Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 16, 15 ʻApelila 1904 — Page 2

ʻaoʻao PDF (1.51 MB)

This text was transcribed by:  Kekai Robinson
This work is dedicated to:  Evelyn Liola Haleakala Brito

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa

NO KA MAKAHIKI - - - - $2.00

NO EONO MAHINA - - - - 1.00

SUBSCRIPTION RATES

ONE YEAR - - - - $2.00

SIX MONTHS - - - - 1.00

            O NA OLELO HOOLAHA APAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A INA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA.  E HOIKEIA AKU NO KA AUHAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.

 

O na Dala apau o ka Pepa e hoouna pololei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY, LTD,

HOPUAIA E KA

Hawaiian Gazette Co., Ltd.

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, Panalaau o Hawaii, ma ke ano Mea o ka Papa elua.

DAVID L. A-I, Lunahooponopono

S. K. NAWAA, Kokua Lunahooponopono

A. W. PEARSON, Lunanui

POALIMA : APERILA 15, 1904

 

KANAKAMAKUA KA AHAOLELO

            Mai ka manawa i wehe ai ka Ahaolelo Kuikawa o kakou e noho nei a hiki iho la i neinei ua hiki ke hoomaopopoia aku ke ano kanakamakua maopopo o na hana i hanaia a he maikai hoi ia e like me ia i upu hopohopo ia i na manawa i hala koke iho nei, a no keia maikai o na hana he mea pono e hoomaalo ae ia mau anoninoni manao o ka lehulehu no keia manawa, a koe no na kau e hiki mai ana , no ka mea aia no a hiki mai lakou no lakou pakahi iho e  maopopo ai na hana o ia mau kau pakahi.

            He ekolu mahele maopopo i loaa aku ai keia ike ia makou no keia kulana ano kanakamakua a pili oihana maoli o ka Ahaolelo a makou i hauoli ai i ka hoike ana i ka lehulehu i mea e hui pu mai ai iloko o ka hooho ohaoha like ana.

            O ka mua, aole e ha'o ke ikeia aku o ka lokahi like o na Hale kau Kanawai a elua me ke Kiaaina ma o ka hoohikiwawe ana a hooholo i na bila a ke Kiaaina i waiho hooaiai aku ai imua o ua mau Hale la no ka aponoia mai, a kakou hoi e ka lehulehu e hoomaopopo nei ma o na hana la i hanaia iloko o keia mau la hana ehiku i hala iho la.

            E like me ka makou i hooaiai mua ai, e like no hoi me kela i hoikeia e ke Kiaaina iloko o kana palapala i ka Ahaolelo, e pili ana i ka hooholo mai o ka Ahaolelo i na hooaiai ana ana, mahope iho o ke kilo hoomaopopo ana i ua mau kumuhana la i waihoia aku imua o na hoa, oia hoi e hooholo i na kumuhana e hele pu ana me na kinaunau i hala i ka hoomaopopo ana a ke Kiaaina e pono e hooponoponoia e lakou pela i hoikeia ai ma o ka holo ana o na kumuhana ko'iko'i i pili i ka nele dala o ka Teritori.

            O ka lua o na hiohiona i loaa ia makou, oia ka lokahi o ka manao lo ua mau Hale la a ela e kaomi mai i ko laua mau hoolilo, ma ka pokepoke ana i na lala ulu hewa o ka hoolilo ana ame ka hoopalanaiki ana mai i na ukuhana o na limahana, a ma ka aoao o ke Kuokoa kona haawi hoomaikai i ka poe i haawi ia lakou iho e hana no ka hoomakaulii, aka o keia kaomi ukuhana  hoolilo o ka Ahaolelo oia kekahi hoike maopopo i ka lokahi o ka manao pililaula o na hoa pili i ka hoemi lilo a ke Kiaaina i hana ai.

            O ke kolu o na hiohiona i loaa ia makou oia ke kanakamakua maoli o na hana ma ka aoao o na hoa ahaolelo, aole nae i ka pau loa no ka mea aia no he mau hana i ikeia aku ai ua ano kapeke iki ae ka poe na lakou i hookomo kumuhana, eia nae, ua uuku mai ka lakou wahi kapeke iki mamua o ka maikai loa i pau i ka hanaia.

            Ua akahele mai na hoa i ka hookele ana ia lakou iho maloko o na hooponopono kumuhana ana, he haawina e hiki ole ai i ka ike aku ia oiaio, he haawina hoi i maalo loa ae iloko o ke kau wale no, me ka manaolana e lilo keia kau i kumu alakai e hooi loa ia ae ai na maikai o a kau e hiki mai ana, ma kekahi olelo ana ae, ua hoano hou maoli io no na hoa aole no nae i ka pau loa, koe nae ka puhili ana o na hoa lumakaainana i ka rula kukulu ahaolelo hou loa o ka Hale o na Luna makaainana a ka Hon. F. W. Beckley i kukulu ai me ke ke'ake'a ole ia, no ka mea, ua hamau na hoa apau, me he la na Kahapula no oia i koho iho i Lunahoomalu ke kumu i ku ae ai ka Hale o na Lunamakaainana; mawaho ae o ke kapeke iki ana mamuli o ka olelo hooholo hui hoonoho komikina kanawai kalana i hookomoia ai oiai he kumuhana ano kapeke iki ia mai ke kulana hana o keia kau ahaolelo kuikawa i kaheaia no ke kulana puikaika o ka waihona waiwai o ka Teritori.

 

            O ka olelo hooholo hoonoho komikina kanawai kalana, ke manao nei makou oia kekahi o na wahi anuu iki i okomoia aku iloko o ka ahaolelo o kakou e noho nei ke hoohailiia ae me ka manao o ke kaheaia ana o keia kau kuikawa e ke Kiaaina, no ka mea, ke olelo nei ke kuahaua -"no ka noonoo ana no na bila (kanawai) haawina e laweia ae ai imua ona (ahaolelo)."

            Ma kekahi olelo moakaka ana ae, o na kumuhana pili i ka waihona dala o ke Aupuni Teritori, oia na kumuhana koikoi e noonooia ai e ka ahaolelo e pono ai, me ka noonoo ole ae i na kumuhana kaokoa ae, koe wale no aole he olelo iloko o ke kuahaua e paniku ana i ka hookomo kumuhana kaokoa i ko kela i kuahauaia ai, eia nae, o ka hoomaopopo pililaula, a makou no hoi e hoomaopopo nei ua loaa pu aku ia ike i na hoa ahaolelo, oia hoi, ua kaheaia keia ahaolelo no ke kulana waihona waiwai kupilikii o ke Aupuni.  He kumuhana maikai no keia olelo hooholo hoonoho komikina aupuni kalana, eia nae, ua hookomoia iloko o ka manawa ona i kupono ole ai, oiai o kona wahi kupono ma ka hoomaopopo ana oia no ke kau kumau ka puka hoi i hamama no na kumuhana wae oleia apau.

 

            O ka manao nui o keia hookomo olelo hooholo hoonoho komikina kanawai kalana i keia kau kukawa oia no ka noonooia i kanawai kalana iloko o keia mau la aku, a e makaukau mua me ka hooikaika nui ana e holoi pau ae i na kinaunau e hiki ole ai i ka Aha Kiekie ke hoowaiwai hou ole i ke kanawai kalana, i mea e ku ai i aupuni kalana iloko o Hawaii, ke hooholoia e keia ahaolelo kumau e hiki mai ana.

            Ua maikai keia upu ana i kanawai kalana i ku ai i aupuni kalana no kakou i Hawaii nei, a he mea maikai no ia o ka hooulu ana i na noonoo e kilo aku i na anoninoni o ke kanawai kalana i pau e ae ai na kinaunau, a hololea aku no ia ma ka hooholo ana o ka ahaolelo, aka o ka manao ana e kukulu koke i aupuni kalana i keia manawa koke no, oia hoi, mahope iho paha o keia kau kumau e hiki mai ana, ke manao nei ke Kuokoa, aole ia o ka manawa kupono, no ka mea, aole i pala ka manawa no ke kukulu aupuni kalana ana iloko o Hawaii.

            Ina ua wi ka aina a kupilikii o Hawaii maloko o kona waihona waiwai ma na mahele loaa komo mai ame lilo hoolilo aku, ma ke kulana teritori o Hawaii e ku nei i keia manawa, ua oi loa aku ka puikaika ia Hawaii ke ku ma ke kulana aupuni kalan, no ka mea ua hiki ke hoomaopopo ia ua oi aku na hoolilo aupuni kalana mamua o kela o ka teritori.

 

Eia ko Oukou Makemake Maanei

NA KEKAHI KAMAAINA O HONOLULU NEI E HOOLAKO IA OE ME NA KUHIKUHI.

            Ua oi hewahewa aku na hoohalahala maluna o na ma'i puupaa mamua o na ma'i e ae.

            O ka hoailona mua o ua ma'i puupaa la oia no ka akiaki liilii ma ke kua, a he maeele ikaika ka hope o ia ma'i ma ka puhaka, a ke ole e lapaau koke ia alaila e lilo ana ia i mea nui loa.  No ia eha koikoi, ke loaa io oia; e kono aku iaia e huli i wahi e oluolu ai.  E hoao wale no i na laau kau no keia ano ma'i, aole no e loaa ka oluolu.  Makemake anei kekahi i loaa ia ano haawina e loaa kona hoopakele?  Ina pela, alaila e uhai aku i na kuhikuhi a keia keonimana.

            Eia ka pane a Mr. S. Hanoland kekahi luna o ka Hale Kuke Awa: Mamuli o ko'u loaa ana i ka haawina o ka eha nui ma kuu kua no kekahi manawa, ua hoao iho la wau i na uaale Kuahaneenee a Doan ma kuu kuai ana ma ka Halekuai Laau o Hollister ma a ua loaa ia'u ka oluolu a pau loa kuu eha.  Ua maopopo loa ia'u he mau huaale io no lakou no ka ma'i kuahaneenee.

            E loaa no na huaale kuahaneenee a Doan i ka poe kuai laau apau no 50 keneta o ke poho hookahi, 6 poho i ka $2.50.  E hookoia no na kauoha apau ma ka leta ma ke kuike ke hoouna mai i ka Halekuai Laau o Hollister ma, na agena o ka Paeaina.  E lawe i ka Doan me ka nana ole i ka ha'i.

 

Peresidena Rusawela ka Moho.

(Mai ka aoao 1 mai.)

birigedia hoi no na Conofederata, oia ka mea nana e kapae ae iaia mai kona wae ia ana ae i moho.  Ua hooponopono ae nei o Kiaaina Stone i manawa e hui ai me Mr. Cockrell a e malama okke ia ae ana.  O ka manao no ko Mr. Cockrell lilo ana i moho, ke manaoia nei maanei, i mea e hiki ai ia Kiaaina Stone ke paa mai i na elele o Misouri iloko o kona aoao ma ke kau waemoho e noho ana i Sana Lui.

           

Ka Manaoio Hana o na Hoa

(Mai ka aoao 1 mai.)

hana ma ka haawi olelo hooholo ana.

            He elua mau bila ano nui i noonooia e na hale a elua - i ka Hale o na Lunamakaainana, oia ka bila haawina ukuhana a hooholoia ma ka heluhelu ekolu ana, a iloko hoi o ka Senate ua noonooia ka bila haawina o na lilo pililaula a hooholoia ma ka heluhelu ekolu ana.

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

            La Hana 5, Ma ka hoomaka ana o na hana mahope iho o ka pau ana o na hana mau ua waiho mai la o Lunamakaainana Kupihea he olelo hooholo hui pili i ke koho komikina o eklu lala no ka hoomakaukau ana i kanawai kalana e waiho aku ai i ke kau ahaolelo kumau e hiki mai ana.  Maloko o ka olelo hooholo e olelo ana na ke Kiaaina e koho i hookahi lala o kela komikina a na ka Lunahoomalu o ka Hale e koho i ka lua a na ka Peresidena o ka Senate e koho i ke kolu.

            Na Lunamakaainana Harris i noi ae e waiho i ka olelo hooholo ma ka papa a hooholoia e like me ke noi e like me ia malalo iho - Na ae - Andrade, Aylett, Chillingworth, Gandall, Greenwell, Haia, Harris, Kaili, Kalama, Keliinoi, Knudsen, Lewis, Long, Nakaleka, Pali, Vida, Wright. - 17.

            Hoole - Damiana, Fernandez, Kaniho, Kealawaa, Kou, Kumalae, Kupihea Oili, Paele, Pulaa.11.

            Mahope o ia manawa koke no ua waiho mai la o Lunamakaainana Keliinoi he olelo hooholo o ia ano hookahi pili i ke kanawai kalana.  He olelo hooholo ia e olelo ana e kohoia i komikina e hoomakaukau i kanawai kalana no ka waiho aku i ka ahaolelo kumau e hiki mai ana, a o na lala e kohoia, he hookahi na ke Kiaaina, a he hookahi na ka Senate a he hookahi, o ke kolu no hoi ia, na ka Hale o na Lunamakaainana, a ma ke noi ana e hooholo ua holo e like me na koho ana o ka olelo hooholo mua iho, ke kumu i poha ai ka lae i ka a-la a ka Repubalika Keliinoi.

            Na Kupihea, ka Lunamakaainana Home Rula, i hookomo bila kanawai kalana i haawi hoolaha mua ia ai, eia nae ua kapaeia ma ka hooholo lokahi ana o ka Hale.

            Noonooia ka bila haawina hoolilo o ka Senate a holo ma ka heluhelu ekolu ana.  O Kupihea, Kalama ame Paele na poe ku-e.

            O na bila pili i ka uku komikina a ukupaa o na lunaauhau a lunahelu ame oihana lawe opala a hooholo mea ino ua pau i ka holo ma ka heluhelu ekolu i hookomoia e Lunamakaainana Andrade, a hoopanee no hoi ka Hale no na hana o kekahi la ae.

SENATE.

            La Hana 5.  Ma ka noho ana o ka Senate ua hooholoia eha mau bila ma ka heluhelu ekolu ana, i ke kakahiaka no nae.  He hookahi, oia ka bila pakui pili i ke Kanawai 56 o 1903, e pili ana i ka Aha Hoona Aina, pili i ka ukuhana o na lunanui o ia aha.  A o kekahi oia ka bila haawina hoolilo o ke kau kuikawa o ka Hale o na Lunamakaainana a o kekahi bila iho oia ka pakui o ka bila haawina hoolilo no ka manawa i hoomaopopo ame kela o ka bila haawina ukuhana o 1903.

            Heluhelu elua ia ka bila helu 10 pili i ke Keena Hoona Aina a waihoia i ke komite hookolokolo, a pela no hoi ka bila pakui o ke Kanawai 56 o 1903, pili i na kuleana aina ame kakau kope ana.

            Ma keia manawa ua noonooia ka bila helu 1 o ka Hale pili i ka ukuhana o na luna aupuni ame na limahana o ka Teritori holookoa e hoomaka ana i ka la 1 o Iulai, 1904, a hiki i ka la 13 o Iune, 1905, a no ka heluhelu elua ka makemakeia o ia bila.  Ua noonoo nui na hoa i keia bila a ma ke noi a Senatoa Woods ua waihoia iloko o ke komite waiwai, a hoomaha no hoi ka Aha no ka haawi manawa ana i ke komite no na hana i manaoia e hoopau pono.

            Heluhelu elua ia ka bila pili i ke koiana aha hookolokolo mahope iho o ka hoolohe ana i na hooaiai a ke komite hookolokolo no ia kumuhana.

            Na ke komite waiwai he olelo hooholo hui a aponoia, he olelo hooholo pili i ka haawi mana ana i ke Kiaaina e hoohana koke aku i na hoololi ame na hana hoomakaulii e like me ia iloko o na bila haawina.

            Ma ka noonoo hou ia ana o ka bila haawina hoolilo no ka manawa i hoomaopopo mua ia, ua hooholoia ma ka heluhelu ekolu ana mahope iho o kekahi mau hooponopono ana, ma o keia mau ae ame hoole:

            Ae - Brown, J. T.; Dickey, Isenberg, Kalauokalani, Kaohi, McCandless, Nakapaahu, Paris, Wilcox, Woods - 10.

            Hoole - Achi, Kaiue - 2.

            Aole i hiki ae - Baldwin, Brown, C. Crabbe.

            Na Senatoa Achi he mau bila pili laua a elua i ka waihona puuku.  He hookahi, pili i ka haawi mana i ka puuku me ka apono ana a ke Kiaaina e pili aku me kekahi banako iloko o Honolulu; a o kekahi, he bila e hoopau ana i ke kanawai pili i ka pii mahuahua o ke kulana maalahi o ka hana a ka Puuku.  Ua heluhelu ekolu ia keia mau bila.

            Hookomoia he bila auhau laikini no ka manawa mua loa a pau i ka heluhelu ekahi ia.

            Na ke komite waiwai he hoike pili i ka bila haawina o na ukuhana e like me ia i waihoia aku ai na ia komite e noonoo.  Ma ka noonoo ana o ka Aha ua aponoia ka hoike komite a pau ka bila i ka heluhelu elua ia.

            He leka na ke Kakauolelo Atkinson mai e hoike mai ana i ka Senate i ke kakauinoaia o ka bila haawina helu 1 no na hoolilo o ke kau kuikawa o ka Senate.

            Na ka Lunanui C. G. Ballentyne o ka Hui Kaauwila o Honolulu, he kono i na hoa o ka Aha no ka makaikai ana i ka home o na i'a.  Ua apoia ua kono la no ka hooko ana i ke kakahiaka hora 10 o kekahi la ae.

            Na R. N. Boyd he leka e hoike ana i ka uku ole ia o ka hana ana no ka Aha Hoona Aina e like me ia i hookohuia aku ai oia i limahana no ia keena ma ke ano he hope kakou kope, ana hoi i hana ai no kekahi mau mahina a uku ole ia nona ka huina nui o $669.35.  Ma ka leka e noi ana e noonoo mai ka Senate ia kumuhana, e like me ka pono a lakou e hana ai.  Ua waihoia ia kumuhana i ke komite waiwai, a hoopanee no hoi ka Aha.

 

He Manao i Kakauia mai.

KA AOAO KALAIAINA REPUBALIKA

AME NA ELELE WAE MOHO

PERESIDENA MA CHICAGO, U. S. A. I IUNE, 1904.

            He 6 Elele me 6 kokua, mai Hawaii aku nei, e hiki ai i Chicago i Iune ae nei, no ka wae moho Peresidena, ma ka aoao Repubalika.  Ma ka manao paa o na Repubalika o Hawaii Komohana, he mea pono e mahele ia na Elele, a ma na mahele koho pakahi penei:

            Hawaii Hikina, 1 Elele 1 Kokua; Hawaii Komohana, 1 Elele 1 Kokua; Maui 1 Elele, 1 Kokua; Mahele 4, Oahu, 1 Elele, 1 Kokua; Mahele 5, Oahu, 1 Elele 1 Kokua; Kauai, 1 Elele 1 Kokua; huina 6 Elele 6 Kokua.

            Ma ka hoonohonoho ana, i 3 Elele i mau Hawaii, a 3 haole, pela no hoi 3 Kokua Hawaii, a 3 haole, na kela ame keia mahele e wae nona iho, a waiho ae i ka Aha Elele Nui e noho ana ma Honolulu i ka la 18 o Aperila, 1904.  He mea pono i na Hawaii Repubalika mai o a o o ka aina e noonoo nui i keia, a he mea ia e hoomaa aku ai i na Hawaii ma keia mua aku, ma na launa ana iloko o na Aha a ka poe naauao, a he mea no hoi e ike maopopo mai ai ko Amerika poe i ke kulana naauao io o na Hawaii.  Malia paha, he mea liilii keia i ka hoomaka ana, aka, e nui aku ana mahope.  Ua paa ka manao io o Hawaii Komohana, e hiki ole ai ke moku i ka pahi oi lua, he Hawaii ka lakou Elele i Chicago.  Nolaila, e kau iluna o na Hawaii, ame na haole kamaaina o ka aina o na Hawaii i makemakeia, aole i poe puulu makapaa e hakaka nei ma ke Aloha Aina, E wae ia ana ka Elele no Hawaii Komohana mailoko ae o keia poe:

            H. L. Holstein, J. A. Maguire, Geo. P. Kamauoha, J. H. Waipuilani, Mr. Joseph K. Nahale, S. K. Pua, Frank J. Woods.  O lakou nei iho la na ulu o Hawaii Komohana, na lakou e kaa ke kahua loa.

HAWAII KOMOHANA,

Ke Kaua Moana Ma Poto Ata

(Mai ka aoao 1 mai.)

mamuli o ke kuhihwa.  He elua Pake iluna o ka moku i make.

NA LONO KAUA O KA LA 12.

            BELINA, Apr. 12. - Ke hoonaau nei o Rusia i kona kuai ana i na mokuahi laweohua o Geremania, a e hoolilo aku ana i keia mau moku i mau mokukaua holo mama.

            PEKINA, Apr. 12. - Ua noi ae nei o Paul Lesser, ko ke Czar kuhina, e noi ana e hoopau ia i na Iapana e noho kumu nei no ka pualikoa o na Pake, mamuli o ka maka'u o hook imoia aku na manao kaua iloko o na koa Pake e keia poe.  Ua noi pu ae no hoi oia e kahea ia aku na pualikoa Pake e noho nei ma na palena o Manchuria a hoi mai.

TOKIO, Apr. 12. - Ke manaoia nei maanei ua hoomaka mai nei ke kaua ma Ialu.  Ua makaukau ko Iapana mau pualikoa no ka nee ana aku imua.

            SEOUL, Apr. 12. - O ko Iapana pualikoa nui ke kokoke la ma Wiju.  Ke hoike mau ia mai nei na hakoko liilii ana.

            ST. PETERSBURG, Apr. 12. - Ua hoikeia mai nei he maluhia ko Poto Ata kulana aole hoi he mau hoike e lelekaua aku ana na Kepani.

            He nui ka poe Circassians i haawi ia lakou no ke kokua ana ia Rusia ma ke komo ana ae iloko o ke kaua.

            NA LONO KAUA O KA LA 13.

            CHEEFOO, Apr. 13. - Ke loheia nei ke kani ana mai o na pu mai ka huli mai o Poto Ata.  Ke manaowale ia nei he kaua moana ia e kauaia mai nei ma kahi kokoke i na mokupuni o Miatao.

            (O na mokupuni o Miatao (Miatau) eia lakou ke waiho nei ma na aekai o Shantung, Kina, a ma ke komo ana aku hoi o ke Kaikuono o Pechili mai ke Kaikuono aku o Korea.  Aia lakou ma kahi o kanaono mili ma ke komohana-akau o Chefoo a he kanawalu hoi mile mai Poto Ata aku.)

            LIAOYANG, Apr. 13. - O ke kipoka ana ia Poto Ata a he kaua nui hoi ma Ialu oia na mea ano nui e hoea mai ana a he manawa wale no hoi e hooko ia ai.

            NEWCHWANG, Apr. 13. - Ua kuhihewa aku na Rukini i na kukui o kekahi mau waapa Pake oia na mokukaua o Iapana i ka po nei a hoomaka ke kipoka ana, a piholo iho la kekahi o laua a make hoi he kanaha-kumamalima o na luina.  O na kamaaina o keia wahi ua pihoihoi a maka'u hoi a eia lakou ke haalele nei i keia wahi.  Ua holo aku nei ka mokukaua holo mama Espiegle o Pelekane mai nei aku ao o keia hoi kekahi mea nana i hoopau ae i na manao uluhua o Rusia.  Eia o Rusia ke malama loa nei i ke kanawaikoa maanei.  Aole he ho-a ia na kukui o na alanui a ua papaia hoi ka holoholo ana o na waapa i ka po.

            CHEMULPO, Apr. 13. - Ua hoolana ae nei na Kepani i ka mokukaua holo mama Variag o Rusia i piholo ai.

            VLADIVOSTOK, Apr. 13. - Ua ulupaia iho nei na hale nunui maanei e ka ino a ua hoopoinoia ke telegarapa.

            SEOUL, Apr. 13. - Ua hoikeia ae nei i na Kepani eia o Rusia ke kukulu nei i na papu ma Chiu-tieng-Cheng a aia hoi he 20,000 koa Rusia ma Antung.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUI A KA MEA PAA MORAKI.

JAMES H. HAKUOLE.

            I kulike ai me ka mana kuai iloko o kekahi moraki i hanaia e James H. Hakuole o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, ia A. L. Shaw o Honolulu i oleloia, ma ka la iwakaluakumamaiwa (29) o Novemaba, A. D. 1902, a i kakau kopeia iloko o ke Keena Kakau Kope o na Palapala aina ma Oahu, iloko o ka Buke helu 247, aoao 62 ame 63 ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha ke manao nei ka Mea Paa Moraki e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uha'iia e hoike ana i ka uku ole a o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka manawa e uku ai, a maluna o ua paniku nei i oleloia e kuai ia aku ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan, Alanui Kaahumanu, Honolulu, ma ka Poaono, ka la 2 o Ianuari, A. D. 1904, hora 12 awakea o ka la i oleloia, ka aina i hoakakaia iloko ka moraki i oleloia e like me ia malalo iho:

            E loaa no na mea aku i koe mai ka mea aku nona ka inoa malalo nei a i ole ma na keena kudala o James F. Morgan.

A. L. SHAW,

Mea Paa Moraki.

            O kela apana a mahele o ka aina apau loa e waiho la ma Kunawai, Kawaiolena, Honolulu, Oahu, oia no hoi ka Apana 2 o ka Palapala Sila Nui Helu 6764, L. C. A. Helu 6247, hoopukaia ia Kanaulu, nona ka iliaina o 3 68-100 Eka, a oia no hoi ka aina i hooliloia i ka Mea Moraki Mai ma ka palapala kuai aina a Kekuialono (w) i hanaia i ka la elua (2) o Ianuari, A. D. 1900, a i kakaou kope ia iloko o ka Buke Helu 201, aoao 333.

            2993 - Dec. 11, 18, 25, and Jan. 1.

 

            O ke kuai kudala o ka moraki maluna ae ua hoopaneeia a ka Poaono, Feberuari 13, 1904, i ka hora 12 awakea o ka la i oleloia ma ne keena kudala o James F. Morgan, Helu 857 Alanui Kaahumanu, Honolulu.

            Ma keia ka hoolaha hou ia aku nei ua hoopanee hou ia ke kuai o ka moraki maluna ae a ka hora 12 awakea o ka Poaono Feberuari 27, 1904, ma ke Keena Kudala i hoikeia maluna ae.

A. L. SHAW,

Mea Paa Moraki,

3003 - Feb. 19, 26.

 

            O ke kuai maluna ae ua hoopaneeia a ka Poaono, Maraki 26, 1904, hora 12 awakea ma kahi i hoikeia maluna.

A. L. SHAW,

Mea Paa Moraki.

3005 - March 11, 18, 25.

 

            O ke kuai maluna ae ua hoopaneeia a ka Poaono, Aperila 9, 1904, hora 12 awakea ma kahi i hoikeia maluna.

A. L. SHAW,

Mea Paa Moraki.

3009 - Apr. 1.

 

            O ke kuai maluna ae ua hoopaneeia a ka Poaono Aperila 23, 1904, hora 12 awakea ma kahi i hoikeia maluna.

A. L. SHAW,

Mea Paa Moraki.

3001 - Apr. 15, 22.

 

HOOLAHA AINA AUPUNI.

HOOLAHA AINA AUPUNI.

            Ma ka Poaono, Mei 7, 1904, ma ka hora 12 awakea mamua iho o ke alo o ka Hale Hookolokolo, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ka hoolimalima o ka aina kula ame mahilaiki e waiho nei ma Hauula, Koolauloa, Oahu, nona hoi ka iliaina o 15.94 eka, oi iki a emi iki mai paha.

            Manawa hoolimalima: - Elima (5) makahiki mai Iune 1, 1904 aku, uku hoolimalima haahaa: - $190 no ka makahiki hookahi, e uku hapa makahiki ana ma ka hookaa mua.

            No ke kii ame na mea aku i koe e ninau ae ma ke Keena Aina Aupuni, Honolulu.

            JAS. W. PRATT,

            Komisina o na Aina Aupuni.

            Keena Aina Aupuni, Aperila 5, 1904.

3011 - 15, 22, 29.

 

            O KA POHOLE ANA ME KE PINE he mea no ia e lilo aku ai kekahi lala o ke kino a i ole maka paha mamuli o ka loaa ana i ke koko laaumake i loaa mai mamuli oia eha ana. O na poino e like iho la me keia he mea hiki no ke pale ia aku mamuli o ke kau ana ka laau hamo o Chamberlain's Pain Balm.  He laau kaupale keia i na poino o keia ano a he laau hoola hoi no na moku, pepe, a wela paha i ke ahi.  Ke kuai ia nei e na halekuai laau lapaau apau.  Benson, Smith & Co., Ltd., na Agena ma Hawaii nei.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

HOOLAHA MANAO E HOOKO A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

            Mamuli o ka mana kuai i hoopaa ia iloko o kekahi palapala moraki mai ia Charles S. Desky mai a ia C. W. Booth, i hanaia ma ka la 22 o Sepatemaba, 1900, i kope hoi iloko o ke Keena Kakau Kope, Oahu, iloko o ka Buke 217, aoao 9 a hiki i 11, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha ke makemake nei ka mea paa moraki e hooko i ka moraki i oleloia no ke kumu i uhaiia, oia oi, ka uku ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka manawa e hookaa ia ai, a ma ka Poakahi, la 28 o Maraki, 1904, ma ka hora 12 awakea o ia la e haawiia aku ana ma ke kuai a e kuaiia aku ana ma na keena kudala o Will E. Fisher, No. 180, Alanui Kalepa, Honolulu, i na aina ame ka waiwai i hoakakaia iloko o ka moraki i oleloia, i hookuu ole ia hoi mamua aku o keia manawa mai ka moraki ae.  O na aina ame ka waiwai e kuai ia aku ai pela, ame na mahele aina pu hoi i hookuu ia, ua hoakakaia no ia iloko o ka papa helu waiwai i hoopili pu ia me keia a e nana ia aku ai ma keia.

            O ke kumukuai ma ke dala kuike no ia ma ke dala gula hoi o Amerika Huipuia.  O na palapala kuai ma ka lilo no ia o ka mea e kuai mai ana.

            No na mea aku i koe ame ka nana ana i na kii aina, e hoike ana i kahi i waiho ai o ka waiwai i oleloia e like me ka mahele ia ana ma na apana, e ninau aku ia J. Alfred Magoon, keena hana ma ke kihi o na Alanui Kalepa ame Alakea, ma ka Hale Magoon, Honolulu a i ole ia Will E. Fisher, mea kudala.

C. W. BOOTH,

Mea Paa Moraki.

Hanaia ma Honolulu, Feberuari 24, 1904.

 

PAPA HELU WAIWAI.

            O ka waiwai e kuai ia aku ana oia no keia malalo iho:

            O kela mau apana aina a pau loa e waiho la mawaena o ke awawa o Pauoa ame ke awawa o Nuuanu iloko o ka Apana o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, penei:

            EKAHI: O ka Apana ekahi apau loa o ke Kuleana Helu 10,605 ia Kamakee Piikoi, nona ka ili o aiwa eka ame 9.39 kaulahao kuea, e like me ia i kopeia ma ka Moolelo o na Kuleana ma ke Keena Aina o ka Lehulehu ma Honolulu ma ka Buke 10 o na Kuleana i oleloia ma ka aoao 60.

            ELUA: O ka Apana ekahi apau o ke Kuleana Helu 273 ia Joseph Booh, i kopeia ma ke Keena Aina o ka Lehulehu ma Honolulu iloko o ka Buke 1 o na Kuleana ma ka aoao 457, a i hoopukaia ai hoi maluna olaila ka Palapala Sila Nui Helu 302 ma ka la 14 o Mei, 1851, e like me ka mea i hoikeia ma ka Buke ekahi o na Palapala Sila ma ka aoao 302; nona ka ili o 208.3 eka.

            EKOLU:  O kela mahele apau o ka Palapala Sila Nui (Grant) 524 ia Joseph Booth, i kopeia iloko o ka Buke 5 o na Palapala Sila Nui (Grants) ma ka aoao 524, e waiho la ma ka aoao ma Ewa o ka palena ma Waikiki o ke kahua o ka pa pohaku ma ka palena ma Waikiki o ke alanui Kaiulani; oia no hoi ke alanui kaa nui mai ke alanui mai ma ke awawa o Pauoa a hiki i na aina palahalaha maluna aku i ike ia ma ka inoa o "Pacific Heights."

            EHA:  I keia apana aina uuku e pili ana i ka apana ekahi o ka palapala hoona kuleana 273 Palapala Sila Nui 302 a ma ka aoao Hikina mauka o ka aina o B. P. Bishop ma kekahi aoao Hema o ke Alanui Aupuni ma ka aoao Ewa o ke awawa o Pauoa, ma ka aoao Komohana a makai o ka aina Laika, koe kekahi apana uuku no Holani.

            ELIMA:  I kela apana aina i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui 5634, Kuleana 1661 ia Waiwaiole i ike ia keia wahi ma ka inoa o Waimapuna Punanoio, me keia nei e hoomaka ana ma ke kihi Akau o keia apana malalo o ka puka wai i kameki ia e pili pu ana me ka paipu nui H. 53 deg. 05 min. K. mamao 46.2 kapuai e holo pololei ana

            1.  H. 26 deg. 55 min. E. 33.0 kapuai a hiki i ka laau;

            2.  H. 65 deg. 50 min. K. 49.5 kapuai a hiki i ka laau;

            3.  A. 23 deg. 30 min. K. 36.8 kapuai a hiki i ka laau;

            4.  A. 71 deg. 05 min. H. 47.5 kapuai a hiki i kahi i hoomaka ai - ka nui he 1,680 kapuai kuea, oi iki a emi mai paha ame kuleana o ka Mea Paa Moraki o keia ano ame kela ano iloko o ka Waimapuna i hoike ia maluna ma ka Palapala Sila Nui Helu 5634, Kuleana 1661 i ike ia ma ka inoa o Punananoio ame ka wai e hu mai ana malaila mai.

            EONO:  He kuleana alahele maluna o na aina apau o C. S. Desky e holo ana ma kahi o na paipu wai e ku nei i keia wa i wahi e hooponopono ai i ka wai o keia waimapuna i hoike ia maluna no ka hooholo ana o ka wai o keia mapuna a hiki i ka aina i hoikeia ma ka pauku elima a maluna o na aina mai ka pauku akahi a hiki i ka pauku eha oia no o Pakipika @.

            O kekahi hapa o keia aina i hoike ia maluna ua ana a ua okioki ia iloko o kekahi mau pa he 98 ka nui a o kela mau pa aole i wehe ia maliloko ae o ka moraki, a oia no ke kuai ia aku ana.  O ka aina holookoa apau loa me keia mau pa he 98, oia no ke kuai ia ana, koe na apana i wehe ia a i hoike ia malalo;

EKAHI.

(Pa 30) Ili 28,400 kapuai kuea i lilo ia Mary Castle.

(Pa 13) Ili 19,225 kapuai kuea i lilo ia Cordelia F. Allen.

(Pa 12) Ili 45,000 kapuai kuea i lilo ia A. S. Parke.

(Pa 38) Ili 18,900 kapuai kuea i lilo ia Sila B. Pratt.

(Pa 39) Ili 21,800 kapuai kuea i lilo ia H. L. Kerr ame Martin L. Smith.

(Pa 41) lilo ia J. M. Atherton.

(Pa 48) lilo ia F. E. Nichols; o keia mau pa elua 41 ame 48 he 84,000 kapuai kuea ka nui.

Ka aina i lilo ia T. Clive Davies he 6 10-100 eka ka nui.

Ka aina i lilo ia C. W. Booth he 1 37-100 eka ka nui.

            He palapala mai ia Chas. W. Booth a ia Charles S. Desky i hana ia i ka la 22 o Sepatemaba, 1900, a i kopeia ma ke Keena i oleloia iloko o ka Buke 217, aoao 9 a hiki i ka 11, a e hoike ana i na apana ekahi a hiki i ka apana ewalu i hookoe ia maluna.

ELUA

(Pa 5) Ili 12,400 kapuai kuea.

(Pa 6) Ili 14,400 kapuai kuea.

(Pa 11) 1/2 Ili 1 ame 43-100 eka.

(Pa 14) Ili 15,760 kapuai kuea, lilo ia John T. Moir.

(Pa 18) Ili 24,500 kapuai kuea, lilo ia E. O. White.

(Pa 19) Ili 20,000 kapuai kuea, lilo ia E. O. White.

(Pa 20) Ili 23,400 kapuai kuea, lilo ia H. P. Baldwin.

(Pa 21) Ili 28,500 kapuai kuea, lilo ia H. P. Baldwin.

(Pa 23) Ili 19,300 kapuai kuea, lilo ia G. P. Castle.

(Pa 24) Ili 18,400 kapuai kuea, lilo ia G. P. Castle.

(Pa 34) Ili 20,200 kapuai kuea, lilo ia W. J. Lowrie.

(Pa 35) Ili 23,320 kapuai kuea, lilo ia W. J. Lowrie.

(Pa 36) Ili 24,150 kapuai kuea, lilo ia W. J. Lowrie.

(Pa 37) Ili 22,400 kapuai kuea, lilo ia W. J. Lowrie.

(Pa 42) Ili 17,000 kapuai kuea, lilo ia Juliette M. Atherton.

(Pa 49) Ili 26,500 kapuai kuea, lilo ia Percy M. Pond.

(Pa 54) Ili 24,500 kapuai kuea, lilo ia Frederick J. Amweg.

(Pa 55) Ili 23,400 kapuai kuea, lilo ia Frederick J. Amweg.

(Pa 63) Ili 23,500 kapuai kuea, lilo ia Thomas E. Wall.

(Pa 92) Ili 25,000 kapuai kuea, lilo ia John Cassidy.

(Ka Aina o Ripley) Ili 2 ame 4-10 eka.

             A oia no hoi na apana aina i hookoe ia a weheia mailoko ae o ka moraki i oleloia, i hanaia i Sepatemaba 22, 1900, a kopeia iloko o ka Buke 214, aoao 218 a pela aku, a oia no hoi no hookoe ana i hoakakaia maloko olaila a i heluia mai ka ekahi a hiki i ka iwakalu-kumamakahi hui ia.

EKOLU.

(Pa 28) Ili 24,383 kapuai kuea, i lilo ia P. A. Parmalee.

(Pa 22A) Ili 66,258 kapuai kuea, lilo ia G. P. Castle.

(Pa 22) Ili aneane 23,000 kapuai kuea, i lilo ia G. P. Castle.

(Pa 33) Ili 84,707 kapuai kuea, i lilo ia Alexander Young.

(Ka hapa Komohana o ka Pa 40) Ili 9,850 kapuai kuea, i lilo ia Juliette M. Atherton.

(Pa 21A) Ili 51,200 kapuai kua, i lilo ia H. P. Baldwin.

(Pa 52) Ili 20,600 kapuai kuea, i lilo ia G. T. Kluegei.

(Pa 7 ame Pa 8) Ili aneane 36,000 kapuai kuea, i lilo ia C. M. Walton.

(Pa 1 ma ka aoao Hikina o ke Awawa o Pauoa) Ili 10,485 kapuai kuea, i lilo ia Heinrich Voss.

(Pa 28 ma ka aoao Hikina o ke Awawa o Pauoa) Ili 6,360 kapuai kuea, i lilo ia S. Fowler.

(Pa 4 ma ka aoao Hikina o ke Awawa o Pauoa ) Ili 6,075 kapuai kuea, i lilo ia F. De Mello.

EHA.

            O ka aina e ku nei ka hale uwila o Pakipika Hila nona ka ili o 2500 kapuai kuea, ame ke kuleana alahoa o na kaa uwila i hoike ia maloko o ka palapala hookuu moraki i hanaia ma ka la ekolu o Dekemaba, 1902, Buke 239, aoao 157.

            O na aina i hoikeia maluna e kuai ia ana me ka hookoe i ke kuleana alahele i haa ia ma kekahi palapala e C. S. Desky ame kana wahine mare ia C. W. Booth ma ka la 22 o Sepatemaba, 1900, a i kopeia iloko o ka Buke 210, aoao 284-5, a oia no hoi ke kuleana alahele no ka hoomoe paipu wai ana ma ka aoao e huli ana i ke Awawa o Pauoa.

            Ina e lawe ole ana ke dala on ka hookaa ana i ka huina i aie ia mai na aina i hoakakaia maluna ae, ame na lilo o ka hooko ana i ka moraki, alaila o na apana aina malalo iho i hoakaka mua ia ae nei, a i kuai ia hoi mamua aku nei, aka aole nae i hookuula mai ka moraki ae, e kuai ia aku no e like me ka papahelu malalo iho:

(Pa 22)

(Hapa Komohana o ka Pa 40)

(Pa 52)

(Na Pa 7 ame 8)

3005 - Mar. 4, 11, 18, 25.

            O ke kuai maluna ae ua hoopanee ia a hiki i ka Poakahi la 4 o Aperila, ma ka hora 12 awakea o ia la.

WILL E. FISHER,

Mea Kudala.

3009-Apr. 1.

 

O ke kuai maluna ae ua hoopanee hou ia a hiki i ka Poakahi, Aperila 11, ma ka hora 12 awakea o ia la.

WILL E. FISHER,

Mea Kudala.

3010-Apr. 8.

 

O ke kuai maluna ae ua hoopanee hou ia a hiki i ka Poakolu, Mei 18, 1904, ma ka hora 12 awakea o ia la.

WILL E. FISHER,

Mea Kudala.

3011-Apr. 15, 22, 29.-Mei 6, 13.