Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 48, 27 November 1903 — HE MOOLELO NO RODERIKA o KILADEA KA NAITA KUPAA MAHOPE O KA MEA ANA I ALOHA AI. AME KATE MAKAMURAGA. KA U'I NOHEA A HOOILINA OIAIO O KALELOGA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO RODERIKA o KILADEA KA NAITA KUPAA MAHOPE O KA MEA ANA I ALOHA AI. AME KATE MAKAMURAGA. KA U'I NOHEA A HOOILINA OIAIO O KALELOGA.

(Unuhua e S. K. r«awaa.) MOKUNA XV. PAU KE POHIHIHI.. '*E kuu Akna! n»i hiki ole fiou ia'u ke hooiohe aku, # wahi a lia < nlf m«' ka paa ana aku inaiuna o kona kapena. "Mai lilo waii i |>uj»ule ina wan i noho kiihi loa aku nei e lioolohe. Ena Lani! n:i lohi* mua anoi oe i kekahi inea e like iho la me keia? E lia'i niai ia'u. e Kinioiia —ua hoopunipuni niai anei ko*u mau pepeiao ia*u? Eia no anei wau ke ala'nei? Aole anei wau i lohe aku aei i ka iuamn» o ka'u kaikainahine e lawe ae i ko'u ola? O, e ke Akua e aloha mai! E Kimona Malahena, lieaha ka'n e hana aku ai? M "() ka mua. e kuu liaku, e ha'i mai oe ia T u ina oe e hoi liou aku iina e lioololie." "Aole. Ina wau e hoi hou ana, o ka ? u haua wale ao e hana aku ai oia ka pej»ehi ana aku i keia haku o na powa nia kona wahi e nolio 1a. ,? "Aole ia he mea pono, no ka mea, eia kekahi poe kokua iaia ma kahi mamao ole aku mai keia wahi aku, a he mea maopoiio loa na Magareta no e haawi aku i na hoailona." u Aole wau e hoi hou ana, e Kiinona. Ua hiki ole ia*u ke liilinai hou iho i ko'u mau manao e holopapa nei iloko o'u." "Ina pela, e kuu liaku, he niea pono ia oe ke hoi koke aku no ke kakela a noonoo iho. Aole he uiea e awiwi ai, no ka mea ua manao iiiai la laua la e waiho nialie i ka lana mau mea i manao ai a hiki 1 \va e maopopo ai na hana e hana ia aku ai maluna o Roderika Fiziperela. L*a maopopo iho la ia kaua ka papahana ana enemi, a na hiki ia, kaua ke noho makaala loa aku no ia liana a laua." ' k l T a pono kau, e Kimona. E noonoo like no hoi kaua, aika wa e lona ai ko kaua māu manao, oia ko kaua wa e hoohuihui ae ai a koho iho i ka mea e hana aku ai." Ta hoi aku la laua no ke kakela, a i ko laua hiki ana aku i ka puka pa uuku ua ku iki iho la ka eale. tk Ke makemake nei wau, M wahi aka eale i pane aku ai i kona kapena, k, o ike ika wa e hoi mai ai o Magareta." *'E kiai aku no wau iaia, e kuu liaku." "E hana aku pela, e Kimona. a e inakaala loa o ike ia mai oe; no ka mea o ka'u papahana ma keia mua aku aole loa no i niaopopo, aka he mea j>ono e loaa ole mai na hoohuoi ana am'e ka ike ia hiai ua lolie kaua i na inea apau i keia po. v L'a hoi loa aku la o Sir Habati no kona lumi, a he hapalua hora maho]>e mai ua hiki aku la o Kimona a ha'i aku la iaia i ka hoi ana niai o Magareta. L T a hele hookahi mai no oia, aua komo mai oia iloko o ka pa ma kekahi o na puka pa ma-lu, aua hoi e paa nei i ke ki, aua hoi loa aku la hoi oia 110 kona lumi. Aole oia i ike hou ia l»araiua I>una; aka ua mao]>opo 110 iaia kona lolie pono loa ana i ka holo ana aku o kekahi mau lio mai kahi aku o ka ululaau. Aia ka eale ke ku la iluna a e hele holoholo ana mai kekahi aoao a i kekahi'aoao o ka lumi, a e like ine ka nui o kona noonoo ana 110 k**ia ninau ano nui a hoomaka'uka'u no hoi, pela no ka nui o kona •pohihihi. Oka mea i ike nui ia nona oia 110 ka nalo N ole o kona noonoo maikai, ma keia hoi ke olalau nei. He oiaio ua. loaa niai iaia kekalii puupuu ikaika loa ma kana mau mea i lohe ai ia po, a o ka mea ana e noonoo nui ana, oia no keia haawina o ka weliweli i hookauia mai maluna ona. Mahope mai ua hoi aku la oia e hiamoe, a i ke kakahiaka o kekalii la ae ua ala mai la oia me ka loaa ole iaia o kana mea e hana aku ai. la kakahiaka nui 110 ua huli aku la oia i kona kapena 110 kona makemake e lohe i kana mau mea i manao ai. "E kuu Kimona maikai," wahi a ka eale i pane aku ai me kona noho aua iho iluna o ka noho, ''ke ike ole nei wau i ka'u inea e hana aku ai. Ua nui na mea a'u i noonoo ai a ine he mea la ua pono loa no'u e uoonoo ole. Ileaha kau hana pono au i noonoo ai e hana aku? hoi ka liana pono a'u e hana aku ai? E pono anei ia'u ke hui aku me na enemi?" * k He oiaio, e knu haku, ke ike ole nei wau i ka'u mea e olelo aku ai ia oe? Aia maliea kou mau noonoo i keia manawa kahi i holo ai?" . "Aia ko'u mau noonoo ke holo nei ma na wahi apau; a aia no hoi he mau pilikia nialaila. l'a noonoo wau e kaua ku-e aku ia liaiaina l)una; a ua noonoo 110 lioi wau e hoopaa aku i ka'u kaikamahine ma kahi paa." •'Aole anei oe i noonoo iki 110 ka Haku Fizigerela?" "Heaha hoi kana, e Kimona?" "Aole anei he mea pono e ike aku oe i kona inau manao. ua manao wau e ae mai ana oia e hoopau ae i ka aelike ina oia e ike mai ana i na mea apau e pili ana no leile Magareta." •*Sua kela» e Kimona, me he mea la aole paha oe i koho hewa mai la." . . . "Alaila heaha hoi ka mea e hui ole aku ai me ia. Hahai aku iaia i na mea apau a noi aku i kona mau mahao kuhikuhi no keia

īmm." . i i. i • l % a nana pouo aku la ka eale ina maka o kona kapena no keKaiu manawa |»okoli\ a i ka liopo loa ua inohala ae la kona nanaina a ikeia aku la ka hooiaio ana iloko ona uo ka Kiiuona mau mea i hii ī aku ai iain. "Aia no ka hoi, v ' wahi ana i liooho ae ai me koua pa ī ana īno i koua lima maluua o kona "'n-ha, "ua loaa mai la ia-u. Ke maopopo m'i ia'u e kokua mai ana no o Sir Kaniaki ia'u ke lolie oia i na mea apau." l'a nana aku la ka eale no ka puka/me he mea la ua maoia e ike aole i noho mai kekahi mea e hoolohe i ka iana mau mea e kamailio ana, a hoomau hou aku la oia me ka leo mahe. 4, A e lawe aku ana wau ia Magai'eta nie a'u. E loau aku no ka manao iloko ona liele ana wau e koi ikaika aku ia Bir Kamaki i hooko koke ia ka marī? o laua. ■ . ' . , i "Ano, e kuu haku/ 4 wahi a Kimona i pane akn ai. ki ua la ia oe ke alahele pMolei. Ina oe e lawe aku ana ike kaikamahnie uu oo no Kiht(lea aole wale no oe e hookaawale ftku ana iaia mai koua hui ana me keia lmku ona V H>Nva - aka e ukll ai J a oia lllrt P 0 kau inalama ana. no ka mea ua loaa ia oe na kuiuu kupono nana e alakai i kou mau noonoo e liiki ai ia oe ke hana akū i kau mau mea i manao al maluna ona. v , » . , * % Va loaa īuai la ia'u. ke inaopopo la hoi lan, e Knnona, a «e hana hewa ioa hoi ia na'u ke hana ole aku wau. I a haua mai oia 1 Un hana e lilo ai ko'u ola a \*h\ m> hoi me ko Sir Kamaki anie knna k* iki no hoi. Eia wau i keia manawa nia ke alaheie pololei, ame ne mea ia ua mala'ela'e ko'u alahele i keia inanawa. Mai hoike kaua ī ko kaua mau manao uluku ; aka, e hana aku kaua nie lie mea la aole i ala mai kekahi meh." fl - U Mahom' o ka pau ana o kana ai ana i kona pama kakahiaka, ua kauoha aku la o Sir Hab»iti i koua mau kanaka e liele aku lakou iloko o ka ululaau e hahai holoholona ai, a malaiia oia i hwhaia ai i kona manawa a hiki waie ika ana, a i kekahi ia ae no hoi ua hele hou aku la no oia iloko o kivululaau. I keia mau la aole i liU kona ano me ko na wa i hala. oiai «a komo' aku la oia Hoko o ke pihoihoi o ka uhai holoholoua me ka hauoH. aiue kana Uie ua maU iho iaia he ekohi mau puaa nufc . . I ka huli hoi ana mai o kona inaknakane i ka lua° ! * hele ai, e noho aku ana o Magareta iloko o ka^ pa t &ua kukai aku la oia me kekahi o m kanaka il hele ak* ai me ka eale no na mea e mli ana i ko Sir Habati mau helehetena haiioh ; -He oiaio/* wahi a Magareta i pane aku loaa hou iloko oua na manao uwila " . . ».« «; "He oiaio kau/e kuu leae s v wahi ake kanaka i pane aku ai. *Ma ka nana ana aku iaia i keia la ua like akn kona ano me ko na wa i hala aku, oia hoi ka wa e ola ana no kou makuahin%"_ l-a komo aku na noonoo iloko o Magareta heaha la kekumu o keiu uole no nae i loaa aku iaia ka haina, I kekahi la ae ua kahea aku la o Bir Habati i kana kaikamahine e hele mai imua ona.

•*E Magareta." wahi aka eale i pane aku ai nie ke knoo. % *e hele hou ana kaua no Kiladea." l'a nana akn la oia me ke kaoo. Ina oa hiki loa i kekahi mea ke nana akn maluna o ka eille ia manawa e ike no oia aole he wahi ano nianao iloko oua e ku e aku i kana kaikamahine, t u hiki iuai ia ano inalnna o ka eale me ka ma»»popo ole o ke kumu. o kana wale no i ike ai oia ka pnka ana m:*i o keia ano iloko ona nie he makeneki la e ume ana i kona uiau nnuiao jKino ole. Aole wale hoi oia. aka. ua loaa uiai iloko ona he >vi\hi maiiaolana mai kona wa i hooliolo ai e hele aku e hui me Sir Kamaki. "Hikiwawe no ka hoi ko kana hele ana aku." wahi a Magareta i pane aku ai me ka uwila ana ae o kona mau maka. "Ae. paha ua hoi mai la ko Roderika manao maikai i keia manawa. O ko'u manao maoli, ke iini nei wau e ike koke ika mea e hana ia mai ana. 'Ua hiki ole ia'u ke kali hou aku. .lna na paa ka manao o ka opio aole oia e mare mai ia oe—ina ua manao oia e hoole loa mai ika manao oka olelo aelike i hanaia — he mea pono no'u e ike akn i ka manao o kona*makuakane ina oia e aiwno ana i kana keiki. "A heaha hoi kan hana e liana aku ai ina e hoole loa mai ana o Roderika i kou mau a e hui aku ana hoi kona niakuakane me kana keiki ma ia manao hookahi no?' T wahi a Magareta i ninau aku ai. ,

"Ke ha'i aku nei wau ia oe," wahi a ka eale i hooho ae ai me koua hehi ino ana iho ilnna o ka papaliele, "e Ike no oe i ka'u mea e hana aku ai. E ike pn mai ana no līoi oe ua hiki no ia'n ke malama ia'u iho mai kekahi hana apuka i ko'u mau pono. E liele aku ana kaua ika la apopo. Peliea e makaukau ana anei oe? M l'a haawi aku la o Magareta i koiia ae. oiai ua like no hoi ia me kaua mea i manao ai. Ua manao iho la oia oia ka mea pono a he mea maikai hoi i ole oia e noi aku e hana aku ka eale ia hana. MOKUNA XVI. PAA KE ALOHA AOLE LOLI. "Aole e mokuhia ke aloha i na waikahe he nui."

< Iwaena o ka poe e noho ana nia Iviladea aole loa lie mea i komo nni aku na manao ano e e like me Hiu Kapena. l T a hiki no iaia ke aele aku e hui me kona haku opio i na nianawa apau ana e makemake ai. eia nae, ua papaja aku oia mai ka hoike ana aku i kona haku i kekalii mau mea ano nui i loaa iaia. Ina paha i loao-aku he wahi lohe i ka opio eia o Kate Makamuraga iloko o koua hale a lilo hoi ia i mea nona e hoolohe ole niai ai i kona makuakane, ina 110 paha ua ha'i aku 110 oia me ka nana ole aku i kona papaia ana mai; aka iaia i ivx\noo iho ai he mea keia nana e hookomo aku iloko o ka opio i ka manao kauiuaha, ua manao ilio-la oia o ka liana pono wale no ana e liana aku ai oia no ka ha'i ole ana aku iaia i kekahi mea. "E kuu Hiu maikai " wahi a Roderika i hooho ae ai i ka wa \ komo aku ai o kona hoaloha, a inahope hoi o ka pau aua ae o kona ai ana i kona paina kakahiaka, "aia i hea o Culena Kilala? Me he mea la ua liuli lioi mai no lioi palia oia i keia manawa. Ke ole au e kuhihewa ua liala aku oia i keia mau la ekolu." "E kuu haku aloha," walii a Hiu i pane aku ai, "ua hoi mai ua kanaka la; a'ka nae, aole loa i loaa kekahi niea ana e ha'i mai ai-ia oe. Aole i launa aku oia me ka opio wahine. Aole anei he mea pono ia oe e hoopoina aku nona? Healia hoi kou mea i manao ai e lawe mai iaia a ku ae mamua o kou makuakane ame oe 110 hoi?" "Uwoki! aole o'u makemake e lolie hou aku i kekahi o keua mau olelo. O oe anei kekahi e ala ku-e mai ana ia'u? M kk Aole. aole, e kuu Rodeiika maikai. Ua'ike no oe aole i hiki ia'u ke hana aku pela. Eia; nae ke a'o aku nei wau ia oe no kou pouo (Aole i pau.)