Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 2, 8 January 1904 — Page 3
This text was transcribed by: | Shari Fukuyama |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, IANUARI 8, 1904.
KAUNAWAHINE O KE KULANAKUAHALE O TAREVIS.
KE ALOHA I KA MAKA PAHIKAUA.
MOKUNA IX.
KE ALAHELE I KE KAKELA KOKIMA.
Me ka hoohakalia ole iho ua kani kapalili aku la ka ole a ke @ o ke kauoha la a ke Kapena a holowawa aku, la kona leo @ iloko o ia mau kualono. Aole no hoi i u iho ua kani mai la @ ke kakela e hoike mai ana ua loheia ka makemake.
@ le no hoi i liuliu iho, ua hoea mai la he waapa a o ke kau @ ia o ke Kaunawahine ame Hilda maluna o ka waa a o ke @ au aku la iloko o ka wai maluna o ko lakou mau lio no @o, oiai aia ma kahi aoao mai o ka muliwai ua kakela nei.
@ lakou ma ia kapa ua kau hou ae la na wahine opio maluna @ mau lio a hoopii aku la ma ia wahi aku, oiai he piina ia @ki aku i ka hale, oiai, aia ua kakela nei iluna o ka puu kahi @ila mai ai.
@ko lakou hiki ana aku i ka pukapa ma ke kukulu akau ua @ae la ka puka a komo ana ua poe nei iloko o ka malu no ka @a wale no nae.
@ ke kulana o ke Kakela ua kukuluia oia maluna o ke kahua e @i ka ike la'ela'e i ka maka no ka aina e waiho kahela mai ana @ pono, a o ka muliwai hoi o Mosele e kahe ana kona wai a @ aku i kela o ka muliwa Rine.
Ma keia wahi ua maikai ka lakou malama ana ia lakou iho no @ aole loa i loaa iki kekahi hoohuoi mai na kamaaina mai o ua @ nei a na hookipa maikai ia mai hoi lakou apau.
Ke kauoha aku nei wau ia oe, e malama pono oe i keia keoni@ wahi a ke Kaunawahine i ke kauna o ke Kakela, "A aia a @ mai ka Akibihopa alaila oia ka manawa e hoololi ai oe i keia @ a'u ia oe."
Ma ka aoao o ke kauwa ua kunou haahaa mai la oia i ke Ka@awahine ame Rodolofo, me ka pane leo ole no kekahi mau minute.
A pehea ka loihi e kali aku ai kakou alaila hiki mai ka Mea K@ i ninau aku ai ke kauwa.
"E lohe aku ana kakou mai iaia mai i ka la apopo. Ua makau@ nei kou mau keena?"
"Eia ia ke hoomakaukauia mai nei, a oiai aole he kauoha i wai@ @ai ia makou e maopopo mua ai ia makou kou hiki mai, nolaila, @ mai oe ia makou no keia ano hakalia ik."
Aole i pane aku ke Kaunawahine, aka peahi aku la i ke kanaka @moole pili ana ma kona aoao.
Pehea ia, e haalelel anei na koa ianei i keia po a i ole e hooau@ @o ana lakou?"
"Ua olelo aku nei au i ko lakou Kapena e hooaumoe iho a kakahiaka. Ina he elele ka ka Akibihopa e hoea mai ana i ka a apopo i Burutika, alaila, i ko'u manao aole lakou e hoolale mai ana @ i ka manawa e hiki aku ai lakou nei. Aole e nele ko lakou @ mai ia lakou nei. Ke manao nei au e haawi mai ana ka Akibihopa i kana kauoha i ke poo, oia hoi ke Kapena nei, alaila ua @ loa ia kaua ke ike iho aole e hiki i kela elele ke hana aku i @ hana koe wale no o ke kali a hoea aku ka leo mana o ka Akibihopa i ke kapena ma Burutika."
"Alaila e hoao aku oe e haawi kauoha i ke kiai o ke kakela nei @ ka makaala ana aku i wahi moe no keia poe koa, i hiki ai ia @ ke ike aku i ka hooloheia mai o kau mau kauoha. E hoao aku @ ma na mea ano mama." O ka pane keia a ka wahine opio a @ hooko koke aku la no ia o Rodolofo i ke noi a ke Kaunawahine.
Ua oluolu loa iho la ka manao o na opio a elua i ka ike ana ua @ia na kauoha a i ka hala ana aku o ke Kaunawahine ma ke alakai ana a ka malamahale no loko o ke kakela, ua hele holoholo@ o Rodolofo no ke kilo ana i ke kulana o ua kakela nei. Ua hiki @aia ke hoomaopopo aku i ke Kakela o ke Kauna Winepoka i ke@ku mai iluna o kekahi puu e oioi ana hoi kona mau puoa iloko o ka @wa pouli o ka po.
Ma keia hele ana ua hiki loa iaia ke hoomaopopo iho i ka @hewa loa io no o ka manao ana e komo kipi mai iloko o ke Kakela a i ole no ka manao ana e mahuka.
Ana no e hookuukuuia i kaula ma ka pa manoanoa, a i ole e ka@ alanuipii i ke ao, a i ka po paha he mea paakiki no ka lanakila mamua o ka ikeia ana. A ina no e pulelo ana mai ka pa aku alaila he mau mile ia e holo ai mamua o ke komo ana iloko o ka @aalaau.
I ka Emepera e ku ana ma ka'e o ka pa e nana ana i ka nani o ke muliwai Mosele, ua hoopuiwaia oia i ka nakeke ana mai o kekahi mea a i kona alawa ana ae o ke kia hale e hookolo mai ana @ @ha ala.
"He nanaina nani keia o ka aina," wahi a ua malamahale nei, a i na manawa apau a'u e ike mau nei iloko o na makahiki he nui i @ala ae nei aole i maalo ae ka haawi mahalo o ko'u manao no ia @ @naina nani o ka aina. O kekahi no hoi, he maikai maoli no ka ea o keia mau kualono e ola maikai ai no ke olakino o ka poe nawaliwali no ka hoolana ma'i ana."
"He kamahao io no keia mau nanaina," wahi a ka Emepera, "a nawai no hoi e ele ka hoohihi o kekahi mea ke maalo ma keia wahi."
"Ua like ko kaua manao ma ia mea, a ke manao nei au o kahi kupolu loa keia e loaa ai ka oluolu i na uhane o ka poe hooluhiia."
Pehe ke alanui a makou i hookolo mai nei, he moe loa anei ia a@ kai?" i ainau aku ai ke kanaka opio.
"Aole, e kuu Haku," wahi a ka pane, "he moe aku no keia alanui @la kakela. Aia he mau alanui poopoomoku, emoe ana ma@kahi @ aku a kahi kauhale aku, eia nae aole wau i ike ia mau ala@ ka mea aole i pau loa keia wahi ia'u i ka ikeia."
"He nui anei na Kakela mai nei aku a hiki i ka muliwai Rine?"
"He ekolu a eha paha ko lakou nui e ku kokoke ana i ka muliwai M@. O ke kakela nui nae o lakou apau oia kela o Turona, ke K@ o ke Kauna Henerika Paele ke kanaka maa i ka powa ame @wale. Ina aole kona kulana ikaika, ina na kuehu mua ia oia.
Akibihopa. Ma kahi o na Kauna nei aia he kaulahao mai kahi @ @kahi aoao, a o ka poe kalepa waiwai apau e maalo ana ma@ @ ka holo loa ana i kahi a lakou i manao ai, aole lakou e puka @ mai ia wahi mai mamua o ka haawi mua ana i na hookupu, @ aole e hanaia aku peia, alaila, e haoia no na waiwai apau loa @poe kalepa la e keia kanaka haowale, a e hoopaaia ua poe la @ ka ina pouli no kekahi mau la, i mea ka e a'o ai i kanaka i @ o ka malama ana i ka ihiihi o ua kauna nei. He kanaka @ loa oia i ka poe kaahele."
"Alaila, pela anei oia e hana aku ai i ka Emepera?"
"@i ka Emepera," i hooho ae ai ua malamahale nei me ke ano @kuma o kona helehelena o ke ano makemake ole. "Ua olelo @ ia'u he wahi kanaka opio wale no ka oia i puka mai kekahi @ alii mai o ka Suisa, a aole he koko Kelemania iloko o kona @ akoko. He inoa wale no kona aole nae ka mana ame ka ikaia o @ ai ke ku aku imua o ka enemi ma ke kahua kana he hiki i ka w@ @a paio. He mea maopopo loa aole e ike iho ana keia Kauna @ iaia ke maalo ae ma kona wahi."
"Alaila ke manao nei anei oe e komo like aku no ka hoaloha a @ ka Akibihopa ma keia haawina hookahi?" i ninau hou aku ai o Rodolofo.
"O, ka Akibihopa, ka Mea Kiekie, e hoomaikaiia kona inoa," i hoohe hou ae ai ua malamahale nei, "he mea hoopaapaa ole ia o ka ike ole ia mai o ua Emepera nei, ina no e hele aku ana ua Emepera nei imua o kona alo, no ka mea, he hookahi wale no mea nui maluna ae ona a aohe mea e ae oia no ka Pope, a i kekahi manawa @ole ona nana ia mea. "E kala mai ia'u, e kuu Haku, ke hele loa nei ka'u kamailio nawaho aku o'u--oia hoi, i ko ha'i a'u i kuleana ole ai."
"Aole ia he mea hoopilikia mai ia oe e like me ka lohe ole aku waho, no ka mea, ia kaua iho no a nalo ia mau mea. "Aia anei ke Kakela Turona ma kahi aoao mai o ka muliwai?"
"Aia ma kahi aoao mai o ka muliwai. Aia ia ke ku la iluna o kekahi wahi kiekie, e like no paha me keia ke kiekie, eia nae, aole i like me ko Kokima nei, no ka mea, o keia kakela, he kulana kona o ka halealii ame ke ano papu kaua kekahi, oiai o Kakela Turona, he kakela ia o ke ano papu holookoa no apau, a he papu ikaika maopopo. Aia he pa manoanoa ke hoopuni la i ke kakela a moe loa keia pa a hiki i ke ka'e muliwai. Ua oleloia o kona alanui he puikaika i ko waho nei ke hoaano aku, a o kahi e hoolako ai me na mea ai, he wahi ma lu ia e ike ole ia ai, a me ka maalahi no ka hana ana."
"Alaila, aka he maalahi loa ke kamailio ana, aka o ka hoohana ana aku he mea paakiki loa. He pa manoanoa maoli kela a he hiki ke ku aku i na oaip a ka enemi. Ua oleloia aia he mau puoa nunui elua i makaukau mau me na mea kaua e hiki ole ai ke lanakila ka enemi, a mawaho ae o ia aia he mikini nui o ke ano kakaka, he mikini hoolei pohaku iloko o ke kahua hoomoana o na enemi, a ua hiki ke hoolei i ka pohaku nunui no kekahi mau wahi mamao. Ua loaa keia ike, ua hoouna aku ka Akibihopa i kana mau kiu a na loaa paha iaia ke ike o ke kulana piha o ua kakela nei, a ua manao oia e lawepio i ua kakela la, eia nae, ua a'o ia oia e kaomi ia ano manao a e oluolu iho no ma na mea i loaa, a oia ia a kuu Haku e noho nei pela."
"A i ka manawa e hoomaka ai ia hoao e lawe pio, hauoli loa wau ina owau kekahi makaikai e hiki aku i kahi o ka hana," i pane ae ai ka Emepera.
"A," wahi hou a ka mea malamahale, "aole i kupono ia ano haawina ke hanaia mai maluna o Kokima nei, no ka mea, aia he manawa i hala aku nei i mano ai ke Kauna Paele e komo kana mai i keia kakela a lawe ae nona a makou hoi i hoomakaukau ai, aka mahope mai ua hoopau OIA IA MANAO ONA. He hana hoolele hauli loa ia ia'u, i keia manawa no ka mea ua elemakule au a pela uo hoi me kuu Haku. Ke manao nei au e hoi kaua i ka hale, oiai ua makaukau aku la paha ka papaaina nou."
Alaila huli aku la laua, ka malamahale ame ka malihini no ke kakela.
MOKUNA X.
HALAWAI HOU MA KE ALA.
Iloko o na anoninoni ikiiki o ka manao no ke kulana o ka lakou huakai ua loaa keia manao ia Rodolofo e ala kakahiaka nui ke ao ae, aka i kona hiamoe ana ua pa'uhia loa ia oia e ka hiamoe, a i ke ala ana ae ua kiekie la ka.
Aole no hoi keia o ka maa i keia kanaka opio--o ke kakahiaka nui oia ka manawa maa mau ona e ala ai, aka mamuli paha o ka nui luhi o keia au ana mai kekahi kumu o ka hiamoe loa ana.
Ua ike pu no hoi oia i ke koikoi o ko lakou malele koke aku mai ke kakela aku, a o ka la wale no--ia ana i manao ai oia ka manawa kupono a lakou e hooikaika ai no ka hiki aku i kahi i maemakeia mamua o ka halawai mai o na koa o ka Akibhihopa ma ke ala, no ka mea, wahi a kana noonoo, eia paha lakou ma ke ala e hele mai nei. Ma ka aoao o ke Kaunawahine ua oi loa aku kona kuaki no keia ano hoohakalia o ka huakai.
Mahope o ka ainakakahiaka ua lohe iho la o Rodolofo i ke ala kakahiaka nui loa ana o ke Kaunawahine, a i ka haalele ana iho o na koa o ka Akibihopa o Burutika, a i kona hele ana iwaho ua ike io aku la no oia i ua poe koa nei ma ko lakou ala huli hoi, e pii ana ma kekahi aoao o ke kualono.
No ka puka malaelae ana o ka la ia kakahiaka ua hoomahie ia ka noonoo o na kanaka opio nei no ka nani o ka aina me ka pa pumehana ana iho o ka la maluna o ka papalina o ka honua. A iaia e ku ana me ia mau haawina aia hoi ua hikilele ae la kona noonoo i ka hoea ana aku o ka mea malamahale.
Ua huli ae la ua kanaka opio nei a ike i ka mea malamahale a haupu koke ae la iloko ona ina paha ua loaa iki iaia kekahi hoohuoi no lakou, aka ua hooholo koke iho la oia iloko ona, ma ka hoao ana e maopopo ai ka loaa io iaia KA HAAWINA HOOHUO@A AOLE PAHA.
He mea oiaio ua loha aku ua kanaka malamahale la mai ke Kapena aku o ka poe koa--i ka hoea ana aku o ke Kaunawahine i Burutika ma ka waapa ame ka loaa o kekahi haunaele mamua o ka hiki ana no Kokima Kakela.
Ua maopopo pu no hoi i ua mea malamahale la e hoohuoi ana ka Akibihopa ma keia mea, oiai he haawina maa ia nona, a aia a hiki mai ia manawa e maopopo loa ai na mea apau.
"He la maikai maoli no keia," wahi a ka Emepera i pane aku ai, "e nele ole ai ka uilani o ka manao o ke kanaka lala ikaika e hoohala i kekahi manawa ma na hana ikaika a i ole ma ka auwana ana ma keia mau kualono e waiho mai nei. He mau lio anei ko ka Akibihopa ianei, a he maa anei oia i ka malama lio ana ianei?"
"He mea mikioi loa ka Mea Kiekie o Tarevis i ka wae lio ana nona a eia i ka kakela nei kekahi mau lio maikai loa. Ua manao anei kuu Haku e holoholo lio i keia kakahiaka?"
"He maluhia anei ka aina i keia manawa?" wahi a ka ninau hoohuoi a ka Emepera." Aole o'u makemake e hopupioia mai au, he mea hoopilikia wale hoi i ka Haku Kiekie i ka huli hele aku ia'u, a ina nei no ko'u paapio iloko o kekahi kakela alaila aole e nele ka hana nui o ka wawahi ana i ke kakela i hemo ai ke kanaka."
"O, he maluhia loa ka aina," wahi a ua malamahale nei, aka he mea maikai ke komo ole aku iloko o na palenaaina o ke Kauna Winepoka, aka i manao oe e hele ua hiki ia'u ke hoolawa aku ia oe me na ukali makaukau e loaa ole ai ia oe na hoopilikia ia mai."
"Aole," wahi hou a ke kanaka opio, "e waiho no i na ukali no ke ku makaukau aku no ka hookipa ana mai i ka Haku Nui ka Akibihopa i kona manawa e hiki mai ai, oiai ma ka'u noonoo iho he manawa hiki wale mai no nona, a he mea maikai loa ka hookipa hanohano ana mai iaia, oiai nae, aole oia i hoike mai ia'u pela."
"Ae, he kapaka hoohalahala loa o Anola vona Iseneboga ke malama ole ia ka ihiihi o kona kulana ke puka oia i ke akea ma ka oihana. Makemake anei oe e ike i na lio?"
Ma keia kono a ka malamahale ua ae oluolu aku la o Rodolofo a hele aku la no hoi laua i ka halelio a wae ae la oia he eha mau lio maikai, me ke kauoha pu ana aku e hanaia mai me na lako hololio, elua no na keonimana a elua no na lede.
"He lede makaukau loa ke Kaunawahine Tekela i ke kaulio, a ke manao nei au aole e nele kona makemake e hui pu mai ma keia holoholo, eia nae e hooko aku oe i na hana a e hele ae au e ike iaia no kona makemake io. "O keia na olelo a ka Emepera a hele aku la e hui pu me ke Kaunawahine me ka olu ana iho o kona manao no ka holopono o keia mau hoolala ana.
Iloko o ka Halehalawai i loaa aku ai ua Kaunawahine opio la i ke kanaka opio mahope iho o ka pau ana o kana haipule, a ua hauoli hoi ka wahine opio i ka ike ana mai ia Rodolofo, me he la ika nana aku e kau mai ana kona mau maka iaia nei ma ke ano he puuhonua.
"O, e ka Haku, e kuu Haku," wahi a ka wahine opio me ka leo ikiiki o ke kaumaha ame ka puiwa nui, "eia na koa o ka Akibihopa ke iho mai nei ma kela aoao o ke awawa. Ua ike aku nei au ia'u e noho ana ma ka pukaaniani." No keia leo nui o Tekela na pani ae la ke kanaka opio i ka panipuka mahope ona i kumu e lohe ole ia mai ai ka laua mau olelo.
"Ke manao nei au," wahi a Rodolofo, "o kela poe koa au i ike aku nei o lakou me ka poe koa i haalele iho nei ia kakou i keia kakahiaka nui. He mau koa io no lakou no ka Akibihopa aka e huli hoi ana no Burutika."
"Aole, aole, he auna koa okoa no kela. Ua hooiaio loa ia ma@ nei keia ike e Hilda, me he la, ua ike aku nei oia i ka halawai ana aku nei o keia me kela. E hele mai oe e nana nou iho i ike pono oe."
Ma kekahi pukaaniani o ua hale nei, he pukaaniani e huli pono ana i kahi o ke alanui e moe ana, a malaila o Hilda kahi i noho ai e nana iwaho. I kekahi wahi mamao loa ua ike aku la o Rodolofo he mau puali koa io no a elua, hookahi e hele aku ana a hookahi e nee mai ana, a aole i liuliu loa ua hui ae la laua i kahi hookahi.
(Aole i pau.)
Makai Kiu
KALOKE HOME
AME KA
Hihia i Huliia me ka Noeau
MOKUNA IV.
SIR. HANALE BASEKAVILA.
"Pehea, e holo ae paha wau a ha'i aku ia laua i ko kaua hele aku?" wahi a Wakekona i inau aku ai ia Kaloke.
"Aole loa, e kuu Wakekona maikai. Ua oluolu wau i ka hele pu ana me oe ina no nae oe e hoolohe mai ana i ka'u. ua pono ke koho ana o ko kaua mau hoaloha e peki wawae aku i keia la, oiai he maikai maoli keia kakahiaka."
Ua nee awiwi aku la laua nei a hiki i ka hapalua o ke kowa mawaena o lakou, a hoomau aku la i ka uhai ana mahope, ma kahi paha o hookahi haneri ia, a hiki i ka hiki ana o Matimea ma ke Alanui Regena. Ua ku iki iho la o Matimea ma ma ka puka aniani o na halekuai, a pela no hoi i hana iho ai o Kaloke ma. He manawa mahope mai ua pua ae la he wahi hanehane o ka hoapono mai ia Kaloke ae, a i ka nana ana aku o Wakekona i kahi e kau ana o ko Kaloke mau maka, ua ike aku la oia i kekahi kaa e ku ana ma kekahi aoao o ke alanui me kekahi kanaka e noho ana iloko o ke kaa, a mahope nee malie aku la ua kaa nei.
"Aia, ka kaua mea e makemake nei, e Wakekona! E hahai hahai mai oe ia'u! E pono kaua e ike pono aku i kona mau helehelena, ina aole a kaua mea e hana hou aku ai."
Ia manawa i ike aku ai o Wakekona i ke kau mai o kekahi mau ilaka maluna o laua ma ka puka aniani o ke kaa a laua i ike ai. Me ka hikiwawe ua paniia mai la ka puka o ke kaa, a lohe aku la laua nei i kekahi leo e kauoha ana i ke kalaiwa a o ka wa no hoi ia i holo paukiki aku ai ke kaa ma ke alanui Regena. Huli koke ae la o Kaloke e nana ina paha he kaa kaawale kekahi, a no ka nele ua hoomaka aku la oia e alualu a huikau aku la iloko o na kaa ukana. No ka lohi o keia hoomaka ana e alualu ua nalowale aku la ke kaa mai ia laua aku."
"Aia hoi!" i puana ae ai o Kaloke ia laua i hemo aku ai mai ka huikau aku o na kaa, me ke kiki o ko laua hou, "pakalaki maoli no kaua. No ka hemahema o ka hoohana ana ke kumu o keia. O, e Wakekona, Wakekona, ina oe he kanaka hana pololei e hoopaa iho oe i kei mea e kue nei i ko'u holomua!"
"Owai keia kanaka a kaua i ike iho nei?"
"Ua loaa mai ia'u he manao hoohuoi."
"He kiu anei?"
"Well, ma ua mea a kaua i lohe ai ua maopopo loa eia kekahi mea ke uhai nei mahope o Sir Basekavila mai kona wa i hiki mai ai ianei. Pehea auanei i hikiwawe loa ai ka loheia ae aia o Sir Hanale ke noho nei ma Nokekamalena Hotele? Ina ua uhai aku kekahi me aiaia i ka la mua, e uahi liou aku no ia i ka lua o ka la. Ke hoomaopopo la paha oe ia Kauka Matimea e heluhelu ana i ka palapala he elua a'u manawa i hele holoholo aku ai no ka puka aniani."
"Ke hoomanao la wau."
"E nana ana wau ina paha he mea kekahi e kali ana ma ke alanui eia nae aole wau i ike i kekahi mea. Eia kaua ke paio nei ma kekahi kanaka akamai, e Wakekona. Ke kuhohonu loa aku nei keia hana, eia nae aole wau i hooholo i ko'u manao ihna paha keia he hana no ka pono a i ole no ka pono ole, a ke hana nei kaua mamuli o na mea a kaua i ike ai. I ka wa i hala mai ai ko kaua mau hoaloha ua hooholo koke iho wau e hahai mai mahope i ike aku ai i keia mea e uhai loloa nei mahope o ko laua meheu. Ua oi ana, aka ua kii aku oia i kaa nona, i mea e hiki ai iaia ke hele malie aku mahope a i ole holo awiwi aku a kaalo mamua o laua a ma ia ano e ike ole ia aku ai oia. Oia kii ana ona i kaa nona he mea maalahi no hoi ia nona ina i holo aku nei ko kaua mau hoaloha maluna o ke kaa."
"Oia hana ana i hana ai he mea ia nona e ikeia ai e ek kalaiwa."
"He oiaio kela."
"Ina no hoi paha i ike pono aku nei kaua i ke ano o ke kalaiwa."
"E kuu Wakekona maikai, mai manao mai oe aole wau i nana ia mea. O ka helu 2704 oia ua kalaiwa la. Aka aole ia he mea waiwai na kaua i keia manawa."
"Ke maopopo ole nei ia'u ka kaua mea e hana hou aku ai."
"I kuu wa i ike ai i ke kaa a ina wau i hele aku ma kahi e ku ana ua kaa la ina ua loaa ia'u ka manawa e nana pono aku ai i ua kanaka la. Mai ia wahi aku e hoolalau aku ai a loaa ona kaa ahahai aku mahope, o ka oi no nae o ka maikai oia no ka holo ana aku no Nokekamalena Hotele a kali iho o ka hiki ae o na hoaloha o kaua ame keia mea e uhai nei mahope o laua. Malaila ua hiki ia kaua ke ike aku i kona wahine hele aku ai a o ka wa no ia a kaua e hahai aku ai mahope. Ma keia iho la, ua ala mai ka iini iloko o'u a ma ia ano i hemahema ai kaua, huipu mai hoi me koiala eleu haule iho la kaua i hope waa a nalo aku la kela."
Ia laua e kukai kamailio nei aia no laua ke hele malie la ma ke alanui Regena, a o Matimea ma hoi ua nalo aku laua mai ko laua nei mau maka aku.
"Aole a kaua mea e hahai aku ai mahope o ko kaua mau holoha, e Wakekona. Ua lele aku la ka manu a aole hoi kaua e hoi ana. O ka kaua hana i keia manawa oia ko kaua huli aku i liana hou na kaua e hana aku ai. Ua hiki anei ia oe ke hoomaopopo i ka helehelena o kela kanaka iluna o ke kaa?"
"O ka umiumi wale no ka mea i hiki ia'u ke hoomaopopo."
"Oia like no kaua--a ma ka'u ike aku he umiumi hoopunipuni wale no kela. O ke kanaka maalea e like ka nanaina me kona aole he pono ka umiumi nona koe wale no ma keia ano hana a e huna ana oia i kona ano maoli. E komo mai oe iloko nei, e Wakekona!"
Huli aku la o Kaloke a komo aku la iloko o kekahi o na keena o na poe hoouna elele.
"A, Wilikina, aole paha oe i poina iki i kela hihia a'u i kokua aku ai ia oe?"
"Aole, aole loa wau i poina iki. Nau i hoopakele ae i ko'u inoa maikai a i ole o ko'u ola no."
"Ke hoonuinui wale aku la no hoi oe; e ka hoaloha. Ke hoomanao nei wau, e Wilikina ala iwaena o kau mau keiki hana he wahi keiki o Kakalaika kona inoa, a oia no hoi kekahi keiki makaukau loa i ka huli ana i kekahi mau mea iloko o ua hihia la ou."
"He oiaio kau, a eia no ua keiki la me a'u."
"Ua hiki anei ia oe ke kahea aku iaia?--mahalo! E makemake ana wau e hoolilo aku i keia noka elima paona."
Ua hoea mai la kekahi keiki nona na makahiki he umikumamaha, helehelena elue, e hooko ana hoi i ke kauoha. Ua ka mai la oia ine kona mau maka e kaulono pono ana maluna o ka makaikiu.
"E oluolu oe e haawi mai i ka buke Kuhikuhi Hotele," wahi a Kaloke. "Kinikiu oe! Ano, e Kakalaika, eia na inoa o na hotele e ku nei ma kahi kokoke i Ke'a Kalalina. Ke ike mai la anei oe?"
"Ae."
"E hele aku ana oe i keia mau hotelel apau."
"Ae."
"E hoomaka ku ana oe i kau hana mai ke kanaka kiai owaho ma ka haawi ana aku iaia i hookahi silina. Eia mai ma silina he iwakaluakumamakolu."
"Ae."
"E ha'i aku oe iaia ua makemake oe i na pepa i kiolaia i nehinei. E ha'i aku oe ua lawe hewaia kekahi telegarama a eia oe ke huli nei ia mea. Ke hoomaopopo mai la oe?"
"Ae."
"Aka o kau mea e huli aku ai oia ka apana waena o ka nupepa Manawai i pau i ka okioki upa ia. Eia he kope o ua nupepa la, a o keia ka aoao au e huli aku ai. Ke manao nei wau ua hiki no ia oe ke ike me ka hoohewahewa ole, aole anei pela?"