Iulai 5, 1904, ma ka hora 12 awakea, mamua iho o ke alo o ka Hale Hookolokolo, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ka hoolimalima o na aina malalo iho nei e waiho la ma Anahola, Kauai:
25 eka aina mahi laiki.
14 eka oi aku a emi mai paha, aina kula.
Manawa hoolimalima, 5 makahiki mai Augete 1, 1904, aku.
Uku Hoolimalima haahaa, $542.00 no ka makahiki, e uku hapa makahiki ana ma ka hookaa mua.
No ke kii aina ame na mea aku i koe e ike ae ma ke Keena o na Aina Aupuni, Honolulu, Oahu.
JAS. W. PRATT,
Komiaina o na Aina Aupuni.
Keena Aina Aupuni, Iune 3, 1904.
3019—Iune 10, 17, 24—Iulai 1.
HOOLAHA KUMAU
LEWERS & COOKE
LUI AME KUKE, Kaupaleaala
Na Mea Hookomo mai a Kuai ako i na
LAKO HANA HALE
O Kela ame Kena Ano.
Malaila e loaa ai na mea malalo @
NA PAPA N. W., NA PAPA HOLE, PILI HALE, NA PUKA, NA OLEPELEPE AME NA PONO PUKA ANIANI, NA KUI, AME NA MEA PILI I KA OIHANA KAMANA, NA PONO PENA.
NA PENA LIKE OLE AME NO HULU PENA, NA ANIANI, NA PEPA HALE, PALE PUKA, ANIANI, MOENA, ETC.
O na kauoha pono hale apau loa o hiki mai ana ia makou e hooko koho ia no me ka eleu ame na KUMUKUAI HAAHAA LOA.
LEWERS & COOKE
Hui Alahao ame Aina o Oahu
MANAWA HOLO
Mei 1, 1903.
MAI HONOLULU AKU
No Waianae, Waialua, Kahuku ame na wahi hoolulu ma ke alahae – *9:15 a. m., *3:30 p.m.
No Pearl City, Ewa Mill, ame na wahi hoolulu ma ke alahao – † 7:30 a. m., * 9:15 a. m., * 11:05 a. m., *8:15 p. m., *3:20 p. m., †4:15 p. m., * 5:15 p. m., ‡ 9:30 p. m., †11:15 p. m.
MAI WAHO MAI.
Ku i Honolulu mai Kahuku, Waialua, ame Waianae mai *8:36 a. m., *5:31 p. m.
Ku i Honolulu Mai Ewa Mill ame Pearl City mai – †6:50 a. m., †7:46 a. m., *8:36 a. m., 10:38 a. m., 2:05 p. m., 4:31 p. m., *5:31 p. m., *7:40 p. m.
*5:31 p. m., *7:40 p. m.
* Kela ame keia la.
‡ Sabati wale no.
† Koe ke Sabati.
G. P. DENISON,
Lunahoohana.
F. C. SMITH.
G. P. & T. A.
Kakela me Kuke
[KAUPALENAIA]
Poe Kalepa ma ke Komisina
A HE
POE LAWELAWE KOPAA
Poe Agena no na Ma hiko Lehulehu.
KAUKA T. MITAMURA
Alanui kukui Ololi Helu 68, Honolulu.
Na Hora Hana:
Hora 9 a. m. a 12 m; 6:30 p. m. a 7:30 p. m. Sabati, Hora 9 a. m. a 10:30 a. m.
Telepone Blue 2366 P. O. Box 843.
O KE
Koko Ino ka mea e Ioaa ai na Pilikia ma ke Kino.
E Heluhelu i keia mau Manao.
OA KA LAAU
AYER’S SARSAPARILLA
—KA
laau nana e hookaawale na mai ino mai kou koko aku. He laau hoonoonoo ai, a he laau e hooikaika ana i kou mau lala apau. O ka Laau Ayer’s Sarsaparilla ka laau kaulana loa a puni ke ao holookoa. Ina a hoomau ia ka lawelawe ana i keia laau e loaa ana ka ke oia kino maikai a me ke koko maemae, hoi hou mai ka ula o kou mau lehelehe, pu’ipu’i maikai kou mau papalina, a loaa ke kulana oia kino maikai.
He loaa na pu’u paa o ke kiao i ka laau Ayer’s Sarsaparilla, e hoopakele ana mai ka ma’i puu paa (Brights’ Dissease) ame na ma’i oia ano. Ke koi ikaika aku nei makou e lawe ia keia ano laau ma kahi i ike ia na ma’i Pua paa apau.
Hoomakaukau ia e Kauka J. C. Ayers & Company, Lowell, Mass., U. S. A.
E loaa no keia mau Huaale ma na kale kuai laau apau.