Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 20, 13 Mei 1904 — KE KAUNA WAHINE O KE Kulanakauhale o Tarevis. [ARTICLE]

KE KAUNA WAHINE O KE Kulanakauhale o Tarevis.

Kfi ALOHA I KA MAKA PAHIKAUA. MOKUNA XXV. HOOMAKA KE KAUA 0 ELUA MAKAHIKI. Alaila e hana aka e like me koo makemake," wahi a Hokedana i pani' ae ai me ke ano kaumaha no nae^ A«>le pela e kun Haka/' wahi a Iseneboga. "O ka-'hoakaka iio ka T u i wehewehe aku nei ia oe, aka e loaa keia hoomaopopo iiiaw;i<na o kaua na kaua no keia hoolala hoopololi a elua a o ka kaua mau hoolala ana e pono e hookoia, ina no e puka pouo ana a aolc* paha." •*A no keia hooholo like ana o na Akihihopa malona o keia kumuhaua hoopuni i ke Kakela Turona no ka hoopololi ana i ko loko poe p<'la i hookoia aku ai ia hana a piha he elua makahiki o ka noho hoopuni an.i, ke kumu io no ai ka wi iloko o ke kakela iloko o ia mau manawa a na Akibiho,pa e noho piha hauoli ana mawaho aku. MOKUNA XXVI. i HUI NA PANAPUA HOALOHA A ELUA. Ma keia hooholo like ana o na Akihihopa no keia hoopuni ana i kt- kakeki no ka aua i ko loko i>oe ua hoomakaukau koke ae i'o laua ina mea e pono ai ka hana. Ua waeia ae la ka poe kupono n » keia hana a hookuuia ka nui, alaila malalo o ka laua mau kauoha ua hoomaka aku la na koa e ka i ka uiulaau ma na mana like ole a ]nini ke kakela a loaa na alanui laula nui kupono e hiki ai ke ike mao|»opo ia aku ka poe e hele ae ana mai kalii aoao o ke alanui a kalii aoao. Mc keia makaukau i ka manawa i pau ai ia hana alaila ua hoo]>uniia ae la ka lihi maloko o na alanui ma ka aoao o ke kakela me ka iipeua i niea e liiki ole ai kekahi kino kanaka ke komo ma kahi aoao e hiki aku ai i ke kakela a e puka ai hoi mawaho iua mai ke kakela mai. Ile hana nu ; . keia oka hoohanaia ana eia nae ua haiiaia me ka ikaika uui, a i ka pau pono ana ua kukuluia aku na kiai kakaawale o na kowa nui kupono no nae e nalo ole ai ke kino 0 ke kanaka nnii 11 a maka aku o na kiai ; a ua kukulu kaawale ia ae no hoi na haleloie a«)le ma ka puulu nui hookahi, i hiki ai na kiai i pau ko lakou manawa ku kiai ke ho'. i ko lakou mau halelole me ka hakalia ole a pela 110 hoi na kiai e ku aku ana.

l"a hanaia keia mau makaukau ma ka aoao o ka enemi o ke kakela i hiki ole ai ke loaa ka wai o ka poe oloko o ke kakela eia nae, ua hana aku na Akihihopa me ka noonoo ole ae ua lawa loa ke kak«»la i ka lioohainu mau ana i kona poe oloko me ka wai oiai aia he waipuua piha mau iloko o kona mau paia, a ua manaoio loa hoi laua e wi io ana keia poe iloko o ka manawa pokole a laua i hoolala mua ai me ka noonoo ole i ka lawa pihakui o ke kakela me ka ai no kekahi mau Ia loihi e uluhua ai laua no ke kali ana i ka haawipio mai. Ma ka aoao o ke kakela ua ike pu 110 oia i keia mau hoohana a ka poe owaho, he ike nae i loaa ai ia lakou ka manao he liuliu kaua heu no, ke kumu o ko lakou hoomakaukau mau ana no ia lakou, aka i ko hala ana he inau la loihi iue ka hoalaala ole ia mai o kekahi mau uluku alaila loli ae la ko Rodolofo noonoo a kolio iho la oia he hoo]»uni ana keia a ka enemi 110 ka hoopololi ana ia lakou, ka mea hoi aua i liooiuaopopo ilio ai i ka lawa ole o ka makaukau ike hookele Laua ine na Akihihopa. K like me ka liala o na la me ka liamau mau ana pela no hoi.ka ia'iku o ko loko poe— o ka.Paele e like 110 ine kona ano mau a pela uo hoi na koa nialuna o lea lakou mau hana pakahi i liaawiia aku na lakou e hana» oiai uo hoi ka panapua e hoohala mau ana i kona manawa ma ka haua pua ana e hoomakaukau ana nona iho ine kana lnko kaua 110 ka manawa o ka hana i makemakeia ai e hoohana. Aia no oia ma kona wahi mau iluna pono o ka aleo o kalii o kona lumi imiv me koua Ilaku Emopera. v 1.1 e oluolu loa ia nona o ka noho mau ilnda o keia aleo a liooiiu«kaukau mau iaia me na pua no ka manawa e hiki mai ai ka paio a i na manawa apau ana e hana ai aole e haule kona papale i kona papale īuuouou kila i hooliinuhinu nui ia i na manawa apau eia e olino mau ai ika la iaia e hoho mau ai ma ka aleo. Oka mea hookahi ia ana i hooinalele ole aku pi mai iaia aku a mai kona poo aku oiai oia i knpae aku ai i kona kapa-kila i liaawiia mai ai nona i mea e [uile ai i \n\ poiao e kau mai ana maluna ona mai ka enemi mai i ka v. a o ke kana. A.iaia e noho ana e like iho la pela e olino ana hoi ka la maluna o ua papale kila nti ona a e hui kamailio ana lioi me Konouailo oiai na ano ikaika inai oia mai kona nawalisVali ana i loohia ai ame kekahi o na koa oloko o ke kakela oia 110 ka manawa i ku mai ai kona papale-kila i kekalii mea me ka maopopo ole mai hea mai la a me ka ikaika no hoi ka pa ana iho. a palii'a aku la ua mea nei a lele ana a ku pono ma ke kmi/u o ka pahuhae e ku ana iluna o ua aleo nei. keia mea ua lioopuiwa nui ia ua panapua nei ame kona mau hoa kamailio. aka i ko lakou nana ana i ua mea la ma ka pahuhae aia hoi he pua ua mea la i kiia mai. alaila ine ka hikiwawe o ka noonoo o ka }!anapua ame ka lioohakalia ole ilio ua paiie leo ikaika ae la oia i kona mau hoa. "Moe ilalo/* wahi ana me he kauoha la a ka mana nui. t4 Me he la aia he panapua akamai eae no kekahi iwiiho mawaho o ka panapua akaniai o ke kakela nei, ka mea nana keia pua i ki mai nei/ J wahi a Konorado i pane ae ai iaia e moe ana. Huli ae la ka Panapua Sure a nana pono aku la i ka pua e kau ana ma ka pahnhne me ke akahele loa. me kona oni ole no nae, alaila haawi aku la oia i ke kauoha i kona hoa: • E Gotolohi > v wahi ana i pane aku ai ike koa oiai oia ka inoa o ua kanaka nei, "e kiei iki aku oe a nana aku iwaho inalia o ike aku oe i ka mea nana keia pua i ki mai nei, e akahele loa nae oe ia oe iho o loaa mai i kana pua." "Ke ike nei au he kanaka loihi," walii Gotolobi. "Pololeiwahi a ka Panapua. u Aia ke ku mai la me kona iima e palulu ana i kona mau maka ma ke kau ana inaluiui o kona lae a ke nana mai nei iluna nei o ka aleo." "Pololei lioii," wahi a ka panapua. "I kau e hoomaoi>opo ta, aia kekahi mea iloko o kona lima akau he pana ano Uke loa me kau. eia i>ae aole e hiki ia'u ke hooiaio no ka mamao lo» mai nei aku," wahi a ke kiai. "Alaila, aole he pana o ke ano mau nei?" i ninau aku ai ka panapua. , .. *'Ke hoomaopopo la wan aole kela he pana oke ano mau, wahi n ka pane. m i. ko*u manao." wabi a Sure i pane aku ai, "aole kela he pana o ke ano mau nei, no ka mea. aole e hiki keia pua iluna nei ina oia ke ano oka pana. Ke kanalua nei wau ika loaa o kela ano mea kaua i koonei poe koe wale ina kela o Roga Keneta ka

"Me he la e ki hon mai &sa oia, no ka mea aia ke hoomakaukaa mai la i kekahi poa/ 7 wahi a ke kiai i kahamaha aku ai i ka pane a kapanapua. ' Aole no hoi i a iho ku hoa ana ka papale-kila o ka panapua i ka iua o ka pua i kiia mai a pa hi'a haa aka ia no hoi & iele aaa i kahi e, a nalowale aka ia iloko o ka ulūlaaa. "Ano, e hele mai oe e Gotolobi a noho ma kuu aoao uei," wahi a Bare i pane aku ai me ka wehe malie ana ae i kona papaie-kila mai kona poo ae me ka hooku mau ana ae no nae ilana e like me ka mau, me he mea la aia no ke kau mau ia malaila me ka heonioai ole ia. "t hookomo ae i kou poo iioko o ka papale me ka hookapeke ole ae i kou noho ana i oie ai e nalo ae keia nia-ka a ka panapua owaho e kiki mai nei." A pau na hooponopono ana, aa kokolo akn la o Sure no kahi e waiho ana kana pana ame na pua i hanaia a maikai a hoomakaukaa iho la no ka hoohana ana. ki Aole oe e ki ana i kau pna/' wahi a Konorado i pane aku ai. ' E hoomanao oe na papa mai kou Haku Rodolofo aole e hana.'"Pela no, koe wale no nae a hoopoinoia mai waa» a o ka pua «* kau mai la ika pahuhae oia no ka hoike i ko ? u hoopoinoia eko waho mana mai. O kekahi no hoi, aole o'u manao eki a make/' Me ka nui akahelo i hookuene iho ai ua panapn'a nei no kona kulana a me ka hakapono ana i kahi ana e hooiele ai i ka pua a iloko o ka manawa kupono ua hemo aku la ua pua nei a lele ana iloko o ka lewa, a me na maka ohaoha no hoi ka panapua i nana aku ai ana i hoomaopopo koke iho ai i ka lele ana ae o ke kanaka loihi owaho ma kekahi aoao he hookuene ana hoi iaia iho e pakele ae mai ka poino e lele aku nei. a i ka manawa no hoi i ku aku ai ka pua na ku pono aku no ma kahi i ku mua ai ke kanaka loihi a ina aole i lele ae ke kanaka loihi mai ia wahi ae ina ua lilo oia i kanaka make. Ua ike pu aku no hoi o Sure i ka liopu ana iho o ua kanaka loihi nei i ka pua a nana iho la me ke akahele loa no kekahi manawa loihi. eia nae aole i hiki iaia nei ke hoomaopopo {>ono aku i kana mea e hana ana maluna o ua pua Ia T aka ua ike aku la oia i ua kanaka loihi npi i ka wehe ana ae i kona papale kapu a kowiliwili mai la iloko o ka lewa e hoike ana i kona olioii nui. Ua hoomaopopo loa iho la o £?ure i keia kanaka loihi e kowiliwili mai ana i kona papale-kapu. ke kumu o ko Sure uwa ana ae me ka olioli nui ine he pupule la i ka nana aku a kona mau hoa kamailio, he uwa nui hoi e loheia mai ai no e na Akihihopa a e puiwa nui ai ko loko iho. a me kona kowiliwili pu ana ae i kona mau lima iloko o ka lewa no ka hoike ana i kona hoomaopopo i kona hoaloha. "O Roga, o Roga. o Roga kela." wahi ana. Ma keia leo uwa nui ua lohe aku la ka Emepera ke kumu i koi ikaika ia ai oia e pii aku i ka aleo no ka nana ana i ke kumu o keia lvo nui ana, me kona noonoo koke ana iho he leo keia no ka liuliu paio aku. a i kona hiki ana aku iluna i ka aleo e haa io mai ana no ua panapua nei, a i kona ike ana niai i ka Emepera ua kuhikuhi koke aku oia me kona lima i kona hoaloha e ku ana i kahi mamao me ke noi koke ana aku e aeia aku oia e hele iwaho no ka lmi pu ana me kona hoaloha. <4 He hana hiki ole ia ke lianaia," wahi a Rodolofo i pane aku ai me ka leo oluolu i ole e kahamahaia ka olioli o ka panapua no kona hoaloha u He mea ia nou e hopuia mai ai a paapio ka mea hoi a'u i makemake ole ai e malele aku kekahi panapua akamai nui wale e Lke me oe no kahi kumu uuku wale no e like me ka ike ana i ka healoha." Ma keia hoike manao o ka Emepera i ke kanaka i piha olioli loa no kona hoalolia ua haka-nu iho la oia me ke kunana ana no kekahi iuanawa a mahope ua pane hou aku la oia i kona haku. "Aole anei e hiki iaia ke komo mai iloko nei o ke kakela e *ke ai ia ? u ?" "Ua kaumaha wau i ka hoike aku ia oe i ka mea e hiki ai 110 ke komo mai, no ka mea aole a ? u alanui e hoomaopopo nei e hiki ai oia ke komo mai. Ke ike nei wau aole e hiki iaia ke koino mai ma ke ano hoaloha a oi loa aku ke kupono ole no kona komo mai ma ke ano kiu. Ina e loaa pono ana oia i kona mau aliikoa no kona koino maalnlii iloko nei alaila lie mea maopopo e hoopaapioia ana ua lioaloha Ui A ina lioi oia e noi ana i kona mau poo e liookuu mai iaia ro ka ike ana i kona hoaloha iloko nei alaila e kau mai ana ka manao 0 kona mau poo o kona hoi aku mai keia wahi aku me ka lioike aku 1 ke kulana o ke kakela nei he hana kupono ole hoi ma ko kakou aoao oka liana ia mai pela. Aole no hoi e hiki ia kakou ke hookipa mai iaia ina e mahuka mai oia 110 ka mea ua lawa keia mau waha no ka ai i hoomakaukauia ina o ka manao o na Akihihopa o ka hoopololi i*i kakou. a'u 110 hoi e manao pu nei aole oia e haalele i na Akihihopa ina aia oia me laua. ,? "Uololei oe e kuu Haku," wahi a ka panapua me ka hookuu maikai ana iho o kona helehelena ano hakumakuma mahope iho o ka ana o na mea apau i weheweheia a olu pn iho. la no hoi konu noonoo, "aole kela he kanaka aa i ka niahuka e like me a'u e aa ole ai mai ia oe aku." Eia nae ua nui loa kuu hauoli ika ike ana i kuu hoaloha aka he liana puikaika loa io no ia o ka liookipa mai iaia, a lie mea kamahao loa no īioi o ke kaawale ana o na hoalOha iloko o na aoao he enemi kekahi no kahi a e paio nei hoi e like me keia." "Aia oia ke hoomakaukau mai la no ke ki hou ana," wahi a Konorado i pane aku ai me ke ano puiwa. Alaila huli like ae la lakou apau a nana aku la i kahi o ke kanaka loihi e hoomakaukau ana, a ike io aku la no lakou e lianaia mai ana pela aole no hoi i u iho ua ike aku la lakou.i ke kauia aua ae o ka pana a kaa maluna o kona poo a lele ana ka pua i ka lakou nei ike pu ana aku i ke kuemi ana aku ona ihope a nana ae la iluna pono o ka lewa kekahi kumu i hoomaopopoia aku ai he ki ana kela no ka hoopii pololei ana i ka pua iluna o ka lewa, -He elele kela i lioounaia umi la." wahi a Sure, "a heaha la kit manao oka leka. O olua a elua, o Konorado ame Gotolobi e boi i.ku ilalo me ka liikiwawe no ka mea aole o olua pale no olua iho." a oia no hoi ka manawa i hoi koke aku ai i ole e loaa iho i ka pua e iho iho ana. "Nou e kuu Haku ua lawa oe me kou aahu kapakila a pela no hoi wau me ko*u papale-kila muouou.' , "Malia o loaa mai kou mau poohiwi," i ui aku ai ka Emepeni. 4i Xa'u no ia e nana pono aku i kahi ona e haule iho ai a u hoi e ku ole iho ai ma ia wahi." Aole no lioi i u loa iho ua ikeia aku la ka pua e iho iho ana i oloio pololei iho la i ka pahuhae ma ka iho jiololei ana iho a ku ia ilalo o ke kuum. a oiai he papa-pohaku ko ke kumu o ua pahuhae nei ua ku aku la ua pua nei iiuna olaila ke kumu i iele ae ai iluna a haule aku la ma kahi mamao mai ka pahuhae akū a mahae ae ia no hoi kekahi mea i nikiikiiia i ka pua ke kumu i lele aku ai ka panapua a hopu aka la i ka owili-pepa oiai he owili-pepa io no ua mea la i inahae ae ai, a hoohakalia oie iho la no hoi oia i ka nana ana. "Aohe mea nui ana i hoike mai ia ia'u," wahi a ka panapua," o i.a mele no ana i haku ai. «lua oia wale iho la no kana hoikeike, ke manao nei wau pela no hoi kau pane e waiho aku ai, no ka mea aole e nele ko olua kakaimanao ana, a hookahi wale no a*u mea e hoomaopopo aku ia oe oia kou hoike ole akn ike kulana oke kakela nei. w Ika pau ana o keia mau kuhikuhi ua haalele iho la ka Emepera i ka panapua a hoi aku Ia ilalo, a hoohakalla ole iho la no hoi ka panapua i ke kopekope ana i na olelo kupono maluna o kekahi apana pepa no ka hoike manao aua i kona hoaloha. (Aole i pau.)