Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 18, 29 April 1904 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Aperila 29, 1904

 

NO KA MAKAHIKI             $2.00

NO KONO MAHINA                       1.00

 

SUBSCRIPTION RATES

ONE YEAR                           $2.00

SIX MONTHS                       1.00

 

O NA OLELO HOOLAHA AAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOKAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HHOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A INA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA E HOIKEIA AKU NO KA AUHAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.

 

O na Dala apau o ka Pepa e hoouna pololei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY, LTD.

 

HOOPUKAIA E KA

 

Hawaiian Gazette Co., Ltd.

 

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, Panalaau o Hawaii, ma ke ano Mea o ka Papa Elua.

 

DAVID L. A-I,          Lunahooponopono

S. K. NAWAA,          Kokua Lunahooponopono

A. W. PEARSON       Lunanui

HONOLULU, OAHU.

 

POALIMA                 APERILA 29, 1904

 

KA WAHIE AILA EA

 

            O keia aila ea aole la he meahou lioko o ke kulanakauhale nei i kela mau ka a ala no iloko o na wahi e ae o ka Paeaina nei, oia hoi, he mana ia e hoohanaia nei aole wale maloko o na hoomalamalama ana ma o na kukui la, aka ua hoohanaia keia ano mana hou maloko o na enekini mahu i ka lawelawe a hoohana ana i na mea ko iko`i.

 

            Ma ka hoohana ana no ke kukui hoomalamalama o ka po iloko o na kauhale he nui kona malamalama a he aiai hakeakea ae i ko ka malamalama o ko na kukuiuwila, oiai he ano ha-ula iho ko ka uwila a he ha-ula loa iho hoi ka ulao ke ahi maoli, eia nae aole he meaq nana e hoohalahala i ka maikai o keia mana aila ea i imi noeau ia e ke akamai o ke kanaka a loaa, ke kumu e haaheo nei ke kanaka i kona nani hoomalamalama.

 

            Eia nae, aole no ka ike mua ia ana Hoko o Hawaii e like me kekahi mau mana ano hou e ae e ikeia nei, oia ka mea i kahiko ai ka hana a keia Hui Wahie Aila Ea a “Dimon” no ka mea he hoohana ana kana i ua aila ea nei i wahie kuke a ho-a iloko o na kapuahi, ma kekahi olelo ana ae, “o ka aila ea ma kahi o ka wahie laau e ho-a mau ia nei.” A o ia no hoi ka mea i mau mau, a ma ia mahele i lilo ai ia i mea hou a o ka hui i kukuluia a loaa mai la kona kuleana hoohana aila ea mai ka Ahaolelo Nui mai oia ka hui mua loa o keia ano i loaa iloko o Honolulu a iloko o keia Paeaina.

 

            Wahi a Mr. Kakela ma ke kukulu ana i keia halehana e hoomoeia ai na paipu nunui, oia hoi iloko o ka honua no ka mea oia no kahi mau o na paipu e hoomoeia ai—e manahele ai iloko o ke kulanakauhale nei, a mai la mau paipu nunui aku e pakui la mai ai na paipu liilii no ka hoohui aku me ko na hale o ka poe i makemake e loaa keia pono aila ea, a ina nei no ka loaa i kekahi ohana ia mea, a ina nei no ka makemake e kuke mea ai, alaila, he wili wale ae no i ke ki o ka holo koke no ia o ka wela o ua aila ea nei iloko o ke kapuahi i hoomakaukauia no ia ano wahie, a aole hoi he pao ana me ka pauku-laau, a ma ia mahele hoi, he ano hou la no ka oihana kuke.

 

            Aole e hiki ke alo ae i ka ike iho he hana hoowaiwai kela iloko o ka aina.—a o ka poe mahele waiwai iloko o ka hui o lakou no ka poe e ohi ana i ka hua, a he pono no ia, no ka mea, na lakou no ia i lu-a aku i ka la@ahu e wela aia ka mahu no ka ikaika hoohana ana i ke kumu o ka hana eia nae, e poomaikai ana kekahi mau mahele kuwaho i pili ole aku ilaila, e like me ke aupuni ma o na auhau la e ohiia mai ai mamuli o na hua e puka mai ai mai ua hui la e like no me na hui e ne e hookupu nei i ka waihona waiwai.

 

            Aole o ke aupuni wale aka o ka lehulehu @ kekahi no lakou iho, oia hoi, e hoolakoia ana lakou me ka wahie maalahi loa o ke kuke ana, ke maopopo na rula o ka lawelawe ana i ua ano wahie la, a o ka pomaikai e loaa ana ia lakou oia auanei ka iakou e panai aku ai no ka hui nana ka mana aiia ea, ke kumu e po@ ai ua hui la ma ka ohana i na auhau @ no ke kaukani kapuai aila ea i hoohanaia e like me ka ka Ahaolelo i hooholo mai nei.

 

            Alaila i ka hoomanawanui iki ana iloko o elua malama e like me ka hoike ana o Mr W. R. Kakela e ike ai o Honolulu nei i ua ano wahie la e like me la e ikeia nei i kahi moku aila ea holo pili aina o Hawaii nei.

 

KA HANA PILIWAIWAI.

 

            O kela kumuhana piliwaiwai oia ka haiolelo o ke Kahu o ka Ekalesia Pelekane o Honolulu nei i waiho ai iloko o kekahi anaina pule ma kona luakini bihopa a he olelo ano nui maoli no pili loa i ke kumuhana a ua maikai la mau olelo no ke ana ana aku i ka ino o ka piliwaiwai ame ka poe e hoohana nei ma ia hana no ko lakou ulakolako iho me ka nana ole ae i ka poino e kau io ana maluna o ka mea e komo aku ana iloko o ka piliwaiwai.

 

            A no keia kumuhana ano nui ua olioli loa makou i ka hooaiai aku i ka lehulehu no ke komo like mai o ka lehulehu a ku-e i keia hana piliwaiwai e hoopoino mau noi i ke kanaka opio o keia mau la, mai ka haoie a ka Hawaii ponoi.

 

            Aole o ka piliwaiwai ho mea i ike ole ia kona inoino ame kona hoopoino nui i ke kanaka aka he mea hoalakai i ke kanaka iloko o na ino e ae, a aohe he kanaka e hiki ke hoole i ka hoopoino  o keia mea he piliwaiwai, a ua loaa like ia manao i na mea apau he mea pono e kaomi ikaika loa ia ia ino. Ke manao nei ke Kuokoa ua loaa pu aku no ia ano manao i ka poe e lawelawe nei a e hoohana nei la @ no ko lakou ulakolako iho oia hoi, he mea hoopoino ka piliwaiwai i ke kanaka eia nae aole i nana @ poino o ka hoakanaka ke kumu i paa ai na maka i ka waiwai loaa hewa.

 

            Ua ikeia ka oiaio o keia mea a ke Kuokoa e hooalai nei mamuli o ka poe i hopu laulima ia e ka oihana makai o kakou nei a ua maikai ia hooikaika ana, eia nae, ma ka noonoo iho ma na mea i ikeia o na Pak@ ame kekahi mau lahui e ae ia e hopuhopuia mai nei a koe na haole.

 

            Aole i maopopo i ke Kuokoa owai la lakou, aka ua loaa no ka manaoio la makou, aole wale no o na Pake ka poe e lawelawe nei i keia hana piliwaiwai, aka o na haole kekahi, a aia iwaena o lakou paha ka ikaika loa o ka hoohanaia o keia ino, a ina he loaa ka piliwaiwai a na Pake ame kekahi poe okoa iho, no keaha la e loaa pu ole ai ka hana a na haole ma keia mahele hookahi.

 

            Aia la ihea ka oihana makai iloko o na piliwaiwai a na ilikea, aia la ihea na makai kuhuina ame makaikiu hoi? Aia la ihea na aliimakai ka poe ia lakou ka hooko aku i ka hana maluna o ko lakou hoa makai?” E waiho anei ko eleu i ka hopuhopu piliwaiwai a iwaena o na Pake ame kekahi poe e ae e like me ia e lohe mau ia aku nei i ka nui eleu o ka oihana makai—a i keia hapa hoi ua puhili iho la?  O ka puhili no paha ia o ka hului ole ia ae o na haole piliwaiwai ma i Kuapapanui!

 

            Ma ka noonoo pono ana iho i ka pono o ka hoakanaka e ulupaia nei e keia ino o ka oihana makai ka hiki mua iloko o ka noonoo pililaula, oia ka mea i kuleana loa i ka malama ana i ka makemake o ke kanawai o ka aina, e olelo ana e hului pau ia na ino o keia ano ma ka hopu hookoe ole iho i kekahi hapa. O ka leo o ka lehulehu ame ka maluhia o ka pono pililaula oia kekahi mau mana ikaika e koi nei i ka oihana makai e aia mai oia a hooko pauaho ole i kana hana e like hoi me ka pono o ka makaala iho o ke kanaka nona iho ma ke komo ole aku iloko o ia ano hoowalewale. A ke manao nei makou e liio ana keia mau hoohalahala a keia haioleloo mana a keia kahu, a kanaka makee i ka pono, i mea hookakauha iho maluna o ka poe e lawelawe manawaino mai nei o ka waiwai koke ae me ka pakaha ana i ka pono pilipaa o ke kanaka.

 

HALA IA MAKUAHINE O KA PONO.

 

            I KA HORA 9:30 KAKAHIAKA O KA Poalua iho la i kii mai ai ka make ia Mrs. A. A. Haalelea, kekahi makuahine o ka pono a hoi aku la e noho pu me kona Haku e like me kona manaoio i waiho pulamaia iloko o kona puuwai a hiki wale i ka hele ana aku la.

 

            He hoahanau o Haalelea wahine no ka Ekalesia o Kawaiaha, he limaakau hooikaika hana pono iloko o ia ekalesia, he pauaho ole i na hana kokua iwaena o kona lahui oiwi ponoi, he wahine Hawaii i aloha nui ia e ka poe i ike a i kamaaina iaia, a makou e manaoio nei o kona hala ana aku la, oia ka waiho hakahaka ana iho la o ia makalua iwaena o na wahine Hawaii kristiano, eia nae, aole i nele ka waihoia ana iho o na haawina maikai ana i hana ai ma ka honua nei, a makou hoi e kanalua ole ai i ka pane ae he mau haawina alakai maikai ia na na wahine opio Hawaii a wahine e ae e hoomahu`i ai, e nele ole ai ko lakou pomaikai ke pili mau ia mau haawina

 

            Ua hanauia o Haalelea wahine ma Hilo, a piha hoi he 62 makahiki o ke ola honua ke hiki aku i Iulai ae nei, a hookuiia ma ka berita o ka mare me kekahi o na alii o ka aina nei, e nele ole ai ka loaa o keia ike he wahine iloko a imua o ke alo o ka nohona hanohano kulana alii, eia nae ka mea hilu loa, he ikeia oia iwaena o ka poe haahaa e hana pu ana a laulima pu i na hana ku i ka maikai, nele ole kona komo kokua ana iwaeno o ka poe ilihune o kona lahui ponoi iho kekahi.

 

            He mea oiaio no aole i nele ka loaa o na hemahema ma kona aoao, a ke ao nei i hoomaopopo ole ai i ka nui kaumaha o lakou aka, oia wale no, no ka mea  oia no ka i auamo la mau kaumaha aka hookahi mea i maopopo loa, oia ka emi loa ana o ia mau ino a holoi pau ia ae a puka olino ikaika loa ae la na maikai loa ana i hana ai.

 

            He hanohano ia i na wahine Hawaii, a poe e ae e hoomahui aku i na hana maikai a keia makuahine Hawaii o ka pono no ka mea aole lakou e poho ma ka hahai ana ma ia meheu, a aole hoi e nele ko lakou mimino a moowini ke hana ole ma ia mau haawina maikai.

 

Pau ka Lepera Iwaena o na Hawaii.

 

            LOKO PAAKAI, Uta, Apr. 3,--Ua holoi loa ia ka ma`i lepera mai Uta aku, o keia ka hoike a Dr. Tehodore B.Beatty, i hui pu aku hoi me Wilcox, ke Komisina Papa Ola o keia kulanakauhale, ma ka nana ana i kekahi kanaka Hawaii i hoohuoiia kona ma`i a e noho nei ma ka Akau o Loko Paakai hei. O keia akanaka i ma`i oia kekahi o ku ohana o Kauka, he poe Hawaii hoi i aweia mai Hawaii mai e na mikanele Mamona, a ua ikeia hoi e kau ana kekahi alina ma`i iluna o kona ili aole no nae ia he mea e lilo aku ai i ma`i ahulau. He mau makahiki i hala ae @ he nui na ma`i lepera iwaena o na Hawaii i laweia mai Hawaii mai a ua hoihoila aku keia poe no ke Awawa Pookanaka, eia nae ua pau aku ua poe la i ka make a ua hooneoneoia aku ua wahi la, a ke olelo nei ka Papa Ola nole loa i loaa hou ae kekahi ma`i ka poe e noho ana ilaila aole hoi he poe ma`i i lawe hou ia aku no laila.

 

Aohe Kakuolelo a Kuhio.

 

            Ma kekahi mau lono i loaa mai nei ma Honolulu nei i kela mau ia aku nei mai Wakinekona mai ua ikeia iho aole he kakauolelo a Jonah Kuhio Kalanianaole, ka Elele Hawaii, i keia manawa. Ma keia ua maopopo ae la ua kapeke ka pilina mawaena o ka Elele Lahui ame Morris Keohokalole o na kumu @ o keia kaawale ana o laua aole loa i maopopo maanei. No kekahi manawa i haia ae nei ua kakau mai o Kalanaianaole @anei i kekahi o kona mau hoaloha he mau olelo e pili ana no ka loaa aku i kakauolelo nana, oia nae aole he mea i hana ia e pili ana no ia noi a ka Elele Hawaii. O Chas. Clark, ka loio i hoounaia aku nei mai Hawaii nei aku e ka hui o ka poe kukulu hale oia ka mea i hoikeia mai nei eia ke lawelawe nei ma ke ano he kakauolelo na ka Elele Hawaii.

 

Hoopiholoia he mau Mokku Iapana.

(Mai ka aoao I mai.)

 

            Ua loaa mai nei he lono laulahea wale mai Vladivosiok mai ua hoopiholo aku ko Rusia aumokukaua o Vladivostok he eha mau moku lawekou o Iapana e lawe ana hoi he 4000 poe koa.

 

            POTO ATA. Apr. 27.—Ma ka hoaoia ana o ka moku luu maanei ua ikeia ka holopono.

 

            ST. PETERSBURG. Apr. 27.—Ua haalele iho nei o Adimarala Skrydloff ia nei i keia la no Mosekao kahi hoi ana e hele aku ai no ka Hikina.

 

            NA LONO KAUA O KA LA 28. ST. PETERSBURG. Apr 23,--Ke manao ia nei he hookahi mahele koa o Iapana i a`e mai ma ka muliwai o Ialu me ka nui o ka poe i make. Ua hoao na Kepani e a`e mai ma na wahi eono a ehiku paha eia nae he hookahi wale no o lakou wahi i hoiopono.

 

            LIAOYANG, Apr. 28.—I ka po ua lelekaua ae na Kepani ma Manchuria ma ke taona hoi o Lizama a ua hoopuehuia aku lakou me ka nui o ka poe i make.

 

            PARISA. Apr. 28.—Ua hoikeia mainei ua hoopiholo aku ko Rusia moku luu i kekahi moku lawekoa o Iapana e lawe ana la 600 koa no Kore.

 

            VLADIVOSTOK, April 28.—Ua hookohu aku nei o Alexieff ia Generala Lineovitch i Kiaaina no ka Teritori o Amur.

 

            IRKUTSK, Apr. 28.—Ua hoopa-hu ae nei na Kepani i kekahi hapa o ke alahao ma Khailar O kahi i poino aole no i nui loa.

 

            TIENTSIN, Apr. 28.—Ua hoikeia mai nei he 4000 poe Rusia eia ke holoholo nei mawaena o Kinchow ame Yinkow. Eia ke kukulu nei na Rusia i mau waapa alahaka ma ka muliwai o Liao.

 

             Ka moi opiopio loa malalo iho o ka la e noho nei oia o Daudi Chua, ka Moi o Uganda. He 8 ka nui o kona mau makahiki i keia manawa. He hiki iaia ke kamailio ma ka olelo Beritania, a aia kona Aupuni malalo o ka hoomalu ana a Pelekane.

 

Na Onamiliona Lawe Ma-luia

 

            O keia ka moolelo o ke Kuokoa i hoopuka ino nei a i keia manawa ua makaukau ka Hawaiian Gazette Co., me na kope i pa`i buke ia no ka hoouna aku i ka poe apau i makemake e loaa i mau kope o keia moolelo maikai a hoonanea ke loaa mai na kauoha buke me ka hoouna pu mai i ke kumukuai o kanakolu keketa (30 keneta) o ka buke hookahi, ma ka bila dala haleleta a i ole ma ke pooleta o elu a hookahi keneta.

 

            Ua manaoio ke Keena nei e pa`i buke i na moolelo e hoopukaia nei ma ke Kuokoa mai na moolelo o na aina mamo a i ko kakou nei no hoi, he waiwai nui hoi ia o ka pa`i buke ia o na moolelo Hawaii kekahi kumu e ola ai lakou iloko o ka noonoo pililaula o kakou iho.

 

            O ka makou ia i noonoo ai no ka pomaikai pililaula aka aole e holopono loa ia hoohana ana ke ole e laulima pu ia mai. 

 

            He buke keia nona ka nui kino o 8 1-2 iniha ka loa a he 6 iniha ka laula a he 3-8 iniha ka manoanoa, a he 138 aoao o 24 mokuna.

 

            O ka heluhelu moolelo oia kekahi alanui o ka hoomakili noonoo no ka hoonaauao ana, aka, e oleloia mai ana paha ua pau e no i ka heluheluia aka, he manawa hookahi wale no ia, a i kekahi manawa mamo e hiki mai ana e makemake hou ai oe e heluhelu hou, a i ka poe aole i heluhelu piha i ua moolelo la o ka manawa maikai loa keia e loaa ai na kope.

 

            E hoouna mai i na kauoha ame ke kumukuai (30 keneta) ma ka inoa o ka “Hawaiian Gazette Co., Honolulu, P. O. Box 208, a e hooko koke ia aku no ia poe kauoha. Ua makemake nui ia no hoi oe i mea lawe pepa kumau no ke Kuokoa a ua hauoli nui makou no ia mea ke loaa mai kau kauoha ame ke ola pu. He $2 no ka makahiki a he $1 no eono mahina.—L. H.

 

O KA POHOLE ANA ME KE PINE he mea no ia e lilo aku ai kekahi lala o ke kino a i ole make paha mamuli o ka loaa ana i ke koko laaumake i loaa mai mamuli oia eha ana. O na poino e like iho la me keia he mea hiki no ke pale ia aku mamuli o ke kau ana ka laau hamo Chamberlain’s Pain Balm. He laau kaupale keia i na poino o keia ano a he laau hoola hoi no na moku, pepe, a wela paha i ke ahi. Ke kuai ia nei e na halekuai laau lapaau apau. Benson, Smith & Co., Ltd., na Agena ma Hawaii nei.

 

HOOLAHA AINA AUPUNI.

 

HOOLAHA AINA AUPUNI.

 

            Ma ka Poaono, Mei 7, 1904, ma ka hora 12 awakea mamua iho o ke alo o ka Hale Hookolokolo, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ka hoolimalima o ka aina kula ame mahilaiki e waiho nei ma Hauula, Koolauloa, Oahu, nona hoi ka iliaina o 15

94 eka, oi iki a emi iki mai paha.

 

            Manawa hoolimalima:--Elima (5) makahiki mai Iune 1, 1904 aku, uku hoolimalima haahaa: --$190 no ka makahiki hookahi, e uku hapa makahiki ana ma ka hookaa mua.

 

            No ke kii ame na mea aku i koe e ninau ae ma ke Keena Aina Aupuni, Honolulu.

 

            JAS. W. PRATT,

            Komisina o na Aina Aupuni.

 

Keena Aina Aupuni, Aperila 5, 1904. 3011—15, 22, 29.

 

HOOLAHA A KE KOMIKINA PALENA AINA.

 

            Ma ka waihoia ana mai ia`u he Noi Kupono loa mai ka Oahu Railway & Land Co., no ka olelo hooholo o na palena-aina o ka Ili o Koholona. Manana, Ewa, Oahu, ke Haawiia aku nei ka hoolaha i ka poe kuleana o na aina apau i pioli kokoke ilaila ame ka poe apau no lakou na kuleana i pili iloko o keia mau palena-aina i oleloia ola hoi ala he hoolohe e malamaia ana no ka hooholo ana o na palena-aina ma kuu kaeena ma Campbell Block (Kuea) Honolulu, ma ka Poaono, Mei 14, 190@ ma ka hora 10 a.m.

                        M. D. MONSARRAT,

Komikins Paiena-aina o ka Apana Kaapuni Ekahi.

Hanaia ma Honolulu, Aperila 23, 1904. 3012—Apr. 22, 23-Mei 6, 12

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI O KA MORAKI.

 

M. AONA

 

            Malalo a ma o ka pono ia o ka mana o ke kuai i hoopaaia iloko o kekahi moraki i hanaia i ka la 2 o Feberuari, 1901,k e M. Aona o Honolulu, Mokupuni o Oahu. Teritori o Hawaii. Mea Moraki Mai, ia Abigail K. Campbell, Mea Paa Moraki, he palapala moraki hoi i kakau kope ia iloko o ka Buke Helu 220, aoaoa 9 a hiki i ka 11, o ke Keena Kakau Kope Aina o ke Aupuni: a mamuli o ka Mokuna XXXIIII o na Kanawai Ahaaolelo o ka makahiki 1874, e pili ana i ke “Kanawai i hanaia no ke Kuai o ka waiwai morakila me ka hoopii kanawai ole ame ke kauoha o ke Kuai” ame ke Kanawai (Mokuna IX o na Kanawai Ahaolelo o ka makahiki 1890), e pakui ana no ia mea hookahi no, o Abigail K. Campbell i oleloia, i keia manawa o Abigail K. Campbell Pardker, ma keia ke haawi nei i ka hoolaha i kona manao e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uhaila, e hoike ana: o ka uku ole ia i ka manawa e uku ai o ke kumupaaa am ka ukupanee o ka palapala aie e pili aku i a iloko a i hoopaaia e ka moraki i oleloia.

 

            Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai apau i hoopaaia maloko o ua moraki la i oleloia e kuaiia aku ana ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan, Alanui Kaahumanu, Honolulu, ma ka Poaono, ka la 21 o  Mei, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.

 

            O ka waiwai apau i hoopaaia iloko o ua moraki nei i oleloia oia keia malalo iho:

 

            O kela apana pa-hale a mahele o ka aina (he hapa o ka aina ua hoikeia a hoakakaia iloko o ka L. C. A. 1285 ka apana ekahi ame kia hapa o ka aina i hoikeia iloko o ka L. C. A.  2072 ia Kapaalua) e waiho la ma ka aoaoa Waikiki o ke alanui ololi Dowsett, Keoneula, Honolulu i olelo mua ia ae nei, a i apoia me na hoakaka penei:

 

            E hoomaka ana ma ke kihi Akau o keia apana ma ka laina kukulu hema o ke alanui ololi Dowsett ma ka ma-ka he 204.4 kapuai mai ka laina kukulu hema o ke alanui Moi a holo penei:

 

1. Hema 27 deg. 50 min. Hik. Oiaio 253 kapuai ma ka aoao hapa A o keia waiwai.

2. Hema 78 deg. 10 min. Kom. Oiaio, 108 kapuai holo ma ka L. C. A. 2440 ame L. C. A. 10899 hoopukaiai ia Kapehe a hiki ia ka pau ana o ka pa ma ke kiekiena o ke  ka`e.

3. Akau 19 deg. 15 min. Kom. Oiaio, 2220.8 kapuai holo ma ka L. C. A. 1089 ia Kapehe ame L. C. A. 6710 ia Paakue a hiki i ke alanui ololi Dowsett.

4. Akau 57 deg. 50 min. Hik. Oiaio, 71.4 kapuai holo ma ka laina kukulu hema o ke alanui ololi Dowsett a hiki i kahi i hoomaka ai, nona hoi ka iliaina o 48-100 eka a oia no hoi ka aina apau loa i hookaawaleia no M. Aiona i oleloia iloko o ka palapala mahele aina i hanaia mawaena o Mr. Aona i oleloia ame A. K. Aona i hanaia i ka la 27 o Augate, 1897, a i kakau kope ia iloko o ka Buke Helu 172, aoao 352, o ke Keena Kakau Kope Aina, pau pu me na hale apau loa na hana hou, na pono, na kuleana ame na mea apau i pili aku ilaila.

 

            A. K. CAMPBELL-PARKER.

Ma o kona loio ponoi la J. O . Carter,

Mea Paa Moraki.

 

            Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke dala gula Amerika no hoi, a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.

 

            No na mea aku i koe e ike ae ia Holmes & Stanley, na ioio o ka mea Paa Moraki.

 

            Hanaia i Aperil 20, 1904,

            Apr. 22, 29.—Mei 6, 13, 20.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

 

CHANG A CHONG.

 

            I kulike ai me na mea i hoopaaia iloko o kekahi moraki i hanaia e Chang A.Chong o Honolulu ia W. R. Castle, Jr., Kahu i hanaia i ka la 15 o Mei, 1901, a i kakaukopeia iloko o ka Buke Helu 221, aoaoa 392 a i keia manawa ke paaia nei e The Von Hamm-Young Company, Ltd., ma ke ano he mea malama moraki, ke haawi ia aku nei ka hoolaha ke manao nei ka mea paa moraki e paniku aku i ka moraki i oleloia no ke kumu i uha`iia, oia no ka uku ole ia ana o ka ukupanee ame ke kumupaa.

 

Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha mahope o ka pau ana o na pule ekolu mai ka la aku o keia hoolaha ana o ka waiwai i paa iloko o ua moraki la e hoolaha ia aku ana no ke kuai aku ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan, ma Honolulu, ma ka Poaono la 30 o Aperila, 1904, ma ka hora 12 awakea o ka a i oleloia.

 

            No na mea aku i koe e hiki no ke loaa mai ia W. R. Castle, ka loio o ka Mea Paa Moraki.

 

            Hanaia ma Honolulu, Aperila 2, 1904. THE VON HAMM-YOUNG COMPANY LIMITED.

            Mea Malama Moraki.

 

            O ka aina i paa iloko o ua moraki la i oleloia oia iho keia:

 

            O kela pa-hale apau loa i kupono a maikai no ka lawelawe oihana kalepa e waiho la ma ke kukulu Hikina o ke alanui Nuuanu, mauka iki aku o ke alanui Vinia, oia no hoi kekahi hapa o ka aina i hoakalaia iloko o ka L. C. Award 4700 B., ia Keo no Kalamau, a i hoakaka piha ia hoi penei:

 

            E hoomaka ana ma ke alanui Nuuanu aku e pili koke ana i ka aina i ikeia mamua aku nei no John Meek a holo aku:

 

1-Hem. 25 deg. Kom. 1 kaulahao (66 kapuai) ma ke alanui Nuuanu;

2-Hem. 43 1-2 deg Hik. 1 5 kaulahao (99 kapuai) ma ka R. P. 2353;

3-Ak. 34 deg. Hik. 1.10 kaulahao (72-8 kapuai) ma ka L. C. A. 7163;

4- Ak. 33 deg. Kom.—ma ka pa-hale o John Meek a hiki i kahi i hoomaka ai nona hoi ka iliaina o .34 eka oi iki a emi iki mai paha pau pu me na hale e ku nei maluna iho olaila.

3010-Apr. 8, 15, 22, 29.

 

OLELO HOOHOLO PONO LAWAI`A.

            WASINETONA, Apr. 25—Ua waiho ae nei ka Aha Hookolokolo Kiekie i ka olelo hooholo e apono ana i ka pono lawai`a o S. M. Damon ma Ka Mokupuni o Oahu. O keia ka hihia i hoaoia ai ka pono lawai`a ma ka Teritori o Hawaii.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

 

LAURA KAHAKUMAKA HALUALANI.

 

            Malalo a ma ka pono o ka mana kuai iloko o kekahi moraki i hanaia i ka ia 16 Aerila, 1902, i hanaia @ na o Laura Kahakumaka H@ wahine kane-make) no Kala@, apana o Ewa, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, ka Mea Moraki Mai, ia Claus Spreckels o San Francisco, (Kapalakiko) Mokuaina o Califonia, ame William G. Irwin o Honolulu, Mokapuni o Oahu i olelo mua ia ae nei e lawelawe oihana ana iloko o Honolulu ma ke ano hoa hui malalo o ka inoa hui o Claus Spreckels & Co., na Mea Paa Moraki, he moraki hoi i kakau hope ia iloko o ke Keena Hoona Aina o Hawaii Teritori, iloko o ka buke helu 236, aoao 221-234, a mamuli no hoi o ka Mokuna XXXIII o na Kanawai Ahaolelo o 1874, oia hoi, kie “Kanawai no ke kuai o ka waiwai i morakiia me ka hookolokolo ole ame ke Kauoha o ke kuai.” Ame ke Kanawai (Mokuna IX o na Kanawai Ahaolelo o 1890) e hoololi ana i ua Kanawai la, o na mea paa moraki, ke haawi nei i ka hoolaha i ko laua manao e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uha`iia, e hoike ana: o ka uku ole ia i ka manawa e uku ai ke kumupaa ame ka ukupanee o kekahi nota ale i pili aku a i hoopaaia e ka moraki i oleloia.

 

            Ma keia ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai apau i hoopaaia iloko o ka moraki i oleloia e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan, Alanui Kaahumanu, Honolulu ma ka Poaono, ka la 14 of Mei, 1904, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.

 

            O ka waiwai i hoopaaia iloko o ka moraki oleloia ola keia malalo iho:

 

            O na apana aina apau e waiho la iloko o Kalauao, Apana o Ewa, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, a i hoakakaia e like me ia malalo iho nei, e hoike ana:

 

(1) O ka aina ma Kalauao i hoakakaia iloko o ka L. C. A. Helu 6104, nona hoi ka Palapala Sila Nui 747 i hoopukaia ia Mahiai, nona ka iliaina o 2 26-1000 eka.

 

(2) He elua apana ma Kalauao i hoakakaia iloko o ka L. C. A. Helu 9400 nona ka Palapala Sila Nui Helu 449 i hoopukaia ia Hilo no Kaoio, nona ka iliaina o 1 545-1000 eka.

 

(3) Aina ma Waimalu i hoakakaia iloko o ka L. C. A. Helu 9316 nona ka Palapala Sila Nui Helu 3704 i hoopukaia ia Maika, nona ka iliaina o 672-1000 o ka eka.

 

(4) Elua apana ma Waimalu i hoakakaia iloko o ka L. C. A. Helu 9315 nona ka Palapala Sila Nui Helu 866 i hoopukaia ia Haki. Oia hoi, Apana 1 nona ka iliaina o 1426-1000 eka; Apana 2 nona ka iliaina o 142-1000 o ka eka, Huina nui o ka iliaina he 1 568-1000 eka.

 

(5) O kela apana aina e waiho la ma Waimalu, i hoakakaia iloko o ka L. C. A. Helu 9325, nona ka Palapala Sila Nui Helu 7100. I hoopukaia ia Kamaala, nona ka iliaina o 653-1000 o ka eka.

 

(6) Elua apana o ka aina ma Pamuku, Halawa i hoakakaia iloko o ka L. C. A. Helu 2057, nona ka Palapala Sila Nui Helu 456 i hoopukaia ia Keawe 1—Apana Helu 1 iliaina 315-1000 o ka eka. Apana Helu 2 iliaina 154-1000 o ka eka Huina nui o ka ili 469-1000 o ka eka.

 

            Pela no hoi na kuleana apau iloko o

(7)  Na apana Aina ekolu iloko o Halawai, i hoakakaia iloko o ka L. C. A. Helu 2044, i hoopukaia ia Kaupali.

Apana Helu 1 iliaina 508-1000 o ka eka.

Apana helu 2 iliaina 508-1000 o ka eka.

Apana Helu 3 iliaina 144-1000 o ka eka.

Huina iliaina 1.038 eka.

Huina pau iliaina 7.971 eka.

 

            Pau pu me na hale apau, na hana hou, na pono, na kuleana ame na pomaikai apau ame na mea apau i pili aku ilaila a nolaila.

 

            Ua hoopaaia no na aina i oleloia penei:

 

(1) O ka hapa o ka L. C. A. Helu 6104 i hoolimalima ia ia Sung Wo Sing Company ma ka palapala hoolimalima i hanaia i ka la 24 of Iulai, 1895, a i kakau kope ia iloko o ka Buke Helu 156, aoao 19, no ka manawa hoolimalima o iwakalua makahiki mai Augate 1, 1895, no ka uku hoolimalima o iwakalua dala no ka makahiki hookahi, a he hapa o ka aina i hoolimalimaia ia Ahin malalo o ka hoolimalima i hanaia i ka la 10 o Malaki, 1896, a i kakau kope ia iloko o ka Buke Helu 156, aoao 423, no ka manawa hoolimalima o iwakalua makahiki mai Sepatemaba 1, 1898 aku, no ka uku-hoolimalima o kanawalu dala o ka makahiki hookahi; he ehiku makahiki i uku piha mua ia.

 

(2) O na aina maluna ae malalo o ka L. C. A. Helu 9400 o na aina no ia i paa iloko o na hoolimalima i hoikeia ae nei maluna.

 

(3) O ka aina i hoakakaia iloko o ka L. C. A. Helu 9316 oia ka i hoolimaiima ia ia Young Fong ma kekahi palapala hoolimalima i hanaia i Okatoba 25, 1899, a i kakau kope ia iloko o ka Buke Helu 197, aoao 386, no ka manawa hoolimalimalo o umi-kumamalima makahiki mai Novemaba 1, 1899, no ka uku-hoolimalima o hookahi haneri ame kanawalu dala o ka makahiki hookahi.

 

(4) Na apana i hoakakaia iloko o ka L. C. A Helu 9315 o la mau aina kekahi i paa iloko o keia hoolimalima i hoikeia ae la maluna.

 

(5) Na apana i hoakakaia iloko o ka L. C. A. Helu 9335, o na aina no ia i paa pu iloko o ka hoolimalima i oleloia.

 

(6) Na aina i komo iloko o ka L. C. a. Helu 2057 o na aina la i hoolimalimaia i ka Honolulu Sugar Company lalalo o kekahi hoolimalima i hanaia i Novemaba #, 1898, a i kakau kope ia iloko o ka Buke Helu 1@r, aoao 458, no ka manawa hoolimalima o umi-kumamalima makahiki mai ia la aku no ka ku hoolimalima o kanakolu dala o ka makahiki hookahi.

 

            O ka hapa o ka aina i hoakakaia iloko o ka pauku Helu 1 ame 2 maluna ae nei ua hoolimalimaia la Ahin a i keia manawa ua haawi hoolilo ia aku ia Woodlawn Fruit Company, Limited.

CLAUS SPRECKELS & COMPANY,

Mea Paa Moraki

 

            Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke dala gula Amerika no hoi a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo papala apau.

 

            No na mea aku i koe e ninau ae ia Hatch & Bailou, na looio o na Mea Paa Moraki.

 

Hanaia i Aperila 21, 1904.

3013-Apr. 2@-Mei 6, 13.

 

HOOLAHA KUMAU

 

LEWERS & COOKE

 

LOI AME KUKE, Kaupalenaia

 

Na Mea Hookomo mai a Kuai aku i na

 

LAKO HANA HALE

 

O Kela ame Kena Ano.

Malaila e loaa ai na mea malalo nei

 

NA PAPA N. W., NA PAPA HOLE, PILI HALE, NA PUKA, NA OLEPELEPE AME NA PONO PUKA ANIANI, NA KUI, AME NA MEA PILI I KA OIHANA KAMANA, NA PONO PENA.

 

NA PENA LIKE OLE AME NA HULU PENA, NA ANIANI, NA PEPA HALE, PALE PUKA ANIANI, MOENA, ETC.

 

            O na kauoha pono hale apau loa a hiki mai ana ia makou e hooko koke ia no me ka eleu ame na KUMUKUAI HAAHAA LOA.

 

            LEWERS & COOKE

 

Hui Alahao ame Aina o Oahu

 

MANAWA HOLO

 

Mei 1, 1903.

 

MAI HONOLULU AKU

 

No Waianae, Waialua, Kahuku ame na wahi hoolulu ma ke alahao—

            *9:15 a.m., *3:30 pm.

No Pearl city, Ewa Mill, ame na wahi

            Hoolulu ma ke alahao--+7:30 a.m.

            *9:15 a.m., *11:05 a.m., *8:15 p.m.

            *3:20 p.m., +4:15 p.m., 5:15 p.m.,

            + 9:30 p.m. +11:15 p.m.

 

MAI WAHO MAI.

 

Ku i Honolulu mai Kahuku, Waialua, ame Wainae mai *8:36 a.m.,  *5:31 p.m.

 

Ku i Honolulu mai Ewa Mill ame Pearl City mai—+6:50 a.m., +7:46 a.m.,

            *8:36 a.m., *10:38 a.m., *2:05 p.m.,

            *4:31 p.m., *8:31 p.m., *7:40 p.m.

 

            *5:31 p.m., *7:40 p.m.

 

* Kela ame keia la,

+ Sabati wale no.

+ Koe ke Sabati.

 

G. P. DENISON,

Lunahoohana.

                        F. C. SMITH,

                        G. P. & T. a.

 

Kakela me Kuke

[KAUPALENAIA]

 

Poe Kalepa ma ke Komisina

 

A HE

 

PO LAWELAWE KOPAA

 

Poe Agena no na Ma hiko Lehulehu.

 

KAUKA T. MITAMURA

 

Alanui Kukui Ololi Helu 68, Honoluu. Na Hora Hana:

 

            Hora 9 a.m. a 12 m@ 6:30 p.m. a @

p.m. Sabati Hora 9 a.m. a 10:30 a.m.

Telepone Blue   @  P.O. Box 842

 

Poe Akepau i loaa hou ke Ola Kino Maikai.

 

            Ke hoike mau mai nei na Kauka la makou mai na wahi like ole mai o ke ao nei no ka nui o ka poe i aneane e loaa i ka ma`i Akepau i hoopakele la mai kela ma`i mai mamuli o ka laau

 

“Ayer’s Cherry Pectoral.”

 

He mea maikai e ike kakou i keia, no ka mea ua hoola keia laau i ka poe i loaa i keia haawina no aneane kanaono makahiki. E malama mau i keia laau ana i ke kunu. Ina ua loaa kekahi hoke o ka ohana i ke anu e hooinu i kela laau a e loaa no ka maha.

 

            Hoomakaukau ia e Kauka J. C. Ayer & Co., Lowell, Mass, U.S. A.

 

            E loaa no keia mau Huaale ma na halekuai laau a pau.