Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 38, 18 September 1903 — KO'U MANAO AKEA. [ARTICLE]
KO'U MANAO AKEA.
Eia mai ka leo o ke aloha. ka leo o ke ola. ka leo o ka pono e pono'i.'a e -mallu mai. Ke kokoke mai nei k.a wa o kakou e koho baiota ai i na Luna Nui o ke Kalana, Taona, Kulanakauhale 0 ka Teritori mai Hawaii a hiki i Niihau. 1. Mai koho i na haole, i oilikia kakou i na haole, ka mea a Vanekoua 1 a'o aku ai ia Kamehameha I. "Mai hoolaka oe i ka haole, ina iho ka haole la he hoomakaulii aina, he puni kaua a ©ela aku." 2. H® poe hoopunipuni i Amerika Huipuia, "Ke noho naaupo la no ka lahui Hawaii. ke ai kanaka la, a Dela aku." Nolaila mal koho iki, mal koho nui i na haole. 3. Na lakou no ka oielo, "Aole kaua- ! lima na makahiki 1 koe pau loa na kanaka Hawaii i ka make, aole koe hooKahL" Kupaianaha no ka lawe mai i ka olelo a ke Akua ia kakou, a a'o mal no» a hooiloilo mal no. 4. He poe kipl me ka hoohui aina. Noiaila, mai puni i ka mali leo a ua poe kipi nei (haole) e koho iho i kou io kou 'koko, kou iwi i hoonaauao ia e noho pono ana me ke aloha i kona Laliui. Mai koho i ke kanaka haiki a o!oH o kahl lke omllumllu o holo oono ole kana mau hana. B koho i ke kanak.a naauao a loea i hilihaiia e ka poe kuonoono o ka aina. Aka nae, o ka lokahi oia ko kakou lanakila, o ke kue-e oia ko kakou Hamabaga. Me ka mahalo, S. H. P. KAL-AWAIAOPUNA. (O keia maluna ae ka manao akea 1 hoopukaia iloko o ke "Aloha Aina" o Sept. 12, 1903, a aole io i kanamai ka "wlwi o ka manao akēa o keia keonima~ na o ke a*o ana i ka Liahui, ana hoi \ manaoio ai e pomalkal ana ka liahui a holomua iloko o ka maluhia. Ke manao nel ke Kuokoa ua kuio kela hoike manao aua olai ao\e ola l hu-na i kona inoa. a o ke kumu nui o kona manao akea. oia k& papa ana i kit Lahui aoie e koho i na haole ma keia kau koho balota luna aupuni kalana, eia nae e aho iki paha ia aole nae o kaawale aku mai ke apo aku o na haawina moowini, aka o ka oi ioa aku 0 ka moowini loa a haiki oia na kumu c kakoo ana i keia manao naniku. Ma ke ktftnu akahi, o kekahi manao t»ookela loa ia o ka maikai ka hoomakauili aōle o ka uhauha wale, eia ke hooheneheneia mal nei ka haoie no ka hoomakaulii aina, a no ia kumu «ole pono ē koho ia īakou. Ke tnanas noi ke Kuokoa, e pono ke kanaka e hoomakaulii ma na mea aoau, mai na pono pili i >ke kino a ka pono waiwai \ewa a walwal paa e laa na aina, He pono i ke kanaka Hawaii ke hoomakanlU e ilke me ka ka haoie i hoomakaulii ai a aoie no he kanawai e nnna ana a paniku i ke kanaka Hawaii no keia mea he hoomakauiii. O ka hoomakauiii oia ka malama akaheie ana me ka pakiko i na loaa i loaa niai he mau ioaa no nae i loaa mni maloko o ke alanui maikai, a o na loaa 1 loaa hewa mai aole ia i heluia iloko 0 ka haawina hoomakauUl oiai ua Mlelo mua mal ka Buke Nui, "ao\e o na waiwai loaa hewa ka mea e *iomaikai ai. a oiai o ka hoomakaulli aia , wale no kona kupono i na waiwai 1 ! hvt»i pono mai. . | He rula maikai loa keia na ke ka- I nnka e malama ai a ua a'o io no o Vanekoua ia I ro ka hoomakauiii a mai mai*tai loa ina i hoomakaulii na Hawaii eia nae aole he oWo a Vanekoua i ka Na'l Auuuni "mai hoolaka." na keia keonlmana wale ae no keia "hoolana»" l'a manao na kanaka o ka hoomakauiii he aihue la, Ke kumu I ulu ma! al keia manao hoino wale i ka "aihue aina;** aole kela he Ku puie ana 1 oa haole apau olai ua loaa no ka ma^eo'o 1 ke Kuokoa ala no he mau nana poholalo kekahl i hanaia e kekahi ro« haole e llke no me ka poholalo o kekahi poe Oiwi Hawaii e hana nei a hiki l kela manawa a ke Kuokoa e manao nei e pono kau Uke ia kela ano .naiuna. o ke kanaka e hana io ana ma k»i t>oh«vlalo mai ka haole a ke kanaka Hawai { . Ma keia wahi. ke kau ieo aku makou, aole i hewa ka haote no ka lnKunakauili a aoie oia k« kumu e kohn o!e ai i ka haole e Uk<e me Iwwa ole o kekahl mea e ae iu& ola e makaulii atna ana s & he manao xviwt moowini ioa ta o ka niaiuo ana o ka hoomakauUi oia kekahi kumo kuoono e koho ai i ka haole, a ina maluna o ka hoomakAUlil k*kn*ii kuoono o:*» * koho ai i ka haole, aJdi,;\, ke t»ane t»ei k* Kuokoa ala no he ;nau Hawali © kupono ole o kohola no ka «m« he poe hoomal»uiU lakou. O kekahi kuhlhewa nui o kela makamaka oia ka kaua»"' K° h<«w oialo nei makou ua a'o U> no o koua ia Kamehameha I* nae i «Oelo o Vanekoua t ka »uni kaua o ka **ae4e, Mai hea mmk la i loaa ai ka lanei me« haule a i ote mal lika waie
ae no PAha? Aoie keia e hoole ana i k« kaiia o ka haole. aka, o kx makou e kal'ele nei aole i a"o a o!slo o Vaae>;koua i k& "pur.i kaua o ka bacl?.' j Wa keia kt»ma akahl makeu e b«<iki l'nel I keia trehewehe ano, aole n> ka • manao aoa he va paio kaUialna keia. hjse kuniu o ke komo oaio ana aka he | vke m&oli ibo no o ko niakou iana- . I manao I ka malk&i ole o keia ano a o 'lana, aka, e hoomaa aka ana rnakou i ;'ka wehewehe ana a ku-e i na kamu liho i koe ma na helu e Mki mai tna o '.rke Kilohana no ka hoomi.amalama ana ha kakou Hawali 1 kulike ai me na a"o naauao a ka Elele Lahui o ka TsrHori 0 Hawaii. ke KekiaUi Ka'aniananie. Noiaila o ka makou e kau leo akū ne« 1 ka Lahui aole ia o ka leo o ke aloha* aole ia o ka ieo o ke ola, a aohe no ia ' o ka leo o ka pono o ke koho ole i Va haole mamuil o ke kumu i hoikeia maluna, aka he hana hoomakuahana a hoinoino maluhia a i ka. holomua o Hawaii, a hoolokahi like ole i ka noho lokahi ana o ke kanaka Hawaii ame ka haoie, he haawina kupono ole e okomoia iioko o ka hanauna hou 0 Hawali nei. Ma kekahi aoao, ke kakoo nei ke Kuokoa i keia kumu "aole e koho i ka haoie" aoie i na haole apau, a aole no |na kumu i wehewehe mua ia ae n&*, aole no ka ninau pili HI, oiai, o ka ma- j nao a'o paa ia o ke Kuokoa "he hookahi ka haole ame ke kanaka Hawaii 1 kon a maka a i kona uhane," aka, o ke kalele nui o ko makou manao oia j ke koho ole i ka haole aole ona maIkaukau. aole naauao, aole hooaololei 1 ma kana mau hana, makee ole i ka nono o ha'L j Ma keia ke paipai hut nel ke Kuokoa aole io e koho i ua haole la a heaha no hoi kau e koho wale aku ai no I kekahi Oiwl Hawaii ponoi Ina ua loaa keia mau haawina epaepa a keia haoie i hoikeia ae la iloko o keia Hawaii. Nolaila he mea maikai I ka Lahui e kau i ka maka maluna o ke kanaka kupono nona na i haawina maikai apau me ka nana ole ae Ina he haole oia a he kanaka Hawaii paha.E koho i Oiwi Hawaiil E j koho i haole'. j