Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 43, 23 ʻOkakopa 1903 — Page 7
| This text was transcribed by: | Mehanaokala Hind |
| This work is dedicated to: | Anake Lolena |
Ka Nupepa Kuokoa OKATOBA 23, 1903
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Na Moho Kalana Like Ole.
KA PAPA INOA POLOLEI O NA MOHO A PAU O NA KALANA
O KA INOA O MOSES K NAKUINA KEKAHI I KOMO AKU MA KE ANO KAKAUOLELO NO KE KALANA
Ma ka Poakolu nei i hoopuka ae ai o....R. Buckland i ka papainoa ....na moho holo luna kalana o na ...mawaho ae o Oahu. No ke ka-...Oahu nei, he umi ia mahope o ... e ae ka i haawiia no na ... e hookomo mai ai i ka lakou mau palapala. Ma ka Poakolu nei i ...aku ai o Moses K Nakuina i...palapala moho holo kuokoa no ...Kakauolelo Kalana no ke ...o Oahu.
E...ka papainoa holo balota o ... mawaho ae o Oahu nei:
KALANA O HAWAII HIKINA.
N...-Blascow, Charles R. G...Desha, Stephen L. (Kiwini); H...E. N; Lalakea, T. Kanamu; ...W.H.; Lyman, Eugene H. ...Makekau, R.H.; Palau, J.; ...W.G.; Vierra, Joseph (Keo...
Makai Nui-Andrews, L.A.; Keola-William Manaole.
Kakauolelo Kalana me Kakau Kope - Lyman, Norman K.
Luna Hooia-Ryan, T.J.; Wilfong, N....
Luna Helu me Ohi Auhau-Edmonds, Wm. E. (Ekimana); Williams, Geo H. (Keoki Wiliawa).
Loio Apana-Smith, John U. (Kamika Loihi); Smith, W.H. (Kamika Pokole)
Puuku-Lyman, Rufus A. (Lupe); ..., Charles A. (Puuku Banako).
Ana Aina-Cook, Thos. E.
KALANA O HAWAII KOMOHANA
Na Lunakiai- Hewett, Geo. C. (Keoki...); Hind, Robt. (Lope Haina); Keawehaku, J.H.K.; Kekaula, J.K.; Ke-...J.W.; Lazaro, S. (Lakalo) Ma...,Jno. A. (Keoni Kaimana); Paakiki, Z; Pae, D.W. (Nahele); Woods, Jos. F. (Palani).
Makai Nui-Kamauoha, Geo.P.; Makahaluoa, Robert.
Kakauolelo Kalana me Kakau Kope-Pua, S.K.
Luna Hooia--Alawa, David; Nahale, J.K.
Luna Helu me Ohi Auhau--Holstein, H.L. (Linekona); McDougall, W.P. (Wila Makukala).
Lolo Apana--Maydwell, Guy F. (Medewell)
Puuku--Kaelemakule, Jno.
Ana Aina--Namauu, Dan. P.
KALANA O MAUI
Lunakiai--Cornwell, W.J., Jr. (Pila Konuela, Opio); Hayselden, A.N. (Kikaha Opio); Hihio, J.K.; Iosepa, J.K; Kauimakaole, G.P.; King, W.H. (Wile Kini), Kookoo, C.L.; Lyons, T.B. (Beni Laiana); Meyer, Theo. T. (Kiako Maea); Pogue, W. F. (Pokue).
Makai Nui--Baldwin, L.M. (Mane Balauwina); White, William (Bila Waika)
Kakauolelo Kalana me Kakau Kope--Kahaulelio, D. H.; Morton, David (Kawika Mokana).
Luna Hooia--Crook, L.R. (Kaluka); McKay, W.A. (Ma-ke)
Luna Helu me Ohi Auhau--Kahaulelio, D.K.; Robinson. W.T. (Wie Loakana)
Loio Apana--Aluli, Noa W. (Noa-lii-...) Richardson, John (Keoni Likikini).
Puuku--Cockett, Patrick (Pia): Wit...F. (Kenemaka).
Ana Aina--Howell, Hugh (Haowala); Kahookele, J.K.
KALANA O KAUAI
Na Lunakiai--Apolo, J.K.; Fairchild, George H; Gay. Francis; Leleiwi, J.B. ...Mahikoa, Geo. W; Puuki, Robert;...M.A. Rice, Wm H.
Makai Nui--Coney, J.H.
Kakauolelo Kalana me Kakau Kope--Palmer, Edward.
Luna Hooia--Farley, J.K.
Luna Helu ame Ohi Auhau--Rice, C.A.
Loio Apana--Kaeo, S.K.; Willard, John D.
Puuku--Palmber, John A.
Hoike Make o Sepatemaba.
He kanaoano-kummaiwa ka heluna..o na make ma Honolulu nei iloko o ka mahina o Sepatemaba i hala iho la Penei iho ka maheleia ana ma na lahui: Hawaii 31; Pake 12; Iapana...; Pukiki 5 Beritania, 2; Amerika, 5; lahui e 3. Aia ka heluna nui o na make mawaena o ka poe mai ka 30 a ka makahiki he 15 ka heluna. Malalo o hookahi makahiki, he 14 a mai kanakolu a kanaka, he 12.
He elua mau make aohe he poe noho paa o ke kulanakauhale nei. He 10 ka nui o na kino i kahaia e na kauka, he 8 make i nanaia a he 11 nanaia e ke kiure koronero.
He 15 ka nui o na mare a he 44 hanau...i hoonaaia ma keia mahina iho nei.
Ua haalele mai o Miss Mileka Hoolapa i keia ola ana a hele aku la i ke ala hoi ole mai, ma ka la 4 o Okatoba, 1903. He kumuhula oia no Hawaii, ma Kohala Seminary. Ua hanauia oia ma Kahaluu, Kona Akau. Hawaii, i ka la...o Iulai, 1885, a make i ka la 4 o Okatoba 1903. Ua waiho iho oia he kaikuaana e auamo i ka luuluu ame ke kaumaha.
KOKOKE E PA-HU IAPANA
YOKOHAMA, Iapana, Oct. 2 --O na mea ano nui ma na nupepa o Iapana. ...na manao ikaika e pili ana i ke...ma Manakukuria. O na nupepa akahele, ke kai aku nei lakou i ke aupuni e hoomau aku i ke koi ana ia Rusia e hooko i kana mau olelopaa e pili ana i ka haalele ana mai ia Manakuria. Ua halawai ae nei na alii-kaua moana kamailio maluna o na mea e pili ana i ka hoolala kaua.
He nui o na Iapana kuonoono i haawi ae i kekahi kumuhana no ka hooulu ana i waihona kaua.
Hoopihaia na Oihana Paahana Ole
HUI KA PAPA OLA MA KO LAKOU HALAWAI
NOONOO AKAHELE IA KE KUMUHANA ILINA KUPAPAU
Ma ke kali loihi ana o ka Peresidena o ka Papa Ola, Kauka C.B. Cooper ame Kauka W.H. Mays ame Fred C. Smith no ka hiki ae o kekahi lala o ka Papa i lawa ai ke koramu no ka halawai ana, i ka auwina la o ka Poakolu nei, ua hoea mai la o Mr. E.C. Winston a o ka hoomaka aku ia no ia o na hana.
O Kauka J.C.B. Pratt ka luna kiekie oia kekahi i kimo pu mai iloko o keia halawai, me ke kakauolelo ame ke kakaupokole.
He noi na Kauka W.A. Schwallie o Pahala e hookohuia aku oia i Agena no ka Papa Ola no Pahala no ka mea wahi ana he hana nui ia i ko Pahala poe i ka manawa e make ai kekahi alaila e holo ia ana he kanakolu mile mai ka hele ana i Naalehu a hoi hou i Pahala no ke kii ana i palapala hoapono no ke kanu kupappau ana. A no ko Pahala poe hoi he kana-hakuma-malua mile a lakou e hele ai, no ka hele ana a hoi hou.
O ka Lunanui o ka Hui Hawaiian Agriculture Co. oia kekahi i komo kokua mai i keia noi a ma ka noonoo ana o ka Papa ua aponoia ke noi. o ka hookohu ana i keia kauka i agena no na make ame na hanau ame na mare.
Na Kauka W.H. Mays he hoike komike maluna o ke noi kukulu ilina ana no Kalihi. O ka hoike ame kona hele maoli ana a ike pono i ke kahua i manaoia no ka ilina ua loaa ka manao aole ia e hoopoino loa i ke ola o ka leulehu. He wahi aina uuku no ia nona ka hohonu o ewalu kapuai ke eliia a i pili kokoke aku hoi i ka mauna kahi e loaa ole ai ka manaolana no ke kukulu home ana.
Ua manaolana ka Peresidena e hele akahele no ka mea aia he ilina e ku nei iloko o ke kulanakauhale, a he ilina nunui hoi kekahi a aole ona makemake lehulehu loa na ilina liilii ma o a maanei. Ma ka noonoo ana ua hooholoia e waiho i ka hoike no ka noonoo hou ana.
O ka Papa Ninaninau Kauka ua hoike mai ia i kana hoike e kakoo ana i ke noi a Kauka J.C. Douglas no ka haawiia aku iaia i laikini lapaau a ua auohoia aku e like me ia i hoaiaiia mai a.
NA HOOPIHA MAKALUA
Ua hookohuia aku o Kauka W.H. Mays i lunanui no ka Halepule e hoomaka ana mai Okatoba 1 mai.
O Kauka C.A. Peterson ua hookohuia aku oia i kauka aupuni no na Apana o Koolauloa ame Koolaupoko, Oahu, e hoomaka ana mai Okatoba 1, mai.
O Kauka J.C. Douglass ua hookohuia aku oia i kauka aupuni no na Apana o Kona Akau ame ona Hema e hoomaka ana i Okatoba 1.
W.A. Naylor ua hookohuia aku oia W.A. Taylor ua hookohuia aku oia i luna haawi laau no ke keena o Honolulu, e hoomaka ana mai Okatoba 1 mai.
O Robert Kamakaea ua hookohuia aku oia i lunanana i'a no Honolulu.
O Geo. B. Schrader ua hookohuia aku oia i lunanana oia no na Apana o Wailuku ame Kahului, Maui.
KELA AME KEIA.
Ma ka noonoo ana ua aeia aku he hookahi misionari Moremona e makaikai ia Kalaupapa no kekahi mau ule pili i kana oihana aole hoi elua like me ke noi a ka leka a D.H. Madson.
Aponoia na hoike a ka lunanana ola ame ka lunanana paipu o Honolulu mahope iho o ka hoolohe ana i ua mau hoike ia.
O.D.S. Bowman ka lunanana oia o Hilo ua hoike mai oia no kana mau hana o ka mahina i hala.
Na Kauka L.E Cofer ka lunanui o ke kahua hoomalu he hoike no na ma'i o na aina Hikina.
MAI LOAA I KA EHAEHA!
"Hoomanawanui maoli no hoi kela wahine iloko o kona ma'i, aole i loheia aku oia e kaniuhu ana." He nui na manawa a kakou i lohe ai i keia mau huaolelo, a ua ulu koke ae ke aloha iloko o ko kakou puuwai no ka mea i loohia i ka nawaliwali. He mea oiaio, he nui ka poe ilokoo ka ehaeha--na kane ame na wahine o na makahiki like ole. Aka nae, e haawi aku kakou i ka mahalo ana i na hana holomua a ke akamai o keia au i ka hakoko ana aku me na ano ma'i like ole. He mea maikai no ia kakou ke auamo i ko kakou mau ehaeha me ka hoomanawanui, aka nae, aole anei he mea maikai ke auamo ole kakou i keia mau ehaeha? Ae, oia no, ina no nae e hiki ia kakou ke pale ae, a i ole, e hoopau loa ae i keia mau ehaeha. Oia ka mea e imiia nei i keia mau la i na mea e pili ana i na laau lapaau. I keia mau makahiki koke iho nei no i hoikeia ae ai ua loaa na laau lapaau maikai ma o ka ... noho ana ma ke ala e hoonuiia mai ai ka naauao, a ua nui a waiwai no hoi ka uku. O ka oi o na mea i loaa, oia no ka.
WAMPOLE'S PREPARATION
I ikeia a i laweia a puni ke ao holookoa. O kekahi mea maikai loa o keia laau, ua hiki loa i keia laau ke hoola i ka ma'i akepau, ame kekahi mau ma'i hooemi kino e ae. Ina o keia wale no ka mea hiki i keia laau ke hana, ua hiki loa oia ke kauia ma ka nana ekahi o na laau. He momona keia laau, he like me ka hone meli, a ua loaa iaia na mea hoonoono ai a hoola noi i like me ko ka Pure Cod Liver Oil, i loaa mai ai mai ke akepaa mai o ka i'a cod hou loa, ame ke Compound Syrup of Hemophosphites ame ka Extracts of ... and Wild Cherry. Ua hiki i keia laau ke pale aku i na anoano o ka ma'i iloko o ke koko, a hookaika hoi i ka kino onawaliwali. He laau hoonoono ai no hoi keia. he laau keia i kulike ma na mea apau i hoikeia aku nei. Hoomaka ka maikai i ka wa e hoomka ai e ai. "Aole oe e hoohoka ia." Loaa no keia laau ma na halekuai laau apau maanei a ma na wahi e ae.
Ola Laua a Elua!
HOIHOI HOU IA MAI KA MAKUAHINE AME KE KAIKAMAHINE ILOKO O KE OLA AME KA HAUOLI.
O NA HUAALE AKALA A KAUKA WILLIAMS NO KA POE HAIKEA KA MEA NANA I HOOPAKELE IA LAUA MAILOKO MAI O KE KULANA KUPILIKU ILOKO O KO LAUA OLA ANA.
"O wau ame ka'u kaikamahine. o maua ka i lawe i na huaale Akala a Kauka Williams no ka Poe Haikea a loaa ia maua ka hua o ka maikai." wahi a Mrs. William Casey o ke alanui Almy helu 11. Providence, R. I. "Ua loaa ka'u kaikamahine i ka ma'i wahine a ua noho mau iloko o ka ehaeha no kekahi manawa loihi."
Ua hoomaka mai kona kino e wiwi a ano haalulu me ka ono ole i ka ai, a e eha mau ana kona kua. Ua noho mau oia iloko o keia pilikia no kekahi mau makahiki loihi a hiki wale i kuu manawa i paipai aku ai iaia e lawe i na Huaale a Kauka Williams a mahope o ka ai ana i keia mau huaale a hoi hou mai la ke ola iloko ona. a ke noho nei iloko o ka hauoli i nahohia aku i ka wa i hala."
"No'u iho, ua emi ino maoli mai no kuu kino a ua lilo maoli no wau i pio na ka ma'i poniuniu a hikaka wale. Ua nawaliwali maoli no wau ua piliaiku, e eha mau ana kuu poo ame kuu kua a he pinepine ka manawa o'u e koiia ai e moe ma kahi moe no kekahi mau la."
"He elua kauka i lapaau mai ia'u aole nae he loaa iki o ka maha mau aka no kahi manawa wale no, a no keia mea ua loaa ka manao i kuu hoaloha aole e malele ana keia ano nawaliwali mai ia'u aku. A i ka manawa o'u i lohe ai i na Huaale Akala a Kauka Williams no ka Poe Haikea ua hoomaka iho la wau e lawe i kana mana hoola a mahope mai no o ka hoao ana ua loaa i'o mai la ia'u ka oluolu a o ko'u hoomau aku la no hoi ia a hiki i ka pau loa ana o ko'u ma'i."
Aohe he laau lapaau e ae e like me na Huaale Akala a Kauka Williams no ka Poe Haikea i oi aku o ka hoopomaikai i na wahine. O ko lakou mana hoola e hana koke no iloko o ke koko ino ame na aalolo, e hookaika ana i ke kino, hooponopono i na io paahana a hoihoi hou mai i ka ikaika, ina no ia he ma'i i paupauahoia e na kauka.
Ua hanaia keia ano huaale no na ma'i i ulu mailoko mai o ke koko inoino a i ole mai na aalolo nawaliwali ae. He hiki ia lakou ke hoola i na ma'i ano lolo, rumatika, nalulu o ke poo, ano haalulu, ke ano mahope iho o ka hoola ana ae mai ka ma'i la garipa mai, kapalili o ka puuwai, haikea a hohoma o ka helehelena ame na ma'i i loaa i na kane ame na wahine ame na ma'i like ole e pili ana i ke koko ino ame na aalolo nawaliwali.
Ke kuaiia nei ka Huaale Akala a Kauka Williams no ka Poe Haikea e ka poe kuai laau lapaau apau, a i leta ke loaa mai ke kumukuai kanalima keneta o ke poho eono poho no elua dala me ka hapalua, ma ke kauoha ana aku ia Dr. Williams Medicine Company, Schenectady, N.Y.
Huli Hoi na Kilipati i ka Home
HE EKOLU WALE NO I KOE IHO E HAUOLI I KO HAWAII NEI MAU PONO.
HE ELUA HANERI AME IWAKALUA ME ELUA I LAWEIA AKU E KA MOKU ISLEWORTH.
I ka hora eono o ke kakahiaka o ka Lapule nei'i holo aku ai ka moku Isleworth no na kai aku nei o ka Hema, a maluna ona he elua haneri ame iwakalua me elua poe Kilipaki no ko lakou huli hoi ana i ko lakou aina hanau o Tarawa, a o ke koena iho i hooholo e noho no i Hawaii nei he ekolu ko lakou nui.
O keia oe ekolu i noho ino la i Hawaii nei oia kekahi hapa o ka auna o Lahaina, Maui, a he elua no Ewa, wah a kekahi o lakou. "he nui na mea inu maani a ua lawa no nolu iho."
He nanau nui keia i ulu ae iwaena o na Kilipaki i na wa i hala ae, e ake ana e hookoia ko lakou makemake oia ko lakou hoi a noho i ka aina hanau mahope o ka haalele ana ilaila no iwakaluakumamalima makahiki i hala ae, a noho i Hawaii nei ma ka noho hana ana iloko o na mahiko.
O ka ninau puikaika i ulu ae iwaena o lakou oia no ka hiki ke loaa ia lakou ka ukumoku kupono e hiki ai lakou ke laweia e kekahi moku a ua komo pu mai no hoi ke Aupuni Pelekane e noho hoomalu nei i kela mau aina liilii o ka Moana Pakipika ame ka Makua H. Binamu.
I ka Poaono iho ua hookomo mai la ke Kinau iloko o Kou me na Kilipaki o Lahaina malalo o ka hooponopono ana a Kale Isaia ko lakou alakai o ka oihana misionari iwaena o lakou. he kanawalu ko lakou nui a ua piha me na manao hauoli o a hookoia o ka iini i upu nui ia no ka hoi i ka aina hanau.
Mai kekahi poe mai o Lahaina ua hoiliiliia he $856.70 a mailoko mai o keia huina nui he $237.25 i hooiliiliia e kekahi mea hookahi, a o ka haahaa loa he $6.05.
Aole no i holopono na mea apau e pili ana i na ukumoku no ka lawe ana na Kilipaki apau, a ma ka auwina la o ka Poaono i pau pono ai na hemahema i kulike ai me ka makemake o na alii o ka moku Isleworth, a ma ke kakahiaka o ke Sabati i kaha aku ai ua moku nei no ke alanui o na Hema.
Mamua o ka holo ana na kamanaia ae kekahi mau wahi o ka moku i wahi kupono no na ohua, a e holo ana ka moku a ku mua i Tarawa kahi o ke Kanikela Pelekane e noho nei a malaila paha ka hapanui o na Kilipaki e hookahua ai i ko lakou mau home.
Ma keia huakai ua hoi u aku o Kale Isaia ka Misionari.
HOPULA NO KA HOOPAE MALU
KAPALAKIKO. Oct. 3--O.J.F. Arondez. he kanikela ma Batavia a he ohua e huli hoi mai ana maluna o ka Nipon Maru. ua hoooia maanei kona lele ana mai no ke apuka ana i ka huina o $15,000.
Ma Ke Kauoha
KUAHAUA KOHO BALOTA
OIAI, ma ke Kanawai 31 o ke kau kumau o ka Ahaolelo o ka Panalaau o Hawaii ua haawiia mai ke kuleana e maiamaia kekahi kau koho balota ma ka la ekolu (3) o Novemaba, A.D. 1903, no ke koho ana i na Luna Kalana, a iloko hoi o kanaono ia mamua o ka la ekolu (3) o Novemaba, a. D. 1903, e hoopuka aku ai ke Kiaaina i kekahi kuahaua no ua kau koho balota la: ANO, NOLAILA, i kulike ai me ia, OWAU O SANFORD B. DOLE, KAAINA O KA PANALAAU O HAWAII, ma keia ke hoolaha aku nei e malama ia i kau koho balota kuikawa no na Luna Kalana o na Kalana like ole o ka Panalaau o Hawaii, m ka Poalua, ka la ekolu (3) o Novemaba, A.D. 1903, mawaena o na hora 8 A.M. ame 5 P.M., iloko o na Kalana pakahi a puni ka Panalaau, a koe ke kaiana o Kalawao ame Waikolu, iloko o ka Mokupuni o Molokai.
O na Kalana, oia keia malalo iho: KALANA O OAHU: Ka Mokupuni o Oahu ame na mokupuni e ae apau o ka Panalaau i komo ole maloko o kekahi kalana.
KALANA O MAUI: Na Mokupuni o Maui, Molokai, Lanai ame Kahoolawe me na Mokupuni e ae apau e moe ana maloko o ekolu mile ana moana mai ko lakou mau kapakai aku, a koe no nae kela hapa o ka Mokupuni o Molokai i maopopoia o Kalaupapa, Kalawao ame Waikolu.
KALANA O HAWAII KOMOHANA:
O na Apana o Kau, Kohala Akau, Kohala Hema, Kona akau ame Kona Hema, maluna o ka Mokupuni o Hawaii ame na Mokupuni e ae apau e moe ana maloko o ekolu mile ana moana mai ko lakou mau kapakai aku.
KALANA O HAWAII HIKINA: O na Apana o ilo, una ame Hamakua, maluna o ka Mokupuni o Hawaii, ame na Mokupuni e ae apau e moe ana maloko o eono mile ana moana mai ko lakou mau kapakai aku.
KALANA O KAUAI: O na Mokupuni o Kauai ame Niihau, ame na Mokupuni e ae apau e moe ana maloko o ekolu mile ana moana mai ko laua mau kapakai aku.
Na Luna Kalana e kohoia aku ana:
NO KE KALANA O OAHU.
Ehiku Lumakiai, he elua e kohoia mai ka Apana Lunamakaainana Eha mai, elua mai ka Apana Lunamakaainana Elima mai, a ekolu e koho laula ia mai ke Kalana ae:
Luna Makai, oia ka Luna Koronero ma ke kulana;
Kakauolelo o ke Kalana, oia ka Luna Kakau Kope ma ke kulana;
Luna Hooia;
Luna Helu me Ohi Auhau;
Loio Apana;
Puuku, oia ka Luna Ohi Auhau Laikini ma ke kulana;
Ana Aina.
NO NA KALANA PAKAHI O MAUI, HAWAII HEMA, HAWAII HIKINA AME KAUAI.
Elima Lunakiai;
Luna Makai, oia ka Luna Koronero ma ke kulana; Kakauolelo o ke Kalana, oia ka Luna Kakau Kope ma ke kulana;
Luna Hooia;
Luna Helu me Ohi Auhau;
Loio Apana;
Puuku, oia ka Luna Ohi Auhau Laikini ma ke kulana;
Ana Aina.
O na Mahele Hoopaainoa, oia keia malalo iho:
APANA EKAHI.
Puna, ilo ame Hamakua, Mokupuni o Hawaii.
Mahele Ekahi--O keia wahi apau o Puna koe o Keaau ame Olaa.
Mahele Elua--Na aina o Keaau ame Olaa
Mahele Ekolu--Kela hapa o Hilo e moe ana mawaena o una ame ke alanui Ponahawai ame ke alanui ame ka laina e moe la a hiki i ke kai.
Mahele Eha--O keia hapa apau o Hilo e moe la mawaena o ka Mahele Ekolu ame ke Kahawai o Honolii.
Mahele Elima--Keia hapa o Hilo e moe la mawaena o ke Kahawai o Honolii ameka aina o Makahanaloa.
Mahele Eono--keia hapa o Hilo e moe la mawaena o ka Mahele Elima ame lalo o ke Awawa o Waikaumalo
Mahele Ehiku--Kela hapa o ka Apana Koho Ekahi e moe la mawaena o ka Mahele Eono ame lalo o ke Awawa o Kaula.
Mahele Ewalu--keia hapa o ka Apana Koho Ekahi e moe la mawaena o ka Mahele Ehiku ame ka aina o Kalopa.
Mahele Eiwa--Keia hapa o ka Apana Koho Ekahi e moe la mawaena o ka Mahele Ewalu ame lalo o ke Awawa o Malananae.
Mahele Umi--Keia hapa o ka Apana koho Ekahi e moe la mawaena o ka Mahele Eiwa ame Kohala.
APANA ELUA.
Kohala, Kona ame Kau, Mokupuni o Hawaii.
Mahele Ekahi--Kohala Akau.
Mahele Elua--Kohala Hema.
Mahele Ekolu--Keia hapa o Kona akau e moe la ma ka aoao akau o ka palena akau o Holualoa ame ka laina e holo ia mai ke kihi akau o Holualoa a hiki i ke kihi hema o Puuanahulu.
Mahele Eha--Keia hapa o ka Apana koho elua e hoopuniia la e ka Mahele Ekolu. Hamakua. Kau, ka palena o Keauou mai Kau a hiki i Honaunau ame ka palena akau o Honaunau a hiki i ke kai.
Mahele Elima--Keia hapa o Kona Hema e moe la mawaena o Keei ame Olelomoana.
Mahele Eono--Keia hapa o Kona Hema e moe la mawaena o ka Mahele Elima ame Kau.
Mahele Ehiku--Keia hapa o Kau e moe la mawaena o Kona Hema a me Punaluu.
Mahele Ewalu--Ka hapa i koe o Kau.
APANA EKOLU.
Na Mokupuni o Maui, Molokai, Lanai ame Kahoolawe.
Mahele Elua--keia hapa o ka Mokupuni o Molokai, koe o Kalaupapa, Kalawao ame Waikolu.
Mahle Ekolu--Keia hapa komohana o Maui e moe ia mawaena o na aina o Waikapu ame Honokawai.
Mahele Eha--Keia hapa komohana o Hanakaoo ame Waihee a i ikeia o Kaanapali.
Mahele Elima--Mokupuni o Lanai.
Mahele Eono--Keia hapa o ka Apana o Wailuku e moe komohana ia a me ke komohana akau o ka laina e holo ia mai ka waha mai o ke kahawai o Wailuku ma ka aoao hema ma na uuone a hiki i ke Awa o Maalaea huiia me ka Mokupuni o Kahoolawe.
Mahele Ehiku--Keia hapa o ka Apana o Wailuku i apoia e ka Mahele Eono, na aina o Pulehunui, Keaiiaiinu, Kailua, Hokuula ame Hamakuapoko ame ke kai.
Mahele Ewalu--Keia hapa apau o Kula, Maui Hikina, e moe komohana la ma ka laina e holo ia mai Honuaula a hiki i ka palena akau e Pulehunui ma ka laina o na puu a elua, Puu o Kali ame Puu o Koha.
Mahele Eiwa--Ka hapa i koe o Kula ame keia haa o Mahakualoa e moe koohana-hema la o ke Awawa o Maliko, a mauka e ke Alanui e holo ana mai Kaluanui a hiki i ka Halepaahao o Makawao ame ka laina e moe loa ia.
Mahele Umi--Ka hapa i koe o Hamakuapoko ame keia hapa o Hamakualoa e moe komohana ia o ke Kahawai o Kahalehaku.
Mahele Umi-kumamakahi--Keia hapa o Maui Hikina e moe la mawaena o na Kahawai o Halehaku ame Opuloa.
Mahele umi-kumamalua--Keia hapa o Maui Hikina e moe la mawaena o na Kahawai o Opuloa ame Kapaula.
Mahele Umi-kumamakolu--Keia hapa apau o Maui Hikina e moe la mawaena o ka Mahele Umi-kumamalua ame Kipahulu.
Mahele Umi-kumamaha--Kipahulu a me Kaupo.
Mahele Umi-kumamamalima--Keia hapa o Maui Hikina e moe la mawaena o ka Mahele Umi-kumamaha ame na Mahele Ewalu ame Eiwa huiia me Kahikinui ame Honuaula.
APANA EHA.
O keia hapa apau o ka Mokupuni o Oahu e moe hikina ana ame hema o ke Alanui Nuuanu ame ka laina e moe loihi ana malaila a ka Pali o Nuuanu a hiki i ka Lae o Mokapu.
Mahele Ekahi--Keia hapa apau o ka Apana Koho i oleloia e apo ia i ka Apana o Honolulu, e moe hikina ana ka laina e holo ana mai ka uwapo loihi o Ala Moana a hiki i ka huina akau o na Alanui Moi ame Punahou,--o ka hoakaka oiaio, oia ka Akau 30* 30' Hikina holo ma ke Alanui Punahou a hiki i ka hoomaka ana o ke Alaloa o Manoa; a malila aku ma ka aoao mauka holo ma ke kae komohana o ke Awawa o Manoa a hiki i ka piko o ua kae ia.
Mahele Elua--Keia hapa apau o ka apana i oleloia a e moe la mawaena o ka palena komohana o ka Mahele Ekahi ame ka laina e holo ana mai kahakai ma ke Alanui Sheridan, Alanui hou o Piikoi i hoomoeia iho nei ame Alanui Piikoi, a malaila aku ma ka palena komohana o na aina o Lunalilo Home a hiki i ke kihi hema o Kalawahine, a ma ka palena hikina o Kalawahine holo a hiki i ka hui ana o ka aoao komohana o ka Mahele Ekahi ma ka maka aneane 1400 kapuai mauka o Tantalus.
Mahele Ekolu--Keia hapa apau o ka Apana i oleloia i apoia e na palena komohana o na Mahele Ekahi, Elua ame Ewalu, na Alanui Nuuanu ame Kula ame ka laina e holo ana mai ka huli o na Alanui Kula ame Puowaina a hiki i ka pahu hae kahiko iluna o Puowaina a me ka piko o ke Kuahiwi o Konahuanui.
Mahele Eha--Keia hapa apau o ka Apana i oleloia i apoia e ka Mahele Ekolu ame Ewalu a e na Alanui Beretania ame Nuuanu.
Mahele Elima--Keia hapa apau o ka Apana i oleloia i apoia e ka Mahele Ewalu ame na Alanui Beretania. Puowaina Moi ame Mililani ame ke kuapanalu.
Mahele Eono--Keia hapa apau o ka Apana i oleloia i apoia e na Alanui Mililani. Moi, Puowaina. Beretania ame Nuuanu ame ke Awa-kumoku.
Mahele Ehiku--Keia hapa apau loa o ka Apana i oleloia e moe la mawaho o ka Apana o Honolulu.
Mahele Ewalu--Keia hapa apau o ka Apana i oleloia e moe la mawaena o ka palena komohana o ka Mahele Elua ame ka laina e holo ana mai kahakai mai ma na Alanui Hema. Moi. ame Alapai, a ma'i ke poo mai o ke Alanui Alapai a huli i ka pahu hae kahiko iluna o Puowaina malaila aku holo ma ke kae hikina o ke Awawa o Pauoa a hiki i ka hui ana i ka laina komohana o ka Mahele Elua ma ka maka makai koke iho o ke kuamoo o ke kualapa ma ke kumu o ka puu o Tantalus.
APANA ELIMA.
Keia hapa apau loa o ka Mokupuni o Oahu e moe la ma ke komohana ame ka akau o ke Alanui Nuuanu ame ka laina e moe lohi ia mailaila aku a ka Pali o Nuuanu a hiki i ka lae o Mokapu.
Mahele Ekahi--Keia Apana Hookolokolo ame Ohi Auhau o Koolaupoko e moe ia ma ke komhana ame ka akau o ka laina e moe ana mai ka Pali o Nuuanu a hiki i ka Lae o Mokapu.
Mahele Elua--Ka Apana Hookolokolo ame Ohi Auhau o Koolauloa.
Mahele Ekolu--Ka Apana Hookolokolo ame Ohi Auhau o Waialua.
Mahele Ekolu--Ka Apana Hookolokolo ame Ohi Auhau o Waialua.
Mahele Eha--Ka Apana Hookolokolo ame Ohi Auhau o Waianae.
Mahele Elima--Keia hapa o ka Apana Hookolokolo ame Ohi Auhau o Ewa, , huiia na aina o hoaeae ame Honouliuli.
Mahele Eono--Ka hapa apau i koe o ka Apana Hookolokolo ame Ohi Auhau o Ewa.
Mahele Ehiku--Keia hapa apau o Honolulu a o Kona hoi e moe ia ma ka aoao makai o ke Alanui Moi mai ka laina Ewa mai a hiki i ka uwapo o ke Alanui Moi, ame ka aoao mauka o ke Alanui i oleloia mai ka laina Ewa mai a hiki i ke Alanui ... o ke Awawa o Kalihi.
Mahele Ewalu--Keia hapa apau o Honolulu a o Kona hoi, e moe la mauka o ke Alanui Moi mai ke Alanui nui iuka o ke Awawa o Kalihi a hiki i ke Alanui Liliha, ame ka laina e moe la mai ke poo mai e moe loihi ia o ka laina o ke Alanui Judd, malaila aku a holo ma ke kualapa e waiho ia m ka aoao komohana o ke Awawa o Nuuanu.
Mahele Eiwa--Keia hapa o Honolulu a o Komohana moe ia mawaena o ka Mahele Ewalu ame ke Alanui Nuuanu a ma ka aoao mauka o ka laina e moe la ma Alanui Kula, ke Kahawai o Nuuanu ame Alanui Beretania.
Mahele Umi--Keia hapa o Honolulu a o Kona hoi i apoia e na Alanui Moi, Liliha ame Kula, ke Kahawai o Nuuanu, na Alanui Beretaia ame Nuuanu ame ke Awakumoku.
APANA EONO.
Na Mokupuni o Kauai ame Niihau.
Mahele Ekahi--Mokupuni o Niihau.
Mahele Elua--Keia hapa o ka Apana o Waimea e moe ana mai ka Mahele Ekolu a hiki i ka Lae o Puanaaua.
Mahele Ekolu--Keia hapa o ka Apana o Waimea e moe ana mai Hanapepe a hiki i ka laina mawaena o Waimea ame ka Mahiko o Kekaha e moe loa ana ma ka laina moe loihi o ka palena i oleloia a hiki i ke kai.
Mahele Eha--mai Kalaheo mai a pau pu me Kalaheo i oleloia, a hiki i Hanapepe a pau pu me Hanapepe.
Mahele Elima--ka Apana o Koloa mai kona huina me Lihue aku a hiki i ka aina o Lawai a pau pu me ua aina la i oleloia.
Mahele Eono--Ka Apana o Lihue.
Mahele Ehiku--E oe ana mai na aina mai o Papaa a hiki i ka aina o Wailua a pau pu me ka aina o Wailua i oleloia.
Mahele Ewalu--E moe ana mai ka Muliwai o Kalihiwai a hiki i ka aina o Papaa a pau pu m Papaa i oleloia.
Mahele Eiwa--e moe ana mai ka Muliwai o Kalihiwai a hiki i ka palena akau o ka Apana o Waimea.
I HOIKE NO KEIA, KE KAU NEI au i ko'u pulima ame ka hoopili pu ana i ke Sila o ke Panalaau o Hawaii. Hanaia ma ka Hale Mana Hooko ma Honolulu i keia la 31 o Augae, A.D. 1903.
SANFORD B. DOLE.
Na ke Kiaaina,
G.R. CARTER,
Kakauolelo o ka Panalaau.
MAI AE E PAA LOIHI KE KUNU I KA BEBE--Aohe he mea e hiki ke hooi ae i kou manao inoino mahope o kou ike ana i kekahi bebe e noke ana i ke kunu, ame ka maka'u i ka haawi ana aku i ka laau laaau au i manao ai he kupono ole. O ka poe nana i hana ka Laau Kunu a CHAMBERLAIN, ke olelopaa aku nei lakou aole keia laau i hoohuiia me kekahi ano mea okoa e ae e like me ka opiuma a pela wale aku Ua hiki i na makuahine ke haawi i kela laau i ka lakou mau kamaiki me ka hopohopo ole. E loaa koke no ka oluolu a he maalahi ma na ano apau. E loaa no ke ola me ka hikiwawe. Na Benson, Smith & Co., na agena kuai kukaa.
HOIKE KULA SABATI.
Ua malamaia ka hoike Hapaha o na Apana Kula Sabati o Koolau me ke kokua pu ana mai o ke Kula o Kapaa ma ka luakini o Anahola i ke Sabati la 4 o Oct., 1903, ma ka hoomalu ana a na Kahu Kula Sabati apana Geo. W. Mahikoa ame C.K Haae; hoomaka na hana i ka hora 11a.m. ma ke mele ana me ka pule, a W. Huddy. Na kula i hiki mai, Kapaa, Anahola. Koolau. Kilauea ame Kalihiwai , himeni hui 190 Hoku Ao Nani, hoike a na Kahu I.K. Kaauwai ame J. Aiu no na mea pili Ekalesia. J.K. Apolo no ka Ahahui Opiopio, P.M. Castro no na hoike Elele.
Na ke kula o Kilauea i wehe mua i na hana o ka la, ka nui o na haumana 9 manawa ma ke kahua 12 minute pau ia. Kula o Anahola Papa o na Pokii, huina haumana 23, manawa 7 minute, i alakaiia e Malina r. Papa o na Opio ame na Makua uina haumana 16, manawa 12 minute, i alakaiia e P.M. Castro, malamaia ka lulu na mea i loaa $7.10. himeni hui 233 Hoku Ao Nani, kua o Kalihiwai, huina haumana 15 manawa 9 minute i alakaiia o Miss Alice Mahikoa, kula o Koolau huina haumana 13 manawa 10 minute, i alakaiia e Mrs. E. Huddy, kula o Kapaa ko lakou nui i manawa 12 minute, i alakaiia e C.K. Haae, a o ka hope keia o na kula i hoike ma keia la, himeni hui. 172 Hoku Ao konoia o S. Kanewanui, ame Tom. Onokea e haawi mai i mau manao paipai na ke Kahu Kula Sabati Ni he mau hoolaha pili i na Kula Sabati, heluheluia ka Moolelo o ka la e like ae la me ia maluna, o ka nui o na haumana i hana ma keia la 83, hui me na Luna nui na Kahu 2, na makaikai 57 loaa ka huina auau 145, manawa i hanaia e na Kula 30 minute, he mau manao paipai mai ke Kahu Kula Sabati Apana o Koolau, a nana no e malamaia ka hoike Makahiki o na apana Kula Sabati o Koolau i ke Sabati mua o January 1904 ma ka luakini o Kilauea. he mau makana kekahi e haawiia ana ma ia ia no na kula oi, a ua hamama ka ipuka o keia la hoike no na kula e ae ke komo mai aponoia ka moolelo na Mr. Pukalo i noi mai e hookomoia ka moolelo iloo o ka Nupepa Kuokoa ame Hoaloha, aponoia, mahope oia ua malamaia he analoa haipule no ka bebe a mr. ame Mrs. John Koani Jr. i haalele mai i keia oia ana, a ua kohoia o S. Kanewanui i komike ma ka aoao o na Kula Sabati i komite haku hoalohaloha no ke kamaiki i haalele mai a hookuu na hana ma ke mele ana ma ka aoao 48 Hoku Ao, me ka pule a J. Aiu.
GEO. W. MAHIKOA,
K.K.S. A Kakauolelo
Anahola. Oct. 4 1903
HOOLAA LUAKINI
E hoolaa ana ka luakini o Kaalohiokamalamalama o Honopau. Kuelo, Maui, T.H. o na ekalesia i huiia o ka Hoomana Naauao, ma ka la 29 o Nov., 1903, no Iehova Sabaota Ke alii o na 'lii ame ka Haku o na Haku.
E malama pu ia ana he Hoike kula Euanelio ma ia la e na Kula Euanelio o na ekalesia i huiia a e makaukau pono na kumu ame na haumana i ka lakou hana ma ia la.
Me ka mahalo,
REV. J. E. KEKIPI.
Kahu o na ekalesia i huiia o Pauwela Maui. T.H. Hanaia ma ka Hale Kahu o Kaolinookamalamalama, ma Oct. 17, 1903.