Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 33, 14 ʻAukake 1903 — Aole o Hawaii ke Kahua ikaika o ka Hoomana Katolika e ku nei [ARTICLE]

Aole o Hawaii ke Kahua ikaika o ka Hoomana Katolika e ku nei

O keia maluna ae ka pane a ka "Friend" (Hoaloha;. he nupepa namu puka mahina na ka Fapa Hawaii, e pili ana i ka papanelu o na hoahanau kakolika iloko o Hawaii e like *i;e ka lioike laula ana a ka Makua Vn!et:ne o ka Hoomana Kakolika nia lee akea, e i ana: "aia he n?,G'JO hoahanau kakolika iloko o Hawaii Paeaina." Ma ka hoonohonoho ana ua hoike ae oia aia he hapalua o ka heluna o na kanaka Hawaii he poe hoahanau kakolika lakou, a o kekahi hapa aku i koe aia iloko o na hoomana Hoole Pope ame Moremona. A aia he umi a umi-kumamalua kaukani hoahanau Pukiki iloko o ua hoomana nei. Ma na huahelu hope aia he wahi hemahema, no ka mea, aneane e pau loa na Pukiki he poe hoahanau wale no a ma ke kau helu kanaka o ka 1900 1 hala ua ikeia he 15,675 Pukiki iloko o ka Paeaina.

A he mea ano maopopo no ia o «a hapanui o na Pukiki i lianau maoli iloko o Hawaii, i hoonaauaoia ma ka oieio haole a loaa na ano maikai o ke au naauao, ua hemo lakou mai na kuiana hoomana kakolika mai.

O ka pii mahuahua ana o ka heluna hoahanau kakolika hie pii mahuahua ana ia o na makahiki h«i kanakolu i hala, a o ia ano ua ku-e loa ia 1 ka pii laulaha ae o ke ano Kakolika iloko o ka manao o ka lehulehu oial e nee ikaika ana ka Hoomana Hoole Pope ma ia ano hookahi e like me ia iloko o Amerika Hujpuia. O kekahi kakoo ikaika o keia, oia no ka puka mau o na nup'epa haole'puka-la eha, na nupppa Hawaii puka-pule, ame kekahi maa nupepa puka-mahi-na, oiaio ka Hoomana Kakolika aōle hookahi.

O kekahi hoike maikai no keia o|a ka: heluna o na kakolika ame na hoole pope iwaena o na hoa ahaolelo o ke kau i hala iho la. Aole no i loaa pono loa ka heluna maopopo, aka me ke kanalua ole ke pane ae aole i kaa aku maluna o akahi-hapalima o ka heluna o na hoa ahaolelo o kekahi o na Hale he poe kakolika. "Ke nana iho i keia, aole keia he hoike he kahua ika-

ika o Hawaii no ka Hooinana Kako lika."

He mea oiaio no ia o ka pii mahuahua o na hoomana kakolika ame Maremona ma ka nui o na hoahanau iloko o na makahiki he kanakolu i hala ae iwaena o na Hawaii, aka, o keia pii ana ua ili aku ia maluna o ka ikaika paahana haole iloko o ia mau hoomana iwaena o na Hawaii, oiai, ka Hoomana Hoole Pope ua kaa aku ka hana i na kahu Hawaii ka hapanui, he poe aole i kupono loa. Ua hoike ae ka Makua Yalentine aia he iwakalua-kumamalima hoa paahana haole iloko o ka Hoomana Kakolika a oiaio iioko o ka Hoomana Hoole Pope aia he elima wale no paahana haole.

Ma ka hookuku ana i na papahelu hoahanau o na hoomana Kakolika ame Hoole Pope e pono e hoomaopopoia ' keia, o ka Hoomana Kakolika ua helu I ia e ia na lala apau ioa o ka ohana ma ke ano hoahanau, oiai ka Hoomana Hoole Pope he helu wale no i ka poe i hoahanau maoii, e ai ai ma ka Ahaaina a ka Haku, a i hoike akea i ko iakou .hoike manaoio. Ina he helu na Hoole Pope e like me ka ka Hoomana Kakolika'helu ana'alaila ua papalua aku ka nui hoahanau o ia hoomana. Ua maikai ka Hoomana Kakolika o Hawaii nei i ke komo hooikaika i na hana hoonaauao, e like me ia e ike mau ia nei iloko' o na aina i nohoia e na Hoomana Hoole Pope aka aoie'iioko o na aina" i noho mana ia e na kakoīika, kahi e .malamaia ai ka lak'ou mau oihana kahuna me ka hoomaopopo ole ia, i kaa; maalahi aku hoi ana tna ka aoao o nf Ua kukulu na . Hoole Pope n na hana hoonaauao "iloko o Hawaii no na Kakolika, a ke ukali hoc»ikaika n'ei lakou, a nui'ia ka lahui. Akb. ua mapiao loa o Roma mai.ka Ioaa ana iaia ke ano kiekie iloko o Hawaii maluna o ka manao Bilgaula o ka lehulehu iloko o ke kulana hoomana, ano kanaKa maoli, pili kalaiaina a hoonaauao.—The Friend (Ka Hoaloha).