Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 15, 8 ʻApelila 1904 — Page 2
| This text was transcribed by: | Gwen Lazear |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, APERILA 8, 1904.
KA
Nupepa Kuokoa
--------------
NO KA MAKAHIKI - - - - - - - - - - - $2.00
NO EONO MAHINA - - - - - - - - - - - 1.00
------------
SUBSCRIPTION RATES
ONE YEAR - - - - - - - - - - - - - - - - - $2.00
SIX MONTHS - - - - - - - - - - - - - - - - 1.00
O NA OLELO HOOLAHA APAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA. E MOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A INA AOLE. AOHE NO E HOOKOMOIA. E HOIKEIA AKU NO KA AUHAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.
---------------
O na Dala apau o ka Pepa e hoouna pololei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY, LTD.
---------------
HOOPUKALA E KA
Hawaiian Gazette Co., Ltd.
Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu,
Panalaau o Hawaii, ma ke ano
Mea o ka Papa Elua.
-----------------
DAVID L. A - 1, : : Lunahooponopono
S. K. NAWAA, : Kokua Lunahooponopono
A. W. PEARSON, : : : : L Lunanui
HONOLULU, OAHU
POALIMA : : APR. 8, 1904.
O NA LOAA MALUNA O NA
LILO E PONO AI.
------------
O ka lilo ana o keia haawina "o na loaa maluna o na lilo e pono ai." I mea na ke kanaka e malama mau ai a e hooko mau ai oia no auanei ke alanui e noho mau ai ia kanaka iloko o ke ano lako, e hauoli mau ai kona noho ana iloko o ka maluhia.
Ua loaa no keia ike ia kakou Hawaii, o keia mau la mai nei no, oia hoi, e hoolilo aku no na pono o ka noho ana o ia manawa, e kaa mai no nae ia mau hoolilo malalo o na loaa komo mai, eia nae, aole i maa kakou i ka malama pono ana ia haawina a hooko e like me ka poe i hoomaamaaia mai ka wa kamalii mai a hiki wale i ke kanakamakua ana, kekahi kumu o ka noho ulakolako ana e like me na haole e noho nei, oiai no nae he nui no kekahi poe o lakou e noho puakaka mai nei.
Ke manao nei makou o na opio o keia mau la e hele nei ua ike no lakou ia rula maikai eia nae, aole i malama a hooko, kekahi kumu nui i ulu mai ai keia mau apuka a aihue dala iloko nei o ka aina, e like me ia i hanaia iho nei a mahuka ai kekahi poe o lakou mai na ilikea a ia kakou.
O ka malama ole ia a hooko ole ia o keia rula paa kekahi kumu i hihia ai keia poe opio o kakou, ina no ka manao maikai ka hooko ole ana. O ke kanaka nona ka ukuhana o kanakolu dala o ka mahina alaila he mea pono e hookumu i ka hoolilo ana ma ka heluna e kaa iho malalo o ka loaa ina paha he iwakalua dala hoolilo no ka mahina, a ina pela e noho mau ai alaila e loaa e iho ka manaoio i ua kanaka ia ke noho mau la oia iloko o knoa palena kupono a e pili mau ai ka oluolu o ka manao ame ka lawa kupono mawaho ae o kona hoomaopopo mau ana aia ia ke hoiliili ia no na la ua o ka manawa e hiki mai ana.
Ke manzo nei makou o keia kekahi haawina i ha'o i keia poe a ia kakou no, eia nae, ua oi loa aku ko lakou hookuli a hoolilo oi aku mamua o ka loaa o ka mahina, ke kumu i koila ai lakou e hele e ale dala i mea e hoopau ai i keia mau hoolilo oi aku, aka, i ka hoomau ana ma ia meheu ola no ke alanui e pii mahuahua mau ai na hoolilo, a no ka nui uluhua i ka pii mau alaila ulu mai ka manao e lawe ma-lu i ka waiwai a kona haku hana i mea e hoopau ai ia mau pilikia e like me ia i hoomaamaaia e kekahi i hihia iho nei, a i kekahi poe hoi ua lawe ma-lu i mea hoopukapuka ma ka piliwaiwai i mea e nui ae ai, a o ka puka oia ka mea e hoopiha aku ai no na hoolilo, a e hoihoi aku hoi i ka waiwai lawe ma-lu ia i ka waihona o ka haku hana me ka ike ole ia mai, eia nae, i ka hoohana ana, aole e nele ke kapeke ae o ka pilina e ku ai ka hohono i ke akea no ke apuka a aihue dala, kekahi kumu nui e pu-a leo nei iwaena o ke kulanakauhale nei i ka nui hoopailuaia o na Hawaii opio e hilinai ole ia ai maloko o na hana ano ko'iko'i a lawelawe dala paha. kekahi kumu n ui o ko makou lini nui ana e hooaiai i keia kumuhana ano nui e malamalama iloko o kakou iho, i malama mai ai kakou mai ke komo poo ana aku iloko o ia mau ino.
Ua loaa no hoi ia makou ka manaoio aole wale o kakou o na Hawaii iloko o keia pilikia, aka o na haole no kekahi ame kekahi mau lahui e ae, a makou hoi i lohe nui ai i ka hoomahu'i o na opio Hawaii mahope o na hana imi waiwai a kekahi poe haole maloko o ke alanui e@mepa e like me na hana piliwaiwai e kukuluia nei e lakou o ka loaa ole nae kekahi o na hooiaio e wi ai ko lakou niho, a i ka hoomahu'i io ana o keia mau opio Hawaii ua hihia aku la ke kumu i kaa mau ai ka poino ma ko lakou aoao, a makou hoi e kalele ikaika nei i ke kuleana ole o ia poe opio i ka hoomahu'i wale aku no ma ia mau ina. Aole no ka hanaia mai e na haole kolohe oia ka mea e hahai wale aku ai no. Aole pela.
Nolaila e noonoo pono pai kakou i keia ninau ina ua ike e hoomaopopo mua kekahi alaila o ka malama ana ame ka hooko ana oia ke alanui ikaika loa o ka hoopakele ana i ke kanaka mawaho ae o na rula maikai e ae.
--------------------
PAA IA E KA POE POWA.
REDDING, Cal., Apr. 1. ---Ua paa ia ke kaa lawe ukana. Oregona Express. I ka po nei ma kahi e kokoke ana I Copies e kekahi poe powa ekolu a ma lakou hoi i pepehi i ke kanaka kiai kaa ukana a holo aku me ka lawe pu ana i ka pahu dala.
POE KOA MARINA NO KA MOKUPUNI HAPAWAENA.
WASINETONA. Apr. 2 - Ua loaa aku mai ke kauoha i ka oihana kaua e hoouna aku i mau kou ma@@na o iwakalua k@ no ka mokupuni Hapawaena no ke kiai ana i na waiwai malaila.
Ka Palapala i ka Ahaolelo
(Mai ka aoao 1 mai.)
lilo o ke kau o ka Ahaolelo oia kekahi mau lilo e hoomahuahua loa ai i ke kaumaha maluna o ka poe uku auhau e hoonui pu hoi i ka pilikia dala. Aka o keia mau kukulu manao ana aole i lawa i ka hooaiai ana e mohala ai ua kahua la. Eia nae, ua oleloia ae a ua pono ia olelo ana pela, oia hoi, "Aole he kanawai hookahi e hiki ke hanaia e kekahi lehulehu e loaa nui mai ai no ka panai ana i kela o ke au hoonaauao, a no ka olioli pililaula, e like me ka hoolilo noeau ana no na PONO PILILAULA KUPONO MAOLI o kekahi hapa o ka waiwai pililaula e ohia ae ai mai kekahi PAPA HOONOHONOHO KUPONO O KA AUHAU ANA.
KE KUMU O KA NELE.
Ma ka imi pono ana maluna o na hoolilo na ia mea i hoike ae aole i oi loa aku ka uhaai dala e like hoi me kela o na hana i kukuluia no ka ohi ana i na loaa kumau, a no ia mea, i ka manao ana e kaomi mai i keia ano uhaai aole no ia he mea e malama ae ai keia pilikia, aka, e kapae kakou i na oihana liilii o ka waiwai a e kukulu ae i mau hana kupono maoli ma o na malama kupono la O KEIA, E NA KEONIMANA, O KA AHAOLELO WALE NO KA MEA HIKI KE HANA A OIA KA MEA HIKI KE HANA E OI LOA AE AI KA MAIKAI.
O ko kakou makaukau a maa iloko o ka oihana hooponopono aupuni e a'lu hope iho no ia ke ole ke hooaiaiia aku e ike pono iho ai ka lehulehu i ke ko'iko'i piha o ke ano kupa; oia hoi, aole he aupuni e loaa i mau loaa nona koe wale no mai ia lakou lehulehu mai; a ma ko oukou Kanawai Teritore hoi, aole e hiki ia lakou ke bona aku i ka nele aka e uku aku no lakou e like me kakou e nee mua mau ai. Nolaila, ina e hoike ana kakou i ko kakou kupono io no na pomaikai i haawiia mai ia kakou mai ka Ahaolelo Nui mai, he mea pono ia kakou e ku hui aku he alo a he alo me keia kahua kupilikii a e hooholo ae i mau kumuhana kupono e puka pono mai ai ka hua maikai.
NA HAAWE O KA LEHULEHU.
Aole au i manao o na hooaiai i waihoia aku nei e a'u, o lakou wale no na mea e hiki ai ke hoopau ae i keia pilikia nui, aka o ka'u e noi nei ia oukou e hookauhua ikaika iho ko oukou noonoo ana maluna o ia mau hooaiai a'u, a e hooikaika aku me ka apono ana i kekahi o keia mau kumuhana e hiki ai ke hoihoi mai ia kakou ilalo i ke kahua o ka hooemi lilo no ka mea i ka'u manaoio ana, ua lawa ke kulana auhau o kakou o keia manawa no kakou iho ke loaa na hooponopono hou ana e kukulu hou ana.
Iloko o ka'u haimanao ana i ko Hawaii poe i ka wa o'u i hoonohoia ae ai i kiaaina i ka malama o Novemaba i hala ua hoike aku wai i ko'u manaolana, oia hoi, he hauoli loa ia no'u o ka hooikaika e hoemi mai i ke kaumaha o ka poe uku auhau, oiai au iloko o ko'u manawa hooponopono aupuni. Eia nae aole e hiki ke hooholopono ia mea no keia manawa. E hoea mai ana no nae ia mahope mai. Eia nae, ua loaa ia'u ka manao he mea pono ole ka hoonui ae i na auhau ma na ano apau a o ko'u manaoio no ia o ka aponoia mai o keia hoike pili waihona waiwai e waihoia aku nei imua o oukou, e kaa ai ka hookupu ana o ka lehulehu no ke kakoo ana i ke Aupuni maloko wale no o na palena kupono e like me ia i keia manawa, i mea hoi e kauhihi hou ole aku ai maluna o lakou - a o na hana o ia ano, i ko'u manao, he mea kupono loa e kaomiia.
KA HANA KUPONO NO KA AUHAU ANA.
O ke alanui hikiwawe, a maalahi a moowini e hiki ai keia pilikia ke hooponoponoia oia no ka hoomahuahua nui ae i na loaa aupuni. Aka o ka oihana auhau he ino maopopo ia i ka wa no nae e moali ai na hoolilo mawaho ae o ke alanui kupono e oi loa ae ai, a i ka wa no hoi e koi ikaika ai ia (auhau) i huina nui maluna o kekahi hapa o na loaa komo mai a i ole maluna o na waiwai nui o kekahi aina - mailoko ae hoi olaila, aole mai ke kumuwaiwai imiloaa ae alaila e pono na auhau e uku ia. A aole anei kakou i hiki aku ilaila e kaa aku ai mawaho, kahi hoi a kakou e kaupalena ai a e oki pu ai i ke kuokoa o kela ame keia kanaka iloko o kona waiwai i kuleana ai, ame ka hoohana ana i kona waiwai? Ma ka mea hea kakou e auhau nei i keia manawa i ka nui lehulehu o 155,000 ka heluna iloko o keia mau Mokupuni, no $2,160,000.00 i ka makahiki hookahi? A mahope iho o ka uku ana i ko kakou mau auhau, e hoomaopopo anei kakou i ko kakou waiwai ae? A i ole, ua hoomaopopo anei kakou aia ke Aupuni ke hoihoi nei ia kakou pakahi e like me ka nui, ma ka waiwaiio,m e oi loa ole aku ai a e emi ole mai ai mamua o ka mea a kakou e haawi ai? Eia nae aia maluna o ia manao ulu e kupono ai ka oihana auhau. Na auhau i kupono ole, na ukumau i uku oi loa ia, a i ole, o ka malama ana i na hale i kupono ole e malamaia, he mau waiwai poho loa lakou.
KA NINAU IMUA O KA AHAOLELO.
O ka ninau pihakui, i ka'u ike iho, oia keia: Ua kupono anei, a ua pilipono anei ko kakou mau hoolilo mai na waihona mai ka Teritori ae? Aole anei lakou i makemakeia ; a no lakou anei i pilipono ole ai ke kumu o ka hana? No ka mea maoli i kupono e hooliloia i hiki ai ka mana o ka oihana auhau e hoopukaia. Ua loaa ae ka manaoio i kekahi poe, oia hoi, aole e ulu mai ka pilikia ma ka hooi loa aku i ka auhau ana e like hoi me ia e panaiia aku ai i ka poe uku auhau, maloko o na hoolilo o ke Aupuni, oia hoi, ma ka hoopii ana ae no na pono ame na hana e koi ikaika ia ana,--ke kukulu a hoakea ana i na makeke, ke kakoo mau ana i na kumukuai, hoonui ana ae i na hanalima, ame ka lokahi ana hoi no ka hoomahuahua mau ana iloko o ka oihana hookupu a hoopukapuka dala. Eia nae, aole e hiki ke loaa mai ia kakou i wahi mau pomaikai mai ka uku ana mai a ka poe a kakou i hoolako mua aku ai me na mea i kupono no ke kuai ana. He mea kumu kahua ole ia e like me ia i ka mea malama halekuai, ke hoao e loaa ka waiwai ma ka hoolako ana aku i kana poe kuai me ke dala no ke kuai mai i kana mau waiwai. O ka hoomau ana i na hale oihana hooi lilo loa aku, e ike maopopo ia ai ko lakou kupono ole, he mea maopopo loa ua kaa aku ia maluna o ka mea hiki ke apo ae a he apuka ana no hoi ia ia kakou iho.
NA HAAWINA E HOOPAU AKU.
Ma keia ano i mea e hoihoi ae ai i na mea i manaoia no ka hookaawale ana i mau haawina no lakou iloko o na loaa, ua loaa ia'u he mea pono no e hoopau ia ka Aha Hookolokolo Aina, na haawina Manawalea no na Halema'i, na Uku o na Kiure, ko na Kauka Aupuni, Keena Haawi Laau o Honolulu, ka Pualikoa, ka Bana, ame ke Kulakumu o ka wa Hoomaha no na kumukula o kakou nei, e pakui ana hoi i ka pokepokeia o na ukuhana ame na hoolilo o na Oihana Aupuni apau.
HE HANA HOU NO KA HELU WAIWAI ANA.
Mamua o ka lawe ana mai i ko kakou waihona dala, ke makemake nei wau e alakai aku i ko oukou mau noonoo no ke ano o ka helu waiwai ana e ku nei i keia manawa. Aole keia he papahana i mahelehele ia ma na hana like ole o ka lehulehu, aole loa hoi i mahelehele ia e like me ke kulana o na apana. Me ka nele i ka makaukau kupono a nui hoi ka huli ana, i keia manawa he aneane loa e hiki ole no kela ame keia mea hookaa auhau e huli aku a loaa na lilo o ko kakou mau mahele lehulehu, a i ole o ka huina loaa ame ka huina lilo o kela ame keia apana. I keia la eia kakou ke ike nei i ke kupilikii mamuli o ka nele i ka ike ma ka aoao o na makaainana i ke ano o ka lawelawe ia ana o ko lakou mau pono. Nolaila, ke waiho aku nei wai i keia m@nao e koho mai oukou i komite o ekolu lala i poe naauao, e hana ana hoi me ka uku ole, e huli aku a e hoike ae ma ke kau mau e hoea mai ana o ka Ahaolelo i papahana no ka hooponopono hou ana i ke ano o ka lawelawe ia ana o na haawina ma ke kukulu ana i waihona no kela ame keia Mokupuni a i ole Apana
(E nana ma ka aoao 5.)
HOOPANEE KA AHA KAAPUNI O MAUI A I IUNE.
------------------
Ma ka manawa i noho hope ai ka Aha Kaapuni Elua a ka Lunakanawai John W. Kalua ua hoopokoleia na hana ma ke oki pu ia ana e Lunakanawai Kalua ma kona hoopanee ana i na hihia apau loa e hooloheia i ka la 6 o Iune ae nei, oia hoi he hookahi ia mahope iho o ka manawa e pau ai ka manawa o kona komikina o ka oihana e pau ana i ka la 5 iho.
O keia mea hou i loaa mai Wailuku mai he wahi hoike aia ilaila ka loaa aku i ka lunakanawai no ka paa o ka manao e kapae ae iaia ke pau ka manawa o kona komikina.
Ma ka Poalima i noho ai ka Aha Kaapuni o Maui, ua ulu ae ia ka uluku o na noonoo aole wale no ka hoopanee ana o Lunakanawai Kalua i na hihia no ka hooloheia iloko o Iune aka no ka okalakala maoli i na loio, ma ka hoouna ana ia lakou i ka halepaahao ke hoao lakou e hoopaakiki no ka hooloheia o na hihia mamua o ka manawa i ha'lia e ka lunakanawai, e hoike ana hoi i kona mana a oia no ka boso o kana aha.
Ma ke ahiahi o ka Poaha i loaa ai he mau nupepa i ko Wailuku poe e hoike ana i na hooaiai a Loio Aupuni Knox pili ia Lunakanawai J. W. Kalua, oia hoi, e hoike ana, aole e kaawale o Lunakanawai Kalua mai kona wahi aku (oihana lunakanawai kaapuni) a hiki i ka la 5 o Iune ae nei, ka manawa e pau ai kona komikina; a o ka lua o na hooaiai aole e loaa iaia i komikina lunakanawai hou i ka manawa e pau ai keia komikina ona. a me he la o keia ka mea nana i hoomakili mua aku i ka noonoo o ka lunakanawai mamua o ka ike akea ana o ka lehulehu i ka nuhou ma na nupepa.
Ma keia noho ana o ka aha i keia Poalima o ka hihia oki mare o Ferreia ku-e ia Ferreira ka mea imua o ka aha i ka hoomaka ana, a ma ke noi a ka loio o kekahi aoao e hoopanee i ka hihia a Aperila 28 no ka hoolohe ana ua lokahi mai la ka loio o kekahi aoao, eia nae, ua kunana iho la ka lunakanawai i ke anaina no kekahi wahi manawa pokole a hoopuka mai ia i kana kauoha.
"E hoopanee i keia hihia a Iune 6."
Alaila, haawi kauoha aku la oia i ke kakauolelo e hoopaa iho no ka hoopanee ana i na hihia apau loa e hooloheia i Iune 6, he mea i hookuha'u manao aku i na loio a i ka hoao ana o kekahi mau loio e hooponopono aku no ka hoolohe ana i na hihia, no ka mea, wahi a kekahi loio he hana puikaika loa ka hoopanee ana e like iho la me ia ia lakou loio a pela i na haku hihia.
Aka, aole i nanaia mai, oiai aole o lakou ka boso o ka aha a e hana aku no oia (lunakanawai) e like me kona makemake a ina nei no ka hooikiiki loa ia aku e hele koke no lakou no ka halepaahao. Alaila ku ae la o Loio Coke e hooponopono i kana e like no me na hoohalahala mua iho eia nae ua okalakala e mai la ka haku o ka aha ma ka pane ana:
"O oe anei kekahi i makemake e hele i ka halepaahao? E hoonoho koke no wau ia oukou ma kahi i kupono no oukou. Ua hoopalupalu aku wau me oukou, ka mea hoi a'u e hana hou ole ai."
Pela iho la i hookuuia ae ai ka aha, no ka noho aku iloko o Iune la 6.
-------------------
Ua loaa mai he mau mahu'i mai ka mokupuni mai o Maui e holo balota ana o Lunakanawai Kalua i keia kau koho balota ae o ka mahina o Novemaba e hoea mai ana.
OLELO HOOLAHA.
O ka poe koi waiwai apau i na waiwai o keia poe i make malalo iho nei i make ma ke Kahua Ma'i Lepera, Mokupuni o Molokai, he waihoia aku nei ke noi e waiho mai i ka lakou mau koi ma ke Keena o ka Papa Ola maloko o eono (6) pule mai ka la aku o keia hoolaha.
C. CHARLOCK
Kakauolelo o ka Papa Ola.
Pihana (k) he Hawaii, 74 makahiki, make i Ianuari 2, 1901, ma ke Kahua Ma'i Lepera.
S. Kaaua (k) he Hawaii, 63 makahiki, hookomoia i Sepatemaba 12, 1900 mai Punaluu mai, Hawaii, a make i Mei 3, 1902, ma ke Kahua Ma'i Lepera.
Jas. Kaaona (k) he Hawaii, 37 makahiki, hookomoia i Mei 8, 1888, mai Hilo mai, Hawaii, make i Iulai 27, 1902, ma ke Kahua Mai Lepera.
Kamakahiki (k) he Hawaii 29 makahiki, hookomoia i Novemaba 14, 1893 mai Lahaina mai, Maui, make i Mei 6, 1902, ma ke Kahua Ma'i Lepera.
Poola (k) he Hawaii 66 makahiki, hookomoia i Okatoba 1, 1901, mai Hilo mai, Hawaii, make i Iune 3, 1902, make Kahua Ma'i Lepera.
Lau Fun nona ka inoa Lau Franch (Pake) he 45 makahiki, hookomoia i Ianuari 5, 1879, mai Oahau Halepaahao aku (Kawa), Oahu, a make i Feberuari 16, 1903, ma ke Kahua Ma'i Lepera.
Jas. Kalewe (k) he Hawaii 23 makahiki, hookomoia i Mei 3, 1900, mai Hana mai, Maui, make i Aperila 10, 1903, ma ke Kahua Ma'i Lepera.
John Wahineaea (k) he Hawaii 31 makahiki, hookomoia i Okatoba 12, 1895, mai Hana mai, Maui, make i Iulai 30, 1903, ma ke Kahua Ma'i Lepera.
Kamano (k) he Hawaii 46 makahiki, hookomoia i Sepatemaba 27, 1887, mai Keanae mai, Maui, make i Augate 20, 1903, ma ke Kahua Ma'i Lepera.
Kamaholo (k) he Hawaii 34 makahiki hookomoia i Iune 7, 1898, mai Waikapu mai, Maui, make i Sepatemaba 19, 1903, ma ke Kahua Ma'i Lepera.
Dan. Malua @ (k) he Hawaii 24 makahiki, hookomoia i Aperila 21, 1896 mai Halawa mai, Molokai, make i Sepatemaba 20, 1903, ma ke Kahua Ma'i Lepera.
Kealoha Nui (k) he Hawaii 70 makahiki, hookomoia i Novemaba 26, 1902, mai Lunalilo Home mai, Oahu, make i Okatoba 9, 1903, ma ke Kahua Ma'i Lepera.
Ben Aalona (k) he Hawaii 29 makahiki, hookomoia i Okatoba 9, 1839, mai Halehaku mai, Maui, make i Okatoba 10, 1903, ma ke Kahua Ma'i Lepera.
John Ailing (k) he 64 makahiki, hookomoia i Sepatemaba 1, 1896, mai Honolulu mai, Oahu, make i Okatoba 24, 1903, ma ke Kahua Ma'i Lepera.
Kamai (aku) he Hawaii 53 makahiki, hookomoia i Sepatemaba 27, 1837, mai Waikapu mai, Maui make i Novemaba 5, 1903, ma ke Kahua Ma'i Lepera.
John Bell (k) he Hawaii 37 makahiki, hookomoia i Malaki 2, 1892, mai Hana mai, Maui, make i Novemaba 13, 1903, ma ke Kahu Ma'i Lepera.
Keliiwahahee (ke) he Hawaii 58 makahiki, hookomoia i Aperila 21, 1896, mai Honuakaha mai Oahu, make i Novemaba 20, 1903, ma ke Kahua Ma'i Lepera.
3008-Mar.25-Apr. 1, 8,
---------------------------------------------------
HOOLAHA MANA HOOKOLOKOLO
---------------------------------------------------
ILOKO KA AHA HOOKOLOKOLO
KAAPUNI O KA APANA KAAPUNI
ELUA. TERITORI O HAWAII. MA KE
KEENA HOOPONOPONO WAIWAI.
E PILI ANA I KA WAIWAI O RICHARD
M. PAHAU. 1 MAKE.
--------------
Ma ka heluhelu ana ame ka waihoia ana mai o ka Paiapaia Noi o W. R. Castle Lunahooponopono Waiwai o ka Waiwai o Richard M. Pahau i make, e noi ana e loaa aku iaia ka mana no ke kuai aku i ke kuleana akahi-hapaha mahele ole ia o Richard M. Parau i oleloia, i make, iloko o ka pa-hale Home o ka ohana o Pahau iloko o Kawaiahao. Honolulu, Oahu.
Ua haawiia aku ke kauoha o ka Poaono, ka la 9 o Aperila, 1904, ma ka hora 10 a. m. ola ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua Noi la i oleloia iloko o ke Keena Hookolokolo o keia Aha Hookolokolo ma Wailuku, Maui, a o keia manawa i hoikeia ae la ame kahi i hoikeia ae la e akoakoa ae ai ka poe apau i pili i keia mea e hoike ai i na kumu ina he mau kumu ka lakou, e pono ole ai ke aeia aku ke Noi i oleloia.
Hanaia ma Wailuku, Mokupuni o Maui, Malaki 17, 1904.
(Kekauinoaia) John W. Kalua, (Sila) Lunakanawai o ka Aha Kaapuni o ka
Apana Kaapuni Elua.
Ikemakaia: W. J. COELHO,
Kakauolelo o ka Aha Kaapuni o ka
Apana Kaapuni Elua.
3008-Mar. 25.-Apr. 1, 8.
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
-----------------------
HOOLAHA MANAO E HOOKO A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.
---
Mamuli o ka mana kuai i hoopaa ia iloko o kekahi palapala moraki mai ia Charles S. Desky mai a ia C. W. Booth, i hanaia ma ka la 22 o Sepatemaba, 1900, i kopeia hoi iloko o ke Keena Kakau Kope, Oahu, iloko o ka Buke 217, aoao 9 a hiki i 11, ma keia ke haawiiia aku nei ka hoolaha ke makemake nei ka mea paa moraki e hooko i ka moraki i oleloia no ke kumu i uhaila, ola hoi, ka uku ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka manawa e hookaa ia ai, a ma ka Poakahi, la 28 o Maraki, 1904, ma ka hora 12 awakea o ia la e haawiia aku ana ma ke kuai a e kuaiia aku ana ma na keena kudala o Will E. Fisher, No. 180, Alanui Kalepa, Honolulu, i na aina ame ka waiwai i hoakaakaia iloko o ka moraki i oleloia, i hookuu ole ia hoi mamua aku o keia manawa mai ka moraki ae. O na aina ame ka waiwai e kuai ia aku ai pela, ame na mahele aina pu hoi i hookuu ia, ua hoakakaia no ia iloko o ka papa helu waiwai i hoopili pu ia me keia a e nana ia aku ai ma keia.
O ke kumukuai ma ke dala kuike no ia ma ke dala gula hoi o Amerika Huipuia. O na palapala kuai ma ka lilo no ia o ka mea e kuai mai ana.
No na mea aku i koe ame ka nana ana i na kii aina e hoike ana i kahi i waiho ai o ka waiwai i oleloia e like me ka mahele ia ana ma na apana, e ninau aku ia J. Alfred Magoon, keena hana ma ke kihi o na Alanui Kalepa ame Alakea, ma ka Hale Magoon, Honolulu, a i ole ia Will E. Fisher, mea kudala.
C. W. BOOTH
Mea Paa Moraki.
Hanaia ma Honolulu, Feberuari 24, 1904.
PAPA HELU WAIWAI.
O ka waiwai e kuai ia aku ana ola no keia malalo iho:
O keia mau apana aina e pau loa e waiho la mawaena o ke awawa o Pauoa ame ke awawa o Nuuanu iloko o ka Apana o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, penei:
EKAHI: O ka Apana ekahi apau loa o ke Kuleana Helu 10,605 ia Kamakee Piikoi, nona ka ili o aiwa eka ame 9.39 kaulahao kuea, e like me ia i kopeia ma ka Moolelo o na Kuleana ma ke Keena Aina o ka Lehulehu ma Honolulu ma ka Buke 10 o na Kuleana i oleloia ma ka aoao 60.
ELUA: O ka Apana ekahi apau o ke Kuleana Helu 273 ia Joseph Booth, i kopeia ma ke Keena Aina o ka Lehulehu ma Honolulu iloko o ka Buke 1 o na Kuleana ma ka aoao 457, a i hoopukaia ai hoi maluna olaila ka Palapala Sila Nui Helu 302 ma ka la 14 o Mei, 1851, e like me ka mea i hoikeia ma ka Buke ekahi o na Palapala Sila ma ka aoao 302; nona ka ili o 208.3 eka.
EKOLU: O keia mahele apau o ka Palapaala Sila Nui (Grant) 524 ia Joseph Booth, i kopeia iloko o ka Buke 5 o na Palapala Sila Nui (Grants) ma ka aoao 524, e waiho ia ma ka aoao ma Ewa o ka palena ma Waikiki o ke kahua o ka pa pohaku ma ka palena ma Waikiki o ke alanui Kaiulani; ola no hoi ke alanui kaa nui mai ke alanui mai ma ke awawa o Pauoa a hiki i na aina palahalaha maluna aku i ike ia ma ka inoa o "Pacific Heights."
EHA: I keia apana aina uuku e pili ana i ka apana ekahi o ka palapala hoona kuleana 273 Palapala Sila Nui 302 a ma ka aoao Hikina mauka o ka aina o B. P. Bishop ma kekahi aoao Hema o ke Alanui Aupuni ma ka aoao Ewa o ke awawa o Pauoa, ma ka aoao Komohana a makai o ka aina o Laika, koe kekahi apana uuku no Holani
ELIMA: I keia apana aina i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui 5624, Kuleana 1681 ia Waiwaiole i ike ia keia wahi ma ka inoa o Waimapuna Punananolo, me keia nei e hoomaka ana ma ke kihi Akau o keia apana malalo o ka puka wai i kameki ia e pili pu ana me ka paipu nui H. 53 deg. 05 min. K. mamao 46.2 kapuai e holo pololei ana
1. H. 26 deg. 55 min. E. 33.0 kapuai a hiki i ka laau;
2. H. 65 deg. 58 min. K. 40.5 kapuai a hiki i ka laau;
3. A. 22 deg. 30 min. K. 36.8 kapuai a hiki i ka laau;
4. A. 71 deg. 65 min. H. 47.5 kapuai a hiki i kahi i hoomaka ai-ka nui he 1,000 kapuai kuea, oi iki a emi mai paha ame kuleana o ka Mea Paa Moraki o keia ano ame kela ano iloko o ka Waimapuna i hoike ia maluna ma ka Palapala Sila Nui Helu 5634, Kuleana 1061 i ike ia ma ka inoa o Punanaholo ame ka wai e hu mai ana malaila mai.
EONO: He kuleana alahele maluna o na aina apau o C. S. DESKY e holo ana ma kahi o na paipu wai e ku nei i keia wa i wahi e hooponopono ai i ka wai o keia waimapuna i hoike ia maluna no ka hooholo ana o ka wai o keia mapuna a hiki i ka aina o hoikeia ma ka pauku elima a maluna o na aina mai ka pauku akahi a hiki i ka pauku eha oia no o Pakipika Hila.
O kekahi hapa o keia aina i hoikeia maluna ua ana la a ua okioki @ a kekahi mau pa he 94 ka nui o keia mau pa aole i wehe ia maloko @ o ka moraki, a oia no ke kuai ia @ ana. O ka aina holookoa apau @ me keia mau pa he 98, oia no ke @ koe na apana i wehe ia a i hoakakaia malalo:
EKAHI
(Pa 30) Ili 28,400 kapuai kuea lilo ia Mary Castle
(Pa 13) Ili 19,225 kapuai kuea lilo ia Cordelia F. Allen.
(Pa 12) Ili 45,000 kapuai kuea lilo ia A. S. Parke.
(Pa 38) Ili 15,900 kapuai kuea lilo ia Sila B. Pratt.
(Pa 39) Ili 21,800 kapuai kuea lilo ia H. L. Kerr ame Martin L. @
(Pa 41) lilo ia J. M. Atherton
(Pa 48) lilo ia F. E. Nicholson @ mau pa elua 41 ame 48 he @ kuea ka nui.
Ka aina i lilo ia T. Clive Dowsett he 6 10-100 eka ka nui.
Ka aina i lilo ia C. W. Booth @ 37-100 eka ka nui.
He palapala mai ia Chas. W. @ a ia Charles S. Desky i hana ia i ka la 23 o Sepatemaba, 1900, a i kopeia ma ke Keena i oleloia iloko o ka Buke i ka aoao 9 a hiki i ka la 11, a e hoike @ apana ekahi a hiki i ka apana @ i hookoe ia maluna.
ELUA.
(Pa 5) Ili 12,400 kapuai kuea.
(Pa 6) Ili 14,400 kapuai kuea.
(Pa 11) 1/2 Ili 1 âme 43-100 eka.
(Pa 14) Ili 15,760 kapuai kuea, lilo ia John T. Moir.
(Pa 18) Ili 24,500 kapuai kuea, lilo ia E. O. White.
(Pa 19) Ili 20,000 kapuai kuea, lilo ia E. O. White.
(Pa 20) Ili 23,400 kapuai kuea. lilo ia H. P. Baldwin.
(Pa 23) Ili 19,300 kapuai kuea, lilo ia G. P. Castle
(Pa 24) Ili 18,400 kapuai kuea, lilo ia G. P. Castle
(Pa 34) Ili 20,200 kapuai kuea, lilo ia W J. Lowrie.
(Pa 35) Ili 25,320 kapuai kuea, lilo ia W. J. Lowrie.
(Pa 36) Ili 24,150 kapuai kuea, lilo ia W. J. Lowrie
(Pa 37) Ili 22,400 kapuai kuea, lilo ia W. J. Lowrie
(Pa 42) Ili 17,900 kapuai kuea, lilo ia Juliette M. Atherton.
(Pa 49) Ili 26,500 kapuai kuea, lilo ia Percy M. Pond.
(Pa 54) Ili 24,500 kapuai kuea, lilo ia Frederick J. Amweg.
(Pa 55) Ili 23,400 kapuai kuea, lilo ia Frederick J. Amweg.
(Pa 63) Ili 23,500 kapuai kuea, lilo ia Thomas E. Wall.
(Pa 92) Ili 25,000 kapuai kuea, lilo ia John Cassidy.
(Ka Aina o Ripley) Ili 2 ame 4-10 eka.
A oia no hoi na apana nina i hookoe ia e weheia mailoko ae o ka moraki i oleloia, i hanaia i Sepatemaba 22, 190@, a kopeia iloko o ka Buke 214, aoao 218 a pela aku, a oia no hoi na hookoe ana i hoakakaia, maloko olaila a i heluia mai ka ekahi a hiki i ka iwakalua-kuma-makahi hui ia.
EKOLU
(Pa 28) Ili 24,383 kapuai kuea, i lilo ia P. A. Parmalee.
(Pa 22A) Ili 66,258 kapuai kuea, i lilo ia G. P. Castle.
(Pa 22) Ili aneane 23,000 kapuai kuea, i lilo ia G. P. Castle.
(Pa 33) Ili 84,707 kapuai kuea, i lilo ia Alexander Young.
(Ka hapa Komohana o ka Pa 40) Ili 9,850 kapuai kuea i lilo ia Juliette M. Atherton.
(Pa 21A) Ili 51,200 kapuai kua, i lilo ia H. P. Baldwin
(Pa 52) Ili 20,600 kapuai kuea, i lilo ia G. T. Kluegel.
(Pa 7 ame Pa 8) Ili aneane 26,000 kapuai kuea, i lilo ia C. M. Walton.
(Pa 1 ma ka aoao Hikina o ke Awawa i o Pauoa) Ili 10,485 kapuai kuea, i lilo ia Heinrich Voss.
(Pa 28 ma ka aoao Hikina o ke Awawa o Pauoa) Ili 5,360 kapuai kuea i lilo ia S. Fowler.
(Pa 4 ma ka aoao Hikini o ke Awawa o Pauoa) Ili 6,075 kapuai kuea, i lilo ia F. De Mello.
EHA.
O ka aina e ku nei ka hale @ Pakipika Hila nona ka ili o 2509 kapuai kuea, ame ke kuleana alahao o na kaa uwila i hoike ia maloko o ka palapala hookuu moraki i hanaia ma ka la ekolu o Dekemaba, 1902, Buke 239, aoao 187.
O na aina i hoikeia maluna e kuai ia ana me ka hookoe i ke kuleana alahele i hana ia ma kekahi palapala e C. S. Desky ame kana wahine mare ia C.W. Booth ma ka la 22 o Sepatemaba, 1900, a i kopeia iloko o ka Buke 210, a me 284-5, a oia no hoi ke kuleana alahele no ka hoomoe paipu wai ana ma ka aoao e huli ana i ke Awawa o Pauoa.
Ina e lawa ole ana ke dala no ka hookaa ana i ka huina i ale ia mai na aina i hoakakaia maluna ae, ame i na lilo o ka hooko ana i ka moraki, alaila, o na apana aina malalo iho i hoakaka mua ia ae nei, a i kuai ia hoi mamua aku nei, aka aole nae i hookuulu mai ka moraki ae, e kuai ia aku no e like me ka papahelu malao iho:
(Pa 22)
(Hapa Komohana o ka Pa 49)
(Pa 21A)
(Pa 53)
(Na Pa 7 ame 8)
@ - Mar. 4. 11, 18, 25.
O ke kuai maluna ae ua hoopaneeia a hiki i ka Poakahi la 4 o Aperila, ma ka hora 12, awakea o ia la.
WILL E. FISHER.
Mea Kudala.
3969 - Apr. 1.
O ke kuai maluna ae ua hoopanee hou ia a hiki i ka Poakahi, Aperila 11, ma ka hora 12 awakea o ka la.
WILL E. FISHER.
Mea Kudala.
2910-Apr. 2.