Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 52, 25 December 1903 — Page 6
| This text was transcribed by: | Debbie Tom |
| This work is dedicated to: | Joyce Aquino |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, DEKEMABA 25,1903.
Hiki Hou i ko Lakou Home.
HOEA AKU NA KIKIPATI I HAALELE
AI IA HONOLULU NEI I KILIPATI.
NUI KA HAUOLI O KO LAKOU
HOLO MOANA ANA.
Ua loaa mai ka nuhou ianei o ka hiki ana aku o na Kilipati i haalele ai ia Honolulu nei, i ko lakou home i na Aina Pakipika maluna o ka mokuahi Ilesworth, mahope iho o na la hauoli nui o ko lakou holo moana ana.
O Seirra ka i hoea mai i ka Poalua nei, me keia lono mai Kikane mai.
Haalele na Kilipati ia Honolulu i ka la umi-kumamaiwa o Okatoba. Mahope koke iho no o kakou haalele ana i ke awa o Honolulu nei, a hanau iho ia kekahi wahine he kaikamahine. I kekahi ia ae no ua hanau hou kekahi wahine he keikikane, e hoomahuahua ana ia lakou, no ka hoea ana aku i ka aina hanau. Ua hooleleia lakou maluna o ka aina Tarawa ma Okatoba 30 ame 31. a ua hookipa ia lakou me ka maikai e ke Komikina Pelekane ilaila. Ua ae mai ke komikina nana e hoouna ia lakou i ko lakou mau aina hanau maluna o kekahi moku kalepa e haalele ana ia aina.
Ua nui ka hauoli o lakou i ko lakou ike hou ana i ka aina.
O Mr. Arundel, ka mea nana i kokua o Rev. Hirama Binamu i ka hoihoi pu ana i na Kilipati i ko lakou amu aina, a i holo pu no hoi me lakou, nana i hoike hoomaikai ae e pili ana no Mr. I@aia, i noho ai elima makahiki i Hawaii nei, he misiona no na Kilipati.
I ka po mamua o ko lakou hiki ana ina Tarawa. ua noho he aha haipule nui iluna o ka mokuahi.
Kiure Federala o keia Kau Ae.
Malalo iho ka papa inoa o ka poe Kiure i ohiia a unuhiia hoi mamua o Lunakanawai Federala Dole i ka Poalua la 15, no keia kau Kiure ae, ma Hilo, Hawaii, e noho ana iloko o ka malama o Aperila.
Aha Kiure Federala Kiekie-W. A. Hadden, Honolulu; Wm. G. Brasch, Honolulu; A. Gartenberg, Honolulu; Sam ʻ l Decker, Hilo; H. L. Shaw, Hilo; Nathaniel F. Burgess, Honolulu; C. J. Campbell, Honolulu; David Forbes, Kukuihaele, Hawaii; Issac Erickson, Hilo; Burrell L. Jones, Hilo; Chas. Girdler, Honolulu; J. P. Fernandez, Jr., Hilo; Wallace Anderson, Kahului, Maui; FrankDavey, Honolulu; J. S. Pereira, Hilo; W. B. Hopkins, Honolulu; Isaac D. Iaea, Waialua, Oahu; Thos. Honan, Sr., Honolulu.
Aha Kiure Federala Elua (Haahaa)-P. J. King, Honolulu; Wm. McCandless, Honolulu; O. K. Stillman, Honolulu; Chas. V. E. Dove, Honolulu; C. H. Judd, Kamuela, Hawaii; C. M. V. Forster, Honolulu; H. E. Hendrick, Honolulu; E. H. F. Wolters, Honolulu; A. V. Gear, Honolulu; T. K. Clarke Honolulu; Edward C. Holstein, Honolulu; Chas. A. Bon, Honlulu; H. Ii, Honolulu; E. P. Sullivan, Honolulu; John Bryant, Makaweli, Kauai; Chas. E. Frasher, Honolulu; S. L. Horner, Honolulu; Edward M. Jones, Honolulu; Harry James, Honolulu; George Kaihenui, Hilo, Frank L. Hoogs, Honolulu; J. S. Walker, Honolulu; Jos. J. Hogan, Honolulu; I. Imigula, Paauilo, Hawaii.
Hauoli na Kamika a Elua i ka
Lanakila Ana o Kekahi.
HILO, DEC. 18- Ma ka Poalua i hala i ke ahiahi ua malama ae o Mr. J. U. Smith he paina hoolauna no ka lanakila o kekahi o laua Smith no ma keia kau hakoko koho balota iho nei o na Kalana.
Ua maikai na hana i malamaia ia po a ua hauoli na loea kanawai i akoakoa ae ame ka poe i konoia iloko o keia nana.
Ma ka manawa e hakoko ana na moho holo balota no na oihana like ole o na kalana, o J. U. Smith ame W. H. Smith, he mau Kamika no a elua-o laua kekahi mau moho ma ka oihana loio kalana no ke kalana o Hawaii Hikina, a ma ia manawa ua nui na pa-ee o ka hooikaika e puka ma ke kahua hakoko, a iloko o ia mau manawa ua hoopuka leo nui ae la laua Kamika, no laua iho, ina e loaa ana ka lanakila i kekahi o laua alaila na ke Kamika i haule e kukulu i luau no ka hanohano o ke Kamika i lanakila.
Peia iho la ka nee ana o ka paio a i ka ia i hoikeia ae nei i hooko aku ai o Mr. J. U. Kamika, ke kumu i noho ae ai na loio iloko o keia papaaina maikai no ka hanohano o ke Kamika i lawe ae i ka lanakila o ke koho balota.
Ua malamaia ae keia papaaina iloko o ka Hale Kalapu o na Kane mare wahine ole a luluu no hoi me na mea ai ame na mea like a mawaho ae o na mea i hooomakaukauia ua hooloheia aku kekahi mau kukaiolelo hoohauoli mai kekahi mau loio mai.
Aneane e pau loa na loio o ke iaona laila. a oiai ua kaa ka hapanui ma ko lakou aoao, a oiai he hanohano keia no kekahi o lakou ua loaa e no ka ike he mau kuka ʻ i kalai manao kanawai no ka hapanui, eia nae, ke houluulu i na mea apau ua piha hauoli maoli no na keiki kakaolelo o ka oihana loio.
Mawaho ae o ka mea nona ka hanohano o ka la, Mr. W. H. Smith, o keia mau keonimana malalo iho kekahi a ikeia iloko o na hana:
C. F. Parsons, W. S. Wise, C. M. Lemond, Carl S. Smith, Homer L. Ross, @ N. DAy, J. H. Howland, Dr. M. Waoha, D. W. Marsh, L. M. Whitehouse, L. W. Haworth, R. R. Berg, H. T. Lake, A.H. Jackson, E. F. Nichols, G. Bell
I ka manawa e peki ana ke Kinau mai ka uwapo aku no ka hookuene pono ana iaia iho i hiki ai ke puka pono aku iwaho no kona aia aukai o na mokapuni, ua hele loa aku kona hope a ano kokoke loa i na mokukaua Amerika e ku ana he manawa maikai loa hoi @ pono aku i na ohua no na na@ina maikai o luna o ua mau mokumanuwa ia.
Ka Poino o na Kamaiki.
I ka manawa e piha ai na makahiki he umi-kumaniaono i kekahi kaikamahine. oia ka manawa e malama pono loa ia ai ke ola kino. O na makuahine ka poe i maopopo aole ka wa kaikamhine he wa malaelae mai na popilikia mai. He mea pono e loaa i ke kaikamahine e ula ana ke kino ka oia kino oolea no ka hoomakakau ana iaia iho no na hana e kau mai ana maluna ona i kona manawa e oo pono iho ai. He kino maikai, a oia ka maikai ana o ka hoowali ana i ka ai. Eia nae, he nui na kaikamahine opiopio e ulu nei ke kino e ikeia nei aohe ai mai i na mea ai no lakou e pono ai; aohe ono mai o ka ai, wahi a lakou, a ina no hoi e onouia aku ana na mea ai iloko o ko lakou puu, aohe no e pono, no ka mea aohe pono o ka opu. No ia kumu wiwi mai ke kino, keokeo ano e ka helehelena a ano olowi na poohiwi. Olelo mai na hoaloha o ka ohana eia ke emi ano e mai nei ka milimili nui o ka hale, a i ole, ma ka nana aku e loaa ana paha oia i ka ma ʻ i hokii ma kekahi o keia mau la e nee aku nei. Mai maka ʻ u e na makuahine. He tausani o na kaikamahine kino pilalahi nawaliwali, i ulu ae a lilo i poe wahine nunui puipui maikai a u ʻ i hoi ma o ka hana hou ia ana ame ke ki ho ia ana e ka WAMPOLE ʻ S PREPARATIONS
he mea momona e like me ka hone meli, a loaa hoi na mea hoonoono ai ame hoola o ka Pure Cod Liver Oil, i huiia me ke Compound Syrup of Hypophosphites ame ka Extracts of Malt ame Wild Cherry. Ua hiki i keia laau ke hana i na mea apau i hiki ke hanaia e ka cod liver oil maemae loa ma o ka hoomaemae ana i ke koko, ame ke kukulu hou ana i ke kino, a i ole no paha, ua oi ae no paha ka maikai o keia laau. Ua olelo mai o Kauka P. A. David, he loea ma ka oihana awiliwili laau no ke Kulakiekie Bishop o Montreal: "Ua lawelawe wau i ko laau cod liver oil ma ko ʻ u halema ʻi ame koʻu oihana lapaau ponoi, a he nui na loaa kupono i puka pono, a ma koʻu manao o keia kekahi o na mea maikai loa aʻu i maopopo ai no ke kukulu hou ana i ke kino, a no kona momona, he mea keia e makemake nui ia ai, a hiki hoi ke laweia me ka maalahi." Ua maopopo lea ka lanakila o keia mea e like me ka maopopo e kena no ka makewai ma o ka inu ana i ka wai. E hoao, a e ike no oe he oi aku o ka maikai o ke ola ana ma keia honua me ka loaa ole i na onawaliwali, eha a kaumaha paha ka noonoo. "Aole oia e hoohoka ia oe." E loaa no ma na halekuai laau maanei a ma na wahi apau.
Ua Ukuia Ae Nei Ke Dala i Pokole
HE $800 KA NUI I POKOLE A UA
HOIHOI AE NEI O WRAY TAYLOR.
Ma ka waiho ana ae nei o na Loio o Mr. Wray Taylor, ke Komikina Hooulu Laau, ka mea hoi i hol ai i Amerika no na hana i pili i kana oihana a aole i hoi mai a hiki i keia manawa, ua ikeia i na la i hala ae a na nupepa no i hooaiai mua ai e pili ana i keia luna aupuni ame ka pokole o ke dala o kona keena oihana iloko o ka waihona o na Pake he ewalu haneri dala, i keia manawa, a i ka Poaono o ka pule i hala ua hoike maopopo ae oia ia kulana ma o na loio la a waiho aku la i ka huina dala o $800 imua o ka Aha Kaapuni.
Ua hoikeia ae e hoi hou mai ana o Mr. Wray Taylor i Hawaii nei. Ma ka hoike a Mr. Mead kekahi o kona mau loio ua olelo ae oia i ka hoouna io ia o Wray Taylor e ke aupuni e holo i Kaleponi e pili ana i kana oihana.
Ma keia mea aole he dala no ka hoolawa ana i na lilo o Mr. Taylor e holo ai ma keia huakai, a ma ka manao ana a ka Loio Mead ma kela hoike manao ana ona, ua manao oia mamuli paha o keia lawa ole o na dala no kona lilo ma keia huakai pela oia i lawe ai he $800 mai ka waihone mai o na Pake no ka manao aia a hoi mai oia e hoopuka ai i palapala hoike lilo no ka hoopiha hou ana i ka huina dala i laweia.
Mai loaa ole no paha keia huina ina i hoike mua aku o Wray Taylor i ke Kiaaina Dole malia o loaa kahi e hooponoponoia ae ai a lawa ka huina no na o keia huakai, eia nae, aole i hanaia pela.
Ma kona hiki ana aku i Kaleponi aole he mea i maopopo mahope mai nona. Mamau koke iho o kona nalowale ana mai Kapalakiko aku ua hui pu aku kekahi kamaaina o Hawaii nei me ia, a oia no hoi ka hui ana i maopopo ai i ko Honolulu nei i ka maikai ole o ka noonoo o Mr. Wray Taylor.
Mawaho ae o keia mau mea he mea liilii loa na mea i loheia nona, aka o ka pokole ana o ke dala nona ka huina o $800 aole e hiki ke hooleia i kona lawe io ana a no o na kumu o ka hana ana pela aole o Wray Taylor ianei e loaa ai ka oiaio.
Ua hoike pu ae ka Loio i ka hooikaika o kana wahine i ka imi ana i wahi e loaa ai ke dala no ka hoihoi ana i keia ewalu haneri i laweia e kana kane; a mahope o ka hoolilo ana i kona mau loaa ame kona waiwai ponoi no ka pono o kana kane ua loaa iho la ka huina i makemakeia a oia no ka huina o ewalu haneri i waihoia aku ai imua o ka Aha Kaapuni.
Ua haawi maoli o Mrs. Wray Taylor i kona mau pono ponoi no ka pono o kana kane a no ka hoopakele ana i ka inoa maikai. a ua manao keia loio aole no paha i loaa iloko o ka noonoo o na hoaloha ponoi o Wray Taylor ka manao he hana apuka keia a ko lakou hoaloha Wray Taylor. Ke noho hoomakaulii nei o Mrs. Taylor me na keiki maluna o na wahi loaa i koe iho mai ka $800.00 ae.
Hemo kekahi mau Hale Inurama i
ka La Sabati nei.
Ekolu mau hale inu rama o Honolulu nei i komoia e ka Hope Makai Nui Chillingworth, ana i manao ai e kuai ana i na waiona i ka la Sabati iho nei ku-e i ke kanawai. Hookahi o kela mau hale i komoia ai, aia ma ka apana o Kakaako, a elua ma Iwilei. I ka manawa a ka makai i komo ai iloko o keia mau hale e kuku ana na sela o ka aumokukaua ma ke pakaukau kuai waiona. Aole oia i ike aku i ka bia a i kekahi ano waiona okoa ae, a ua hookuu aku oia i na ona o ia mau halekuai rama mahope iho o kona a ʻ o ana aku ia lakou pakahi apau.
Hooho Mahalo Kekahi Mea B-
nako ia Hawaii
Mai ka manawa i hiki mai ai o Mr. ame Mrs. I. L. Requa o Piedmont Kaleponi i ka laa 23 o Novemaba a hiki i ka hoi ana aku la ma ka mokuahi Siberia ua nui ko laua maholo ia Hawaii no na hiohiona a laua i ikemaka ai.
O Mr. Requa he peresidena oia no ka Banako Malama Dala o Oakland ke hui nona ke kumuwaiwai o $12,000,000 a nona hoi kekahi mau hau hana ma ka oihana i lawelaweia ma Hawaii nei.
Ma kona hui pu ana me kekahi o na mea kakau o ka nupepa Adavataisa ma kona keena ma ka Hotele Young i ikeia ai keia mau hooho maholo ana o keia kanaka ano nui:
Ma kana hoike ua hoike ae oia i na kumu o ka ohohia nui ia o keia wahi, oiai ma kana manawa o ka noho ana iho nei a ma na wahi ana i hele ai ua iki oia ua ano ulakolako maoli no keia wahi.
O na mahiko aia lakou maluna o na kulana manaolana o ka holomua ame ke ano ulakolako he pomaikai pililaula a ke hoohanaia nei me ka lawa i na makaukau kupono no ka holomua.
O ka weheia ana ae nei o ke awa o Puuloa, oia hoi, ka hoohohonuia ana, ua oleloia he mea ia nana e hooemi mai i ke kulana oihana kalepa o Honolulu nei, oiai i ka manawa e weheia ae ai, oia ka mea nana e ume ikaika aku i na hana a alakoia aku ilaila a hakahaka o Honolulu nei. a wahi a keia kanaka hookele oihana hoowaiwai ua olelo akea ae oia aole ia he mea e maka'u ai ko Honolulu nei poe no ka mea he kulanakauhale keia i kukulu paa ia a ua kukonukonu na hoowaiwai a kalepa waiwai ana.
Ua nui kupono keia kulanakauhale ma kona kino iho, a ua nui kupono kona awa e hookipa ai i na moku e hoopae nei i na waiwai like ole a o ia no na hana hoowaiwai e ulakolako mau ai keia aina.
Wahi hou a keia kanaka, ua oi aku ka maikai o ke kaawale ana aku o ka hapanui o na hana aupuni mai ke kulanakauhale aku a o kahi no na hana hoowaiwai a oihana kalepa ia. Wahi hou ana, o ke kulana mahiko o Hawaii nei e like me ia e ku nei oia kekahi o na lala nui nana e hapai ia Hawaii iluna iwaena o na aina holomua apau o ka honua nei a o ka ninau e pili ana i na limahana oia ka ninau ano puikaika iki, eia nae, ua maikai no i keia manawa.
He nui na mea a keia keonimana i hoike manao ai no ka hoike ana i kona ohaoha nui no keia Paeaina, a oiai no ka nui o kana mau hana e pili ana i kana oihana iloko o keia mau aina kekahi kumu nui o ke koiia ana o kona noonoo e makaikai ia Hawaii, a hiki wale aku la no i kona hoi ana ua loaa iaia ka manaoio he aina keia e mau aku ana kona kulana holomua a pomaikai.
Limanuiia kekahi Haole Koa.
I ka Poaono i hala iho la i komo aku ai kekahi o na koa o ka Mokuakaua Kenetake iloko o na hana limanui a kekahi mau kolohe o ke kulankauhale nei mai kona lele ana mai iuka nei o ka aina mai ka moku mai.
O J. J. McNanee ka inoa o keia kanaka a he Kapala kona kulana koa he anuu malalo iho o ke kuiana kakiana. Ma kana hoike i ikeia ai he noupopo oia ma ke kulana paani kinipopo hopulima.
Ma keia lele ana mai ona iuka nei o ka aina a iloko hoi o ke kulanakauhale nei ua hookamaaina mai la oia me kekahi o na oiwi Hawaii opio a ma ka aelike nana e alakai i ka malihini ma na wahi kupono no ka makaikai ana, alaila ua hoomaka aku la laua ma ka laua huakai.
A i ka hiki ana o laua ma kekahi o na halekuai rama a inu rama me he la ua hoopukapuka ae ua Kapala nei no na mea i pili i ka hakaka a hoopuka leo nui ae oia i kona makaukau i ka haawi pili ana no kekahi o na buluhakaka o lakou manuwa, a ua makaukau a lawa no hoi oia me ke dala e haawai i kana pili i kekahi mea e aa ana no ke ku paio ana aku i kana moho.
Ua manaoia mamuli o keia hoopuka manao ana o ua kanaka nei i loaa aku ai ka ike i kekahi o ka poe e ku ana malaila a lohe i ka olelo a ke koa aia he mau dala me ia ma kona poii no ka mea, ma kana hoike ua olelo ae oia i ka manawa ana i hoohele aku ai me kahi oiwi Hawaii opio oia no ka manawa i ke'ake a ia mai ai laua a hoomaka ka limanui hilahila ole i kana hana.
Ma kela manawa o ka paio ana he eha ka nui o ka poe na lakou i hana ae i keia hana hilahila ole, a i ka manawa i ui aku ai ke keiki Hawaii i ke koa ina paha he pu-panapana kana, oia no ka manawa i loaa mai ai i ka manapa'i a waiho ana ua wahi keiki nei i ka honua.
Aohe pu a ke koa, aka ua hoopii wale ae la no oia i kona mau lima ma kahi o na pakeke lole wawae i mea hoomaka'uka'u i ka poe powa, eia nae ua pekuia aku oia a ua ku'iia ma ka helehelena a ua ikeia ia mau palapu i kekahi la ae.
I kona manawa i ala ae ai mai keia palukuia ana ua ike ae la oia e ku ana kekahi elemakule kane ame wahine a ma ka laua kokua ana ua hoomoeia aku la oia iloko o kekahi hotele.
Ua nahaehae kona lole a maloko o ka halekela lole oia i pahonohono ae ai i ka nahaehae, eia nae, aole i lilo kana dala no ka mea ua hookomoia e ia ke dala maloko o kona mau kamaa.
Noi e Nana ia mai ka Ninau Le-
pera.
Ma ka halawai o ke Komite Kuwaena Repubalika i malamaia i ke ahiahi o ka oPalua nei. o Mr. C. L. Crabbe ka lunahoomalu ma ka noho i hapaiia mai ai kekahi ninau ano nui oia ka mea e pili ana i na ma'i lepera.
Ma ke noi a Mr. J. A. Gilman a hooholoia e hoike manao aku ke Komite i ka Papa Ola no ke noi aku i ke Aupuni Nui (Amerika) no kana kokua ma ke kukulu haawina dala ana no ka huli pono ana i ka ma'i lepera me ke akamai nui.
Ma keia hana noii pono i ka ma'i lepera e kono pu aku ai ia Kelemania Farani ame Pelekane no ka hoouna ana mai i poe akamai i Hawaii nei no ka hui pu ana me ko Amerika iloko o keia hana hookahi.
Ua hooholo pu ia ae e hooaiai aku i keia kumuhana imua o ke Kiaaina no ke noi aku iaia e hapai ae i keia ninau ma ke kuka pu ana me ke Kauka Nui Wyman.
Ke Pii Mahuahua nei ka Manawa-
lea o Mahelona.
O kekahi hana maikai a pookeia nui wale oia ka manawalea e hoohanaia nei iloko o ke kulanakauhale nei no ke kokua ana i ka wahine kane-make a ka Makai Mahelona i make iho nei iloko o ka oihana ma ke kiia ana e ka Pake Aihue Moe. A hiki i keia manawa ua nui maoli na hoa o ke aloha a he mea pono maoli io no ia o ka hooko ana no hoi ia i ka olelo a ka Haku o na Haku e ike aku i na wahine kane-make.
O keia malalo iho ka manawalea a ka Hui Hawaiian Gazette ame na paahana ame ka huina nui i loaa aku mamua a ke hoohuiia ia mau loaa aole io ka nui aloha o ko ke kulanakauhale nei o Honolulu nei no ka mea iloko o ke kaumaha:
Hawaiian Gazette Co., Ltd. $25.00
L. A. Thurston 5.00
A. W. Pearson 5.00
Edwd. Dekum 5.00
C. S. Crane 5.00
W. G. Smith 5.00
David L. A-i' 3.00
H. S. Crane 2.50
G. A. Seyde 2.00
L. H. Mesick 1.00
Isaac Testa 1.00
Frank Kidner 1.00
J. H. Duncan 1.00
Wm. Keiki 1.00
H. S. Gardiner 1.00
M. Machado 1.00
G. L. Samson l.00
C. D. Samson l.00
J. E. Regan 1.00
M. M. Smith 1.00
A. O. K. East Kahuiualii 1.00
G. L. Bossie 1.00
J. W. Sanderson 1.00
Simeon Nawaa 1.00
W. M. Bray 1.00
C. B. Andrews 1.00
J. Williams 1.00
A. P. Taylor 1.00
Louis Meyer 1.00
W. M. Pomroy 1.00
S. P. Correa 1.00
F. A. Potter 1.00
W. H. Smith 1.00
Joy Coonradt 1.00
James Ii 1.00
Walter Thurtell 1.00
Geo. K. Kaia .50
J. Kupau Holi .50
L. Makanani .50
Gus H. Aea .50
J. Kamakaokalani .50
G. K. Poepoe .50
Sam Kanio .50
T. Kinslea .50
Frank Souza .50
M. Cabreira .50
F. Machado .50
A. Wolff .50
F. Correa .50
Na Kaikamahine .50
_______
Huina $91.50
Kuike i loaa mua $412.00
_______
Huina a hiki i ka Poalua nei. 503.50
Ka La o Pauahi Alii ma Kamehameha.
Ma ka Poaono i hala iho la oia ka la 19 o Dekemaba, i malama ae ai na Kula o Kamehameha ia la ma na hoomanao ana no ka mea nona ka ia, ke Alii Pauahi, ka makuahine nana i hookumu i keia mau kula no ka hoonaauao ana i kona lahui, a oiai ua hala aku oia eia no kona kai-hoomanao ke ku nei no ka pono o kona lahui.
Elike no me ka mau ua pii aku na kula i ka ilina ma Maemae kahi e waiho nei na iwi o ke aliiwahine a i ka auwina la i malama ai lakou he luau ma ka Haleaina o ke kula keikikane nunui kahi i akoakoa ae ai ka poe i konoia o ke kulanakauhale a huiia me na keiki o ke kula ame na kaikamahine haumana. ua ohuohu maoli no na papakaukau i hoomakaukauia.
A i ke ahiahi ana iho i na hora mua no ka hoomolehulehu ana iho ua malamaia ae ke anaina haiolelo ma ka luakini o ke kula a ua loheia na olelo hoolana manao mai ia Rev. O. P. Emerson mai.
Ma na mea apau i lawelaweia ua maikai a lawa pono ka makemake o ka la i manaoia no ka hoomanao ana a ua hoi aku kela ame keia i konoia e komo pu iloko o keia mau hoomanao ana me na kula ia lakou ke koikoi ke koikoi o na hana me ka hauoii.
HUI HOOLEWA HONOLULU
Ke hooiaio nei keia hui i kana mau hana kokua i kona mau lala. I keia wa ua oi mamua o 1300 lala, a ke oii mau nei i kela ame keia la.
J. H. TOWNSEND, Kakauolelo
124 Alanui Beritania Tel. Main 411.
Na Moho Home Rula ma Hana.
Ma ke ku ana mai o ka "Maui" ma ke awa o Kauiki i ike ia aku ai na moho Home Rula o ke Kalana o Maui nei no lakou keia mau inoa: John Richardson, Loio Apana; D. K. Kahaulelio. Luna Helu nui; D. H. Kahaulelio, Kakauolelo o ke Kalana ame na Luna Kiai Ben Lyons, C. L. Kookoo ame G. P. Kauimakaole.
Mamuli o ka piha hauoli o na Home Rula o Hana nei, no ka hookokoke ma. i na ia e ohi ai i ka pomaikai, nolaila, ua hooholo iho la lakou he mea pono e malamaia ona paina nui, a e kauohaia hoi na moho i lanakila e hui pu mai me lakou, nolaila, ua hoouna aku lakou ia G.P. Kauimakaole, ka Lunakiai o ka Apana o Hana e kii i ko lakou mau hoa o ka holopu ana iho nei a lanakila, a i hookahi hoi ka ai like ana i kahi mea i loaa, nolaila, ua huli hoi mai ka Elele i hoounaia me elima o ko lakou mau hoa, a ua koe aku kekahi no ka hoopapau ana no e loaa ka bona.
Ma keia la II e maiamaia ai he paina nui a na Home Rula o Hana nei ma kahi o J. K. Kalohelau ma Makaalae Hana, a ua kono akea ae lakou i na poe apau e hui pu aku ma ia paina ana. Mahalo no.
Ke wawa ia mai nei ma na pipa alanui o Hana nei, ua olelo ae ka Loio Apana o ke Kalana, a hiki mai ka la 4 o Ianuari, 1904, e hoopau ana lakou ia J. K. Hanuna a e hoonoho ana lakou i ka lakou Lunakanawai i makemake ai, a ina pela iho la ke ano, alaila, e pau loa ana na Lunakanawai apau i ke kaiehuia, he ninau nui paha ia e hoea mai ana, a owai la ke kue i ke kanawai ola e kauoha maopopo mai ana ke kanawai i ke kuleana o ka Lunakanawai.
Ke imi nei lakou iloko o Hana nei i mau luna Aupuni kupono no ka lawelawe ana i na hana, a malia o hopu mai no lakou i na Repubalika, no ka mea, o lakou wale no na poe kupono e lawelawe i na hana Aupuni, a e hiki ai ke hooholomua ia ka lakou mau hana.
He elua noho aumeume loa ia ma Hana nei, oia ka Luna Auhau ame ke Kapena Makai, aka, ke makemake nei no lakou ia M. H. Reuter no ka mea, aole i hewa kana lawelawe ana, a he kanaka kupono no ia, a o kekahi poe hoi ke makemake nei ia Hardy o Ulaino, a pehea aku ana la ka hope.
Me ka mahalo,
KOU OIAIO.
Hana, Maui, Dec. 11, 1903.
Ulu Maikai ke Ko o Kauai.
Ua hiki mai o Geo. H. Fairchild, ka Lunanui o ka Hui Mahiko Maki i Honolulu nei. Ua hoike mai oia he maikai ke kau hooilo o Kauai i keia makahiki, a no ka nui ole o ke anu malaila ke ulu maikai nei ke ko.
I kela kau hooilo o kela makahiki aku nei, ua nui ke anu, a o ke ano o ka ulu ana o ke ko ia makahiki he elua no iniha iloko o hookahi mahina, a i keia kau hooilo hoi, ke ulu nei ke ko me ka nani a he umi-kumamalua a hiki i ka umi-kumamalima iniha iloko o ka mahina.
Wahi ana, "ina he umi hou ae degere o ke anu ame ka wela i na mahina kau hooilo, ina ua like ia me he mau haneri tausani dala ia i ka poe mahiko Nui no ka ua o Kauai, aka aohe no he nui o na mea i hoopoinoia.
Ina He Makemake
-KOU I KA-
Lauoho Maikai
E HELUHELU I KEIA
Maila paha ke pau nei kou lauoho ka helelei, a koe kakaikahi. E kau i ka laau mamua o ka pau loa ana i ka helelei, e hana i laau e ulu hou ai. O ka laau
"Laau Hooulu Lauoho a Ayers" ka mea e ulu hou ai. He nani ka lauoho ke ulu mai, a he nui hoi.
Ina he nawali ka ulu ana o kou lauoho, o ka.,
"Laau Hooulu Lauohoa a Ayers" ka mea e manoanoa ai ka ulu ana, a ke loaa i keia laau pau loa ka helelei ana. I na he piha kou poo ke Kepia, o ka
"Laau Hooulu Lauoho a Ayers" ka laau e pau ai a maemae kou poo Ke loaa i keia laau e hoi hou ana ka ulu ana o kou lauoho a like me ko kou wa bebe.
Hoomakaukau ia e Kauka J. C. Ayers & Company, Lowell, Mass., U. S. A. E loaa no keia mau Huaale ma ka Hale Kuai Laau o Hollister, alanui Papu.
Fukuroda
He Makemake Anei Kou i na Nu-Paikini
I Mau
MAKANA KARISIMAKA?
Ina oia kou makemake e kipa mai ma ko makou Halekuai, eia me makou na Paikini hou o na "WAIWAI IAPANA" ame na mea au e makahehi ai. Ua makaukau loa i ko makou mea kuai EDWARD KEALOHA ke heahea aku ia oukou. E kuai aku ana makou i keia mau waiwai me na kumukuai haahaa i ko makou poe e kuai mau mai nei, a e mau ana hoi ia kuai hoemi no keia mau la kulaia.
18.33 Alanui Hotele.
Na kauka Huki Niho Noeau,
hana pololei a hiki i keia manawa, a he haahaa ka auhau o ka huki ana. O ka laua no hoi ke keena kauka huki niho nui hookahi iloko o ka Paeaina Hawaii nei, a lawa pono no hoi me na lako oihana o ke ano hou loa a maikai no hoi.
He hukiia kou niho me ka eha ole a iloko no hoi o ka lawelawe noeau a maiau ana no hoi e hanaia ai, a o ia no hoi ka makou e ake nei. Aohe auhau no ka nana ana. He wahine Hawaii ke kokua iloko o ke keena hana.
Keena hana ma Arlington Block, Helu 215, Alanui Hotele, ma o aku o Alanui Union.
HOOLAHA MANA HOOKOLOKOLO
HOOLAHA MANA HOOKOLOKOLO
ILOKO O KA AHA HOOKOLOLO KAAPUNI O KA APANA KA@ NI ELUA. TERITORI O HAW@ MA KE KEENA HOOPONOPONOIA WAIWAI HOOILINA
Iloko o ka hana o ka Waiwai o @ we Kailua (k) o Kalaupapa. Mole @ Ke Kauoha no ka hoolaha ao@ hoolohe ana i ke noi no ka Hoopuka Palapala Kauoha.
He Palapala e hoike ana oia ka palapala Kauoha hope loa a Keawe @ lua, i make o Kalaupapa. Molokai i waihoia mai ma ka la i o Dekemaba A. D. 1903. imua o ka Aha Hooponopono no Waiwai i oleloia ame ka palapala noi no ka hooia ana i ua mea nei no ka Hoopuka ana o na Palapala @ leana Hooponopono Waiwai ia Mala Kailua (w) ma ka waiholia ana mai Mala Kailua i oleloia.
Ma keia ke kauohaia aku nei @ Poakahi, ka la 11 o Ianuri A. D. 1903 ma ka hora 10 a.m. o ka la i ole a ma ke Keena Hookolokolo o ka A @ Hookolokolo i oleloia ma Wailuku, Maui, oia ka manawa ame kahi i hookohuia no ka hooia ana i ua P @ Kauoha nei i oleloia ame ka @ ana i ke Noi i oleloia.
Ua kauoha pu ia no hoi e haawiia hoolaha ma ka hoolaha ana @ manawa o ka pule no eha pu @ papa iloko o ke "Kuokoa" he nupepa i' hoopukaia ma ka olelo Hawaii a iloko o ka "Maui News" he nupepa i hoopukaia ma ka olelo Beritania. a o ka hoolaha hope loa aole e emi malolo o umi la mamua iho o ka manawa i hoopaaia no ka hoolohe ana.
Hanala ma Wailuku, Maui Dekemaba 3, 1903.
NA KA AHA,
WILLIAM J. COELHO.
Hope Kakauolelo.
2993-Dec. 11, 18, 25, -Jan. 1, 1904.
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
HOOLAHA MANAO PANIKU A KU
--I A KA MEA PAA MORAKI.
JAMES H. HAKUOLE.
I kulike ai me ka mana kuai iloko o kekahi moraki i hanaia e James H. Hakuole o Honolulu. Mokupuni o Oahu. Teritori o Hawaii. ia A. L. Shaw o Honolulu i oleloia, ma ka ia iwakalua kumamaiwa (29) o Novemaba, A. D. 1902, a i kakau kopeia iloko o ke Keena Kakau Kope o na Palapala Aina ma Oahu, iloko o ka Buke helu 247, aoao 62 ame 63 ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha ke manao nei ka Mea Paa Moraki e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uha'iia e hoike ana i ka uku ole a o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka manawa e uku ai, a maluna o ua paniku nei i oleloia e kuai ia aku ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan, Alanui Kaahumanu, Honolulu, ma ka Poaono, ka la 2 o Ianuari, A. D. 1904. hora 12 awakea o ka la i oleloia, ka aina i hoakakaia iloko o ka moraki i oleloia e like me ia malalo iho:
E loaa no na mea aku i koe mai ka mea aku nona ka inoa malalo nei a i ole ma na keena kudala James F. Morgan.
A. L. SHAW,
Mea Paa Moraki
O kela apana a mahele o ka aina apau loa e waiho la ma Kunawai, Kawaiolena, Honolulu, Oahu. oia no hoi ka Apana S o ka Palapala Sila Nui Helu 6764, L. C. A. Helu 6247, hoopukaia ia Kanaulu, nona ka iliaina o 3 68-100 Eka. a oia no hoi ka aina i hooilioia i ka. Mea Moraki Mai ma ka palapala kuai aina a Kekuialono (w) i hanaia i ka la elua (2) o Ianuari, A. D. 1900. a i kakau kope ia iloko o ka Buke Helu 201, aoao 333.
2993-Dec. 11, 18, 25, and Jan 1.
HOOLAHA I KA POE AIE.
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONO-
PONO WAIWAI
O KA WAIWAI O RICHARD M. PAHAU
O ka mea nona ka inoa malolo iho nei, ka mea i hookohuia i Lunahooponopono Waiwai o ka Waiwai o Richard M. Pahau i make no Kalaupapa. Molokai, ma o ke kauoha ia a ka Hoa. John W. Kalua, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Kaapuni Elua, ma ka la 21 o Novemaba. 1903. ma keia ke hoike aku nei i ka poe apau he mau koi ka lakou maluna o ka waiwai i oleloia e waiho mai me na hoike lilo kuaono i hooiaio kupono ia i ka Lunahooponopono Waiwai i oleloia ma kona keena hana iloko o Honolulu. ma ke alanui Kalepa ma kekahi aoao o ke alanui kupono i ka Haleleta, iloko o eono mahina mai keia ia aku o hoole mau loa ia aku lakou no ka mau loa.
Hanala Honolulu, Novemaba 17, 1903.
W. R. CASTLE.
Lunahooponopono Waiwai o ka Waiwai o Richard M. Pahau.
2991-Nov. 27,-Dec 4, 11, 18.
HOOLAHA HUI I HOOHUIIA.
O na mea no laua na inoa pakahi malalo iho e noho nei iloko o Honolulu ua hui ae nei laua ma ke ano hui no ka lawelawe ana i ka oihana loio malalo o ka inoa hui o Castle & Whithington. a o ko laua keena hana aia ma ke alanui Kalepa ma kahi aoao mai o ka Haleleta iloko o Honolulu.
WILLIAM R. CASTLE.
DAVID L. WITHINGTON
2994-Dec. 18, 25.
NO KE KAUPALE ANA IKA MA'I NAEOA'IKU e hoomaka no i kinohi. O ka hiki mua oia no ka ha o ka leo: e uhai koke aku ana mahope he kunu aaki, a he hiki wale no ke ikeia aku a hoomaopopoia aku e na mea apau e lohe aku ana. O ka manawa kupono e hana ai oia no ka manawa e hoomaka mai ai ke keiki e ha ka leo. Ina e haawiia ana ka Chamberlain's Cough Remedy me ka hoonaninani ole e nalo koke no ka naeoa'iku. Ina no e haawiia ana mahope o ka loaa ana o keia haawina, a ua nui hoi ke kunu, ua hiki no ke kaupale ia aku. Aole he pilikia ma ka haawi ana i keia laau no ka mea aole he mau mea hoopoino iloko ona. He oiaio no he ola no a he oia hikiwawe hoi. O Benson Smith & Co., Ltd. oia na Agena nana a kuai nei.