Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 50, 11 December 1903 — Na Olelo Hooholo mal Hawaii Nei Aku. KOMO MA KA AHAOLELO O AMERIKA. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Na Olelo Hooholo mal Hawaii Nei Aku.

KOMO MA KA AHAOLELO O AMERIKA.

Ma ka Knpepa Hoku o Wakineiona o iea la II o Xovemaba i k-aa iho ai keia poomaaao e k&u ae la maluna e pill ana no na Olelo Hooholo a ī&a. Ahaolelo o Hawaii nel i fcana ai i kela kau aku neL Penei na mea i hoolahaia ae:

Ua loaa mai nei i ka Hale o na Lanamakaai nana he eha Oielo Hoohoio roai ka Ahaoielo mal o k& Teritori o HawalL He elua waie n& e kau ana ke apono a ke Kiaaina Sanford 8. Dole ma o kona kakauinoa ana, a oia no hoi ka mea i hookohuia aku nei i Lunakanawai Federala no ia mau mokupnnL He hookahi i holo ma ka hooholo ana a ka Ahaolelo ma ka vito a ke kiaaina, a ma kekahi iho hoi me be mea la aoie i noonooia.

O ka Olelo Hooholo koikoi loa oia no ka olelo hoohoio e noi ana i mokuaina. Maiaiia i hooholo iho ai ka Ahaoielo TeritorL .

"E noi haahaa aku ana ma keia i ka Ahaoielo o na Mokualna Huiia e hooholo mai, iloko o ka wa pokoie, i kanawai e hiki ai i na kanaka o ka teritori o iakou no hoi na makaainana ola wahi a i kupono i ke koho e hul ae iloko o kekahi haiawai a hooholo i leumukanawai mokuaina 'ma ia ano a malalo oia kanawai e hiki ai i keia teritori ke lilo aku i mokuaina."

Hooholoia, Ke noi haahaa ia akt» nei ke Kiaaina o keia Teritori e hoouna aku i ke kope oiaio o keia oleio hooholo i ka Peresidena o na Mokuaina Huiia, ka Peresidena o ka Aha Senate, ka Lunahoomalu o ka Haie o na o na Mokuaina Huiia ame ka Eiele o ka Teritori o Hawaii, me 'ke noi ana e waihoia aku keia olelo hoohoio imua o ka Ahaolelo o na Mokuaina Huiia."

O ka lua o na olelo hooholo e noi ana e hoololiia ke kanawai e pili ana i ka olelo Hawaii. O ua hoololi la e pili ana la i ka Mahele 44 o ke Kanawai e kukulu ana i Aupuni Teritori no Hawaii, a ma ia ano e ae ana i ka iilo ana o ka olelo Hawaii i olelo e a'o ia ai rnaloko o na kula. O keia ka olelo hooholo a Kiaaina Dole i vito ai, aka e kau ana ka hoike ua hooholoia e na hale a i elua o ka Teritori ma ka ae ana mahma o ka vito a ke kiaaina ma o ke koho ana o elua-hapakolu e like me ka mea i maa mau. O ke kolu, a e kau ana hoi ka hoapono a ke Kiaaina Dole e ku'e ana i ka hoolilo ana aku i kekahi hapa o kā Teritori i kahua no na ma'i lepera. B hoike ana o ka lilo ana i kahua hoomalu ma # i lepera lahui he ku-e loa ia i na manao o na m&kaainana o ka Teritori, a a<Tle wale hoi oia aka i ka manao o ka poe i lpohl» 1 ka ma'i a e noho nel ma MolokaL O ka hope loa o na olelo hooholo e noi ana no ka hoomahuahua ana i ka oihana hoonaauao ma ua Teritort la. Malaila i hoikeia ai aole i lawa na loaa o ka Teritori no ka hoohana ana aku i na hana o ke aupuni, a ua nui na mea i makemakeia- e ka oihana hoonaauao e loaa aku na kokua ana no ka hoonaauao ana i na opio o ka Teritorl ma na ike 'kiekie. Ua noi mai nei ka Ahaolelo Teritori e hookaawa\e ka Ahaolelo Amerika i haawina o $250,000 no ka pomaikai o ka oihana hoonaauao, a e hanaia hoi i kanawai e hoolilo ana i 25 pa-keneta o na loaa oihana hale dute iloko o ua Teritorl la no keia oihana. Ua noiia ka elele Hawaii e hana aku e llke me ka hiki iaia a e hoomau aku i na hana apau e hookoia ai keia makemake o na makaainana o Hawaii e like hoi me ia i hoikeia iloko o ka olelo hooholo.